Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.10.2010, Blaðsíða 37

Tímarit hjúkrunarfræ›inga – 4. tbl. 86. árg. 2010 33
• Geta hjúkrunarfræðingar leitt breytingar
í heilbrigðisþjónustu með áherslum í
námi hjúkrunarfræðinga?
• Er þörf fyrir og æskilegt að taka upp
Nurse Practitioner­nám hér á landi?
• Á að auka verklega þjálfun í námi
hjúkrunarfræðinga?
Og svona mætti áfram telja.
Hjúkrunarnám á Íslandi hefur fengið afar
góða umsögn þeirra aðila sem leggja mat á
gæði náms víða um heim. Skipulag, kennsla,
rannsóknir og fleira hafa þótt til fyrirmyndar.
Slíkt mat (accredidation) er mikils virði
fyrir þá sem stýra menntastofnunum.
Mat þeirra sem stýra vinnustöðum
hjúkrunarfræðinga og mat þeirra sem njóta
þjónustu hjúkrunarfræðinga er ekki síður
mikils virði.
Öllum má ljós vera sú mikla breyting
sem orðið hefur á heilbrigðisþjónustu
hér á landi á síðustu 10 árum og miklar
breytingar eru fram undan. Breytingar á
skipulagi heilbrigðisþjónustu má meðal
annars sjá á því að nú starfar aðeins
helmingur hjúkrunarfræðinga í vaktavinnu.
Í starfsemistölum Landspítala kemur fram
að á fimm ára tímabili, frá 2005 til 2009,
hefur komum á göngudeildir spítalans
fjölgað um 33,5% (70% frá árinu 2000),
meðallegutími farið úr 8,3 dögum í 7,5 daga
og rúmum fækkað um liðlega 15%, úr 848
í 718. Samkvæmt áætlunum um nýjan
Landspítala er gert ráð fyrir 500 legurýmum.
Þeir nemendur sem hefja munu nám í
hjúkrunarfræði eftir tvö ár, haustið 2012,
munu því koma til starfa í mjög breyttu
umhverfi sem gerir umtalsvert aðrar kröfur
til þeirra en við höfum áður þekkt.
Í viðtali við fyrrverandi heilbrigðisráðherra,
Álfheiði Ingadóttur, í Fréttablaðinu
laugardaginn 11. september lýsir hún
þeirri skoðun sinni að breyta þurfi skipulagi
heilbrigðisþjónustunnar „... meðal annars
að hætta uppbyggingu á litlum land­
spítölum vítt og breytt um landið“.
Álfheiður vill á móti „auka nærþjónustuna
á eins konar heilsugæslusjúkrahúsum ...“.
Ef slík breyting nær fram að ganga þarf
að endurskipuleggja heilbrigðisþjónustu
við íbúa utan höfuðborgarsvæðisins og
Akureyrar. Það mun skapa tækifæri fyrir
hjúkrunarfræðinga til að taka að sér aukin
verkefni. Eru „Nurse Practitioners“ með
besta grunninn til slíkra starfa eða á ef til
vill að endurvekja rúmlega 10 ára gamla
umræðu um landsbyggðarhjúkrun og
landsbyggðarlækningar?
Þó hagræðingarkröfur hafi virst helsti
hvatinn að breytingum á skipulagi
heil brigðisþjónustu á undanförnum
mánuðum og misserum hafa tækni fram­
farir ekki síður lagt grunninn. Í föstudags­
pistli Björns Zoëga, forstjóra LSH, 10.
september kemur fram að komum á
dagskurðdeildir hafi fjölgað um meira en
170% á fyrstu átta mánuðum ársins. Björn
skýrir þessa gríðarlegu aukningu með því
að nú séu skurðaðgerðir í vaxandi mæli
gerðar án innlagnar en einnig að ýmis
þjónusta við hvern sjúkling, sem áður fór
fram á legudeildum, hafi nú færst yfir á
dagdeildir.
Í stefnu um starfsþróun hjúkrunarfræðinga
og ljósmæðra á LSH frá nóvember 2005
segir meðal annars: „Varðandi klíníska
þjálfunarþáttinn hefur löngum verið
áberandi það almenna viðhorf meðal
hjúkrunarfræðinga að gjá sé á milli fræði­
legrar þekkingar og klínískrar færni og að
nýútskrifaðir hjúkrunarfræðingar hafi ekki
næga klíníska þjálfun til að takast á við
starfið“ (bls.19).
Allt ofangreint og margt fleira hefur
áhrif á störf hjúkrunarfræðinga og þá
þekkingu og reynslu sem þeir þurfa að
búa yfir. Hjúkrunarfræðingar sjálfir þurfa
að temja sér að sjá slíkar breytingar
fyrir, ef ekki leiða þær, og tryggja að
menntun hjúkrunarfræðinga sé sú besta
sem völ er á á hverjum tíma til að tryggja
örugga hjúkrun af bestu gæðum. Ég
hvet hjúkrunarfræðinga til að velta fyrir
sér námi okkar og framtíðarverkefnum.
Þær breytingar, sem nú eru að verða
í íslenskri heilbrigðisþjónustu, skapa
hjúkrunarfræðingum mikil tækifæri. Þau
tækifæri eigum við að nýta til hagsbóta
fyrir skjólstæðinga okkar. Fagdeildir
félagsins eru kjörinn vettvangur til
umræðu um menntun hjúkrunarfræðinga.
Í fagdeildunum eru einstaklingar með
mikla þekkingu á sínum sérsviðum sem
geta verið þeim sem skipuleggja og
stýra hjúkrunarfræðideildum háskólanna
ómetanlegur styrkur.
Þróun hjúkrunar og menntun hjúkrunar­
fræðinga ætti að vera sameiginlegt
verkefni stéttarinnar. Víst er að uppi eru
ólíkar skoðanir um jafn mikilvæg mál
en umræður og rökræður eru aðeins af
hinu góða. Orð eru til alls fyrst og ein
niðurstaða slíkrar skoðunar getur verið
að nám hjúkrunarfræðinga á Íslandi í dag
sé eins og best verður á kosið, önnur að
breytinga sé þörf.
Fr
ét
ta
pu
nk
tu
r
50 ára afmæli
Í byrjun ágúst komu 13 konur í heimsókn á skrifstofu Félags
íslenskra hjúkrunarfræðinga. Heimsóknin var liður í hátíðar­
dagskrá í tilefni þess að 50 ár eru nú liðin frá því að þær
hófu nám í Hjúkrunarkvennaskóla Íslands. Þær útskrifuðust
þremur árum síðar úr Hjúkrunarskóla Íslands. Nokkrum árum
áður hafði karlmönnum verið leyfð innganga í skólann og
1962 var nafninu breytt.