Fréttablaðið - 01.04.2015, Blaðsíða 32

| 2 1. apríl 2015 | miðvikudagur
Gengi félaga í Kauphöll Íslands
Á UPPLEIÐ
Félög sem hækkuðu
í verði
Á NIÐURLEIÐ
Félög sem lækkuðu
í verði
STÓÐU Í STAÐ
Félög sem stóðu
í stað
MESTA HÆKKUN
NÝHERJI
44,8% frá áramótum
REGINN
2,0% í síðustu viku
MESTA LÆKKUN
TRYGGINGAMIÐST.
-14,1% frá áramótum
SJÓVÁ
-19,9% í síðustu viku
3
10
1
MIÐVIKUDAGUR 1. APRÍL
Fljótsdalshérað – Áætlun um
birtingu ársreiknings
ÞRIÐJUDAGUR 7. APRÍL
Ísland.is – Íslyklar og innskrán-
ingarþjónusta
VÍB og Opni háskólinn – Atferlis-
fjármál
MIÐVIKUDAGUR 8. APRÍL
Lánamál ríkisins – Gjalddagi RIKB
15
Arion - Kauphallardagar
Þjóðskrá - Fasteignamarkaðurinn í
mánuðinum
FIMMTUDAGUR 9. APRÍL
Hagstofan – Vöruskipti við útlönd
Arion - Kauphallardagar
Allar markaðsupplýsingar eru aðgengilegar á
Dagatal viðskiptalífsins
dagatal viðskiptalífsins
Þ VÍ HEFUR VERIÐ haldið fram að Írland
hafi farið verr út úr bankahruninu en
Ísland vegna þátttöku Íra í evrusam-
starfi nu sem hafi neytt írska ríkið til
að bjarga írskum bönkum á meðan
íslensku bankarnir fengu að falla. Enn
eru þeir til sem halda því fram að hin
fl jótandi króna hafi bjargað miklu og
leitt til fl jótari og öfl ugri endurreisnar
hér á landi en á Írlandi þar sem hin
skelfi lega evra hafi keyrt allt á bólakaf.
EN ER ÞETTA SVO? Er Ísland betur
statt en Írland nú, þegar næstum
eru liðin sjö ár frá hruni?
Vöxtur landsframleiðslu á Írlandi
var um 5 prósent á síðasta ári.
Samkvæmt upplýsingum á
heimasíðu Hagstofunnar var
hagvöxtur hér á landi 1,9% á síðasta
ári og nokkuð ljóst að án óvænts vaxt-
ar í ferðaþjónustu og makrílveiðum
hefði enginn hagvöxtur mælst hér á
síðasta ári.
BÆÐI ÍRLAND og Ísland neyddust til
að taka stór lán hjá AGS eftir hrunið.
Við það að bjarga bankakerfi nu ruku
skuldir írska ríkisins úr 25% af lands-
framleiðslu í 123% á síðasta ári áður
en þær tóku að lækka skarpt og mæl-
ast nú um 114%. Á sama tíma fóru
skuldir ríkissjóðs Íslands úr 28,5%
árið 2008 í 101% árið 2012 áður en þær
tóku að lækka og eru nú rífl ega 90%.
ÍRAR eiga enn sitt bankakerfi en
íslensku bankarnir féllu og nú skulda
þrotabú gömlu bankanna margfalda
landsframleiðslu til erlendra kröfu-
hafa. Íslenska þjóðarbúið skuldar því
mun meira en hið írska og hefur þar að
auki takmarkað aðgengi að alþjóðlegri
mynt. Þetta er ein ástæða þess að Írar
greiða nú mun hraðar niður lánin frá
AGS en við Íslendingar.
ATVINNULEYSIÐ fór yfi r 14% á Írlandi
eftir hrun. Það er nú komið niður í 10%
og stefnir í 7% innan tveggja ára. Á
Íslandi fór atvinnuleysi hæst í 11,9%
í maí 2010 en mælist nú nálægt 5%.
Fjölmargir hafa hins vegar horfi ð af
íslenskum vinnumarkaði ýmist með
brottfl utningi, námi eða vegna örorku
þannig að dulið atvinnuleysi er mikið
hér á landi.
