Morgunblaðið - 26.11.2011, Blaðsíða 44

RÍKARÐUR Ö.
PÁLSSON
TÓNLIST
Slavneskur gustur þaut semhaglél yfir vötnin á fjölsótt-um tónleikum Kammermús-íkklúbbsins á sunnudag.
Einkum sópaði af fyrstu tveim verk-
unum eftir tékknesku landana Bo-
huslav Martinu (1890-1959) og Leos
Janacek (1854-1928) er báðir stigu
stór skref á vit módernismans á
seinni hluta ferilsins – þó sjaldnast á
kostnað lagrænu og púlshrynjandi.
Og eins og bezt vill verða kraftbirtust
töfrar tónverkanna í seiðandi innlifun
hins nafnlausa strengjakvartetts Sig-
rúnar Eðvaldsdóttur og félaga úr
Sinfóníuhljómsveit Íslands, er komu
jafnvel hlustendum til að halda að
dvergríki í kreppu væri kjörið fyrir
kammeriðkun.
Líkt og Dívertímentó Bartóks frá
1938 bar Strengjakvartett Martinus
nr. 5 í g-moll H.268 frá sama tíma
undir niðri keim af yfirvofandi ógn
seinni heimsstyrjaldar, enda meðal
ómstríðustu tónverka þessa víðförula
Bæheimsbúa. Blóðrík en innsæ með-
ferð fjórmenninganna hvatti mann
frómt frá sagt til að taka Martinu úr
fulllöngu hlustunarsalti. Og þó að
nærstaddir efuðust um að stundum
draugalegt tónmálið hefði fallið í
kramið á upphafsárum KMK, þá stóð
verkið nú, eftir gegndarlausa til-
raunamúsík síðustu 60 ára, uppi sem
magnað dæmi um frjóa nýklassík er
skilin var hálfköruð eftir í fram-
úrstefnunni.
Hinn sérkennilegi „Ástarbréfa“-
kvartett Janaceks nr. 2 frá 1928, er
kvikmyndakerar kannast við úr
Óbærilegum léttleika tilverunnar
(1988), var sömuleiðis skemmtilegur
áheyrnar, ekki sízt fyrir ýmis ófyr-
irsjáanleg innskot er minntu ósjálf-
rátt á „klausurnar“ skringilegu í
Fóstbræðru. Engu að síður gengu
duttlungar Janaceks upp í samfellda
heild, og kastað var tólfum í fínalnum
með argverskum gaucho-tilþrifum er
leiddu fyrir hugskotssjónir frægan
lostadans Östu Nielsen í Afgrunden.
Loks var 3. og síðasti Strengja-
kvartett Tsjækovskíjs í es-moll frá
1876. Þvert á fordóma hreif verkið
mann óvænt minna en hin yngri.
E.t.v. setti hnausþykkur ritháttur I.
þáttar, er minnti á njörvaðan
Brahms, fyrsta strikið í reikninginn,
þó að fislétt scherzóið (II) veitti að
vísu ágæta tilbreytingu. Alltjent virt-
ist blóðheit nálgun nafnlausa kvart-
ettsins hér orðin einum of rómantísk,
og þrátt fyrir frábæra dulúð á loka-
metrum Andante funebre (III) verk-
aði tempóið fullhratt. Þá trufluðu ein-
staka yfirskot 1. fiðlu í efstu og
heyranlegustu tónhæðum mann
meira en í fyrri dagskrárliðum.
IV. þáttur var þó röggsamur við
hæfi, og heildaráhrif tónleikanna
náðu vel upp fyrir meðallag. Enda til
marks um að jafnvel hnípin smáþjóð í
vanda getur státað af kammer-
flutningi í ótrúlegu misræmi við að-
stæður.
Morgunblaðið/Kristinn
Innsæi Kammertónlistarhópur þeirra Sigrúnar Eðvaldsdóttur, Zbigniew
Dubik, Þórunnar Óskar Marinósdóttur og Bryndísar Höllu Gylfadóttur.
Slavneskur gustur
Bústaðakirkja
Kammertónleikarbbbbn
Strengjakvartettar eftir Martinu, Jana-
cek og Tsjækovskíj. Sigrún Eðvalds-
dóttir & Zbigniew Dubik fiðla; Þórunn
Ósk Marinósdóttir víóla og Bryndís
Halla Gylfadóttir selló. Sunnudaginn
20. nóvember kl. 20.
