Morgunblaðið - 19.02.1949, Blaðsíða 16

mJUKUTLITIÐ: FAXAFLÓI:
GREIN e r um áburðarverk'
Vaxandi SA. — Hvassviðri ®g
rf.gning í kvöld.
smiöjuna, eftir Ásgeir Þor-
steinsson, á Ms. 9.
Áíía fogarar seija
í Breflandi íyrir nær
3 miljónir kröna
t'SÍÐUSTU viku seldu átta íslenskir togarar ísvarinn fisk á
markað í Bretlandi. Togarar þessir seldu fyrir samt. kr. 2.799.483
og lönduðu 34.633 kittum af fiski. Allmargir togarar eru nú á
veiðum og aðrir á leið heim úr söluferð, og enn aðrir á útleið.
Sölurnar siðustu
Togari Reykjavíkurbæjar,
Skúli Magnússon, er afla- .og
söluhæstur þessara átta skipa.
Hann seldi 4847 kit af fiski fyrir
15237 sterlingspund. Þá seldi
Ingólfur Arnarson 4626 kit fyr-
ir 14524 pund. Hafa því þessir
tveir bæjarútgerðar-togarar
selt fyrir rúml. 776 þús. kr.
samt. Kaldbakur seldi 4002 kit
fyrir 13087 pund. Þórólfur 3312
kit fyrir 9799 pund. Mun þetta
vera hæsta sala hjá gömlu tog-
urunum á þessu ári. Garðar
Þorsteinsson seldi 4730 kit fyr-
ir 11154 pund. Egill rauði 4167
ItTir fyrir 12331 pund. Askur
4604 kit fyrir 13994 pund og
Akurey seldi 4345 kit af fiski
fycir 14175 sterlingspund.
Á leið til Englands með fisk
eru níu togarar, þeir Jón for-
seti, Karlsefni, Surprise, Bjarni
Ólafsson, Keflvíkingur, Elliði,
Júlí, Óli Garðar, Helgafell RE
og Bjarnarey.
Á veiðum eru 11 togarar:
Fylkir. Belgaum, Vörður, Is-
borg, Goðanes, Egill Skalla-
grímsson, Geir, Kári. Venus,
Bjarni riddari og Gylfi.
Þrem togurum lagt
Sjómannaverkfallið hefir þeg
ar leitt til stöðvunar þriggja
togara: ísólfs, Hvalfellisins og
Skallagríms. — En á leið til
landsins eru nú 11 togarar,
sem lagt verður jafn hraðan
og þeir koma, hafi samningar
ekki tekist í deilunni.
Skipstjóri á stjórnpalli
DETTIFOSS hið nýja skip Eim-
skipafjelagsins, lagðist að
bryggju hjer í Reykjavík laust
fyrir miðnætti í fyrri nótt.
Svo sem kunnugt er, eru þau
af sömu gerð, Goðafoss og Detti
foss. En innrjettingar í Detti-
fossi eru þó lítilsháttar frá-
brugðnar. Auk þess eru kæli-
vjelarnar afkastameiri. Þá er í
Dettiíoss nýlegt siglingatæki. —
Það er sambyggður gýjóátta-
greil skemlanasfo
I GÆR var lagt fram í Neðri deild Alþingis frumvarp til laga
um breytingu á lögu.num um skemmtanaskatt og þjóðleikhús.
-Samkvæmt því er lagt til að allur rekstur kvikmyndahúsa, hvort
sem hann er á vegum einstaklinga, fjelaga eða bæjarfjelaga
greiði skemmtanaskatt. — Flutningsmenn frumvarps þessa eru
þeir Sigurður Bjarnason og Jörundur Brynjólfsson.
2 þúsund sæti skattfrjáls
í greinargerð er fylgir frum-
varpinu er komist að oroði á
þessa léið:
Samkvæmt gildandi lcgum
um skemmtanaskatt eru all-
rhorg kvikmyndahús í landinu
undanþegin greiðslu þessa
skatts. Munu vera í þeim kvik-
rnyndahúsum, sem nú njóta
þessara fríðinda, rúmlega tvö
þúsund sæti. Það er því auð-
sætt, að þeir aðilar, sem skemmt
anaskatturinn rennur til, en það
nru fjelagsheimiiissjóður, þjóð-
leikbússjóður og lestrarfjelög
og kennslukvikmyndir, tapa
rniklu fje á þessum undanþág-
um frá greiðslu skemmtana-
elr.atts. Má gera ráð fyrir, að
þetta tap hafi á s.l. ári numið
allt að einni millj. kr., en verð-
uj töluvert hærra á þessu ári,
eftir að aðgangseyrir að kvik-
rnyndasýningum hefur hækkað
verulega.
