Vera - 01.04.1997, Blaðsíða 4

JckÁjcAa.AyL
Hverjir hafa lagt sitt
á vogarskálar jafnréttis?
Hverjir hafa unnið jafnréttis-
baráttunni gagn og hverjir ógagn?
Sendu VERU ábendingar.
Logandi umrceður
í eldhúsum landsins
Síðastliðið haust kom út merkileg bók sem segir frá
merkilegum tíma í sögunni. Það er bókin Vaknaðu kona!
eftir Herdísi Helgadóttur mannfræðing sem segir sögu
Rauðsokkahreyfingarinnar. í kafla sem nefnist Neistinn
sem kveikti bálið fjallar Herdís um uppreisnir sjöunda
áratugarins og segir m.a. : „Hvatinn að stofnun nýrra
kvennahreyfinga í löndum hins vestræna heims voru þær
frelsisbylgjur sem á sjötta og sjöunda áratug aldarinnar fóru á
kreik t kjölfar óánægju fólks með efnahagslegar áherslur, vanmat
á manngildi og ríkjandi óréttlæti í garð hópa, kynþátta og
kynja. “
Þessi óánægja náði einnig til ungs fólks á íslandi og konum
fannst að hér þyrfti ýmislegt að laga. Þegar Rauðsokkahreyfingin
var stofnuð, 1970, sat aðeins ein kona á Alþingi. Hlutfall kvenna
í nefndum og ráðum ríkisins var um 2,1% og í sveitarstjórnum
2,4%. Árið 1972 var stjórn BSRB skipuð 11 körlum og í 15
manna miðstjórn ASÍ var ein kona.
Rauðsokkahreyfingin hafði gífurleg áhrif á umræðu um stöðu
konunnar hér á landi - fyrir þeirra baráttu m.a. voru fóstureyð-
ingar gefnar frjálsar 1975 og hugmyndin að Kvennaverkfallinu
kviknaði á fundi hjá þeim. í hugum margra kvenna markar
Kvennafrídagurinn, 24. október 1975, tímamót. Þá vöknuðu
konur á öllum aldri til vitundar um stöðu sína og skynjuðu
möguleika samtakamáttarins. Þessi dagur lét litlar stelpur heldur
ekki ósnortnar, þær skynjuðu að mamma þeirra og hinar
konurnar gátu komið ýmsu til leiðar ef þær bara þorðu og vildu.
Kynslóðaskipti í kvennabaráttu nefnist þema þessa blaðs og þar
rifja nokkrar konur upp hvað mótaði þær sem kvenréttinda-
konur. Það er alltaf gott að huga að fortíðinni um leið og við
horfum fram á veginn. Þegar við rifjum upp hvað það var sem
hvatti konur til þess að ganga niður Laugaveginn árið 1970 með
kröfuspjöld og stóra styttu sem á stóð: Manneskja - ekki mark-
aðsvara, finnst okkur kannski að mörg baráttumál séu komin í
höfn. En baráttunni er ekki lokið. Líkami kvenna er enn
markaðsvara og það hefur ekki góð áhrif á sjálfsmynd stúlkna.
Ungar konur finna enn að úti á vinnumarkaðinum bíða þeirra
ekki sömu tækifæri og strákanna. Á mælistiku launa finna flestar
konur að ekki er litið á þær sömu augum og karla.
„Konur eiga enn eftir að vinna umræðuna - frjálshyggjan hefur
unnið hana,“ segja ungu konurnar sem settust niður með Þórhildi
Þorleifsdóttur, fyrrverandi þingkonu Kvennalistans, og ræddu um
kynslóðaskiptin í kvennabaráttunni. Vera tekur undir það. Við
verðum að finna púlsinn og tala um það sem brennur á konum,
líkt og Rauðsokkurnar gerðu þegar þær hristu svo rækilega upp í
fólki að logandi umræður fóru af stað í öllum eldhúsum landsins.
fyrir aö dæma Ríkissjónvarpiö til þess aö greiða konu á
sjónvarpinu sömu laun og karli sem vann sömu störf þó
aö þau væru ekki í sama stéttarfélagi. Tími til kominn
aö Hæstiréttur líti ekki á þaö sem náttúrulögmál aö
karlar fái hærri laun en konur.
ÍÞRÓTTA- OG TÓMSTUNDARÁÐ
REYKJAVÍKUR
fyrir aö ráöa ellefu konur í ábyrgöarmeiri störf sem flest
eru forstööumannsstööur. Þetta er í framhaldi af nýrri
jafnréttisáætlun hjá Reykjavíkurborg. Vonandi feta fleiri
borgarstofnanir í sömu spor og ÍTR.
AUÐUR EIR VILHJÁLMSDÓTTIR
fyrir aö gefa kost á sér til biskups. Er ekki réttlátt aö
kynin skipti meö sér aö fara meö yfirstjórn kirkjunnar á
1000 ára fresti?
LÁNATRYGGINGASJÓÐUR KVENNA
sem félagsmálaráöuneyti, iönaðar- og viöskiptaráöuneyti
og Reykjavíkurborg standa aö. Það er sannað að óhætt
er aö lána konum peninga og aö mestur vaxtarbroddur í
atvinnulífi víöa um heim er í litlum fyrirtækjum kvenna.
Er ekki óþarfi aö setja milljarða í álver sem aðeins veitir
körlum atvinnu?
mínus
RÁÐUNEYTIN
fyrir rýran hlut kvenna í nefndum, eins og fram kom í
svari viö fyrirspurn Guönýjar Guöbjörnsdóttur á Alþingi.
Konur eru aöeins 23% nefndarmanna og er ástandiö
verst í landbúnaöarráöuneytinu þar sem aöeins ein kona
er í nefnd á móti 65 körlum!
ÞJÓÐKIRKJAN
fýrir rýran hlut kvenna í nefndum, sem skipaðar hafa ver-
iö um málefni hennar, en þar eru konur aöeins 19.6%. í
ellefu nefndum á engin kona sæti og karlmenn eru for-
menn í 23 af 27 nefndum. Á kirkjuþingi eru aöeins
þrjár konur, eöa 14,2%, og engin kona situr í kirkjuráöi,
æöstu stofnun kirkjunnar. Biskupsstofa hefur ekki enn
sett kirkjunni jafnréttisáætlun, eins og henni ber aö gera
samkvæmt framkvæmdaðætlun ríkisstjórnarinnar um
jafnréttismál sem samþykkt var á Alþingi 1993 og gildir
til ársloka 1997.
FRÍKORTIÐ
fyrir aö búa til gyllivonir hjá fólki og stuöla aö hringamynd-
un í viöskiptum. Margir íslenskir launþegar geta ekki
keypt annaö en nauösynjavöru fýrir laun sín. En gleym-
um ekki aö mikiö vald er í höndum þeirra sem sjð um
innkaup til heimilisins!
ÍSLENSKIR KARLMENN
fyrir þá staöreynd að 25% íslenskra kvenna búa viö of-
beldi á heimilum sínum og 5% hefur veriö nauögaö, eins
og fram kemur í skýrslu frá dómsmálaráöuneytinu. Of-
beldi gegn konum og börnum krefst þess aö hugaö sé
aö forvarnastarfi í framtíöinni, t.d. meö því aö sýna
minna ofbeldi í sjónvarpi, kvikmyndum og tölvuleikjum.
4 v£ra