Austurland - 09.05.1996, Qupperneq 6

6
FIMMTUDAGUR 9. MA[ 1996.
Hrafnkell A. lónsson formaður Verkamannafélagsins Árvakurs á Eskifirði
hefur í mörg horn að líta þessa dagana. Hann er að taka við nýju starfi um
næstu mánaðamót og verður að létta gamla starfinu af sér í áföngum til 3 I.
október. Hrafnkell hefur einnig verið upp á kant við félaga sína (a.m.k. suma)
í Sjálfstæðisflokknum og sagt af sér formennsku í kjördæmisráði flokksins á
Austurlandi í kjölfar þess að ríkisstjórnin lagði fram frumvarp til laga um
stéttarfélög og vinnudeilur. Auk þess að standa í þessu öllu saman er Hrafn-
kell orðinn meðal hörðustu stuðningsmanna framboðs Ólafs Ragnars Gríms-
sonar til embættis forseta Islands. Austurland heilsaði upp á Hrafnkel á
dögunum til að spjalla við hann um öll þessi járn sem hann hefur í eldinum
um þessar mundir.
Ert þú ekki óvenju vinstrisinnaður sjálfstæðismaður Hrafnkell?
Úr formannsstóli....
..Það er búið að ganga frá
stjómarkjöri fyrir næsta ár og ég
er kjörinn fomiaður. Fomiennsk-
unni mun ég sinna í hálfu starfi
til 31. október í góðu samkomu-
lagi við mína nýju herra hjá
Héraðsskjalasafninu. Guðný Ein-
arsdóttir. sem hefur verið í
hlutastarfi á skrifstofu Arvakurs
um árabil. verður í fullu starfi frá
nýliðnum mánaðamótum og þann
31. október tekur varaformaður-
inn, Sigurður Ingvarsson, við.
Nú, hver verður minn eftirmaður
er ekki spuming sem ég þarf að
svara. Eg hef engar áhyggjur af
að það verði nein vandræði að
fylla mitt skarð og tel reyndar
sjálfgefið að Sigurður verði næsti
formaður ef hann vill taka við
þessu en það er náttúrulega mál
félagsins og hans”, sagði Hrafn-
kell þegar hann var inntur eftir
framtíðarskipan í forystu Arvak-
urs. En þýðir þetta að hann sé
hættur afskiptum af verkalýðs-
málum frá og með 31. október?
„Eg verð áfram launþegi og fél-
agsmaður í stéttarfélagi og ég
ætla ekki að vera með neina
svardaga um hvort mín þátttaka i
verkalýðsmálum verði eitthvað
meiri en það. Hins vegar er ég
búinn að ráða mig í starf sem ég
hygg að krefjist allrar minnar
starfsorku og hef svo sem engin
áform um að sinna öðm en því”.
Hrafnkell hefur verið formað-
ur Arvakurs, með litlum hléum,
frá árinu 1977 og starfsmaður
félagsins frá árinu 1985. Skyldi
hann vera búinn að fá nóg af
verkalýðsharkinu? Er það ástæða
þess að hann sótti um starf
héraðsskjalavarðar? „Það eru nú
ýmsar ástæóur fyrir því að ég
sótti um þetta starf. Eg hef
reyndar lengi verið þeirrar skoð-
unar að það sé verkalýðshreyf-
ingunni ekki hollt að forystu-
menn hennar verði mjög mosa-
grónir í starfi. Það er æskilegt að
það verði ákveðin endumýjun.
Fyrir mér var nú veruleikinn sá
að ég hef verið í þessu frá 1977,
ég hef engin fagréttindi sem ég
get stólað á þegar félagar mínir
hér em búnir að fá nóg af mér og
ég leit á þetta sem síðustu forvöð
að skipta um starf. Þama kom
upp mjög áhugavert starf en ég
hef mikinn áhuga á þeim málefn-
um sem tengjast héraðsskjala-
safninu. Nú, ég sótti um og fékk
og það leggst bara vel í mig”.
„Það verður nú bara að ráðast
hvort ég flyt í Héraðið eða ekki.
Eg á íbúðarhús hér á Eskifirði og
konan mín er hér í vinnu. Við
emm hins vegar bæði uppalin á
Fljótsdalshéraði og þótt okkur
líki ljómandi vel hér þá er enginn
beygur í okkur að flytja ef svo
skyldi fara” sagði Hrafnkell um
hugsanlega búferlaflutninga í
kjölfar nýs starfs.