Tekjur fjelagsheimilasjóðs
brtíkkva skámmt
Nú er það hvort tveggja, að
þessar skattundanþágur eru
fi'ijög óeðlilegar og að bæði fje-
lipg-íheimilasjóður og þjóðleik-
þii ssjóður þarfnast mjög auk-
rnivjv-tekna. Tekjur fjelagsheim-
►la-jjóða námu á s.l. ári rúm-
>0gsrT;T miUj. kr. Umsóknir um
efcv-rki úr sjóðnum voru 105, en
eðeins 26 þeirra var sinnt. Er
af því auðsætt, hversu skammt
tekjur hans hafa hrokkið til
þess að gegna því þýðingar-
mikla hlutverki að styðja fje-
lagslegt starf með framlögum til
byggingar samkomuhúsa og f je-
lagsheimila í sveitum kaup-
túnum og kaupstöðum lands-
ins. Sýnt þykir einnig, að þau
40% af skemmtanaskatti sem
þjóðleikhúsinu eru ætluð, muni
engan veginn hrökkva til bess
að standa undir rekstri þess.
Þar er því einnig þörf aukinna
tekna.
Með frumvarpi þessu er þess
vegna lagt til, að allur kvik-
myndahúsrekstur í landinu
verði skyldaður til þess að
greiða skemmtanaskatt. Með
samþykkt þess, ef að lögum yrði
væri óviðurkvæmilegt misr jetti
afnumið, en miklu nauðsvnja-
máli veitt aukin liðsemd.
Sljórnmálðnámskeið
Heimdallar
hjelt áfram í Sjálfstæðishús-
inu í gærkveldi og flutti Jó-
hann G. Möller forstjóri fyr-
irlestur um sósíalisma. r
Næsti fundur námskeifts-
ins verður á morgun kl. 4,30
verður það málfundur dg
verður rætt um verslunaB-
mál.
viti og miðunarstöð. Er tæki
þetta sagt vera hið mesta völ-
undarsmíð og sjerlega þægilegt
við skipstjórn.
Skipið kom hingað fulllestað.
Á leiðinni hreppti það storma,
I og sagði Jón Eiríksson skipstjóri
p að Dettifoss hefði reynst vel. Þó
vindur væri beint á móti, fór
hraði skipsins aldrei niður fyr-
ir 8 sjóm. Sagði skipstjóri, að
auðvelt hefði verið að sigla á
tveim sólarhringum frá Álaborg
til Reykjavíkur, ef veður hefði
verið betra.
Við komu Dettifoss í fyrra-
kvöld, fór stjórn Eimskipafje-
1 lagsins, framkvæmdastjóri þess
j og fleiri gestir til móts við skip-
' ið út á ytri höfn. Guðmundur
I Vilhjálmsson framkvæmdastj.,
i bauð skipstjóra og skipshöfn
velkomna heim með skipið.
Með Dettifossi voru 11 far-
þegar m. a. þeir Jón Guðlaugs-
son skrifstofustjóri, Halldór
Kiljan Laxness rithöfundur og
frú Kristjana S. Pjetursson. —
Auk þess fulltrúi frá skipasmíða
stöðinni og ’ ánnar frá verk-
smiðju þeirri, sem smíðaði frysti
vjelarnar í skipið.
Sennilega mun það taka eina
fimm daga að losa skipið. Ovíst
er hvort Jón Eiríksson skipstj.
muni fara með það í næstu ferð.
Hann hefur verið lasinn undan-
farið.
Eyrsti stýrimaður á Detti-
fossi er Jón Sigurðsson, fvrsti
vjelstjóri Jón Bjarnason og loft-
skeytamaðurinn heitir einnig
Jón og er Matthíasson.
MÍÍNCHEN — Bandarískur her-
rjettur dæmdi 17. þ. m. tjekknesk
an njósnara í tuttugu ára fangelsi
fyrir starfsemi sína á hernáms-
svæði Bandaríkjanna í Þýska-
landi.
4
¥jelbáfnr sekkur við hafnar-
iarinði i Keflavik 1
.—..... 1 i
Var að fsg§ja af slað ll\ aðsfoðar öðrism báfr er
var í nauðum
Frá frjcttaritara vorum í Keflavík.
