Sagnir - 01.06.2005, Blaðsíða 22

Frelsi viljans f Þriðja rfldnu

' « jjW NM
101. lögreglusveitin. Ekki virðist meðiimum hennar á þessari mynd sárt að niðurlægja gyðinga.
orðinn, heldur þeir sem önnuðust fangana. Þetta er athyglisvert því
hann kennir yfirmönnum sinum um það sem hann þurfti að gera en
þama skellir hann skuldinni á undirmenn sína íyrir allt sem miður fór í
Auschwitz. Að auki talar hann um hvað aðstoðarmenn sínir hafi verið
heimskir og oft á tíðum hafi hann þurft að taka að sér daglegan rekstur
þrælabúðanna t.d. með því að kaupa í matinn, setja bensín á bíla og ná
í byggingarefni. Metnaður hans fyrir því að hafa þrælabúðimar í góðu
standi var mikill og því hafi hann eftirlátið undirmönnum sínum eftirlit
með föngum. Undirmennimir hafi verið óheppilegir til þeirra starfa og
hann vissi að þeir mundu ekki reka búðimar eins og hann vildi. Hann
virðist einhvem veginn, þegar hér er komið við sögu, vera búinn að
flýja ábyrgð sina gagnvart lífi fanganna."
Þetta er athyglisvert því hann kennir
yfirmönnum sínum um það sem hann
þurfti að gera en þarna skellir hann
skuldinni á undirmenn sína fyrir allt
sem miður fór í Auschwitz.
Höss segir eftir á að aftökur hafi átt sér stað í Auschwitz ffá byrjun.
Hins vegar áttaði hann sig ekki á því í fyrstu að búðimar væm um það
bil að breytast úr þrælkunarbúðum í útrýmingarbúðir. Hann endurtekur
í sífellu að hans eina starf hafi verið að fylgja eftir stækkun búðanna.
Einhvem veginn virðist sem hann vilji ekki taka ábyrgð á því sem var
að gerast innan búðanna á þessum tíma. Hann hefur frásögn sína á því
að tíunda hversu mikilvæg líðan fanganna hafi verið en þegar hann gat
loks ráðið einhverju um hana taldi hann samt mikilvægara að einbeita
sér að dagiegum rekstri fangelsisins.
Höss fékk skipanir frá Himmler, ríkisforingja SS og lögreglustjóra
Þriðja ríksisins, um að eina takmark vinnubúðanna væri að hjálpa til
við framleiðslu á vopnum. Vegna þessara breytinga segist Höss ekki
hafa getað gefið sér tíma til að hugsa um líðan fanganna. Stuttu síðar
fékk hann aðra skipun um að setja ætti upp gasklefa og brennsluofna í
Auschwitz. Höss gerði sér ekki grein fyrir því þá hversu stórt í sniðum
verkefnið yrði og heldur ekki að Auschwitz yrði síðar þekkt sem stærsti
20 Sagnir 2005
aftökustaður í heiminum. Hann segir að ekki hafi verið um annað að
ræða en að hlýða skipunum ríkisforingjans. Hann hafi ekki getað leyft
sér að hafa skoðun á fjöldamorðunum. Hann átti einfaldlega að sjá um
framkvæmd þeirra í samræmi við fyrmefhdar skipanir. Höss nefhir þó
að á þeim tíma hafi honum fundist útrýming á gyðingum rétta lausnin.
Eftir að honum var varpað í fangelsi eftir stríðið 1945, var honum sagt
að hann hefði getað óhlýðnast skipununum og jafhvel drepið Himmler.
Höss fullyrðir að af þeim þúsundum SS-foringja sem störluðu á þessum
tíma hafi ekki nokkur maður þorað að óhlýðnast skipun
ríkisforingjans." Hann reynir að útskýra að það hafi verið einhvers
konar lögmál að hlýða skipunum, það kom ekkert annað til greina.
Höss nefnir að það sé erfitt fyrir utanaðkomandi aðila að skilja þetta
lögmál en svona hafi þetta verið. Það sem foringinn, eða næstráðandi
hans, ríkisforinginn, skipaði - var alltaf rétt og óumdeilt. Þar að auki
hafði Höss sjálfur alist upp við það frá blautu bamsbeini að hlýða
fyrirskipunum á heimili sínu, skóla og í vinnu.™
í bókinni em viðbjóðslegar lýsingar á því þegar verið var að smala
gyðingum saman inn í gasklefana. Margir þeirra vissu nákvæmlega
hvað var á seyði og hrópuðu ókvæðisorð að fangavörðunum. Einn
gamall maður sagði með mikilli ró, þegar hann var að ganga inn í
gasklefann, að Þýskalandi yrði refsað fyrir þessa meðferð á
gyðingum."11 Á rölti sínu um gasklefasvæðin í Auschwitz spurðu
fangaverðimir Höss hvers vegna verið væri að drepa hundmð þúsunda
kvenna og bama, hver væri ávinningurinn? Höss var yfirmaður
Auschwitz og gat því ekki tekið undir spumingar manna sinna við
yfirboðarana. Hann sagði því að þetta væri vilji Hitlers og framtíð
Þýskalands væri komin undir því að losa það undan oki gyðinga. Það
var fylgst með hverri einustu hreyfmgu Höss sem yfirmanns. Hann
mátti ekki sýna tilfinningar, hefði hann gert það hefði slíkt rýrt
trúverðugleika hans og þar með aðgerðarinnar sjálffar. Veikleiki hans
gat ýtt undir óhlýðni, jafnvel uppreisn.
Höss var nú skipaður yfirmaður eftirlits yfir þrælabúðum SS. Hann
hikar ekki við að dæma aðra í þessari bók sinni en dæmir í raun aldrei
sjálfan sig. Hann var að eigin mati fómarlamb aðstæðna. Þegar Höss er
spurður að því hvers vegna hann óhlýðnaðist aldrei skipun snýr hann
vöm í sókn og spyr á móti hvað hefði orðið um flugmann í her
bandamanna sem hefði neitað að varpa sprengjum á Dresden eða Berlín
vegna þess að hann vissi að hann myndi drepa hundmð saklausra bama
og kvenna. Hann hefði farið beint fyrir herrétt. Er það sambærilegt?"