Sveitarstjórnarmál - 01.06.1948, Blaðsíða 29

SVEITARSTJÓRNARMÁL
25
Re}rnslan um síðastliðna tvo áratugi af skiptingu útsvara milli heimilissveitar
og atvinnusveitar hefur orðið á þá leið, að sú aðferð væri tafasöm og torveld í fram-
kvæmd og reikningsskilum milli hreppa. Þess vegna leggur nefndin til, að frá henni
sé horfið, nema þegar um búferlaflutning er að ræða, og atvinnusveit í þess stað
veittur tiltekinn réttur til álagningar á þá utansveitarmenn, sem verulegar tekjur
hafa þar. Sú nýbreytni fylgir þeirri tillögu, að atvinnusveit hafi heimild til að
leggja þau útsvör á og innheimta á sama ári og teknanna er aflað.
Nefndin ræddi allmikið þá hugmynd, að útsvör af sérstakri starfsemi, sem nær
til landsins alls, svo sem tryggingum, bankarekstri og sparisjóða, siglingum o. fl.,
ef útsvarsskylt yrði, rynnu í sameiginlegan sjóð, eins konar jöfnunarsjóð sveitar-
félaga.
Þótt nefndarmenn virtust aðhyllast þessa hugmynd meira og minna, greindi
svo mikið á um form og efni slíkra tillagna, og svo hitt, hvort tímabært væri að
bera slíkt fram, að bersýnilegt þótti, að nefndin mundi ekki sameinast um að setja
nein slík ákvæði inn í frumvarpið, en nefndarmenn hefðu hins vegar óbundnar
hendur um að bera fram sértillögur, er að þessu lúta.
Þá gerði nefndin nokkrar breytingartillögur á efnisskipun í lögunum. Er það
hið helzta, að hún flutti tvær fyrstu greinarnar úr II. kafla laganna, sem eingöngu
á að fjalla um útsvarsskyldu almennt, aftur í IV. kafla. Þessar tvær greinar eru
um niðurjöfnunarreglur og valdsvið niðurjöfnunarnefnda og eiga því ekki heima
í kaflanum um útsvarsskyldu, en að öllu leyti rökréttara, að þær komi fram þar,
sem rætt er um starfsframkvæmd við niðurjöfnun.
Að öðru leyti víast hér til umsagnar um einstakar greinar frumvarpsins.
II.
Frumvarp nefndarinnar var lagt fyrir
Alþingi í desembermánuði s. 1. og fengið
í hendur allsherjarnefnd Efri-deildar. Rík-
isstjórnin ákvað stuttu siðar að láta málið
ekki ljúkast á þessu þingi en geyma það
til hausts því þá mundi sú nefnd hafa lokið
störfum, sem fæst við endurskoðun skatta-
laganna og láta frumvörpin þá fylgjast að
á haustþinginu.
„Sveitarstjórnarmálum“ þykir rétt að
nota þennan tíma til að kynna sveitar-
stjórnarmönnum frumvarpið og fyrir því
er það tekið hér upp. Væri æskilegt að
sveitarstjórnir létu nefndir athuga málið
nú i sumar og senda breytingartillögur við
það til stjórnar Sambands ísl. sveitarfélaga,
sem mundi koma þeim á framfæri við Al-
þingi þegar það kemur saman á hausti
komanda.
Frumvarp til laga um útsvör.
I. KAFLI
Almenn ákvœði.
1. gr.
1 lögum þessum merkja:
Atvinnusveit: Hrepp eða kaupstað, þar sem gjaldþegn rekur eða stundar eða
hefur rekið eða stundað atvinnu, án þess að eiga þar lögheimili.
Dvalarsveit: Hrepp eða kaupstað, þar sem aðili kann að verða eða hefur orðið
útsvarsskyldur vegna dvalar, án þess að hann eigi þar lögheimili.
Gjaldár: Það ár, er niðurjöfnun útsvara fer fram.
Gjaldársútsvar: tJtsvar, þar sem miðað er við gjaldstofn sama árs og útsvarið
er á lagt.