Margir em þeirrar skoðunar
að verkalýðshreyfmgin standi á
krossgötum. Eftir Þymirósa-
svefn langvarandi þjóðarsáttar
reynir ríkisstjómin að koma í
gegn skerðingarfmmvörpum og
landlægur er sá vandi verkalýðs-
félaganna að erfiðlega gengur að
virkja hinn almenna félagsmann.
Er það ekki gríðarlega erfitt hlut-
skipti sem bíður næsta formanns
Verkalýðsfélagsins Árvakurs?
„Það er nú einu sinni svo að þvi
verri sem ríkisstjóm er með tilliti
til verkalýðsmála því betri verð-
ur þátttaka fólks í þvi sem verka-
lýðshreyftngin er að gera. Skýr-
ingin á þessu er sú að þegar vel
gengur og fólk hefur nóg til hnifs
og skeiðar þá em ýmis önnur mál
ofarlega á baugi heldur en stétta-
barátta. Það er hins vegar þegar
harðnar á dalnum sem fólk leitar
í það skjól. Það sem er erfiðast
fyrir okkur núna er að standa af
okkur tilraunir til að breyta
valdahlutfóllum í þjóðfélaginu,
að hindra að hugmyndir um að
takmarka möguleika verkalýðs-
hreyfmgarinnar til að hafa áhrif,
með því að breyta lögum, nái
fram að ganga. Eg tel líka að
mikil ihaldssemi innan verka-
lýðshreyfingarinnar í því að
breyta skipulagi kunni að verða
hennar banabiti. Sem dæmi má
nefna að ef maður horfír á urn-
hverfið hér á Austurlandi þá eru
þetta fjölmörg tiltölulega lítil
stéttarfélög sem öll em að halda
uppi einhverri þjónustu, ein-
hverjum rekstri, flest af tölu-
verðum vanefnum. Við virðumst
vera svo föst í hreppapólitíkinni
að við getum ekki skilið það að
hagsmunir launþega á Bakka-
ftrði og Homafirði em nákvæm-
lega þeir sömu og þeir felast m.a.
í því að launþegar á þessu svæði
komi fram sem ein heild. Eg
vildi gjaman sjá Alþýðusam-
band Austurlands sem eina stétt-
arfélagið á Austurlandi. Eélag
sem væri að nýta fjármagnið,
með opnum skrifstofitm á nokkr-
um stöðum, og öflugu starfi for-
ystumanna við að þjónusta sína
félagsmenn og glíma við at-
vinnurekendur en ekki að bítast
innbyrðis um félagsmenn og
völd innan þessa apparats. Ég
óttast samt að okkur beri ekki
gæfa til að gera þetta þvi til þess
er skrattans hrepparígurinn allt
of ríkur í mönnum”.
„Rauða Hættan”
Ur því Hrafnkell fór að minn-
ast á hrepparíg lá beinast við að
spyrja hann, Héraðsmanninn
sem búinn er að búa lengi á Eski-
ftrði, og velta þessu menningar-
fyrirbæri mikið fyrir sér, hvort
hann telji ríginn á undanhaldi.
„Jú það þokast í rétta átt en þó
ekki nógu mikið. Með ámnum
hefur mér reyndar orðið ljóst að
þetta er kannski ekki svo mikið
hrepparigurinn sem slíkur. Ég
held að við sem emm í forsvari
fyrir stéttarfélög, sveitarfélög og
því um líkt, stjómumst af mikl-
um ótta við þá sem hafa hæst. Ég
held að allur þorri fólks geri sér
grein fyrir fánýti þess að togast á
um hlutina eins og við höfum
gert allt of mikið af fram að
þessu. Vandinn er sá að við sem
emm í forystu erum svo hrædd
við hávaðann í þessum fáu sem
vildu helst vera einir á eyðieyju”.
Þegar spjallið var komið út í
hreppa- og sameiningannál var
ekki úr vegi að forvitnast aðeins
um viðhorf Hrafnkeis til samein-
ingar sveitarfélaga á Austur-
landi: „Ég er hlynntur því að
sveitarfélögin reyni að sameinast
í stærri einingar. Það em þó
ýmsir hér á Eskifirði sem sjá
„Rauðu hættuna” bera við brún á
Oddsskarði. Þeir halda að komm-
amir komi og leggi hér allt undir
sig og em því ekkert hrifnir af
sameiningarhugmyndum. Ég er
ekkert hissa á því en lít hins
vegar svo á að Alþýðubanda-
lagið í Neskaupstað hafi haft á að
skipa góðu fólki sem hefúr náð
árangri og eðlilega notið þess.