VJELBÁTURINN „VONIN II.“ sökk í fyrrinótt við hafnargarð-
inn í Keflavík. Mannbjörg varð, en skipstjóri bátsins, Guðjón
Jóhannsson, meiddist, en þó ekki hættulega. „Vonin 11“ var að
leggja af stað frá Keflavík til aðstoðar vjelbátnum ,,Njáli“ frá
Reykjavík, sem var í nauðum staddur út af Garðsskaga Aðrir
fcátar úr Keflavík fóru síðar Njáli til aðstoðar og drógu hann
til Keflavíkur.
---—________________-
Vjelin stöðvaðist skyndilega
Það var um fjögur leytið í
fyrrinótt, að hjálparbeiðni barst
frá vjelbátnum Njáli, RE-99,
sem var staddur út af Garðs-
skaga. Var mikill leki k'ominn
að bátnum, sem var á leið til
Reykjavíkur frá Vestmannaeyj
um. , í
„Vonin H“ fór af stað, en er
báturinn var kominn 2—3 báts
lengdir frá bryggjunni stöðv-
aðist vjel hans alt í einu. Aust
an rok var og rak bátinn upp
í kletta. Skifti það engum tog-
um, að báturinn sökk þarna
við hafnargarðinn. Menn úr
landi aðstoðuðu skipverja á
,,Voninni“ í land.
Aðrir hátar fengnir
til hjálpar
Eftir þetta óhapp voru bát-
arnir ,,Geir“ og „Bjarni Ólafs-
son“ fengnir til að fara Njáli
til aðstoðar. Var þá kominn svo
mikill sjór í Njál. að vjel hans
hafði stöðvast, en björgun
tókst tókst vel og var Njáll
dreginn að bryggju í Kefla-
vík í gæi’morgun snemma. —
Skipstjóri á Njáli er Guðjón
Þorkelsson.
„Vonin“ II í kafi
Á flóðinu í gærmorgun sást
aðeins á framsiglu „Vonarinn-
ar“ og má því gera ráð fyrir
að um miklar skemdir á bátn-
um sje að ræða. Og var ekki í
gær hægt að gera neina áætlun
um björgun skipsins.
„Vonin“ II er um 63 smá-
lestir að stærð, eign Sævars
Víglundssonar í Hafnarfhði.
Gunnari Olahsyni
haidiS samssíSi
Vestmannaeyjum, föstud.
NOKKRIR vinir Gunnars Ólafs
sonar útgerðarmanns, hjeldu
honum afmælishóf í tilefni að
85 ára afmæli hans í gær. Fór
það fram í samkomuhúsinu og
stjórnaði Einar Sigurðsson rit-
stjóri því.
Aðalræðuna fyrir minni af-
mælisbarnsins flutti Ólafur
Lárusson læknir, en auk þess
fluttu ræður þeir Sigfúá M.
Johnsen bæjarfógeti, Halldór
Guðjónsson skólastjóri, Ha^ldór
Kolbeins sóknarprestur og sjera
Jes A. Gíslason. — Bj. Guðm.
Biblíiidagur á
morgun ’
Á MORGUN, 2. sunnudag í níu-
víknaföstu, hefur stjórn Hins
íslenska Biblíufjelags í sam-
ræmi við ákvarðanir Samein-
uðu Biblíufjelaganna, (United
Bible Societies), ákveðið, að
haldinn skuli í fyrsta sinn há-
tíðlegur árlegur Biblíudagur
hjer á landi í því skyni að vekja
söfnuði landsins til aukinnar
vitundar um gildi Biblíunnar,
vinna að útbreiðslu hennar og
eíla Biblíufjelagið. Hefur ver-
ið mælst til þess við alla sókn-
arpresta landsins, að þeir minn-
ist þá af stól á nauðsyn þess
að fjölga meðlimum í Hinu ísl.
Biblíufjelagi til þess, að ekkx
líði á löngu, að Biblíufjelagið
verði svo fjárhagslega stætt, að
það geti annast útgáfu Biblí-
unnar af eigin rammleik og
leyst önnur aðkallandi verk-
efni.
Dagskrá útvarpsins í kvöld er
falin að miklu leyti Hinu ísl.
Biblíufjelagi. Ávarpar þá for-
seti fjelagsins, herra biskupinn,
hlustendur, en aðrir segja frá
sögu fjelagsins, islenskum
biblíuþýðingum og þýðingar-
miklu hlutverki þess.