Bókasafnið - 01.01.2003, Blaðsíða 47

Tafla 5.
What does most frequently motivate you to search medical literature/clinical evidence?
Continuing education 20 52.6%
Real patient care problems 31 81.6%
The writing of articles, papers, presentations etc. 11 29.0%
Teaching 7 18.4%
Other. Please specify 2 5.3%
Number of respondents = 38
Upplýsingalindir: hvað er notað, hvað er þekkt og
huað vilja menn helst
Heimilislæknarnir voru spurðir hvort þeir notuðu eða
hefðu heyrt um fimm uppsprettur rannsóknaupplýs-
inga. Niðurstöðurnar sýna að menn eru ekki að nota
þær upplýsingalindir sem henta best í GL. Til dæmis
notaði enginn Cochrane database of systematic revi-
ews (CDSR), Bandolier eða ACP Journal Club reglulega.
67.6% höfðu aldrei heyrt um Bandolier og 73.5%
höfðu aldrei heyrt um ACP Journal club. CDSR er
þekktari en 26.5% höfðu ekki heyrt um það. Allir
þekktu Medline gagnasafnið og 79.4% notuðu það.
Reyndar hefur orðið bylting í aðgengi að gagna-
söfnum síðan rannsóknin var gerð og nú eru CDSR og
ACP Journal Club aðgengileg í gegnum HvarFis, en
áður þurftu heimilislæknar sjálfir að gera ráðstafanir
til að fá aðgang. Líklegt er að niðurstöðurnar yrðu
aðrar í dag.
Rannsóknargreinar eru sú tegund upplýsinga sem
menn vilja síst nota en helst vilja menn hefðbundnar
yfirlitsgreinar (Tafla 4). Út frá sjónarmiði GL er
athyglisvert að kerfisbundin yfirlit eru í næst neðsta
sæti sæti í þessarri könnun en í GL er mælt með
notkun kerfisbundinna yfirlita. Klínískar leiðbein-
ingar eru næst efstar og það er í samræmi við svör við
spurningu sem spurði um notkun þeirra. Þessum
niðurstöðum skal taka með fyirrvara því svörunin í
þessarri spurningu var tiltölulega lítil.
Þó að það sé ekki mikil þekking á GL upplýsinga-
lindum meðal heimilislæknanna virðast þeir þó vera
að leita að upplýsingum af réttum ástæðum. Vanda-
mál skjólstæðinga eru algengasta ástæðan fyrir leit
að upplýsingum. Endurmenntun er næst algengasta
ástæðan. (Tafla 5).
Tillögur um bœtta þjónustu
í síðustu spurningunni höfðu þátttakendur tækifæri
til að koma með tillögur um þjónustu sem bókasafnið
ætti að bjóða til að styðja iðkun GL. Átján svarendur
komu með samtals 21 tillögu. Hægt er að skipta til-
lögunum í fjóra flokka. Sjö tillögur eru um bætta
dreifingu og kynningu upplýsingalinda og aðrar sjö
eru um aukna þjálfun/kennslu. Fjórar eru um kynn-
ingu og markaðssetninu á þjónustu safnsins og þrjár
eru um að auðvelda að tengjast gagnasöfnum og leita
í þeim.
Umræða
Hér fyrir ofan var farið yfir helstu niðurstöður rann-
sóknarinnar. Það er greinilegt að þeir heimilislæknar
sem tóku þátt í rannsókninni eru mjög jákvæðir
gagnvart ástundun GL.
Margt sem kom fram í rannsókninni er jákvætt frá
sjónarmiði GL. Næstum allir hafa gert heimildaleit
eóa látið einhvern leita fyrir sig og algengasta ástæð-
an fyrir heimildaleit eru vandamál skjólstæðinga.
Notkun klíniskra leiðbeininga er mikil og það er
jákvætt því leiðbeiningar eru farvegur til að koma
rannsóknaniðurstöðum í almenna notkun. Það er
mikil áhugi á þjálfun á ýmsum sviðum sem gefur til
kynna að þótt heimilislæknunum finnist vanta á
kunnáttu sína á þessu sviði hafa þeir áhuga á að bæta
hana.
Hins vegar eru heimilislæknarnir ekki meðvitaðir
um lykilupplýsingalindir á svið GL og heimildarnar
sem þeir velja eru ekki endilega bestu heimildirnar.
Þeir segja að þeir hafi ekki tíma til að nálgast upp-
lýsingar meðan á vinnudeginum stendur og að þeirra
mati er tímaskortur stærsta hindrunin á leiðinni til
gagnreyndrar læknisfræði.
Það virðist ekki vera nauðsynlegt að sannfæra
heimilislækna um ágæti GL ef marka má þessar
niðurstöður. í stað þess er hægt að leggja áherslu á að
bjóða þjálfun í GL og notkun hentugra upplýsinga-
linda. í ljósi tímaskorts læknanna er ljóst að leggja
verður áherslu á upplýsingalindir sem bjóða upp á
einfaldan aðgang að rannsóknarupplýsingum í
stuttu, samandregnu formi og sem hægt er að skoða
meðan á vinnudeginum stendur. Mikil notkun klín-
iskra leiðbeininga bendir til að þetta form gæti hent-
að vel.
Lokaorð
Á bókasafni Heilsugæslunnar fer nú fram kynning á
upplýsingalindum GL og námskeið í upplýsingaleit
þar sem kennd er leit í helstu gagnasöfnunum. Stærri
BÓKASAFNIÐ 27. ÁRG. 2003
45