Rangur flokkur?
En nú að allt öðm. Hrafnkell
sagði fyrir nokkm af sér for-
mennsku i kjördæmisráði Sjálf-
stæðisflokksins i Austurlands-
kjördæmi. Það rökstuddi hann í
fjölmiðlum með þeim hætti að
hann gæti ekki stutt svokölluð
skerðingarfmmvörp rikisstjóm-
arinnar og síst frumvarpið um
stéttarfélög og vinnudeilur. Er
Hrafnkell A. Jónsson kannski í
röngum stjómmálaflokki?
„Nei, ég er það nú reyndar
ekki. Það er nú þannig að flokka-
kerftð íslenska er ákaflega sér-
kennilegt. Ég hef aldrei farið
neitt i felur með það að ef ég
væri í einhverju öðm landi, þar
sem flokkakerfið er stokkað upp
með öðmm hætti þá væri ég
sjálfsagt í hægri armi einhvers
krataflokks. Sjálfstæðisflokkur-
inn hefur verið býsna vinstri-
sinnaður miðað við ihaldsflokka
í nágrannalöndunum. Mikið tillit
hefur verið tekið til. félagslegra
viðhorfa. Það má hins vegar
segja að fyrir bragðið sé Sjálf-
stæðisflokkurinn bastarður meðal
flokka. Þetta á reyndar við um
allt íslenska flokkakerfið. Mestu
íhaldsmönnum sem ég hef kynnst
kynntist ég í Alþýðubandalag-
inu. En þar hef ég líka kynnst
mörgu ágætu fólki sem ég hef átt
fulla samleið með skoðanalega
séð. Ég lít ekki á stjómmál sem
trúarbrögð heldur tæki til að
skapa viðunandi lífskjör fyrir
sem flesta. Ég held að það sé
best gert með þeim hætti að
einstaklingurinn fái sem mest
svigrúm án þess að ganga á svig-
rúm næsta manns. Ég er ekki
þeirrar skoðunar að hinir hæf-
ustu skulu lifa en hinir deyja eins
og sanntrúaðir einstaklings-
hyggjumenn líta á málið”.
Styður Ólaf
Hrefnkell hefur lýst yfir
stuðningi við einn forsetafram-
bjóðendanna og þaö sinn foma
fjanda Olaf Ragnar Grímsson.
Hvemig skyldi standa á þessu?
„Já, ég styð Olaf og mun leggja
mig allan fram um að tryggja að
Austfirðingar láti ekki sitt eftir
liggja til að hann nái kjöri. Ég lít
svo að kostir hans séu ótvíræðir.
Hann er óumdeilanlega mjög
hæfur stjómmálamaður þótt hann
hafi haldið fram skoðunum sem
ég hef ekki verið sammála. Það
breytir ekki því að hann hefur
sýnt mikla forystuhæfileika.
Ólafur hefur trúlega meiri al-
þjóðleg tengsl en flestir aðrir
stjómmálamenn. Ég hef aö vísu
heyrt því haldið fram af mönnum
sem ég met mikils að við eigum
helst að kjósa einhvern afdala-
mann af því að forsetinn eigi
ekkert að vera að glenna sig
framan í útlendinga. Það er ekki
mitt sjónarmið. Ólafur hefur sýnt
það að hann getur komið fram
fyrir hönd þjóðarinnar og það
með glæsibrag”.
...og inn á safn
Að lokum. Nú sest þú í stól
héraðsskjalavarðar um næstu
mánaðamót. Munt þú vinna það
starf með öðmm hætti en gert
hefur verið hingað til? „Það
verður framtíðin að leiða í ljós.
Það er auðvitað margt að breyt-
ast á safnasviðinu, ekki síst með
breyttri tækni. Ég hef lítinn tíma
haft til að velta þessu nýja starfi
fyrir mér en get sem dæmi nefnt
að ég hef áhuga á að tölvuskrá
allt safnið og koma á góðu sam-
bandi við önnur söfn t.d. bæjar-
skjalasafnið í Neskaupstað og
ljósmyndasafnið á Eskifirði. Mér
er einnig kunnugt um ýmis gögn
á söfnum t.d. í Reykjavík sem
mér þætti fengur í fyrir þetta safn
og hef áhuga á að nálgast þau”,
sagði Hrafnkell að lokum. SÞ