Són - 01.01.2015, Page 93

ljóðAHljóð 91
Hér er mikð fjör á ferðinni og auðvelt að sjá hlutverk kk og tt í því.
Þyturinn er og aukinn með gs- hljóðunum fax, flaks og söngnum í grund,
und, syng, söng í 6. línu erindisins.
Alkunna er að ekki var mannlífið fagurt í Sódómu til forna, enda
dregur Valdimar Briem (í Biblíuljóðum I) ekki úr óhugnaðinum og beitir
þar fyrir sig hljóðunum. Hér eru tilfærð fjórða og fimmta og sautjánda
og átjánda erindi SÓDÓMU þar sem ll [dl]- hljóðið tekur þátt í spilinu
(Valdimar Briem 1896:32–33):
Þeir skemmtu sjer vel við svakk og svall
og svívirðilegt og guðlaust brall.
Þeir drukku og sukkuðu dátt og kátt
þeir döðruðu og blöðruðu hátt og lágt.
En niðri' í djúpinu heyrðist hlakk,
með heljarhviðum þá jörðin sprakk.
Með býsnum og undrum borgin sökk,
þar birgði og huldi nóttin dökk.
Helgi Hálfdanarson fjallar um virkni þessara hljóða í ljóðinu ÞAÐ KALLAR
ÞRÁ eftir Snorra Hjartarson og tilfærir upphafslínur annars hluta ljóðsins
og lýsir áhrifum aðblásna lokhljósins -tt:
Flughamrabratt og rökkurdimmurautt
rís það úr breiðum öldum
laufgrænna hæða, löðri hvítra blóma
Hér má glöggt finna hvernig þverhnípið, sem felst í merkingu orðsins
„bratt“, verður enn snarhöggnara fyrir hljómsvip orðsins; og sú ýkta
merking styrkist enn af áferð orðsins „rautt“, endaþótt merking þess
orðs sé alls óskyld; og tvöfalda k-ið í „rökkur“ leggst á sömu sveif.
Hinsvegar verða m-in í „hamra“ og „dimmu“ til að mýkja og milda
þennan harða svip, svo yglibrúnin verður að þungbúnu og tigulegu
yfirbragði …
(Helgi Hálfdanarson 1955:81)
Síðan gerir Helgi grein fyrir þeirri andstæðu í hljómum sem koma í
næstu línum þar sem ð-in taka við: „… í stað hendinganna: bratt-rautt,
koma hér hendingarnar: breiðum-hæða-löðri og leggjast á eitt með merk-
ingum orðanna til fullkomnunar þessari mynd; það verður nákomnara