Helgarpósturinn - 08.08.1980, Blaðsíða 12

12
Föstudagur 8. ágúst 1980. JielgarpösfUrÍhn.
„Ég er venjulegur maður,
en þetta er ekkert
venjulegur bíll”
segir Kjartan Sveinsson um ökutæki sitt
„Stöðutákn, hvað er nú
það?" Þannig komst mað-
ur nokkur að orði, þegar
hann var spurður að því
hvort hann áliti glæsilegt
einbýlishús sitt vera ein-
hvers konar stöðutákn.
Neitaði hann síðan að tjá
sig nánar um það.
Maðurinn hefur frá alda
öðli viljað sýna samborg-
urum sínum hvaða þjóð-
félagshópi hann tilheyrir.
Áður f yrr, þegar öll stétta-
skipting var skarpari, voru
það kannski húsakynni og
klæðaburður, sem greindu
menn að. Nú þegar ríkir
jafnt sem fátækir kaupa
sömu fötin í sömu búðum,
verður eitthvað annað og
meira að koma til. Húsa-
kostur er enn góð vísbend-
ing um stöðu eigandans í
þjóðfélaginu. Glæsilegar
bifreiðar hafa alltaf borið
ríkidæminu vitni og koma
kannski til að gera það enn
meir, nú þegar orkuverð
fer síhækkandi.
En svo spurningin, sem
varpað er fram í upphafi,
sé orðuð svolítið öðru vísi,
fyrir hvern eru ákveðnir
hlutir stöðutákn? Er það
f yrir eigandann, eða er það
fyrir hina, sem ekki eiga
slíka hluti? Heigarpóstur-
inn hafði samband við þrjá
menn, sem eiga f lottan bíl,
lystibát eða flugvél og
spurði þá hvort þeir litu
þessar eignir sínar, sem
tákn um stöðu þeirra í
þjóðf élaginu. Eins og
nærri má' geta, svöruðu
þeir því allir neitandi og
gáfu upp ýmsar ástæður.
eftir Guðlaug
Bergmundsson
myndir: Einar
Gunnar
„Ég veit ekki hvort hægt er aö
segja, aö bill sé eitthvert stööu-
tákn. Ég lit þannig á hlutina. aö
þö menn hafi boriö gæfu til þess
aö geta aflaö peninga, eru þeir
ekki hærra settir i þjóöfélaginu en
aörir. Þaö er ekki af neinu snobbi
eöa slíku sem ég hef keypt þennan
bil, heldur af þvi aö ég hef veriö
biladellumaöur. Þetta er sérstak-
ur bill og þeir eru fáir til og
sennilega er þetta sá eini I
Evrópu” sagöi Kjartan Sveins-
son byggingatæknifræöingur.
Billinn sem þarna er um að
ræöa er Lincoln Mark 5 Diamond
„Nei, þaö geri ég nú ekki”
sagöi Finnur Torfi Stefánsson
lögfræöingur, þegar hann var
spuröur aö þvi hvort hann teldi
hlutareign i flugvél vera stööu-
tákn, en Finnur Torfi á litla fjög-
urra sæta flugvél, Cessnu Sky-
hawk, i félagi viö annan mann.
Flugvél þessa keyptu þeir I
Bandarikjunum i fyrra, þá
þriggja ára gamia, og flugu henni
sjálfir til tslands.
„Hlutareign i flugvél kostar
ekki það mikið fé, að þaö geti ver-
iðnokkur visbending um að menn
séu rikir,” sagði Finnur Torfi.
„Ég mundi i fyrsta lagi ekki
leggja neitt á mig til að sjfnast
rikur og i öðru lagi, ef ég vildi
sýnast rikur, gerði ég þaö meö
einhverju öðru en að kaupa mér
hlut i flugvél. Ég reikna með aö
menn komi sér frekar upp slikum
stöðutáknum nær heimili sfnu,
svo gestir og gangandi geti séð
rikidæmið. Það er nefnilega
þannig, að þegar þú flýgur i flug-
vél, a-u ekki margir nálægir, sem
geta dáðstað rikidæminu, svo það
Lystibátaeign Islendinga hefur
aukist mjög á undanförnum ár-
um. Erlendis hafa slíkir bátar
ásamt snekkjum þótt óbrigöult
tákn um rfkidæmi eigandans,
veriö eins konar stööutákn. Krist-
mundur Jónsson verslunarmaöur
er eigandi aö norskum 8 metra
iöngum plastbát, meö innan-
borösvél og svefnplássi fyrir
fjóra. Kristmundur var þvf
spuröur aö þvf hvort hann áliti
þennan bát sinn vera stööutákn.
„Nei, ég hef átt bát frá þvf ég
var tvítugur, þá byrjaöi ég á þvi
aö smfða mér bát, og siöan hef ég
alltaf átt bát.
