Bókasafnið - 01.05.2013, Blaðsíða 7

7
bókasafnið 37. árg. 2013
3. Athugasemdir frá ritstjóra, ritstjórn og ritrýnum eru
efnislegar.
4. Ritrýndar greinar eru merktar sérstaklega þar sem órit-
rýnt efni er einnig birt.
Til að fá 10 stig (2. flokkur) þarf tímarit að uppfylla
til viðbótar næstu 12 skilyrði:
5. Tímarit hafi skýrar reglur um ritrýni.
6. Grein er tekin til forskoðunar hjá ritstjóra eða fræðilegri
ritstjórn – samþykkt/hafnað.
7. Aðsendar greinar eru aldrei birtar án nafnlausrar ritrýni
frá tveimur eða fleiri sérfræðingum á viðkomandi sviði.
8. Höfnunarhlutfall skal nema a.m.k. 15% greina.
Að jafnaði skal miða við s.l. þrjú ár.
9. Regluleg og áætluð útgáfutíðni tímarits.
Að jafnaði er miðað er við 5 ár.
10. Útdráttur á íslensku.
11. Útdráttur á ensku.
12. Lýsandi heiti tímarits.
13. Lýsandi heiti greina.
14. Fullnægjandi bókfræðilegar upplýsingar allra tilvitnana.
15. Fullnægjandi merking vegna aðseturs höfunda greina.
16. Litið er til hlutfalls höfunda ritrýndra greina sem eru
„utanaðkomandi“, þ.e. koma ekki úr nærumhverfi
tímaritsins, t.d. frá viðkomandi háskóla eða stofnun sem
stendur að útgáfu tímaritsins.
Sjónarmið við mat fyrir 15 stiga flokk (3. flokkur):
17. Aðgengi að greinum og/eða útdráttum á vef.
18. Skráning eða áform tímarits um skráningu í alþjóðlega
gagnagrunna.
19. Litið er til þess hvort tímaritið er leiðandi vísindatímarit
á sviðinu.
Mat á Bókasafninu samkvæmt Matskerfi opinberra
háskóla
Í september 2012 tók ritnefnd Bókasafnsins þátt í könnun á
ritstjórnarháttum íslenskra tímarita 2012 í samræmi við Mats-
kerfi opinberra háskóla. Niðurstaða þess átti að leiða í ljós
hversu hátt íslensk, ritrýnd tímarit yrðu metin til næstu þriggja
ára. Niðurstöður þeirrar könnunar voru birtar rétt fyrir jól 2012
á háskólavefnum. Því miður var Bókasafnið ekki á þeim lista
vegna þess að það uppfyllti ekki fyrstu tvö grundvallarskil-
yrðin.
Ein spurningin um ritrýni fólst í því hvort niðurstöður rann-
sóknar hefðu birst áður. Svar ritnefndar í könnuninni byggðist
á aðeins einni ritrýndri grein sem hefur birst í Bókasafninu og
áleit sem svo að niðurstöður greinarinnar hefðu birst áður í
formi ritgerðar. Svar ritnefndar varðandi þetta atriði var því
neitandi. Þess ber að geta að greinar sem byggjast á meistar-
prófsritgerðum eru og verða ef til vill alltaf háðar túlkunum.
Ekki liggur ljóst fyrir hvar eigi að flokka þær með tilliti til fyrsta
skilyrðisins um áður óbirtar niðurstöður. Þær greinar eru sann-
arlega fræðilegar, byggjast á rannsóknum en hafa birst áður í
formi lokaritgerðar.
Þótt svo ritnefnd hefði svarað þessari spurningu játandi
hefði tímaritið hvort eð er fallið á öðru skilyrði þar sem krafist
er að allir í ritnefnd hafi framhaldsmenntun og hafi að auki
umtalsverða rannsóknarreynslu.
Í fyrstu má ætla að Bókasafnið eigi frekar langt í land með að
fullnægja þeim skilyrðum sem krafist er til að öðlast 10-15
stig. En svo kann ekki að vera. Þegar betur er að gáð má sjá að
Bókasafnið uppfyllir nokkur skilyrði í 2. flokki og eitt skilyrði í
3. flokki, til dæmis skilyrði 5-6, 9-13 og 17.
Að mati ritnefndar er það skortur á fræðigreinum sem er
helsta hindrunin og dregur Bókasafnið niður því ekki er hægt
að ritrýna nema tímaritinu berist fræðilegt efni. Það verður að
sjálfsögðu að taka tillit til þess að þetta ritrýniferli er rétt að
byrja og tíminn og reynslan verður að leiða í ljós hvernig fer.
Eins og áður segir fær akademískt starfsfók ríkisháskóla stig
fyrir allar sínar birtingar í viðurkenndum fræðiritum sem met-
in eru til stiga. Eins og staðan er um þessar mundir fær þetta
starfsfólk ekki rannsóknastig fyrir birtingar í Bókasafninu sam-
kvæmt hinu nýja mati á flokkun íslenskra tímarita (Matskerfis-
nefnd, 2012). Svarið við spurningu dr. Jóhönnu Gunnlaugs-
dóttur þar sem hún bað um nánari skýringu á ritrýni Bóka-
safnsins og hvort hún miðaðist við stigamatskerfi opinberra
háskóla er því neitandi.
Meistaraprófsritgerðir: túlkun og stefna ritnefndar
Hingað til hefur ritnefnd gengið út frá því að meistarapróf-
stengdar greinar væru til þess fallnar að vera ritrýndar og
flokkað þær með fræðigreinum, það er að segja ef þær lúta
ákveðnu formi. Eins og komið hefur fram hér að ofan eru
greinar sem byggjast á meistararitgerðum túlkunaratriði eins
og þær hafa birst fram að þessu í Bókasafninu. Þær eru fræði-
legar að því leyti að þær birta niðurstöður sem eru byggðar á
rannsókn og gagnaöflun höfundar. Aftur á móti hafa niður-
stöður úr þeim birst áður í formi lokaverkefnis bæði á prenti
og á rafrænu formi í Skemmunni. Þá hefur einnig vaknað sú
spurning hvort ekki sé búið að ritrýna með einhverjum hætti
umræddar greinar þar sem ritgerðir eru unnar undir hand-
leiðslu leiðbeinenda.
Að mati ritnefndar eru meistaraprófstengdar greinar að ein-
hverju leyti fræðilegar og þær eru jafnframt eftirsóknaverðar
til birtingar ef uppsetning, efni og framsetning er fullnægj-
andi. Burtséð frá öllum túlkunum og því hvernig Matskerfis-
nefnd metur meistarprófstengdar greinar þá lítur ritnefnd á
þær sem „hálf-fræðilegar“ og hefur ákveðið að láta einn ritrýni
fara yfir þær. Ritnefnd mun síðar taka þetta til endurskoðunar
þegar málin liggja ljósar fyrir.
Bókasafnið er eini vettvangur fyrir meistaranema til að
koma á framfæri þekkingu sinni í íslensku fagtímariti. Að fá
slíka grein birta í blaðið með umsögn ritrýnis er allra hagur og
eykur gæði Bókasafnsins.
Bókasafnið – vettvangur fyrir rannsóknir meistara-
og doktorsnema
MLIS framhaldsnám í bókasafns- og upplýsingafræði hófst
haustið 2004 við Háskóla Íslands (Ágústa Pálsdóttir, 2009).