Tímarit lögfræðinga - 01.06.1989, Side 39

ingu, sem fylgdi í kjölfar búvörulaganna, hafi í upphafi verið byggt
á búmarki auk þess sem tekið var tillit til raunverulegrar dreifingar á
framleiðslunni. I þeim reglugerðum, sem leystu af hólmi fyrstu reglu-
gerðir í tíð búvörulaganna, hefur skipting milli búmarkssvæða verið
byggð á þeim grunni, sem fékkst við fyrrnefnda skiptingu, en frávik
hafa þó verið nokkur. Það skal tekið fram, að í þessum síðari reglugerð-
um hafa verið sérstök ákvæði um heimild Framleiðsluráðs landbúnaðar-
ins til að stækka og minnka búmörk einstakra framleiðenda og út-
hluta nýjum, en með breyttum reglum um hlut hvers einstaks fram-
leiðanda hafa þær breytingar þó minni þýðingu en áður.
I kjölfar setningar búvörulaganna varð sú breyting, að hætt var að
miða rétt hvers einstaks framleiðanda við búmark, þ.e. stærð sem mið-
uð var við framleiðslu á árunum 1976 til 1978 og síðari leiðréttingar,
en þess í stað var tekið upp nýtt hugtak, fullvirðisréttur. Áfram hefur
þó verið fylgt þeirri reglu, að til þess að fá úthlutað fullvirðisrétti
hefur viðkomandi þurft að hafa búmark í hlutaðeigandi búgrein, og
fullvirðisréttur hvers framleiðanda má ekki vera umfram búmark hans.
Við fyrstu úthlutanir fullvirðisréttar til mjólkurframleiðslu verðlags-
árið 1985—1986 og sauðfjárframleiðslu verðlagsárið 1886—1987 var
réttur hvers framleiðanda fundinn út frá búmarkinu með ýmsum
skerðingum og leiðréttingum, sem ekki eru tök á að rekja hér.
Þá var það einnig gert að skilyrði við fyrstu úthlutun á fullvirðis-
rétti, að framleiðandi hefði lagt afurðir, þ.e. mjólk eða kindakjöt,
inn í afurðasölustöð næsta verðlagsár þai- á undan, og við frumúthlut-
un fengu menn ekki fullvirðisrétt umfram þá framleiðslu, sem þeir
höfðu á næsta verðlagsári þar á undan. Þetta þýddi t.d. að jarðir sem
höfðu búmark fyrir 1985 en höfðu ekki nýtt það til framleiðslu á
mjólk eða kindakjöti misstu af möguleikum til að fá fullvirðisrétt,
nema ef einhver undantekningarákvæði ættu við.
Það má segja að grunn-fullvirðisréttur hvers einstaks framleiðanda
hafi verið fundinn út með reiknireglum, sem byggðu annars vegar
á þeim rétti, sem til ráðstöfunar var, og hins vegar á fyrra búmarki
og raunverulegri framleiðslu. Þessi úthlutun tók hins vegar ekkert til-
lit til aðstæðna einstaklinga, ef að þær féllu ekki að hinum fyrirfram
ákveðnu reiknireglum. Sú leið hefur hins vegar verið farin að taka tiltek-
inn hluta af þeim rétti, sem fallið hefur í hlut hvers svæðis, og heimila
stjórnum viðkomandi búnaðarsambanda að veita þeim framleiðend-
um, sem uppfylla nánar tilgreind skilyrði skv. reglugerð, aukinn full-
virðisrétt innan þeirra marka, sem til úthlutunar hefur verið hverju
sinni. Skilyrði fyrir að fá slíka aukningu hafa ekki verið þau sömu í
117