SKULDIR írskra heimila náðu hámarki
árið 2007 og hafa síðan lækkað. Skuld-
ir íslenskra heimila hækkuðu hins
vegar gríðarlega í hruninu á sama
tíma og verðlag hækkaði hér á landi
og kaupmáttur dróst saman. Þar kom
evran írskum heimilum til hjálpar.
ENDURREISNIN er í fullum gangi á
Írlandi en ekki sjáanleg hér á landi
þegar sleppir ferðamönnum og fl ökku-
fi skstofnum. Írland er betur statt en
Ísland. ESB-aðild og evra eru höfuð-
ástæður þess.
Er Ísland betur statt en Írland?
Til hvers að flækja hlutina?
365.is
Sími 1817
SJÁLFKRAFA
í BESTA ÞREP!
Í upphafi mánaðar byrja allir viðskiptavinir í 0 mínútum
og 0 SMS-um. Það fer síðan eftir notkun í hvaða þrepi
hann endar þann mánuðinn.
0 kr. 2.990 kr. 4.990 kr.
60–365 mín. og SMS Endalaust
60 mínútur og 60 SMS í GSM
og heimasíma á Íslandi.
365 mínútur og 365 SMS
í GSM og heimasíma á
Íslandi.
Endalausar mínútur og
SMS í GSM og heimasíma
á Íslandi.
0–60mín. og SMS
11.000
kaffihús er starfrækt í 34
löndum og kaupa rösklega
þrjár milljónir þar kaffi..
Sk
jó
ða
n
SKJÓÐAN er frekju- og leiðindaskjóða, sem
lætur ekkert mannlegt sér óviðkomandi.
Bandaríska kleinuhringja- og
kaffi húsafyrirtækið á í viðræð-
um við samstarfsaðila hérlend-
is um að hefja starfsemi hér.
Þetta staðfestir Justin Drake,
starfsmaður almannatengsla-
skrifstofu Dunkin’Donuts, í
tölvupósti til Markaðarins. Sam-
kvæmt heimildum Markaðarins
stendur til að opna kaffi hús hér
á landi á þessu ári. Ef af verð-
ur þá yrði það fyrsta alþjóðlega
kaffi húsið á Íslandi.
„Eftir að hafa kannað málið
hjá alþjóðaskrifstofu okkar þá
getum við staðfest að Dunkin’
Donuts hefur verið í viðræðum
við fyrirtæki á Íslandi um að
selja hágæða kaffi , samlokur og
bakkelsi á Íslandi undir merkj-
um Dunkin’ Donuts. Við höfum
ekki skrifað undir samninga enn
þá og getum því ekki veitt frek-
ari upplýsingar á þessum tíma-
punkti,“ segir í svari frá Drake.
Dunkin’ Donuts er eitt stærsta
kaffi hús í heimi og selur meira
en einn milljarð kaffibolla
árlega. Fyrirtækið, sem er með
höfuðstöðvar í Canton í Massa-
chusetts, var stofnað árið 1950
af William Rosenberg. Keðj-
an stækkaði ört og árið 1963
voru komnir 100 veitingastað-
ir í Bandaríkjunum. Árið 1965
var svo fyrsti veitingastaðurinn
utan Norður-Ameríku opnaður
en það var í Japan árið 1970.
Fyrsta kaffi húsið á Norðurlönd-
unum var opnað í Taby-versl-
unarmiðstöðinni í Stokkhólmi,
höfuðborg Svíþjóðar, þann 5.
desember 2014.
Nú eru ellefu þúsund kaffi hús
víðsvegar í 34 löndum og kaupa
rösklega þrjár milljónir manna
kaffi þar á hverjum degi. Dunk-
in’ Donuts selur alls kyns heita og
kalda kaffi drykki, svo og kleinu-
hringina frægu, og kökur og
rúnnstykki. jonhakon@frettabladid.is
Dunkin’ Donuts stefnir
á að koma til Íslands
Talsmaður Dunkin’ Donuts staðfestir að rætt sé um að kaffihúsa-
keðjan hefji starfsemi hér á landi. Keðjan er nú starfandi í
34 löndum en fyrsta kaffihúsið á Norðurlöndum var opnað í fyrra.
