Tímarit Máls og menningar - 01.07.1957, Blaðsíða 25

EUGENE O’NEILL
hann enga ástæðu til að skipta um hlutverk
svo árum skipti, enda var hann þá orðinn
svo gjörsamlega samgróinn gervinu, að það
var vandkvæðum bundið að greina hann og
greifann að.
Síðar sannfærðist hann um að hafa valið
ranga leið. Hann fann, að fégræðgi hafði
ekki aðeins blindað dómgreind hans, held-
ur var hann líka búinn að sitja sig úr færi
að komast í röð snjöllustu Shakespeare-
leikara samtímans, en það mun honum hafa
þótt sárast, og sonur hans minnist þess að
hann var fullur eftirsjár og trega. „Þetta
varð til þess, að ég ákvað að láta aldrei fara
fyrir mér eins og honum, föður mínum. Ég
var ráðinn í því að láta aldrei veraldarauð
og gengi hafa saurgandi áhrif á list mína.“
Svörnustu óvinir hans hafa jafnvel orðið að
viðurkenna, að hann hafi aldrei látið bil-
bug á sér finna í þeim efnum.
Um menntaferil Eugenes O’ Neill er það
að segja, að hann var fyrst settur í kaþólsk-
an heimavistarskóla við Hudsonfljót, síðar
í De la Salle-stofnunina, frægan herskóla
í New York. Árið 1902 settist hann aftur á
skólabekk í Bells-akademíunni, sem í þann
mund var einn helzti unglingaskólinn í
Nýja Englandi. Er hann var brautskráður
þaðan 1906 fór hann beina leið til Prince-
ton háskólans. Fyrsta skólamisseri O’ Neills
þar komust margar furðulegar. sögur á loft
um óreglu hans og ölæði.
Eftir því sem þessar sögur herma, á hann
að hafa verið rekinn úr skóla fyrir að hafa
brotið rúðu með bjórflösku í húsi Wood-
rows Wilsons, þáverandi rektors háskólans.
En sannleikurinn er hvorki eins skáldlegur
né skemmtilegur. Rúða var að vísu brotin,
en ekki í húsi rektorsins heldur í húsi
stöðvarstjórans í Princeton, og vopnið, sem
Eugene notaði var ekki bjórflaska heldur
múrsteinn, sem hann ætlaði að kasta í
grimman, geltandi rakka, er gætti húss
stöðvarstjórans. Þótt 0’ Neill væri að vísu
fús til að viðurkenna, að hann liafi um
nokkurra ára skeið verið lítill hófsmaður á
áfenga drykki, þá fannst honum samt, að
óregla hans og óhóf hafi löngum verið orð-
um aukin, eins og reyndar oft vill verða.
„Ég hafði miklar mætur á Wilson, og mér
hefði þess vegna aldrei dottið í hug að gera
slíkt og annað eins, jafnvel þó ég hefði
verið búinn að drekka frá mér alla skyn-
semi og skynjun.“
Sökum skemmdarverka á húsi stöðvar-
stjórans, óreglu og stopullar tímasóknar,
þar eð háskólakennurum er heimilt að hafa
hliðsjón af tímasókn nemenda við einkunna-
gjöf, var Eugene að lokum felldur í öllum
námsgreinum og vísað burt úr skóla. Brott-
rcksturinn var honum fremur fagnaðarefni
en hitt, því að í rauninni var hann ákaflega
lítið gefinn fyrir þurrt og leiðinlegt lang-
skólanám.
Frá Princeton fór hann til New York, þar
sem hann fyrir atbeina foreldra sinna fékk
einkaritarastöðu hjá fyrirtæki, sem faðir
hans átti hluta í. Þann tíma, sem Eugene
vann þar, stundaði hann samkvæmislíf borg-
arinnar af meira kappi og áhuga en vinn-
una, þótt hann vanrækti hana ekki bein-
línis. Ásamt bróður sínum, James, sem
var 10 árum eldri og þar af leiðandi verald-
arvanari og fleiri bnútum kunnugur á Man-
hattan, kynntist Eugene næturlífi heims-
borgarinnar í öllum sínum margbreytileik
og ólíku myndum allt frá Broadway til Bo-
wery.
Þeir bræður voru ekki heldur sjaldséðir
gestir í helztu leikhúsum á Broadway, enda
fengu þeir víðast hvar ókeypis aðgang. Þótt
0’ Neill hefði ekki enn hugboð um, að hann
ætti eftir að gera leikritun að ævistarfi,
naut liann samt fyllilega þeirra stunda, sem
hann sat á leikhúsbekk.
Skáldsögur og ævintýri Dumas og Victors
Ifugos, sem Eugene hafði lesið sér til af-
þreyingar í unglingaskóla, höfðu fyllt huga
103