Ljósmæðrablaðið - 15.11.2004, Blaðsíða 23

spurðar út í ákvörðun um snemmút-
skrift og heimaþjónustu kom í ljós að
flestar þeirra (54,1%, n=72) frétta af
þessari þjónustu í gegnum mæðravernd
en stór hluti fréttir einnig af henni í
gegnum vini og kunningja (33,1%,
n=50). Rúmlega 8% (n=ll) kvenna
virðist ekki hafa frétt af þessum val-
kosti fyrr en í eða eftir fæðingu þ.e. á
fæðingardeild (6%) eða í sængurlegu
(2,3%).
Mynd 6
Hvernig konur frétta af heimaþjónustunni
Langflestar kvennanna eða um
81,7% (n=107) tóku ákvörðun um það
a meðgöngutímanum af útskrifast
snemma og þiggja heimaþjónustu eftir
fæðingu.
Konurnar voru beðnar um að raða
því í mikilvægiröð hvað réði mestu um
akvörðun þeirra um snemmútskrift og
heimaþjónustu eftir fæðingu. Eins og
tafla 1 sýnir voru þar þættir eins og
samvera með maka/ljölskyldu og
vellíðan í eigin umhverfi sem réði þar
mestu.
hegar kannað var viðhorf kvennanna til
úmasetninga, fjölda og tímalengda
heimsókna Ijósmæðra í heimaþjónustu
kom eftirfarandi í ljós:
Svo virðist vera sem flestar mæður
hafi eitthvað val um það hvenær dags-
ins ljósmæðurnar koma í heimsókn en
einungis 9% kvennanna ( 12) sögðust
ekkert val hafa haft um ímasetningu
heimsókna. Það sem konurnar nefna
samt helst sem áhrifaþátt á tímasetn-
ingu er vinnutími ljósmæðra annars
staðar.
Mynd 7
Viðhorf til fjölda heimsókna
Hve margar voru heimsóknir Ijósmóður til þín?
Ljósmæður fóru að meðaltali í 7,4
heimsóknir til kvennanna en fjöldi heim-
sókna spannaði frá 5 upp í 14 heim-
sóknir. Flestum konum eða um 84%
þeirra (111) fannst fjöldi heimsókna
hæfilegur. Eins og sjá má á mynd 8 eru
þær konur sem telja heimsóknirnar of
margar úr hópi þeirra sem fæstar heim-
sóknir fá og jafnvel þær konur sem fá
flestar heimsóknirnar telja þær of fáar.
Sjá nánari upplýsingar á mynd 8.
Ljósmæðurnar dvöldu oftast eða í
70% tilfella í um 30-60 mínútur í hverri
vitjun. Flestum konum finnst tímalengd
heimsókna í heimaþjónustu vera
hæfileg (96%). Sjá nánar mynd 8 um
viðhorf kvenna til tímalengda heim-
sókna.
Svör við spurningu um stuðning
heima fyrir sýndu að flestar konumar eða
tæp 95% þeirra (n=126) sögðust hafa
Mynd 8
Viðhorf til tímalengda heimsókna
Hve lengi dvaldi Ijósmóðirin hjá þér?
haft stuðning heima og oftast var ntakinn
helsti stuðningsaðilinn (93,7%, n=l 18).
Meirihluti kvenna (80,6%, n=104)
sagðist ekki þurfa meiri hjálp heima
fyrir fyrstu vikuna eftir fæðingu. Þær
konur sem hefðu viljað meiri hjálp
nefndu helst aðstoð við heimilisstörfin
s.s. við þrif, matseld, þvotta og barna-
pössun. Einnig virtust konurnar þurfa
meiri hvíld.
Niðurstöður er varða
sérstaklega sæng-
urleguþjónustu.
Þar sem ætla má að veikari konur liggi
á sængurlegudeild þótti mikilvægt að
skoða áhrif ákveðinna þátta á niður-
stöður í þeim tilgangi að meta sambæri-
leika hópanna. Verður hér gert grein
fyrir helstu niðurstöðum er þetta varðar
svo sem áhrif eftirfarandi þátta á með-
alstig viðhorfakvarðanna: tegund fæð-
ingar, heilsufarsvandamál barns eða
móður, lengd sjúkrahúsdvalar, samveru
eða aðskilnaði móður og barns og
fjölda ljósmæðra er önnuðust konuna.
Tegund fœðingar: Rúmlega helming-
ur kvennanna eða um 53% fæddu bam
sitt með keisarafæðingu, 35,5% með
eðlilegri fæðingu um fæðingarveg og
9,7% með aðstoð sogklukku eða tangar.
Þegar skoðuð var fylgni með tegund
fæðingar og meðalskomm úr kvörðun-
um þremur kom í ljós að tegund fæðing-
ar hafði ekki marktæk áhrif á viðhorf
kvennanna til þjónustrmnar (P> 0,05).
Heilsufarsvandamál móður eða
barns: Konurnar höfðu verið beðnar að
tilgreina hvort og þá hvaða vandamál
höfðu komið upp hjá móður eða barni.
Vandamál hjá barni voru tilgreind í
36,3% (n= 45) tilfella og vandamál hjá
móður i 31,5% (n=38) tilfella. Algeng-
asta vandamálið sem tilgreint var hjá
barni var öndunarörðuleikar (8,1%) og
hjá rnóður vandamál tengd brjóstagjöf
Tafla 1:
Hvað réði mestu um ákvörðun um snemmútskrift/heimaþjónustu
eftir fæðingu?
Fjöldi: Prósentur
• Samveran með fjölskyldu/maka mikilvæg 65 48,5%
• Mér líður best í eigin umhverfi 41 30,6%
• Annað 13 9,7%
* Hafði heyrt vel látið af heimaþjónustunni 10 7,5%
* Aðstaðan á sjúkrahúsinu er óviðunandi 2 1,5%
* Þjónustan á sjúkrahúsinu er óviðunandi 2 1,5%
' Osk heilbrigðisstarfsfólks á sjúkrahúsinu 2 1,5%
Ljósmæðrablaðið növember 2004 23