ALÞJÓÐLEGT KAFFIHÚS Almannatengslafulltrúi Dunkin’ Donuts staðfestir að viðræður séu um
opnun veitingahúss á Íslandi. NORDICPHOTOS/GETTY
Aðallisti Kauphallarinnar | Nasdaq Iceland
Félag Gengi í gær Frá áramótum Vikubreyting
Bank Nordic (DKK) 115,50 11,1% 0,0%
Eimskipafélag Íslands 225,00 -5,1% -1,3%
Fjarskipti (Vodafone) 37,60 7,4% -2,0%
Hagar 42,25 4,4% -1,7%
HB Grandi 37,95 12,3% 0,4%
Icelandair Group 21,10 -1,4% -1,9%
Marel 152,50 10,5% -1,0%
N1 26,83 15,6% -2,4%
Nýherji 7,50 44,8% -2,2%
Reginn 15,50 14,4% 2,0%
Sjóvá 10,69 -10,5% -19,9%
Tryggingamiðstöðin 22,60 -14,1% -1,7%
Vátryggingafélag Íslands 7,94 -12,3% 1,8%
Össur 418,00 15,8% -1,6%
Úrvalsvísitalan OMXI8 1.342,22 2,4% -1,2%
First North Iceland
Century Aluminum 3.300,00 0,0% 0,0%
Hampiðjan 26,00 15,0% 2,8%
Sláturfélag Suðurlands 1,85 0,0% 0,0%
Frosti Sigurjónsson, formaður efna-
hags- og viðskiptanefndar Alþing-
is, ætlar að kynna Seðlabankanum
og hagfræðingum hugmyndir sínar
um endurbætur á peningakerfi nu á
næstu dögum. Hann vonast til þess
að sérstakar umræður um þær geti
farið fram í þinginu á næstunni.
Frosti kynnti hugmyndirnar fyrir
forsætisráðherra og á blaðamanna-
fundi í dag. Niðurstaða skýrslunnar
er sú að svokallað þjóðpeningakerfi
geti verið grundvöllur að endurbót-
um að peningakerfi nu. Í slíku kerfi
myndi Seðlabankanum einum vera
heimilt að búa til peninga fyrir hag-
kerfi ð. Jafnframt yrði peningavald-
inu skipt upp. Seðlabankanum yrði
falið að skapa þá peninga sem hag-
kerfi ð þarf en Alþingi yrði falið að
ráðstafa nýjum peningum með fjár-
lögum.
Frosti segir að hingað til hafi inn-
lánsstofnanir aukið peningamagn
margfalt hraðar en hagkerfi ð þoldi.
Afleiðingar hafi orðið verðbólga,
gengisfellingar, eignabóla og banka-
kreppa og valdið þjóðinni gríðar-
legu tjóni.
Frosti telur að með þjóðpeninga-
kerfi væri dregið úr óstöðugleika
peningakerfisins, skuldsetning
myndi minnka og tekjur af pen-
ingamyndun myndu renna til ríkis-
ins í stað þess að renna til viðskipta-
bankanna.
„Hugmyndin er í sjálfu sér raun-
hæf en ég held að á þessu stigi yrði
ekki raunhæft að fara fram með
þingmál. Ég held að umræðan þurfi
að dýpka í samfélaginu,“ segir
Frosti þegar hann er spurður hvort
tillögurnar séu raunhæf leið til að
halda sjálfstæðum gjaldmiðli. - jhh
Kynnir Seðlabankanum og fræðimönnum tillögur sínar á næstunni og vill umræðu í þinginu um þær:
Vill taka upp þjóðpeningakerfi
SKÝRSLA Á
ENSKU Íslensk
málnefnd gerir
athugasemdir
við það að
skýrslan var
skrifuð á ensku
með íslenskri
samantekt.
FRÉTTABLAÐIÐ/GVA
3
1
-0
3
-2
0
1
5

2
2
:2
6
F
B
0
8
0
s
_
P
0
5
2
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
8
0
s
_
P
0
4
9
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
8
0
s
_
P
0
2
9
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
8
0
s
_
P
0
3
2
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
1
4
5
9
-D
A
7
0
1
4
5
9
-D
9
3
4
1
4
5
9
-D
7
F
8
1
4
5
9
-D
6
B
C
2
8
0
X
4
0
0
1
A

F
B
0
8
0
s
C
M
Y
K