Bændablaðið - 25.11.1997, Blaðsíða 4

4
Bændablaðið
Þriðjudagur 25. nóvember 1997
blaðið
LU
QC
Útgefandi: Bændasamtök Islands
Bændahöll við Hagatorg, 127 Reykjavík
Sími5630300
Fax á aðalskrifstofu BÍ 562 3058
Fax hjá Bændablaðinu 552 3855
Kennitala 631294-2279
Ritstjóri Áskell Þórisson (ábm.)
Beinn sími ritstjóra 563 0375 GSM sími 893 6741
Heimasími ritstjóra 564 1717
Netfang ath@bi.bondi.is
Augiýsingastjóri: Eiríkur Helgason
Beinn sími augiýsingastjóra: 563 0303
Blaðstjórn: Sigurgeir Þorgeirsson, Hörður Harðarson,
Þórólfur Sveinsson.
Bændablaðið kemur út hálfsmánaðarlega. Því er dreift til allra bænda
landsins og fjölmargra annarra er tengjast landbúnaði. Alls fara 6.363
eintök (miðað við 1. október 1997) í dreifingu hjá Pósti og síma.
Bændablaðinu er dreift frítt til þeirra er stunda búskap en
þéttbýlisbúar geta gerst áskrifendur að blaðinu. Árgangurinn kostar
kr. 3200 en sjötugir og eldri greiða kr. 1.600.
Prentun: Isafoldarprentsmiðja
Ritstjórnargrein
ISSN 1025-5621
Stétt í vanda
Örn Bergsson
stjórnarmaður í
Bœndasamtökum
íslands
Fyrir skömmu sendi Byggðastofnun ffá sér tvær skýrslur um þróun og
stöðu sauðfjárræktar á íslandi. Það ber að þakka þann áhuga stofnunarinnar
á sauðfjárbúskap og byggðaþróun sem endurspeglast í vali þessara verk-
efna. Hin tölulega samantekt um afkomu, þróun afurðaverðs og fjölmargra
annarra þátta sem fram komu í skýrslum stofnunarinnar er afar gott innlegg
í þá umræðu sem hlýtur að eiga sér stað á næstu
mánuðum um stöðu og framtíð sauðfjár-
ræktarinnar.
Sú spuming hlýtur að brenna á forystumönnum
bænda og stjómmálamönnum hvort þeir hafi með
einhveijum hætti bmgðist því fólki sem nú býr við
þær aðstæður að hafa þolað 22,8 % tekjuskerðingu
á fimm ámm, aukið skuldsetningu búa sinna í 93%
af veltu og gengið á eignir sínar.
Það er skylda allra þeirra sem fjalla um málefni
þessa fólks að búa þannig um hnúta að sæmandi sé
í lok tuttugustu aldar. Sauðfjárræktin þróaðist í því
umhverfi sem henni var búið af opinberum aðilum
í þá átt að skila bændum lífvænlegri afkomu, en
ekki af ásetningi bænda til að misnota opinbert fé
til útflutningsuppbóta eða viðlíka ríkisstuðnings
með offramleiðslu.
Miklum fjármunum hefur verið varið í það sem kallað hefur verið að-
lögun sauðfjárframleiðslu að innanlandsmarkaði. Að mestum hluta vom
þeir fjármunir notaðir til uppkaupa á framieiðsluheimildum bænda en
einnig að nokkm leyti til búháttabreytinga. Staða hinna dreifðu byggða
hefði verið enn verri nú hefði þessa stuðnings ekki notið við.
Það hefur mikið verið rætt um þær fómir sem vinnandi stéttir þessa
lands færðu til að koma á stöðugleika í þjóðarbúskap íslendinga og það er
vissulega ástæða til að minnast þess og meta að verðleikum. Nú krefjast
stéttarfélögin hlutdeildar í góðærinu og sækja mismiklar kjarbætur sér til
handa allt eftir samningsstöðu. Á sama tíma horfir sú stétt sem stærstar
fómir færði, fram á dapurlegar staðreyndir um stöðu sína og afkomu. Ef til
vill eiga bændur ekki lengur þá málsvara í röðum landsfeðranna sem áður
og eflaust mætti forysta bænda vera harðari af sér í kjarbaráttunni en raun
ber vitni.
