Læknablaðið : fylgirit - 01.04.2011, Blaðsíða 44

VISINDI A VORDOGUM
FYLGIRIT 68
Efniviður og aðferðir: Allar ífarandi pneumókokkasýkingar á landinu
öllu eru skráðar á sýklafræðideild Landspítalans. Úr þeim gögnum
voru teknar upplýsingar um aldur og afdrif sjúklings (andlát),
tegund sýkingar (heilahimnubólga/aðrar ífarandi) og hjúpgerð
pneumókokkanna. Reiknað var nýgengið og hlutfall sjúklinga í
mismunandi aldurshópum með hjúpgerðir tilheyrandi viðkomandi
bóluefnum.
Niðurstöður: Alls greindust 458 ífarandi pneumókokkasýkingar
á landinu öllu síðastliðin 10 ár, árlegt nýgengi 16/100.000 alls,
en 87/100.000 hjá <2 ára og 49/100.000 hjá sjúklingum >65 ára.
Hjúpgerðir sem tilheyrðu PCV-10 og PCV-13 voru 74% og 86%.
Fyrir heilahimnubólgu (alls 29 eða 6,3%) var hlutfallið 59% og
72%. A rannsóknartímabilinu lést 51 sjúklingur (11%) með ífarandi
pneumókokkasýkingu og höfðu 67% og 80% þeirra hjúpgerðir sem
tilheyrðu PCV-10 og PCV-13. Mun fleiri í yngsta aldurshópnum (<2 ára)
höfðu hjúpgerðir sem er að finna í bóluefnunum, eða 85% í PCV-10 og
96% í PCV-13.
Alyktanir: Mikilvægt er að fyrir liggi upplýsingar um algengi
mismunandi hjúpgerða pneumókokka í ífarandi sýkingum áður en
bólusetning hefst. A þann hátt er betur hægt að fylgjast með áhrifum og
hagkvæmnisútreikningum í kjölfar bólusetningarinnar.
V-114 ífarandi sýkingar af vöidum streptókokka af flokki B í
fullorðnum á íslandi 1975-2009
Cecilia Elsa Línudóttir', Helga Erlendsdóttir1/ Magnús Gottfreðsson
'La'knadeild HÍ, 2sýklafræðideild Landspítala, 3smitsjúkdómadeild Landspítaia
cell@hi.is
Inngangur:. ífarandi sýkingar vegna streptókokka af flokki B (Group B
streptococcus, GBS) í fullorðnum hafa aukist síðustu 3 áratugina og eru
orðnar verulegt heilbrigðisvandamál. Markmið þessarar rannsóknar
er að safna klínískum upplýsingum og lýsa klínískum auðkennum
ífarandi GBS sýkinga í fullorðnum yfir 35 ára tímabili á íslandi.
Efniviður og aðferðir: Fyrir lá listi yfir alla fullorðna sjúklinga (>16
ára) með ífarandi GBS sýkingar á landinu öllu á árunum 1975-2009, alls
128 sýkingar. Skráðar voru upplýsingarum einkenni, birtingarmyndir,
heilsufar og undirliggjandi sjúkdóma. Alvarleiki sýkinganna var metinn
með APACHEII.
Niðurstöður: Konur voru alls 75, þar af 6 þungaðar, en karlar voru
53. Meðalaldur fullorðinna annarra en þungaðra kvenna var 65 ár og
dánartíðnin 16% innan 30 daga frá greiningu. Við upphaf tímabilsins var
nýgengið 0,62/100.000/ár en 3,38/100.000/ár við lok þess. Aukningin
var mest meðal >65 ára. Alls voru GBS sýkingar í spítalalegu í 17
tilfellum (16.8%). Bakterían ræktaðist úr blóði £ 85% tilvika, úr liðvökva í
12% og mænuvökva í 2% tilvika. Algengustu birtingarmyndir voru húð-
og mjúkvefjasýkingar (35%), lið- og beinsýkingar (16%) og blóðsýkingar
án þekkts uppruna (12%). Alvarlegir undirliggjandi sjúkdómar voru
til staðar í öllum þeim 106 tilfellum þar sem upplýsingar um heilsufar
lágu fyrir. Algengustu voru illkynja sjúkdómar (34%), hjartasjúkdómar
(28%), taugasjúkdómar (23%) og sykursýki (19%).
Alyktun: Mikil aukning hefur orðið á ífarandi sýkingum með GBS í
fullorðnum síðustu 3 áratugina á íslandi. Ástæður þessarar aukningar
eru ekki að fullu ljósar. Eldra fólk og einstaklingar með langvinna
undirliggjandi sjúkdóma eru aðal áhættuhóparnir og dánartiðni er há.
