Morgunn - 01.12.1920, Síða 4

82
M 0 E G U N N
Það, sem mig laugaði til að beina ath57gli yðar að dá-
litla stund, eru þær breytingar á hugsanalífi manna, sem
hljóta að fara í hönd, þegar árangurinn af rannsóknum
þeim, sem þetta félag ætlar sér að stunda og kynnast
sem bezt, fer að ná ákveðnari tökum á öllum þorra
manna.
Fyiár margia hluta sakii' eru þeir tímar, sem við lif-
um á, frábærlega merkilegir og hugnæmir. Aldrei hafa önn-
ur eiii8 kynstur gengið á á þessum jarðarhnetti. Umrótið
virðist alveg takmarkalaust á nærri því öllum svæðum
mannlífsins. Vel má vera, að það hafi stundum verið eins
mikið eða öllu meira i hverju einstöku landi á öðrum tím-
um, en sömu bylgjurnar hafa aldrei áður náð til eins
margra manna i einu. Hvirfilbyl lýstur niður á mann-
félagshafið austur í Rússaveldi og boðarnir skella vestur
að Kyrrahafi og austur á austurstrendur Asíu og yztu gár-
arnir ná inn á víkur og voga Islands. Þjóðfélagsskipunin
sýnist alstaðar ætla að taka einhvei jum algerðum stakka-
skiftum og endaskifti ætla að verða á nærri þvi öllum
hugmyndum manna um öll efni. Vitanlega verður ekki
bent á neitt sérstakt, sem öllu þessu valdi, en það eitt er
víst, að nú fara allar byltingar og breytingar á mannfé-
laginu eftir einum sérstökum farvegi, hversu ólíkar sem
þær annars eru. Nú rennur svo að segja enginn lækur
um mannheima án þess að þetta reginbákn, sem einu
nafni er nefnt vísindi, hafi rutt honum braut. Allar aðr-
ar ár sýnast að minsta kosti óðum þverra og þurkast út.
öll atvinnufyrirtæki, sem nokkuð kveður að taka vísind-
in í þjónustu sina. Alt viðskiftalíf er á þeim reist. Stjórn-
málin sveigjast til eftir þeirra bendingum, skáldskapurinn
vaggast eftir þeirra hljóðfalli. Hugsanalíf mannanna er
orðið þeim hað. Þau eru blóm og sómi aldarinnar. Þau
eru brautryðjendur þess tíma, er vitsmunirnir skipa önd-
vegi í mannheimum. Hvað veldur þessu? Iivaðan liafa
vísindin sótt þennan mátt yfir mönnunum? Einhver
tegund vísindaiðkana hefirávalt verið rekin frá því er menn-