Morgunblaðið - 28.06.1979, Blaðsíða 10

Morgunblaðið - 28.06.1979, Blaðsíða 10
JO MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 28. JÚNÍ1979 „Hlutverk okkar er heilagt” „Halló, ég rr systir Peggy,“ sagði glaðleg kona með grásprengt hár, er blaðamaður Mbl. knúði dyra á herbergi 410 á Hótel Esju í s.l. viku. Fyrir innan sat systir Mary Ann. Þessum tveimur nunnum. úr St. Dominic —reglunni í New York, bauð hingað til lands fólk sem sótt hefur endurhæfingarheimili fyrir drykkjusjúklinga sem regla þeirra rckur í Bandaríkjunum. Heilsuhælið, Veritas Villa, er eign reglunnar en þangað kemur fólk, scm verið hcíur á Freeport-sjúkrahúsinu til endurhæfingar og dvelja þar 60 sjúklingar í einu, karlar og konur. Um 300 íslendingar hafa verið á Veritas Villa og eru það einu útlendingarnir sem þangað hafa sótt. „Okkur finnst það vera eins konar kraftaverk að hælið okkar skyldi tengjast Islandi," sögðu nunnurnar. „Island virðist vera eins landið sem þarf að senda drykkjusjúklinga til meðferðar erlendis. Nú eru hins vegar engir Islendingar í Veritas Villa þar sem þið hafið aukið meðferð drykkjusjúklinga hérlendis. Hvað verður í framtíðinni vitum við ekki.“ — Er ekki erfitt andlega að starfa meðal drykkjusjúklinga? „Nei, drykkjusjúklingar eru fólk sem virkilega þyrstir í lífið,“ sagði Peggy. „Þeir geta verið harðir á yfirborðinu en þá langar mjög til að lifa eðlilegu lífi. Þeir eru afskaplega leitandi en við hjálpum þeim aðeins til að finna það, sem þeir leita að, lífið. Við verðum hluti af lífi þeirra og baráttu og það finnst okkur heilagt hlutverk." — Byggist starf ykkar þá að einhverju leyti á trú? „Nei, alls ekki,“ sagði Mary Ann. „Við byggjum það upp á reglum A.A.-samtakanna. Þar er að vísu getið um guð en kaþólska trúin kemur ekki inn í starf okkar meðal drykkjusjúkra. Það má segja að við notum mikið andlegu hlið lífsins í starfinu en heimilið sem slíkt er alls ekki fyrst og fremst fyrir kaþólska og trú okkar kemur hvergi inn í starfið." — Hvernig er starfsemi hælis- ins háttað? „Eins og ég sagði áðan byggist starfið upp á reglum A.A.-sam- takanna og við kynnum þær fyrir sjúklingunum og hvernig sé hægt að vera án áfengis með hjálp þeirra," sagði Peggy. „Að öðru leyti störfum við með sjúklingum í umræðuhópum, stundum eru saman í þeim hópum vinir eða fjölskyldur. Einnig getur hvar einstakur sjúklingur haft tal af félagsfræðingi. Auk okkar vinnur ein önnur nunna á hælinu og 5 aðrir starfs- menn sem ekki tilheyra St. Dom- inic-reglunni. Hver sjúklingur er 3—1 vikur hjá okkur í einu en þaðan fer hann síðan beint út í lífið, einn eða til fjölskyldu sinn- ar.“ — Og sjáið þið einhvern ár- angur af starfinu? „Já, okkur finnst árangurinn vera ótrúlega mikill og margir ná það góðum tökum á sjúkdómnum að þeir geta lifað eðlilegu lífi.