Þjóðmál - 01.03.2011, Qupperneq 47

Þjóðmál VOR 2011 45
Skuldastaða sjávarútvegarins
Í skýrslu RÞHA kemur jafnframt fram að tvö félög (8–10%)10 af 20 stærstu
eru alveg skuldlaus, 30% (30–35%) þeirra
eru í góðri stöðu, 45% (45–50%) eru í
slæmri stöðu og 15% (8–12%) þeirra eru í
vonlausri stöðu, þ .e . geta aldrei greitt upp
skuldir sínar að mati höfunda . Slæm staða
er að mati höfunda skýrslunnar þegar það
tekur fyrirtæki 18,8 ár að greiða upp allar
skuldir sínar . Það verður að setja ákveðinn
fyrirvara við það mat höfunda . Að meta
greiðslugetu út frá þeim tíma sem það
tekur fyrirtækin að greiða upp skuldir
sínar er hæpið . Vissulega felst meiri áhætta
í lengri greiðslutíma, en ef sjóðstreymið er
sterkt og er líklegt til að haldast þannig er
ekki víst að um slæma stöðu sé að ræða .
Þannig hefur Landsvirkjun verið gagnrýnd
fyrir þann tíma sem það tekur fyrirtækið
að greiða upp sína skuldir, eða rúmlega
10 Áætlað hlutfall kvóta miðað við allan sjávarútveginn .
10 ár ef fyrirtækið fjárfestir ekki meira .
En sjóðstreymi Landsvirkjunar er mjög
sterkt, og fyrirtækið er því vel í stakk
búið til að greiða skuldir sínar . Auk þess
verður að hafa í huga, að markmið margra
fyrirtækja er að hafa ávallt ákveðið hlutfall
skulda í efnahagsreikningi sínum . Skuldir
eru ódýrari fjármögnun en eigið fé, auk
þess sem þær veita fyrirtækjum skattalegt
hagræði .
Í skýrslunni er skuldastaða sjávarútvegar­
ins borin saman við önnur fyrirtæki á
Íslandi . Sérstaklega horfa höfundar til
kennitölunnar nettóskuldir/EBITDA11,
en samkvæmt henni væri Landsvirkjun
rétt rúmlega 10 ár að greiða upp skuldir
sínar . Ef horft er á sjávarútveginn í heild
kemur í ljós að hann er í betri stöðu en
Lands virkjun .12 Sá reginmunur er hins
11 Kennitalan segir til um hversu lengi fyrirtæki er að
greiða upp skuldir sínar með öllu því fé sem reksturinn
skapar .
12 Áhrif innköllunar aflaheimilda á stöðu íslenskra sjávar-
útvegsfyrirtækja. 27 . bls . Höfundar taka fram að orkufyrirtæki
Þróun á raungengi íslensku krónunnar, ásamt þróun á EBITDA­hlutfalli . Þegar raungengið lækkar veikist
krónan . Sjávarútvegurinn bókar gengistap við fall hennar, en um leið batnar framlegð og samkeppnisstaða
greinarinnar . Árið 2001 var gengi íslensku krónunnar látið fljóta . Raungengið lækkaði nokkuð í kjölfarið,
vegna veikingar hennar . Hún hríðfellur síðan árið 2008 og mikil lækkun verður á raungengi . Því er raungengi
krónunnar nú mjög lágt og samkeppnisstaða og framlegð íslensks sjávarútvegs góð .
0,0

20,0

40,0

60,0

80,0

100,0

120,0

140,0

160,0

1997
 1998
 1999
 2000
 2001
 2002
 2003
 2004
 2005
 2006
 2007
 2008

-./01..2.345
6372./839:

-./01..2.34/9
.1/61;<2561:/9

=>?@AB
C./01..