Á síðustu misserum hefur afkoma sauðfjárbúa batnað. Að stærstum
hluta er sá bati til kominn vegna lækkunnar á álögum sem nýttar vom til
markaðssetningar og vömþróunnar en á sér ekki skýringar nema að litlu
leyti í hækkandi skilaverði afurða. Vonir sauðfjárbænda um batnandi af-
komu em mjög tengdar auknum útflutningi og úrvinnslu afurða.
Stuðningur ríkisvaldsins við verkefni á þessu sviði er forsenda fyrir því að
árangur náist. Markaðssetning vöm og þjónustu er þess eðlis að oft líður
langur tími þar til varan hefur náð þeirri stöðu á markaði að ásættanlegt
verð sé í boði. Fagna ber þeim árangri sem náðst hefur í sölu kindakjöts á
erlendum mörkuðum en betur má ef duga skal og biðin eftir að úr rætist er
erfið. Þetta var mönnum ljóst við gerð þeirra búvömsamninga sem gerðir
vom milli ríkis og bænda um sauðfjárframleiðsluna - meðal annars þess
vegna vom sem fylgigögn undirritaðar bókanir um ffekari stuðning ríkisins
við greinina. Flestar þeirra reyndust ekki pappírsins virði.
Bændur em þolinmótt fólk og vanir því að takast á við óblíða náttúm.
Þeir hafa staðið af sér harðindi og óáran en bændur em óvanir því að takast
á við nútíma pólitfk. íslenska bændastéttin á rætur í umhverfi sem ein-
kennist af samhjálp og samvinnu og þess vegna er erfiðara fyrir hana að
takast á við breytta tíma. Til þess að standa vörð um kjör sín er brýnt að
bændur taki virkari þátt í kjarbaráttunni því einungis þannig mun mönnum
miða nokkuð á leið.
Hlustað með athygli á fundi Félags hrossabœnda. F.v. Þórir ísólfsson, Lœkjamóti og Ingimar Ingimarsson, Ytra -
Skörðugili. Á milli þeirra er Ármann Ólafsson, Litla-Garði.
Sameining félaga hrossabænda
Gðð samstaða náðist
um fyrirkomulag
Aðalfundur Félags hrossa-
bænda var haldinn 13.
nóvember sl. og degi síðar fór
samráðsfundur fagráðs í
hrossarækt fram. Hrossarækt-
endur sameinuðust á fyrr-
nefnda fundinum, þegar fram
fór formleg sameining Félags
hrossabænda og Hrossa-
ræktarsambands íslands.
Hestamenn hafa því sam-
einast á flestum vígstöðvum,
en fyrir nokkrum vikum síðan
sameinuðust Landssamband
hestamannafélaga og Hesta-
íþróttasamband Islands, undir
merkjum LH. Kosið var um
nafn á nýja félagsskapnum og
hlaut nafn Félags hrossa-
bænda flest atkvæði og verður
því notað áfram.
í stjóm félagsins vom kjömir:
Bergur Pálsson, Hólmahjáleigu,
sem formaður til eins árs, Ingimar
Ingimarsson, Ytra-Skörðugili og
Ármann Ólafsson, Litla-Garði til
tveggja ára, Ólafur Einarsson,
Torfastöðum og Skjöldur Stefáns-
son, Búðardal til þriggja ára.