V-115 Ólík ræsing T frumna hefur áhrif á tjáningu viðtaka á yfirborði
þeirra
Þórdís Emma Stefánsdóttiru, Hekla Sigmundsdóttir1'3
‘Blóðmeinafræðideild Landspítala, 2lff-og umhverfisvísindadeild HÍ, 3læknadeild Hl
heklas@landspitali.is
Inngangur: Ákveðnar samsetningar viðtaka miðla ratvísi T frumna
til vefja. Þessi ratvísi T frumna stjórnast af samskiptum sameinda á
æðaþeli við viðtaka á T frumum. Meðal þeirra viðtaka sem miðla fari
T frumna til húðar eru viðloðunarsameindin cutaneous-associated
lymphocyte antigen (CLA) og efnatogsviðtakinn CCR4 sem stuðla að
ratvísi frumnanna inn í neðri húðlög. Tjáning þessara viðtaka ákvarðast
við ræsingu T frumnanna þar sem sýnifrumur (t.d. angafrumur) gegna
lykilhlutverki. Angafrumur eru fáar í blóði og því algengt að T frumur
í rækt séu ræstar gegnum T frumuviðtakann (með einstofna mótefnum
gegn CD3 og CD28). Spurningar vöknuðu um það hvort ólík ræsing T
frumna hefði áhrif á tjáningu viðtakanna.
Markmið: Tilgangur rannsóknarinnar er að bera saman áhrif ólíkrar
ræsingar á tjáningu ratvísisameinda á T frumum sem miðla fari þeirra
til húðar.
Aðferðir: Mey- (CD45RO-) T frumur voru einangraðar úr blóði.
Átfrumur (mónócýtar) voru einangraðar úr blóði og þroskaðar í
angafrumur í rækt í 7 daga með IL-4 og GM-CSF. LPS var bætt í hluta
ræktanna á mismunandi tímapunktum. T frumur voru ræstar a)
gegnum T frumuviðtakann með mótefnum gegn CD3 og CD28 eða b)
með angafrumum á mismunandi þroskastigi í 6 daga. Tjáning viðtaka
á yfirborði T frumnanna var metin með mótefnalitun og greiningu í
frumuflæðisjá fyrir ræsingu og eftir 6 daga.
Niðurstöður: T frumur sem voru ræstar með einstofna mótefnum
sýndu mun meiri CCR4 tjáningu en T frumur ræstar með angafrumum.
T frumur ræstar með angafrumum tjáðu hinsvegar meira CLA en T
frumur ræstar með einstofna mótefnum.
Ályktun: Niðurstöðurnar benda til þess að ólíkar aðferðir við ræsingu
T frumna hafa mikil áhrif á tjáningu ýmissa viðtaka sem miðla ratvísi T
frumna til húðar, m.a. CLA og CCR4
V-116 Nýtt storkupróf fyrir skömmtun á kóvar (k-vítamín
antagónistum) blóðþynningarlyfi
Brynja R. Guðmundsdóttir1, Alexía M. Bjömsdóttir1, Páll T. Önundarsonu
'Blóðmeinafræðideild Landspítala, 2HÍ
brynjarg@landspitali.is
Inngangur: Við höfum fundið upp nýtt blóðstorkupróf, Fiix-proth-
rombintíma (Fiix-PT), sem byggir á mælingu á samanlögðum áhrifum
storkuþátta II og X en engra annarra storkuþátta á blóðstorknun
(myndun fíbríns). PP prófið sem er notað núna mælir 3 k-vítamín háða
storkuþætti, FVII, FX og FII. Helmingunartími þessara storkuþátta
er mjög mismunandi (frá 4-72 klst.), og er helmingunartími FVII
langstystur u.þ.b. 4-8 klst. Tilraunir okkar og annarra benda til þess að
bæði FX og FII hafi mun meiri áhrif til blóðþynningar en FVII, en magn
FVII er mjög óstöðugt, lækkar mjög auðveldlega og hækkar jafn hratt.
Tilraunir benda til þess að áhrif FVII á núverandi INR mælingu gefi
ranga vísbendingu um blóðþynningu.
Markmið: Greiningarpróf þetta er ætlað til stýringar blóðþynn-
ingarmeðferðar með K-vítamín antagónistum (VKA, kúmarínum), t.d.
warfaríni. Unnt er að gefa niðurstöður Fiix-PT upp sem Fiix-INR.
44 LÆKNAblaðið 2011/97