Són - 01.01.2015, Síða 121

HávAmál resens prófessors 119
Allt er vant
ef þú við þegir,
þá þykir þú með bleyði borinn
eður sönnu sagður,
hættur er heimis kviður
nema sér góðan geti,
annars dags
láttu hans öndu farið
og launa svo lýðum lygi.5
(Gísli Sigurðsson 1998:248)
Hér eru heilræði á ferð og skiljanlegt að þau slæðist inn í HÁVAMÁL.
Upphaf vísunnar minnir sérstaklega á HÁVAMÁL en í HÁVAMÁLUM eru
fjórir vísuhelmingar sem hefjast á orðunum „allt er“ eða „allt eru“.
Sérstök líkindi eru með þessum:
Konungsbók 17.4–6
Allt er senn
ef hann sylg um getur,
uppi er þá geð guma.
(Gísli Sigurðsson 1998:24)
Sameiginlegt er hér „Allt er … ef … þá …“. Annað í vísunni sem minnir
á Hávamál er vísuorðið „nema sér góðan geti“ en það minnir sterk-
lega á „hveim er sér góðan getur“. Einhver hefur kunnað þessa vísu úr
SIGURDRÍFUMÁLUM og fundist hún eiga heima í HÁVAMÁLUM. Þetta er
eitthvað sem gæti auðveldlega gerst í huga manns sem kann bæði kvæðin.
Hitt væri erfiðara að sjá hvers vegna maður sem hefur SIGURDRÍFUMÁL
rituð fyrir sér mundi flytja þessa vísu inn í HÁVAMÁL. Þá hefði að minnsta
kosti verið nær að taka vísuna á undan með því að þessi er beint framhald
og illskiljanleg án hinnar.
Resen hefur ekki fleiri vísur umfram Konungsbók en nokkur einstök
vísuorð. Rétt er að líta á vísu 93 hjá Resen:
5 Þetta efni er endursagt í lausamáli í Völsunga sögu. Textinn þar hljóðar svo (með
nútímastafsetningu): „Verð lítt mishugi við óvitra menn á fjölmennum mótum. Þeir
mæla oft verra en þeir viti, og ertu þegar bleyðimaður kallaður og ætla að þú sért
sönnu sagður. Drep hann annars dags og gjalt honum svo heiftyrði“ (Olsen 1906–
1908:54). Sá sem ritaði Völsunga sögu hefur greinilega haft vísuna í formi líkara því
sem er í Konungsbók en hjá Resen. Það sýna eftirfarandi leshættir sögunnar: „sönnu“,
„drep hann“ (vísar á „öndu“ fremur en „orð um“) og „gjalt“ (vísar á „launa“ fremur en
„stöðva“).