Einn Helsingi - 01.03.1946, Blaðsíða 5

EINN HELSINGI
S
gagnvart áskrifendum, að draga út-
komu þess lengur, verður það nú að
koma til dyranna eins og það er klætt.
Og þó að sá búnaður sé mjög svo
þröngur, verður ekkert við því sagt né
gert. Þann stakk hefir þjóðin sjálf
skorið. Öðrum var ekki til að dreifa,
sem þau klæði mættu né gætu skorið.
Það verður því svo að vera, að báðir
meginþættir efnisins í rili þessu verð-
ur aðeins hægt að taka til meðferðar í
tveimur stuttum, samanþjöppuðum
yfirlitsgreinum. Kemur það að vísu
ekki að sök, hvað annan þann efhis-
þátt snertir, þ. e. a. s. mitt persónulega
málefni, þar sem nú hinn langi tími,
sem liðið hefur síðan, hefur á margvís-
letgan hátt bylt við og breytt mörgum
viðhorfum og aðstæðum öllum. Enda
eru efnisbrot jrau, sem hér birtast,
flest tekin úr skrifum mínum hina
myrku daga og löngu nætur 'haustið
1944. Og ennfremur verður hér í sam-
anþjöppuðum póstum úr fjölritaðri
„Orðsendingu" rninni frá þeim tíma
og hugunum nokkrum þar að lútandi,
þeim málurn og hinu raunverulega
eðli þeirra og ákalls míns, gerð full
skil frá mínu sjónarmiði.
En öðru máli er að gegna um hinn
meginþáttinn og einmitt þann, er ég
taldi helga tilgang þessa upphlaups
eins lítilsmetins lífsflakkara, sem ann-
ars var vanastur því að láta reka á
reiðanum — og réttlæta tilorðningu
þess. En það var greinargerðin og drög
þau að skipulagsskrá fyrir væntanleg-
an „Helsingjasjóð", þegar stofndeild
sleppti. Og það er mér þungi i brjósti,
hversu fátækleg og lítið segjandi sú
greinargerð er, sem fjallar um hið á-
ætlaða hlutverk hans og starfssvið. En
því ræður ekki aðeins rúmleysi ritsins
og getuleysi útgefandans, heldur verð-
ur þvi miður að segja, að sá niður-
skurður orsakist að mestu leyti af
sjálfu sér, þar sem varla getur komið
til þess, að stofnun sjóðsins sé eygjan-
legur möguleiki í næstu framtíð.
En þrátt fyrir það el ég þó þá von í
brjósti, að hin stutta og ófullkomna
greinargerð þar um, megi verða til
þess að vekja áhuga einhvers eða ein-
liverra hinna mörgu ágætismanna
þjóðarinnar. Þvi þó þeir hingað fil
hafi látið ákall mitt og önnur skrif
fram hjá sér fara, verður það að teljast
skiljanlegt, meðan þau ekki gerðu
skýrari grein fyrir ætlunarverki sínu,
en ég á því stigi málsins taldi mig
mega eða geta gert. Það er að segja,
meðan hið persónulega viðfangsefni
mitt, og þó fyrst og fremst, þessi könn-
un mín á hinum samfclagslega einstak-
lingsrétti, var að leysast.
Og fari nú svo vel, að þessar síðustu
vonir mínar hér um rætist, svo að sjá-
anlegir verði einhverjir möguleikar til
að stíga fyrsta sporið í þá átt, þá mun
ég á þessu ári eða næsta gefa út annað
hefti þessa rits, svo unnt verði að
stíga það spor út frá þeim grundvelli,
sem hér hefur verið lagður. Og vil ég
ekki að óreyndu efast um, að svo megi
verða.
,Mun ég þá væntanlega líka geta
birt eitthvað af því efni, sem nú er úti-
lokað hér eða svo samanþjappað, að
illa má við una, — efni, sem snertir
eða snýst um kjarna þessa málaflutn-
ings mins alls: hin samfélagslega að-
staða einstaklingsins og viðhorf heild-
arinnar til hans, — hvers og eins með
sínum sérstöku eigindum. Og um hinn
mikla dauðadóm, sem hver einstak-
lingur kveður upp yfir sjálfum sér,
með því að leyfa múghugsun hvers
málefnis og hvers tíma að kefja sína
eigin athygli og athugunarmöguleika
sína, og með því að láta hið deyðandi
helflóð viðurtekinna lífsskoðana, lög-
málsblindaðrar og vitóðrar heildar,