Alþýðumaðurinn - 31.05.1967, Blaðsíða 5

Ég styð í höfuðatriðiim stjórnarstefnu und-
anfarinna ára, en tel, að hið frjálsa iVaintak,
hafi ekki lotið nógu markvissri yfirstjórii
Útvarpsræða Trausta Gestssonar skipstjóra
pÓÐIR SJÓMENN og aðrir,
sem mál mitt heyra.
I tíð okkar yngri manna hef-
ur enginn einn sfjórnmálaflokk-
ur fengið meirihluta aðstöðu á
Alþingi. Kjósendur hafa ekki
gefið neinum einum flokki slíkt
vald, heldur hafa flokkarnir
crðið að leita samkomulags og
6amvinnu um ríkisstjórn, og þar
sem við búum við þingræði og
lýðræði fer það að sjálfsögðu
verulega eftir þingstyrk flokk-
anna, hver samningsaðstaða
þeirra er, þegar þeir ganga til
6amvinnu, þótt fleira komi að
sjálfsögðu til, svo sem harðfylgi
Og stefnufesta viðsemjenda.
Undanfarin ár hafa Sjálf-
6tæðisflokkur og Alþýðuflokk-
Ur farið í samvinnu með ríkis-
stjórn. Óumdeilanlegt er að mín
um dómi, að þar hefir Alþýðu-
flokkurinn haldið af festu og
lagni á stefnu- og baráttumál-
um sínum, en það liggur í aug-
um uppi, að Sjálfstæðisflokkur-
inn hefir haft sterkari samn-
ingsaðstöðuna, þar sem þinglið
hans hefir verið drjúgum fjöl-
mennara. Eitt grundvallar-
stefnuskráratriði Sjálfstæðis-
flokksins er frjálst framtak,
óheft einstaklingsframtak. Al-
þýðuflokkurinn virðir og met-
Ur einstaklingsframtakið, en
hiann telur, að hafa þurfi á því
yfirstjóm, sem gætir þess alltaf,
að uppbygging einstaklings-
framtaksins sé samstíga þjóðar-
nauðsyn, en beinist ekki á leið-
ir, sem baki þjóðarheildinni
skaða.
Sá aflsmunur, sem verið hefir
S þingliði milli núverandi sam-
starfsflokka, Alþýðuflokksins
og Sjálfstæðisflokksins, hefir
eðlilega leitt til þess, að hið
frjálsa framtak hefh- að vilja
Sjálfstæðisflokksins leikið
hömlulausara í ýmsum greinum
en Alþýðuflokkurinn hefði kos-
ið, og þar af leiðandí hefir sumt
það gerzt í ýmsum málum okk-
ar undir núverandi flokkasam-
Starfi, sem jafnaðaimenn eru
skiljanlega ekki ánægðir með.
Hvað okkur sjómenn snertir,
gleðjumst við að sjálfsögðu yfir
þeim mikla, aukna skipakosti,
sem þjóðin hefir eignazt undan-
farin ár. Hann hefir búið okkur
betri vinnuaðstöðu, skapað okk
ur í mörgum tilfellum verulega
hærri tekjur, og síðast en ekki
SÍzt aukið afköst okkar geysi-
lega.við að draga mikinn feng
að landi fyrir þjóðarbúið. En
mér hefir blætt í augu — og
ég veit, að fjöldi sjómanna hugs
ar líkt — hve stundargróða-
sjónarmið hins frjálsa framtaks
í síldar- og fiskiðnaðinum hefir
fengið að leika yfirstjómarlítið.
Ég á hér við gúanófiskiriið bæði
af síld og þorski. Okkur sjó-
mönnum er að sjálfsögðu ekki
sama, hvernig um þann afla fer,
sem við drögum við mikla
Trausti Gestsson.
