Skutull - 18.04.1969, Blaðsíða 7

SKUTULL
7
Yfirráðaréttur íslenzha ríkisins
yfir landgrunninu umhverfis
ísland er tryggður
Alþingi það, sem nú situr
hefir samþykkt lög, sem
tryggja yfirráðarétt íslenzka
ríkisins yfir landgrunninu um
hverfis ísland.
Emil Jónsson, utanríkis-
málaráðherra, fylgdi frum-
varpinu úr hlaði, en hér var
um stjórnarfrumvarp að
ræða. í ýtarlegri ræðu gerði
Emil grein fyrir mikilvægi
þess, að íslendingar settu
löggjöf, er tryggði þeim ó-
tvíræðan yfirráðarétt yfir
öllu landgrunninu umhverfis
landið.
í 1. gr. frumvarpsins, sem
nú er orðið að lögum, segir
svo:
„íslenzka ríkið á fullan og ó-
skoraðan yfirráðarétt yfir
landgrunni íslands, að því er
tekur til rannsókna á auð-
æfum landgrunnsins og
vinnslu og nýtingu þeirra.
Öll slík auðæfi eru eign ís-
lenzka ríkisins, og skulu ís-
lenzk lög gilda í einu og öllu
í þessum efnum.“
í löggjöfinni er fram tekið,
að ákvæði tilvitnaðrar greinar
taki til allra iþeirra jarðefna,
fastra, fljótandi og loftkennd
ra, sem finnast kunna í ís-
lenzka landgrunninu og allra
annarra auðæfa þess, lífrænna
og ólífrænna.
Þá er sú skilgreining, að
íslenzka landgrunnið teljist
ná svo langt út frá ströndum
landsins, sem unnt reynist að
nýta auðæfi þess. Landgrunn
eyja, sem utan landhelgi
tiggja, skal marka á sama
hátt.
Þá er kveðið svo á, að ráð-
herra skuli með reglugerð
setja frekari ákvæði um
framkvæmd rannsókna á auð-
æfum langrunnsins og nýt-
ingu þeirra og jafnframt um
nánari mörk þess.
í athugasemd við Iagafrum-
varpið sagði m.a. svo:
„Ástæða þess, að æskilegt
er að samþykkt sé frumvarp
um lögsögu íslenzka ríkisins
yfir landgrunninu umhverfis
Island er fyrst og fremst sú,
að með vaxandi tækni er nú
hægt að vinna þær auðlindir,
sem í landgrunni kunna að fel
ast, allt út á 200 m dýpi. Inn
an fárra ára verður væntan-
lega unnt að vinna efni grunn
sins á enn meira dýpi. Hafa
því æ fleiri ríki á síðustu árum
lýst yfir lögsögu sinni á land-
grunni því, sem liggur undan
ströndum þeirra, að því er
varðar rannsóknir og nýtingu
auðæfa landgrunnsins.
Með því er tryggt að heima
þjóðinni fellur allur réttur til
þeirra verðmæta, sem í land-
grunninu kunna að felast, og
jafnframt er útilokað að aðr-
ar þjóðir komi og hefji fram-
kvæmdir nær uppi í landstein
um landgrunnsríkisins.
Það er einnig mikilvægt
öryggisatriði, að strandríkið
geti ráðið því sjálft hvaða
mannvirki og tæki eru stað-
sett á landgrunninu undan
ströndum þess, og þá bann-
að öðrum þjóðum þar mann-
virkjagerð, m.a. þá mann-
virkjagerð sem af hernaðar-
legum toga er spunnin.
Með því að samþykkja lög
um yfirráðarétt íslenzka ríkis
ins yfir landgrunninu um-
hverfis ísland yrði íslending-
um einum heimilt að fram-
kvæma þar rannsóknir og út-
lendingum það aðeins bært
samkvæmt leyfi íslenzkra
stjómvalda. Jafnframt yrði
tryggt að Islendingar einir
ættu þær auðlindir, sem í ís-
lenzka landgrunninu kunna að
felast. Islenzka landgrunnið er
enn algjörlega ókannað og
því ekki vitað hvort þar er að
finna nein verðmæt jarðefni.
Sýnist það þó sjálfsagt ör-
yggisatriði að leggja land-
grunnið undir íslenzka lög-
sögu, því ekki er vitað hvað
síðari rannsóknir kunna að
leiða í ljós í þessu efni.
Með landgrunnssamningnum,
sem samþykktur var á Genfar
ráðstefnunni fyrri 1958, var
strandríkinu heimiluð lögsaga
yfir landgrunninu undan
ströndum sínum. Island er
ekki aðili að landgrunnssamn-
ingi þessum. Því er talið rétt
að til komi lög samþykkt af
Alþingi, sem lýsi yfir rétti
þjóðarinnar til grunnsins og
þess, sem í því býr. Slík lög
yrðu fullnægjandi heimild að
þjóðarrétti um lögsögu íslend
inga á þessu sviði. I frum-
varpinu er gert ráð fyrir að
yfirráð ríkisins nái bæði til
ólífrænna og lífrænna auðæfa
landgrunnsins. Botnföst
sjávardýr og þau, sem aðeins
hreyfast í föstu sambandi við
botninn, myndu heyra undir
ákvæði frumvarpsins.
tsafjarðarbló sýnlr:
Afrika logar
Amerísk stórmynd í litum um hættur og ævintýralegar mannraunir.
Aðalhlutverk:
Anthony Quayle
Sylvia Syms
Derek Fowlds
Frumsýning föstudag kl. 9,00.
ISAFJAEHARBIÓ
ADALVINNINGUR ÁRSINS
EINBÝUSHÚS AÐ GARÐAFLÖT 25, GARÐAHREPPI, ÁSAMT BÍLSKÚR,
193 FERM., FULLGERT OG 11U FERM. STEYPT HLAÐ (VERÖND)
fyrir 2,5 millj. kr.!
Sjá vtZuwi i <AÍwtittya&6fi'ci
HAPPDRÆTTI