Tímarit lögfræðinga - 01.09.1990, Blaðsíða 23

fullgildum tékka. Mál greiðslubanka'5 á hendur útgefanda fellur því ekki undir
17. kafla 1. 85/1936.
6. ÚRRÆÐI GREIÐSLUBANKA
Fljótt á litið virðist staða greiðslubanka samkvæmt framansögðu vera slæm.
Þegar þess er hins vegar gætt að greiðslubanki er ekki skyldugur að leysa til sín
tékka sem gefnir eru út á hendur honum, kemur annað í ljós. Samningur
greiðslubanka og útgefanda, verður ekki talinn þriðjamannslöggerningur. Þá
telst útgáfa tékka hvorki framsal á kröfu- né hlutaréttindum.1'’ Tékkahafi er því
ekki talinn eignast beina kröfu á hendur greiðslubanka.17 Greiðslubanka er því
heimilt að neita að leysa til sín tékkal!í sem gefnir eru út á hann, ef innlausnin fer í
bága við samninginn sem gerður var við útgefanda, sbr. 4. gr. tél. Tékkalögin
veita því greiðslubankanum það úrræði að neita að innleysa tékka til þess að
vernda hagsmuni sína, t.d. þegar innistæða er ekki næg á reikningi útgefanda.
Leysi greiðslubankinn hins vegar til sín tékka þar sem ekki er næg innistæða,
getur hann ekki haft uppi kröfur á hendur ödrum en útgefanda á grundvelli
tékkasamningsins skv. 4. gr.19
7. STAÐLAÐIR INNLEGGSSKILMÁLAR BANKA OG SPARISJÓÐA
Hjá flestum bönkum og sparisjóðum er eftirfarandi staðlaður texti prentaður
á innleggseyðublöð tékkareikninga:
„Bankinn áskilur sér rétt til að skuldfæra ofangreindan reikning fyrir innlögð-
um tékkum ásamt dráttarvöxtum og kostnaði, sé innstæða ekki fyrir hendi á
viðkomandi reikningum."
Á þennan hátt reyna bankar og sparisjóðir að tryggja sig fyrir því tjóni sem af
því hlýst þegar tékki, sem lagður er inn á annan tékkareikning, reynist
innistæðulaus.
Þótt þessi fyrirvari banka og sparisjóða gefi tilefni til margs konar heilabrota,
verður hér aðeins vikið að einu atriði.
Lítum á dæmi: Greiðslubanki tekur við innborgun á tékkareikning A, og
15 Ólafur Lárusson, Víxlar og tékkar, 126; Helper, A., Vekselloven og Checkloven af 1932, 357;
Holmboe. C.S., Veksel- og Sjekkretten, 141.
16 Rasting, C., Haandbog i den Danske Veksel- og Checklovgivning, 272; Lyngsö, P., Checkloven,
52; LyngsO. P.. Nye regler om indlosning af checks, 489.
17 Sjá undantekningarreglu 25. gr. tél., en meginreglan er sú aö greiðslubanka er óheimilt að
samþykkja tékka til greiðslu, sbr. Ólafur Lárusson, Víxlar og tékkar, 127; Helper, A., Vekselloven
og Clieckloven af 1932, 357.
Is Sjá þó kafla 9 hér á eftir um tékkaábyrgð greiðslubanka á tékkum.1’'
19 Lyngs0. P., Checkloven, 57 og 95.
101