Uppeldi og menntun - 01.07.2014, Blaðsíða 48

Uppeldi og menntUn/icelandic JoUrnal of edUcation 23(2) 201448
lífsgæði 8–17 ára getUmiKilla Barna með einhVerfU
Tafla 3. Lýsing á víddum KIDSCREEN-27
Víddir Fjöldi
spurninga
Lýsing
Hreyfiathafnir og heilsa 5 Líkamleg virkni, orka og hreysti
Almenn líðan og sjálfsmynd 7
Andleg líðan og lífsánægja
Upplifun á eigin útliti
Fjölskylda og frjáls tími 7
Heimilislíf og samband við foreldra
Sjálfræði og tækifæri til félagslegra
samskipta og tómstunda
Vinatengsl 4 Félagsleg þátttaka og samskipti við vini
Skóli og nám 4 Líðan og þátttaka í skólastarfi
Lífsgæðamatslistinn KIDSCREEN-27 er styttri útgáfa af 52 atriða lista, sem nota má til
að kanna lífsgæði 8–18 ára barna óháð heilsufari. Með matslistanum er brugðist við
gagnrýni á lífsgæðamælikvarða sem oft eru sérstaklega ætlaðir börnum með tiltekinn
heilsubrest og gengið út frá því að hann hafi áhrif á lífsgæði þeirra. Ólíkt öðrum
lífsgæðamatslistum beinast spurningar KIDSCREEN að sálfélagslegum þáttum frekar
en líkamlegum einkennum. Barnið er til dæmis ekki spurt um upplifun á verkjum
eins og algengt er. Matslistinn KIDSCREEN hefur einnig þá sérstöðu að vera hann-
aður og staðfærður í mörgum Evrópulöndum, en það gerir samanburð milli landa
mögulegan. Matslistinn er staðalbundinn og staðsetja T-gildi niðurstöður hvers barns
á normalkúrfu þar sem meðaltalið er 50 og staðafrávikið er 10. Normalkúrfan endur-
speglar lífsgæði barna í Evrópu og gefur meðaltal T < 45 til kynna að atriði innan
víddarinnar hafi neikvæð áhrif á lífsgæði barnanna (KIDSCREEN Group Europe,
2006).
Tölfræðileg prófun matslistans hefur sýnt fram á viðunandi réttmæti og áreiðan-
leika. Í evrópskri rannsókn sem 22.827 börn og 16.382 foreldrar tóku þátt í reyndist
innri samkvæmni (e. internal consistency) vídda KIDSCREEN-27 góð eða 0,80–0,84
fyrir sjálfsmatslistann og 0,78–0,83 fyrir foreldraútgáfuna (Robitail o.fl., 2007). Þá var
áreiðanleiki endurtekinna mælinga (e. test-retest reliability) kannaður og svöruðu 559
börn (slembivalið undirúrtak) matslistanum í annað sinn að tveimur vikum liðnum.
Fylgni svara reyndist vera á bilinu 0,61–0,74 en fylgni hærri en 0,6 var talin viðunandi
(Ravens-Sieberer o.fl., 2007). Hugtaksréttmæti (e. construct validity) og samleitnirétt-
mæti (e. convergent validity) var einnig kannað og reyndist hvorttveggja viðun-
andi, þar sem niðurstöður voru í samræmi við viðurkenndar fræðikenningar. Þá var
fylgni milli vídda KIDSCREEN-27 og annarra lífsgæðamatslista eins og búist var við
(Ravens-Sieberer o.fl., 2007).
Útgáfur KIDSCREEN voru þýddar á íslensku og staðfærðar með ígrunduðum sam-
tölum, annars vegar við börn og hins vegar við foreldra, árin 2010–2011. Við þýðingar-
ferlið var alþjóðlegum stöðlum KIDSCREEN-rannsóknarhópsins fylgt og handbók
höfð til hliðsjónar til að uppfylla kröfur um réttmæti og áreiðanleika þýðingar
(Snæfríður Þóra Egilson, Linda Björk Ólafsdóttir, Hólmdís Freyja Methúsalemsdóttir
og Þóra Leósdóttir, 2013).