vinnu og erfiði að landi. Okkur
er það metnaðarmál, að sá afla-
fengur verði þjóð okkar að sem
mestum og beztum notum. Við
teljum, að beina þurfi framtaki
einstaklinga og stofnana, er að
úrvinnslu aflans vinna, mark-
visst og undir styrkri yfir-
stjórn að því, að þjóðarheild-
inni verði miklu meira úr afla-
feng okkar. Frá sjónarmiði okk
ar sjómanna er það ekki rétta
leiðin til að hagnýta betur síld-
araflann, að reisa fleiri gúanó-
verksmiðjur, en þær hafa und-
anfarið sprottið upp eins og gor
kúlur á Austfjörðum. Og okkur
finnst hlægilegt að lesa það í
Þjóðviljanum og Tímanum sem
árásarefni á núverandi ríkis-
stjóm, að hún tregðist við meiri
aðstoð við nýbyggingu fleiri
verksmiðja eystra. Okkur
finnst komið meira en nóg af
gúanóverksmiðjum. Okkur
finnst líka broslegt, sjómönn-
um, ajð lesa í sömu blöðum sem
dæmi um lánsfjárhöft núver-
andi ríkisstjómar, að síldar-
verksmiðja ein á Norðfirði telji
sig vanta rekstursfé til að
„starta“ bræðslu í vor, vitandi
það, að þessi verksmiðja hefir
rakað saman tugum milljóna
undanfarið og keypt 3 skip 300
—400 tonn og það 4. í smíðum,
á undanfömum 4 árum til að
moka upp síld í gúanó. Er ekki
nær að segja, að stundargróða-
sjónarmið hins frjálsa framtaks
hafi farið þama fullfrjálslega
með fjárafla þjóðarbúsins fyrst
að rekstursfé vantar fyrir slíkt
fyrirtæki? Þetta er okkur sjó-
mönnum ekki þóknanleg stefna
og ég tel, að stefnuskráratriði
Sjálfstæðisflokksins, óheft ein-
staklingsframtak án viðmiðun-
ar við hag þjóðarheildarinnar
beri hér verulega ábyrgð á.
Margir öfundast yfir tekjum
okkar sjómanna og telja þær
firnamiklar. Rétt er það, að
sumir okkar bera mikið úr být-
um, en líka margir lítið, og því
er gleymt. En þeir okkar, sem
háar tekjur hljóta, greiða líka
myndarlegar fúlgur í kassa
ríkis og sveitarfélaga, og það er
ekki lítilsvert, að eiga þar góða
og sterka gjaldþegna, Við verð-
um flestir að vera langdvölum
frá heimilum okkar og njótum
oft stutt og stopult heimilis-
gleðinnar né getum búið kon-
framtak ekki leika eftirlits- og
yfirstjómarlaust með fjármun-.
ina. Ég styð í höfuðdráttum
étjómarstefnu undanfarinna
•ára, en ég tel, að hið frjálsa
framtak hafi ekki lotið nógu
/markvissri yfirstjórn, hvað nýt-
Ingu sjávaraflans snertir og
raunar á fleiri sviðum, þótt ég
kenni gleggst það, sem að okk-
um okkar og þörnum .kania 1 ' úr sjómönnum snýr. Ég treysti
öryggi heimilisföðurins og öðr- Alþýðuflokknum betur til að
um stéttum er hægt. Þegar;.við - -kippa þessu í liðinn en Sjálf-
þetta bætist, að við, sjómenn' stæðisflokknum. En til þess, að
öflurn meginhluta þess gjald-
eyris, sem þjóðin hefir fyrir að
kaupa, þá finnst okkur ekki
ósanngjamt, að á skoðanir okk-
ar sé hlustað varðandi meðferð
aflafengsins og reynt að bæta
úr því, sem við teljum fara mið
ur úr hendi. Og þetta er sem
sagt skoðun mín og ég má segja
okkar sjómanna yfirleitt: það
verður að leggja höfuðáherzlu
á, að vinna sem verðmætasta
vöru úr sjávaraflanum, hvort
sem um síld eða þorskafla er að
ræða. Það verður að taka fisk-
vinnslukerfið allt til gagngerðr-
ar endurskoðunar og úrbóta og
þar má hið frjálsa einstaklings-
Alþýðuflokkurinn vaxi afl til
slíks, þarf hann aukið kjörfylgi,
aukið þinglið til að standa að
baki samningsgerð sinni við
annan flokk eða flokka um ríkis
stjóm. Ég heiti á alla sjómenn
í Norðurlandskjördæmi eystra,
sem líta líkt á hlutina og ég, að
fylkja sér um Alþýðuflokkinn,
fylkja sér um jafnaðarstefnuna
og láta A-lista atkvæðin verða
mörg, sem koma upp úr at-
kvæðakössunum 11. júní n.k.
Félagar, þið, sem farið á sjóinn
fyrir kjördag, gleymið ekki að
kjósa áður.
Megi sumarið verða öllum
sjómönnum happasumar.