Góð samstaða náðist um fyrir-
komulag kynbótadóma og vora til-
lögur til fagráðs þess efnis sam-
þykktar. í tillögunum kom m.a.
fram að dómarar skuli vera þrír og
hafa samráð við dómstörf. Þó skal
vera heimilt að færri dómarar starfi
á sýningum þar sem mjög fá hross
em sýnd. Einnig beindi aðal-
fundurinn því til fagráðs að
sýningum á hryssum með
l.verðlaun fyrir afkvæmi yrði
hætt, en árlega verði birt tafla í
Hrossaræktinni yfir þær hryssur
sem náð hafa einkunnastigum til 1.
verðlauna eða heiðursverðlauna og
eigendum þeirra sent heiðursskjal.
Heiðursverðlaunahryssur hafi þó
enn sýningarrétt á lands-
fjórðungs- og héraðssýningum.
Markaðsmál vom einnig rædd
ítarlega og lýsti fundurinn yfir
ánægju með þau störf er unnin
hafa verið í þágu reiðhrossa-
verslunarinnar sl. ár. Einnig kom
fram að fundarmenn vom ánægðir
með störf stjómar er lúta að kjöt-
markaðinum, en menn töldu þó
brýnt að fleiri sláturhús fengju
leyfi til hrossaslátmnar á EB
markað.
Bergur Pálsson var kjörinn
fulltrúi á Búnaðarþing fyrir hönd
Fél. hrb. auk þess sem hann, Þórir
ísólfsson, Lækjamóti og Kristinn
Guðnason, Skarði hlutu flest
atkvæði í kosningu þar sem kosið
var um tillögur að mönnum í
fagráð.
Aðalfundurinn var að flestra
mati starfssamur og málefnalegur
og fundarmenn bjartsýnir á öflugt
framtíðarstarf nýrra sameinaðra
samtaka.
Samráðsfundur fagráðs var svo
haldinn 14. nóv. sl., en þar komu
saman fulltrúar flestra hagsmuna-
aðila í hrossarækt. Flutt vom tvö
ffamsöguerindi; Sigríður Bjöms-
dóttir, dýralæknir hrossasjúkdóma
á Hólum, flutti ítarlegt erindi um
niðurstöður spattrannsóknar og
Hulda G. Geirsdóttir, markaðsfull-
trúi Fél. hrb. kynnti niðurstöður úr
markaðsrannsókn félagsins. Mikl-
ar umræður spunnust í kjölfar
erindanna og þóttu þau fróðleg á
margan hátt. Helstu niðurstöður
spattrannsóknarinnar hafa verið
kynntar í hestatímaritum nú þegar
og niðurstöður markaðskönnunar
Fél.hrb. reifaðar hér í Bænda-
blaðinu fyrir stuttu síðan.
Hrossaræktendur luku svo
fundarseríu sinni með því að halda
sína árlegu uppskeruhátíð á Hótel
Sögu að kvöldi 14. nóv. þar sem
menn glöddust yfir góðum árangri
í íslenskri hrossarækt á árinu.
HSKVERKANDIBESTI
HROSSAR/BdANDINN
Uppskeruhátíð hestamanna var haldin 14. nóv. sl. í Súlnasal
Hótel Sögu. Skemmtunin var að veiyu fjölbreytt blanda af
glæsilegum skemmtiatriðum og verðlaunaafhendingum
hrossaræktenda og hestamanna. Brynjar Vilmundarson,
fiskverkandi í Keflavík, var valinn ræktunarmaður ársins, en
hann hlaut flest stig í útreikningi á árangri í hrossarækt á árinu.
Brynjar hefur stundað hrossarækt um árabil og síðastliðin
ár kennt hross sín við Fet, sem er jörð hans í Rangárvallasýslu.
Sigurbjörn Bárðarson var valinn hestaíþróttamaður ársins, en
fáir virðast eiga roð við honum þegar að því vali kemur.
Landsliðið í hestaíþróttum hlaut viðurkenningu fyrir
frábæran árangur á heimsleikunum og Félag hrossabænda
heiðraði Einar Eylert Gíslason, Syðra-Skörðugili, fyrir áralangt
starf í þágu féiagsins.