Það er kannski rétt sem sagt er,
að hverjum þyki sinn fugl fagur,
Jubilee Edition og er þetta sér-
stök afmælisútgáfa i tilefni af 75
ára afmæli Ford bílaverksmiðj-
anna.Kjartan sagði, að það sem
afmælisútgáfan hefði fram yfir
aðrar útgáfur af þessum bil, væri
ýmislegt glingur, sem Banda-
rikjamenn hefðu gaman af. Þar
er m.a. sérstök regnhlif svo bil-
stjórinn þurfi ekki að vökna, fari
hann út i rigningu og þá eru f
þessum bil tölvur, sem voru nýj-
ung á þessum tima, en Kjartan
keypti bilinn áriö 1978.
Þannig að þú litur ekkert á
þennan bil sem þitt stöðutákn?
er örugglega hægt að finna betri
leið til þess.”
Finnur Torfi sagði, aö heildar-
verö vélarinnar þegar þeir
keyptu hana, hefði verið um sjö
milljónir, eða svipað verð og á
sæmilegum bíl. Hann sagði, aö
megin ástæðan fyrir þvi, að hann
fórútiþetta fyrirtæki, væri sú, að
honum fyndist flug skemmtilegt
tómstundagaman, auk þess sem
þaðkomsérvelviðstjór nm á laþá tt -
töku hans. Hann hafi mikiö þurft
að fara norður i land og þá heföi
veriðmjögþægilegtað geta flogið
sjálfur. Það væri jafnvel fvið
ódýrara en aö fara sömu leið í bil,
auk þess sem að þvf væri mikill
timaspamaður. Menn hefðu hins
vegar bent honum á þann mögu-
leika, að þetta gæti oröið honum
til trafala i stjórnmálunum, þar
sem sumir kynnu að ifta svo á, að
aðeins rikur maður gæti átt flug-
vél. Fólkiö myndi ekki kjósa svo
rikan mann.
Finnur Torfi var spurður að þvi
hvort hann hugsaöi vel um þessa
flugvél sina.
og þaö þykir mér um bátinn
minn, en ég held aö þetta sé eng-
inn sérstakur bátur, hvaö lagt er f
hann.”
Kristmundur sagði að það væri
erfitt að svara því hvers vegna
hann hafi keypt akkúrat þessa
tegund af bát. Hann sagði aö
norsku bátarnir hefðu reynst
mjög vel hér á landi og bygg-
ingarlag þeirra væri mjög gott.
Þáværuþeirmjögsterkirog með
góöri meðferð, væru þeir svo til
ódrepandi, viðhaldið á þeim væri
ekkert.
Kristmundur sagöi að hann
hefði keypt bátinn fyrir þremur
árum og hefði hann borgað þrjár
oghálfa milljón króna fyrir hann,
„Nei, ég þykist ekkert vera
hærra settur i þjóðfélaginu, þótt
ég eigi þennan bil. Ég er bara
venjulegur maöur, en þaö er ann-
að mál, að þetta er ekkert venju-
Finnur Torfi við Skyhawkinn.
„Maður hefur nú eiginlega ekki
mikið sjálfdæmi um það” sagði
hann. „Það eru ákveðnar reglur
um skoðanir eftir ákveðinn flug-
timafjölda. Þá fær maöur flug-
virkja til aö skoða hana og hann
gerir við það sem nauðsynlegt
er.”
Um ástæöuna fyrir þvi, að þeir
keyptu akkúrat þessa tegund af
flugvél, sagði Finnur Torfi, að áð-
urhefðuþeir dtt tveggja sæta vél,
enhefði langað i fjögurra sæta tU
þess að geta boðiö vinum og
en ekki vildi hann fullyrða neitt
um hvað slikur bátur kostaði i
dag.
legur bfll. Ég átti áöur Cadillac og
þessi bill er langtum betri.”
Þú telur að það haf i ekki ver-
ið skynsamlegra að eyða þessum
kunningjum með. Þá hefði þetta
verið langddýrasta og hagkvæm-
asta vélin. Hann vildi ekki meina,
aö menn notuðu slikar flugvélar
sem stöðutákn. Islendingar legðu
mest upp úr húsum og bílum i
þeim efnum.
„Menn eiga flugvélar yfirleitt I
félagi og njóta þess vegna ekki til
fulls þeirrar nautnar, sem
eignarrétturinn kann að veita og
þeir eru lika viðs fjarri augum
aðdáendanna. Þetta er eins og
hvað annað áhugamál hjá flest-
En hefði peningunum ekki
getað verið betur varið en I báta-
kaup?
„Eins konar Volkswagen
flugvélanna"
segir Finnur Torfi Stefánsson um
Skyhawk flugvél sína
„Hverjum þykir sinn
fugl fagur”
segir Kristmundur iónsson um
lystibát sinn

Þvi miður reyndist ekki unnt að taka mynd af báti Kristmundar, en hér
er bátur af sömu gerð.