Tímarit lögfræðinga - 01.05.1984, Síða 17

sem gilda um ábyrgð flytjanda farþega, innritaðs farangurs og varn-
ings. Eru þær sniðnar eftir reglum Varsjársáttmálans frá 1929 og
sáttmálaaukans, sem gerður var í Haag 1955.9
Siglingalög nr. 66/1963, 205. gr.
Núgildandi siglingalög eru frá 1963. Á árinu 1972 var gerð á þeim
breyting, sem felur í sér, að útgerðarmaður ber hlutlæga skaðabóta-
ábyrgð á lífs- eða líkamstjóni, sem tilteknir starfsmenn hans verða
fyrir við nánar tilgreindar aðstæður, sjá 2. mgr. 205. gr. siglingalaga
nr. 66/1963, sbr. lög nr. 14/1968, lög nr. 58/1972, lög nr. 108/1972 og
lög nr. 25/1977. Hlutlæga ábyrgðin nær aðeins til slysa á þeim, sem
ráðnir eru í skiprúm hjá útgerðarmanni. Það er ennfremur skilyrði
fyrir hlutlægri ábyrgð, að slys hafi borið að höndum, er tjónþoli var
staddur á skipi, vann eða var í ferð í þess þágu.10 Séu skilyrði þessi
ekki fyrir hendi, gilda almennar skaðabótareglur og 8. gr. siglinga-
laga um ábyrgð útgerðarmannsins.
Hin hlutlæga ábyrgð útgerðarmanns samkvæmt framangreindu er
alger undantekning frá almennum reglum um bótaábyrgð vinnuveit-
anda. Þar sem um er að ræða þungbæra og óvenjulega víðtæka skaða-
bótaábyrgð, er útgerðarmanni veitt færi á að leysa sig undan henni
með því að kaupa sérstaka slysatryggingu, sem tekur til slysa, er
verða á umræddum mönnum við framangreindar aðstæður. Slysatrygg-
ingin skal miðast við ákveðnar lágmarksbætur, sem tilgreindar eru í
bráðabirgðaákvæði í lögum nr. 108/1972, sbr. lög nr. 25/1977.* 11 Mjög
fátítt er, að útgerðarmenn kaupi ekki slysatryggingu þessa. Hlutlæga
skaðabótareglan kemur aðeins til greina, ef útgerðarmaður vanrækir
að kaupa slysatrygginguna.
Alþjóðasáttmáli um ábyrgð vegna tjóns af völdum olíumengunar,
gerður í Briissel 29. nóvember 1969
Sáttmáli þessi hefur lagagildi á Islandi, sbr. lög nr. 14/1979 og aug-
lýsingu nr. 10/1980, sem birt er í C-deild Stjórnartíðinda. Sáttmálinn
tekur til mengunartjóns, sem hlýst innan landsvæðis að meðtalinni
landhelgi samningsríkis, sjá 2. gr. Samkvæmt 3. gr., sbr. 1. gr. sátt-
málans, ber eigandi skips, er flytur umbúðalausa olíu sem farm, hlut-
læga ábyrgð á mengunartjóni af völdum olíu, er hefur lekið eða verið
9 Um sáttmálana sjá Gizur Bergsteinsson, 1962, 145 o.áfr.
10 Sjá nánar Arnljótur Björnsson, 1982, 68-69.
11 Um atvinnuslysatryggingu sjómanna sjá Arnljótur Björnsson, 1981a, 32-34.
11