Þjóðlíf - 01.12.1988, Blaðsíða 13

INNLENT
Smábátar og skip færa björgina heim.
Flestir eru þeirrar skoðunar að hefð-
bundnar veiðar verði áfram undirstaðan,
þó svo breytingar verði á fiskvinnslu og
markaðsmálum.
lendingar muni í auknum mæli vinna meira
úr framleiðslunni og búa þannig til verðmæt-
ari vörur en nú er gert. Nú þegar hefur dreg-
ið mikið úr frystingu fisks í blokkir og sjálf-
sagt mun draga enn frekar úr henni. Ég tel að
við við verðum að vera mjög vel vakandi
fyrir þeim möguleika að fullvinna fiskinn í
neytendapakkningar. En eins og staðan er í
dag þá getum við engan veginn keppt við
erlenda aðila um verð á hráefni til slíkrar
framleiðslu og þar af leiðandi ekki heldur um
verð fullunninnar vöru.
— Ef fiskvinnslunni á íslandi væru tryggð
eðlileg rekstrarskilyrði þá er ég fullviss um
það að við gætum í náinni framtíð tryggt
okkur mun fleiri markaði út um allan heirn.
Við þurfum hinsvegar að huga vel að upp-
byggingunni og gefa okkur góðan tíma til að
framkvæma markaðskannanir. Það hefur
allt of lítil rækt verið lögð við sölumálin og ég
tel mjög mikilvægt að við förum að vinna í
fullri alvöru að þeim málum. Við bókstaf-
lega verðum að aðlaga okkur að þörfum
kaupendanna, sagði Páll Jónsson að lokum í
samtali sínu við Þjóðlíf.
Kristján Ari.
Bjartsýnn
frystingar
Viðtal við Jón Pál Halldórsson,
framkvæmdastjóra hraðfrysti-
hússins Norðurtanga hf á ísa-
firði.
„Ég er bjartsýnn á franitíð hefðbundinnar
frystingar á sjávarafurðum á íslandi. Ég tel
að frystingin eigi eftir að þróast og vaxa á
sama hátt og hún hefur gert síðastliðna hálfa
öld og að til komi frekari uppbygging og end-
urbætur á þeim frystihúsum sem til staðar
eru“, segir Jón Páll Halldórsson fram-
kvæmdastjóri Norðurtangans á ísafirði.
— Það er ekkert sem bendir til þess að hér
verði einhver breyting á. Ég tel að sú skoðun
sem fjölmiðlar hafa haldið á lofti, um að
frystingin sé orðin tímaskekkja sé byggð á
mikilli vanþekkingu. Frystingin hefur verið
að þróast í þessu landi í liðlega hálfa öld og
það hafa orðið stöðugar framfarir á öllu
þessu tímabili.
— I dag er mikið talað um ferskfiskút-
flutning. í raun eru menn þá að ræða um
útflutning á allt að 10 til 20 daga gömlum,
ófrystum fiski, svokölluðum ísfiski. í mínum
huga er nýr og ferskur fiskur ekki meira en
tveggja daga gamall. Frystingin er ein besta
aðferðin til að varðveita ferskleika fisksins
og er mun betur til þess fallin heldur en ísun.
— Raunverulega ferskur fiskur verður að
mínu mati ekki fluttur út nema með flugvél-
um, þannig að hann komist á markað ekki
eldri en eins til tveggja daga gamall. Hitt er
bara ísvarinn fiskur og það er gömul og
þekkt aðferð til að verja fisk skemmdum.
— Það er alveg Ijóst að dagar frystingar-
innar eru ekki taldir og ég er mjög bjartsýnn
á framtíðina. í dag eru 55 útgerðarstaðir á
íslandi og ég tel að þeir eigi allir rétt á að lifa
áfram með tilheyrandi fiskverkun. s.s. sölt-
un eða frystingu.
En hvaða augum lítur Jón Páll á þá fryst-
ingu sem á sér stað um borð í skipunum? A
sjófrystingin framtíð fyrir sér?
— Það hefur átt sér stað nokkuð ör þróun í
þessa átt á undanförnum árum, en það er
engan veginn útséð unt hvort það sé einhver
framtíð í þessu.
— Það er alls ekki sjálfgefið að sjófrystur
fiskur seljist betur en landfrystur. Það er
engin regla sem gildir í því sambandi. En að
öllu jöfnu ætti sjófrystur fiskur að vera gæða-
á framtíð
meiri en sá landfrysti, en þá þyrftu þessi
frystiskip að vera mun stærri og hafa meiri
möguleika, eins og t.d. stóru erlendu
verksmiðjuskipin. Þá fyrst væri ef til vill hægt
að alhæfa eitthvað um mun á þessum aðferð-
um.
— Ég sé ekkert því til fyrirstöðu að þessar
tvær tegundir frystingar geti starfað hiið við
hlið. Þau íslensku skip sem nú stunda sjó-
frystingu hafa ekki sömu framleiðslumögu-
leika og við í landi. Ég sé þannig ekki fyrir
mér að sjófrystingin komi til með að rýra hlut
frystihúsanna. Þróunin í frystingunni hefur í
auknum mæli færst inn á brautir alls kyns
sérvinnslu á sjávarafurðum, vinnslu sem
ekki verður unnin nema í landi.
I hverju felast möguleikarnir til nýsköpun-
ar í fiskvinnslunni að þínu mati?
— A síðastliðnum árum hefur gífurleg
nýsköpun átt sér stað í allri fiskvinnslu í
landi. Ég tel að neikvæð umræða í landinu að
undanförnu um fiskvinnsluna sé byggð á
sorglegri vanþekkingu á því sem er verið að
gera í_þessari atvinnugrein.
— Ég tel að sérvinnslan á sjávarafurðum,
þar sem fiskverkunarfyrirtæki einbeita sér
að vinnslu á tilteknum fisktegundum, komi
tvímælalaust til með að aukast á næstu árum
og að samhliða því muni okkur ganga mun
betur á erlendum mörkuðum með fiskinn
sem úrvals hráefnisvöru.
Telurðu að framtíð íslenskrar fiskvinnslu
felist í fullvinnslu sjávarafurða í neytenda-
umbúðir fyrir erlenda markaði?
— Það tel ég af og frá. Til dæmis standa
Bretar og Bandaríkjamenn ntun betur að
vígi en við varðandi þetta vinnslustig. Að
auki kemur það til að kaupendurfullunninna
fiskafurða vilja hafa með þeim daglegt eftir-
lit og vegna þess hve vöruflokkarnir eru
margir þá verður framleiðslan að þróast við
hliðina á markaðinum. Allar hugmyndir um
að færa þessa framleiðslu hingað heim frá
Bandaríkjunum og Bretlandi eru óraunhæf-
ar og geta því aldrei orðið að veruleika. Fisk-
vinnslan á íslandi mun fyrst og fremst byggj-
ast á hráefnisvinnslu og á frystum flökum, en
ekki fullnaðarvinnslu inn á neytendamark-
aði erlendis. Við erum of langt frá mörkuð-
unum til að slíkt sé framkvæmanlegt og við
getum heldur ekki keppt við erlenda aðila
um hráefnisverðið, sagði Jón Páll Halldórs-
son að lokum.
Kristján Ari.
J
13