Ljósmæðrablaðið - 15.11.2004, Blaðsíða 28

Blóðsykursmælingar
á nýburum og áhrif þeirra
á brjóstagjöf
Undanfarin misseri hafa af og til birst í
blaðinu verkefni sem unnin hafa verið
af Ijósmóóurnemum. Að þessu sinni er
um að rœða verkefni sem unnið er af
annars árs Ijósmóðurnema og byggir
það á dagbók úr klínisku námi á sœng-
urkvennadeild. Verkefnið fjallar um
blóðsykursmœlingar hjá nýburum.
Þetta verkefni sýnir okkur hvernig fag-
stéttir líta í sumum tilvikum misjafnlega
á þau klinisku viðfangsefni sem snerta
verðandi foreldra og nýbura. Mismun-
andi hugmyndafrœði sem lögð er til
grundvallar i starfi og skilningur okkar
fagfólksins á því hvað er eðlilegt og
hvað er áhætta er ekki endilega byggð
á gagnreyndri þekkingu. Samspil þekk-
ingar, reynslu og innsœis er það sem
einkennir góða fagmanneskju en góð
fagmennska byggir jafnframt á gagn-
kvœmri virðingu þeirra stétta sem hafa
það sameiginlega markmið að stuðla
að heilbrigði og velliðan foreldra og
nýbura
Helga Gottfreðsdóttir, lektor í
Ijósmóðurfrœði.
Inngangur
Eg var í verknámi á Sængurkvenna-
gangi í 4 vikur s.l. sumar. Næstum því
á hverri vakt voru þar einhverjar blóð-
sykursmælingar gerðar á nýburum. Það
var miðað við ákveðin blóðsykursgildi
og ef að þau voru metin of lág þá fengu
börnin þurrmjólkurábót í því augna-
miði að hækka blóðsykursstyrkinn. Ég
spurði mig stundum, varþetta nauðsyn-
legt vegna heilsu barnsins eða vorum
við að gera skaða. Enginn efast lengur
um gildi fullrar brjóstamjólkurgjafar
fyrir barnið og í náminu okkar var lögð
rík áhersla á að koma í veg fyrir truflun
í upphafi því að rannsóknir hafa sýnt að
velgengni í upphafi hefur áhrif á lengd
brjóstagjafar. Ég vildi ræða þetta við
Jónína S. Jónasdóttir,
Ijósmóðurnemi
barnalækni sem var með nýburaskoðun
á Sængurkvennagangi en eitthvað kom
ég illa frá mér því sem ég ætlaði að
segja, því hann sagði „það er greinilegt
að þér er sama þó börnin skaðist vegna
sykurskorts og eigi við námsörðugleika
að stríða seinna meir. Veistu ekki að
heilinn þarf sykur til þess að geta starf-
að ? Nú er mér alls ekki sama um
hvernig börnunum reiðir af en var ekki
nægilega vel að mér til að rökstyðja
hvorki eitt né neitt og svara honum. Ég
ákvað því að lesa mér til um blóðsyk-
ursmælingar og hypoglykemiu nýbura.
Fyrst mun ég segja frá nokkrum
dæmum þar sem nýburar fengu þurr-
mjólkurgjöf eftir að hafa mælst með of
lágan blóðsykur stuttu eftir fæðingu.
Síðan kemur fræðilegur kafli þar sem
ljallað verður um aðlögun nýburans að
blóðsykursstjórnun, við hvaða gildi á
að miða, klínísk einkenni og áhrif hypo-
glykemiu á taugaþroska, áhættuhópa,
skimanir og áhrif þeirra á brjóstagjöf og
hlutverk ljósmóður i fyrirbyggingu
hypoglykemiu.
Klínísk dæmi
Dœmi 1.
Fyrst er að nefna valkeisarabömin sem
voru mæld V2-I klst. eftir fæðingu og ef
að þau mældust 2,2 mmol/1 eða lægri
þá átti að hafa samband við barnalækni.
Yfirleitt var fyrirskipað að gefa ábót
strax. Þegar börnin höfðu fengið ábót-
argjöf vom þau oft ekki viljug að fara á
brjóst móður sinnar þegar hún kom
niður á deildina.
Dœmi 2.
20 ára frumbyrja frá Grænhöfðaeyjum
fæddi eðlilega stúlkubarn eftir 39 vikna
meðgöngu. Konan hafði verið hraust á
meðgöngu. Faðirinn var einnig frá
Grænhöfðaeyjum. Fæðingarþyngd stúlk-
unnar reyndist 2.400 g og þegar hún
kom niður á deildina af fæðingargangi
fylgdu þær upplýsingar með að stúlkan
hafi verið lág í blóðsykri einni klst. eftir
fæðingu þrátt fyrir að hafa verið á
brjósti góða stund áður og þá fékk hún
30 ml af þurrmjólk. Eftir 30 mín. var
blóðsykurinn komin í 3,2 mmol/1. Hún
átti að vera á blóðsykursmælingum
fyrir gjöf næstu klukkustundir. Blóð-
sykur hjá stúlkunni var mældur vegna
þess að hún taldist léttburi. Móðirin var
mjög smávaxin kona og ég hugsaði
með mér: hver ætli sé meðalþyngd barna
á Grænhöfðaeyjum?
Dœmi 3.
Drengur konu sem hafði greinst með
meðgöngusykursýki en henni hafói
tekist vel að stjórna blóðsykri sínum með
matarræði. Drengurinn var 4 kg og sam-
svaraði sér vel. Hann var á blóðsykurs-
mælingum fyrir gjafir eins og alltaf
þegar um sykursýki móður er að ræða og
fyrst 1 klst. eftir fæðingu. Fyrirmælin
voru þau að mæla blóðsykur fyrir gjafir
28 LjósmÆðrablaðið nóvember 2004