Utanríkisstefna Alþýðubandalagsins
I
s
VERKAMANNINUM frá 26.
maí s.l. er grein eftir Véstein
Olason, sem ber yfirskriftina
„Unga fólkið vill fá íslenzka ut-
anríkisstefnu". Mig rak í roga-
stanz, eða hvað — var hann
kannski að minna eldri kjósend-
ur á þá íslenzku utanríkis-
inu. Fyrstu þingmenn, er Komm-
únistar fengu kjörna 1937, hófu
þegar baráttu éeén hlutleysi. og
vildu að ísland gengi sem fyrst
í Þjóðabandalagið. Rússar höfðu
þá gengið í það. Með griðasátt-
mála Hitlers og Stalíns 1939
snerust íslenzkir kommar þegar
meS hlutleysi og töldu sigur lýð-
ræðisríkjanna ekkert betri en
sigur nazista. 1941 réðust Þjóð-
verjar á Rússa og íslenzkir
kommar snerust óðara éeén hlut-
leysi — sem sagt með vestur-
veldunum og Rússum, — gegn
Þjóðverjum.
Eftir styrjöldina hófst „kalda
stríðið“ svo nefnda og enn sner-
ust kommar með hlutleysi, sem
sagt gegn vesturveldunum, með
Rússum. 1956—58 sat „vinstri
stjórnin" og átfu kommar aðild
að henni. Stjórnin var á móti
hlutleysi, og kommar létu sér vel
líka á meðan þeir voru í stjórn.
Er þeir komust í stjórnarand-
stöðu, snerust þeir enn einu sinni
og voru nú med hlutleysi, og hafa
verið það síðan.
Fróðiegt væri að fá syar við
því nú fyrir kosningar, hvort
þetta sé sú íslenzka utanrikis-
stefna, sem greinarhöfundur á
við. Jónas Stefánsson.

s
Jónas Stefánsson.
stefnu, sem Kommúnistaflokkur-
inn — Sameiningarflokkur al-
þýðu, sósíalistaflokkurinn — Al-
þýðubandalagið — eða hvað það
nú hét og heitir, hefur haft síð-
astliðin 37 ár.
Ég geng nú til Alþingiskosn-
inga í fyrsta sinn, og langar því
til að kynna öðrum nýjum kjós-
endum utanríkisstefnu fyrrnefndr
ar samkundu, áðurnefnt árabil.
Þegar Kommúnistaflokkurinn
var stofnaður 1930, var hann
með hlutleysi og andvígur því,
að Island gengi í Þjóðabandalag-
ið. Rússar voru ekki í bandalag-
Treysía launþegar Framsókn
gEM KUNNUGT EU þykirst maddama Fiamsókn
núverandi
sljómarandstöðu bera hagsmuni verkamanna og annarra laun-
þega fyrir brjósti og ganga liðsoddar maddömunnar, þessir görnlu
fjandmenn verkalýðsins, svo langt í skinhelgi sinni, að þeir yfir-
bjóða jafnvel kommúnista um verkföll en verður Htið ágengt.
Verkafólkið er ekki búið að gleyma hinum gamla og rétta svip
maddömunnar. Verkafólk man enn gerðardómslög Hermanns frá
1942 og það man einnig skattaálög Eysteins og það er heldur ekki
lengra síðan en í tíð Vinstri stjórnarinnar, að Framsóknarmenn
sömdu frumvarp um breytingar á vinnulöggjöfinni, ÞAR SEM
GERT VAR RAÐ FYRIR BANNI VIÐ VERKFÖLLUM. — En
þeim þykir ekki heppilégt að hampa því frumvarpi í dag. AM
treystir á það að íslenzkur verkalýður muni enn gömlu klæði
maddömunnar, þótt Kún garigi riú um götur í bættum vinnufötum,
er minna eiga á væntmnþykju hemiar á láglaunafólki í dag. „Vænt
umþykjuna“ er lyfta á Eysteini Jónssyni í ráðherrastól eftir kosn-
ingar, ef gervið dugar vel. AM veit að vinnandi hendur í sveit og
við sjó mun þakka maddömunni kurfeislega fyrir sig með því að
afneita „sósíalisma“ Eysteins Jónssonar við kjörborðið þann 11.
júní, á líkan hátt og „Móðuharðindum“ Karls á Húsavík fyrir síð-«
ustu alþingiskosningar.