Són - 01.01.2015, Page 150
148 Þórður HelgAson
Það má segja að strax í fjórðu línu fyrsta erindis komi Grundtvig á óvart;
okkur er tamt að líta svo á að himnastiginn sé einmitt til þess að klífa
hann upp til himinsins – en hér er öllu snúið við. Stiginn leiðir trúna
niður til okkar, niður til jarðlífsins. Grundtvig kemur okkur á óvart,
ekki einungis með efni heldur lætur hann rímið taka undir. Rímið í
fjórðu línu er ekki eitt um það að vera óvænt; síðasta línan er það einnig.
Síðar notaði Gruntvig þetta rím í nokkrum ljóðum, svo sem KÆDMUND
sem vitnað er til hér að framan, en ekki verður fjallað um þau hér.
Hannes Pétursson. Niðurstaða núll
Það hlaut að koma að því að þetta sérstaka rím bærist til Íslands – en
það tók sinn tíma. Það var Hannes Pétursson sem tók af skarið í ljóðinu
EYJAVIST, sjötta hluta ljóðabókarinnar Rímblöð sem út kom árið 1971.
Ljóðið er þrjú erindi ferkvæð þar sem þríliðir ráða ríkjum að mestu og
forliðir eru ríkjandi:
Við hyggjum að heimsbyggðin þrái
hugmyndir okkar og ráð –
og ígrundun okkar, hún nái
út fyrir snertispöl
við þiggjendur þess er nú skeður.
Ó hvílík blekkingasýn
sem gamalt stolt okkar gleður
og glæðir viðtekna frægð.
Við sitjum hér eins og við erum:
aldnir, með nýja húð.
Og utan við allt sem við gerum
slær eyjan skörðóttan baug.
(Hannes Pétursson 1971:251)
Hér fellur rímið harla vel að efni. Hannes lýsir í ljóði sínu því sem við
köllum stolt okkar eða þjóðarstolt sem í ljóðinu virðist styðjast við fátt
annað en rembing og reigingshátt; hljóðið, sem við eignum gjarna tómri
tunnu, bylur hátt. Við afneitum smæð okkar, takmörkum og einangrun,
því sem „við erum“, en stöndumst ekki væntingar okkar sjálfra – fremur
en rímið sem ekki rætist. Núllið í lokin (AoAo) segir langa sögu um
okkur.