Milli mála - 01.01.2011, Blaðsíða 40
40
fólks af arabískum og asískum uppruna, og fleiri. Þessi fjölbreytileiki
endurspeglast þó ekki í ímynd þjóðarinnar – hvorki þeirri sem
haldið er á lofti innanlands, né heldur þeirri sem lengst hefur lifað
á alþjóðavísu – um einlitt samfélag afkomenda Evrópumanna.
Kosta ríski sagnfræðingurinn Quesada Soto hefur rannsakað byggða-
sögu landsins og komist að þeirri niðurstöðu að ríkjandi hugmyndir
um Kostaríku séu að hún sé „land hinna hvítu“. Land þar sem
blöndun kynþátta og menningar sé takmörkuð og þróunarstig sé
sam bærilegt við Vesturlönd. Hann leggur áherslu á að þetta séu
ranghugmyndir og þær beri að varast.38 Samlandi hans, félags-
fræðingurinn Ronald Soto-Quiros, útskýrir að þessi viðhorf ráði enn
fremur viðhorfum landsmanna til íbúa nágrannaríkja og að evrópsk
menningararfleifð og hörundslitur íbúanna hafi mótað sjálfskilning
og sjálfsmynd þjóðarinnar.39
Fræðimaðurinn Ronald N. Harpelle leggur áherslu á að í kosta-
rísku samhengi mótist tengsl „okkar“ (hinna hvítu) og „hinna“
(þeirra lituðu) af því að íbúar hásléttunnar, fyrst höfuðborgarinnar
Cartago og síðar núverandi höfuðborgar San José, telji sig kjarna
þjóðarinnar, þ.e. rétthafa hins kostaríska „sjálfs“. Þeir eru afkom-
endur evrópskra landvinningamanna og hafa haldið um valdataum-
ana frá upphafi: Þeir álíta sig fulltrúa „hinnar raunverulegu Kosta-
ríku“.40 Hins vegar séu „hinir“ fyrst og fremst íbúar jaðarsvæða,
t.d. á Karíbahafsströndinni þar sem hafnarborgin Limón „er
framand leg og íbúarnir af afrískum uppruna“.41 Harpelle fjallar
enn fremur um karllæga ímynd þjóðarinnar og bendir í umræðu
sinni um Karíbahafsströndina og svæðið í kringum hafnarborgina
Limón á að „mikilvægur hópur sem alltaf er horft fram hjá eru
konurnar sem komu í héraðið sem dætur, systur, eiginkonur og
mæður verka mannanna. […] Eigi að síður komu þúsundir kvenna
38 Álvaro Quesada Soto, Uno y los otros: Identidad y literatura en Costa Rica 1890–1949, San José, Costa
Rica: Editorial Universidad de Costa Rica, 1998, bls. 32.
39 Ronald Soto-Quirós, „Imaginando una nación de raza blanca en Costa Rica: 1821–1914“, sjá
http://alhim.revues,org/index2930.html [sótt í september 2011].
40 „the real Costa Rica“, Ronald, N. Harpelle, The West Indians of Costa Rica, bls. 18.
41 „is exotic, populated by people of African descent“, sama rit, bls. XIII og bls. 21. Undir þessa
framsetningu tekur Mauricio Meléndez Obando í bókarkaflanum „The Slow Ascent of the
Marganialized: Afro-Descendants in Costa Rica and Nicaragua“, Blacks & Blackness in Central
America. Between Race and Place, bls. 335.
Að SKYGGNAST Í SKÚMASKOTIN