Uppeldi og menntun - 01.07.2006, Blaðsíða 76

76
1. Hvert telja börnin vera hlutverk leikskólans?
2. Hvað segja börnin um líðan sína í leikskólanum?
3. Hverju telja börnin að þau megi ráða í leikskólanum?
4. Hvaða væntingar hafa börnin til grunnskólagöngunnar?
að­fErð­
Rannsóknin fór fram í einum leikskóla á höfuðborgarsvæðinu. Þátttakendur voru 24
fimm og sex­ ára börn sem voru að ljúka leikskóladvöl sinni. í rannsókninni var leitað
eftir sýn barnanna á starfshætti leikskólans og á flutninginn úr leikskóla í grunnskóla.
Leikskólakennararnir í leikskólanum og tveir leikskólakennaranemar á þriðja ári tóku
að hluta til þátt í gagnasöfnuninni, sem helgaðist af því að leikskólinn tók á þeim tíma
sem rannsóknin fór fram þátt í þróunarverkefni þar sem tilgangurinn var að þróa að-
ferðir til að auka þátttöku barnanna í mati á leikskólastarfinu (Jóhanna Einarsdóttir,
2005).
Rannsók­nir með­ börnum
í rannsóknum með börnum vega siðferðisleg sjónarmið þungt. Leita þarf upplýsts
samþykkis barnanna og heita þeim trúnaði og nafnleynd á sama hátt og ef um full-
orðna væri að ræða. Börnin þurfa einnig að fá upplýsingar um tilgang rannsóknar-
innar og rétt sinn til að hætta þegar þau vilja. Góð samskipti milli þátttakanda og
rannsakanda eru grundvallaratriði þar sem börn eru berskjölduð og upplifa oft valda-
ójafnvægi gagnvart hinum fullorðna rannsakanda (Balen, Holroyd, Mountain og
Wood, 2000/2001; Coyne, 1998; Evans og Fuller, 1996; Greig og Taylor, 1999; Hennes-
ey, 1999; Punch, 2002; Robinson og kellett, 2004). í þessari rannsókn var reynt að draga
úr þessu á þrennan hátt. í fyrsta lagi fór rannsóknin fram í leikskóla barnanna þar sem
þau þekkja allar aðstæður, í öðru lagi voru starfsfólk og leikskólakennaranemar sem
börnin þekktu virkir þátttakendur í gagnasöfnuninni og í þriðja lagi voru notaðar fjöl-
breyttar aðferðir sem tóku mið af hæfni og áhuga barnanna.
Graue og Walsh (1998) hafa bent á að börn viti oft meira en þau viti að þau viti og
því þurfi að finna hentugar aðferðir til að komast að skoðunum þeirra og það þurfi oft
að gera óbeint. Mikilvægt er að rannsakandinn sé skapandi og noti fjölbreyttar aðferð-
ir sem henta börnum og taka mið af hæfni þeirra. Það er einnig áríðandi að hafa í huga
að börn eru ólík, með ólíkar skoðanir og ólíka hæfileika (Christensen og Prout, 2002;
Davis, 1998). Þar af leiðandi geta mismunandi aðferðir hentað þeim við að tjá skoðanir
sínar (Barker og Weller, 2003; Fraser, Lewis, Ding, kellett og Robinson, 2004; Punch,
2002). í þessari rannsókn voru notaðar fjórar ólíkar aðferðir við gagnasöfnunina:
1. Hópviðtöl. Tekin voru opin viðtöl við börnin í tveggja til þriggja manna hópum.
2. Teikningar barnanna. í framhaldi af viðtölunum voru börnin beðin að teikna mynd-
ir af því sem þeim þykir skemmtilegt og leiðinlegt í leikskólanum.
3. Ljósmyndir barnanna. Börnin fóru með rannsakanda um leikskólann og tóku
myndir af því sem þau vildu sýna úr leikskólanum og ræddu síðan um mynd-
irnar.
l e iks­kó­l inn frÁ s­ jó­narHó­l i Barna