44 MENNING
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 26. NÓVEMBER 2011
Hátíðartónleikar verða haldnir
í Hafnarfjarðarkirkju á morg-
un og hefjast kl. 14. Fram
koma Barbörukórinn í Hafn-
arfirði undir stjórn Guð-
mundar Sigurðssonar og fé-
lagar úr Bachsveitinni í
Skálholti, leiðari er Sigurður
Halldórsson sellóleikari. Flutt
verður aðventukantatan „Nun
komm der Heiden Heiland“
eftir Johann Sebastian Bach.
Einsöngvarar eru Þóra Björnsdóttir sópran, Örv-
ar Már Kristinsson tenór og Ásgeir Eiríksson
bassabaritón. Einnig verða flutt kórverk án undir-
leiks í útsetningum Smára Ólasonar og Róberts
Abrahams Ottóssonar auk gregorsöngs.
Tónlist
Hátíðartónleikar í
Hafnarfirði
Johann Sebastian
Bach
Anna Gunnarsdóttir opnar
sýninguna Breytingar í Mjólk-
urbúðinni í Listagili á Akureyri
í dag kl. 14. Á sýningunni eru
veggskúlptúrar úr silki og ull,
unnir með japanskri sibori-
tækni. Anna hefur starfað að
textíllist í aldarfjórðung og
tekið þátt í fjölda sýninga um
allan heim. Í sumar tók hún
þátt í samsýningunni Skulp-
ture by the Sea í Danmörku og
nýverið í Cheongju International Craft Biennale í
Suður-Kóreu, þar sem verk hennar, ullar-
skúlptúrinn Glowing sea-shell, hafnaði í fyrsta
sæti í sínum flokki. Mjólkurbúðin er opin kl. 14-17
laugardaga til sunnudaga og eftir samkomulagi.
Myndlist
Breytingar Önnu í
Mjólkurbúðinni
Anna
Gunnarsdóttir
Jón Svavar Jósefsson og djass-
kvartettinn Ferlíki leika djass-
perlur og dægurlög úr ýmsum
áttum á Café Rosenberg á
sunnudag og hefjast tónleik-
arnir kl. 21.
Kvartettinn Ferlíki skipa
Ásgrímur Angantýsson píanó-
leikari, Jón Ómar Árnason gít-
arleikari, Magnús Tryggvason
Eliassen trommuleikari og
Þórður Högnason bassaleikari.
Jón Svavar er óperusöngvari og kórstjóri Bar-
tóna, karlakórs Kaffibarsins. Ferlíki hefur víða
leikið á undanförnum mánuðum, en þetta er í
fyrsta sinn sem Jón Svavar kemur fram með
sveitinni.
Óperudjass
Jón Svavar og Fer-
líki á Rosenberg
Jón Svavar
Jósefsson
Fyrsta sinfónía Mozarts, sem hann
samdi aðeins átta ára gamall, verð-
ur flutt á tónleikum Sinfóníu-
hljómsveitar áhugamanna í Sel-
tjarnarneskirkju á sunnudag.
Einnig verða fluttar aríur og ein-
leiksstykki eftir Mozart, Sperger,
Rossini, Hoffmeister og Müller.
Sinfóníuhljómsveit áhugamanna
var stofnuð haustið 1990 og starfs-
árið 2011-2012 er því 22. starfsár
hennar. Í hljómsveitinni leika hljóð-
færaleikarar sem flestir hafa at-
vinnu af öðru, en hún er einnig vett-
vangur nemenda og
tónlistarkennara til að iðka tónlist
og viðhalda færni sinni. Hljómsveit-
ina skipa að jafnaði 40-60 manns, en
alls hafa meira en 130 manns leikið
með henni í lengri eða skemmri
tíma. Fjöldi þekktra, íslenskra ein-
leikara og einsöngvara hefur komið
fram með hljómsveitinni.
Gestir hljómsveitarinnar á tón-
leikunum verða Dean Ferrell
kontrabassaleikari og Gissur Páll
Gissurarson tenórsöngvari. Þeir
flytja aríur og einleiksstykki eftir
Mozart, Sperger, Rossini, Hoff-
meister og Müller, ýmist saman eða
hvor í sínu lagi og leita svara við
spurningunni: Hvað gekk Mozart til
þegar hann samdi aríuna „Per
questa bella mano“? Stjórnandi á
tónleikunum er Oliver Kentish.
Tónleikarnir hefjast klukkan 17.
Einleiksstykki Dean Ferrell
kontrabassaleikari bregður á leik.
Fyrsta sin-
fónía Moz-
arts flutt
 Sinfóníutónleikar í
Seltjarnarneskirkju Silja Björk Huldudóttir
silja@mbl.is
„Hugmyndafræðin að baki efnisval-
inu eru andstæður þar sem kallast á
tveir ólíkir heimar endurreisnar og
samtíma,“ segir Hörður Áskelsson
sem stjórnar kammerkórnum Schola
cantorum á upphafstónleikum Jóla-
tónlistarhátíðar í Hallgrímskirkju
2011 á morgun kl. 17. Á efnisskránni
eru aðventumótettur eftir endur-
reisnartónskáld á borð við Palestrina,
Lassus og Scarlatti, í miðju tón-
leikanna eru fjórar jólamótettur eftir
Francis Poulenc og tvær nýlegar
mótettur eftir Skotann James Mac-
Millan ramma inn prógrammið. Öll
tónverkin eru sungin á latínu og án
undirleiks, nema hvað í öðru skoska
verkinu leikur Eiríkur Örn Pálsson
með á trompet. Sextán söngvarar
syngja á tónleikunum og koma fram í
misstórum hópum eftir verkum.
„Yfirskrift tónleikanna er Exultate
deo eða Lofsyngið drottni, en með því
viljum við tóna inn 30. starfsár List-
vinafélags Hallgrímskirkju sem er að
byrja. Með þessum tónleikum fagnar
Schola cantorum einnig 15 ára afmæli
sínu,“ segir Hörður og tekur fram að
hann eigi erfitt með að trúa því
hversu hratt tíminn hafi liðið en hann
hefur stjórnað kórnum frá stofnun.
„Þetta er þéttur kjarni þar sem
sumir hafa verið með frá upphafi, en
kórinn er orðinn mjög vel samsung-
inn. Það eru því mikil forréttindi og í
raun eintóm gleði að fá að stjórna
svona góðum hópi,“ segir Hörður og
tekur fram að gaman gæti verið að
komast með kórinn í fleiri tónleika-
ferðir til útlanda. „Áheyrendahópur
okkar hér heima er yndislegur en til-
tölulega lítill. Mann mundi því langa
til að komast meira í burtu og þau
skipti sem við höfum farið til útlanda
hafa verið okkur heilmikil vítamín-
sprauta,“ segir Hörður og nefnir í því
samhengi tónleika kórsins í Kölnar-
dómkirkju fyrir ári sem hafi fallið í
einstaklega góðan jarðveg.
Óvenjulegt verkefni
Raunar er kammerkórinn á leið til
útlanda, því á þriðjudaginn kemur
heldur Hörður ásamt átta söngvurum
úr Schola cantorum til Japans en þar
hefur hið þekkta franska tískuhús
Louis Vuitton boðið kórnum að
syngja við opnun nýrrar tísku-
miðstöðvar í Osaka 1. desember nk.
„Þetta er óvenjulegt verkefni, en
það er ekki hægt að slá hendinni á
móti svona tilboði og sem betur fer
gátum við hliðrað öðrum verkefnum
og þegið boðið,“ segir Hörður, en kór-
inn mun dvelja í vikutíma í Japan á
vegum Louis Vuitton og syngja á
nokkrum stöðum á vegum gestgjafa
síns. Að sögn Harðar er greinilega
mikið lagt í viðburðinn því kórinn
muni koma fram í sérsaumuðum föt-
um frá Louis Vuitton.
„Þau óskuðu sérstaklega eftir því
að við syngjum íslenska tónlist og við
munum því flytja bæði íslensk og er-
lend jólalög, lag eftir Björk auk nokk-
urra íslenskra þjóðlaga,“ segir Hörð-
ur og tekur fram að sér hafi þótt
sérlega vænt um hve mikið skipu-
leggjendur hafi hrifist af laginu
Betlehemsstjarnan sem faðir Harðar,
Áskell Jónsson, samdi.
Spurður hvernig boðið sé tilkomið
bendir Hörður á að Louis Vuitton
hafi leitað til umboðsmanns sænska
dúettsins Wildbirds and Peacedrums
og beðið hann að finna fyrir sig góðan
norrænan kammerkór og umboðs-
maðurinn hafi um hæl bent á Schola
cantorum og sagt hann þann besta,
en kórinn tók þátt í tónleikum með
sænska dúettinum í Fríkirkjunni fyr-
ir ári við góðar undirtektir.
Morgunblaðið/Golli
Tilhlökkun Hörður Áskelsson stjórnandi (lengst t.h.) heldur ásamt fríðu föruneyti til Japans fyrir Louis Vuitton.
„Ólíkir heimar kallast á“
 Schola cantorum
fagnar aðventu í
Reykjavík og Osaka
Margrét Eir er orðin
býsna sjóuð
í Frostrósum, hefur sungið
með þeim öll árin að
undanskildu einu.47
»