“ Aður en þær Peggy og Mary Ann hófu störf meðal drykkju- sjúklinga störfuðu þær við kennslu eins og 80% þeirra 1200 nunna sem tilheyra St. Domin- ic-reglunni. Til þess að undirbúa Rætt viðtvœrnunnur sem starfa á endur- hœfingarhœlinu Veritas Villa íBandaríkjunum sig undir hið nýja starf sitt settust þær á skóiabekk og námu sálfræði í 3 ár og kynntu sér störf meðal drykkjusjúkra. — Hvernig er það að vera nunna? „Fyrir okkur er það mjög eðli- legt. Við erum báðar frá New York og það er mjög kaþólskt svæði. Það er guðleg köllun að vera nunna. Köllun til að lifa eins og hann vill og starfa fyrir hann og verk Guðs er að annast alla þá sem þess þurfa. Það er einmitt það sem við gerum og þar sem við eigum ekki mann og börn til að sjá um getum við gefið mun meira af tíma okkar fy.rir starf Guðs. Við skiptum lífi okkar milli bænastunda ' og þjónustu við mennina. Það er stórkostlegt að vera nunna," segir Mary Ann og ljómar og Peggy samþykkir það brosandi. „Þegar við gengum í regluna hétum við því að hlýða öllu sem reglan boðaði okkur. Einnig hét- um við því að lifa ógiftar og að skipta öllu sem við eigum með öðrum meðlimum reglunnar. Eg á til dæmis ekkert sjálf,“ sagði Mary Ann. „Reglan sem við til- heyrum hefur það takmark að við eigum að vera merki gleði og vonar í vonlausum gleðisnauðum heimi." — Og þið eru ánægðar með það hlutverk? „Okkur finnst það dásamleg forréttindi," sögðu nunnúrnar og það var greinilegt að þær töluðu frá hjartanu. Er blaðamaður sá systurnar fyrst tók hann eftir því að þær klæddust ekki svörtum, síðum kuflum. Peggy var í hvítum þunn- um kjól og Mary Ann í hvítu pilsi og svartri blússu. „Það eru 12 ár síðan nunnur í Bandaríkjunum hættu að klæðast svörtu, síðu kuflunum. Þeir þóttu óhentugir þótt þeir séu óneitan-. lega fallegir. Klæðnaður okkar er því dæmigerður fyrir bandarísk- ar nunnur.“ Við snúum síðan talinu aftur aö komu þeirra til íslands. „í Bandaríkjunum sjáum við sjúklinga okkar sjaldan með fjöl- skyldum sínum, kannski einu sinni til tvisvar á ári, en hér sáum við flesta íslendingana sem hafa dvalist ytra ásamt fjölskyld- um sínum. Það var virkilega gaman. Okkur finnst við hafa notið meiri vinsemdar hér á landi en við höfum unnið til. En það er alveg sama í hvaða landi maður er og af hvaða þjóðerni maður er, alls staðar býr von, ást og gleði. Einnig hér.“ Systurnar voru ánægðar með hið aukna starf meðal drykkju- sjúklinga hérlendis og kváðu þær byrjunina lofa góðu en tilgangur komu þeirra hingað var m.a. sá að miðla Islendingum af þekk- ingu sinni á þessu sviði. „Það mikilvægasta er að gera sér grein fyrir því að það er til sjúkdómur sem nefnist drykkju- sýki. Lyf eða skurðaðgerðir duga ekki gagnvart þessum sjúkdómi. Það eina sem gagnar er að lifa eins og AA-samtökin segja fyrir um, þá er hægt að halda sjúk- dómnum niðri en engin lækning er til. Á þeim hælum sem við heim- sóttum hér, Silungapolli, Víði- nesi, Vífilsstöðum, Flókadeildinni og Kleppi, fundum við að þar var alls staðar góður andi. Sjúkl- ingarnir báru virðingu fyrir þeim sem farnir voru að ná sér. Við urðum líka varar við að mikill kærleikur var milli starfsfólksins og sjúklinganna og mikill vilji ríkti meðal allra um að árangur næðist í baráttunni við sjúkdóm- inn. Það er líka aðalatriðið að viljinn sé fyrir hendi, þá fyrst má vænta árangurs," sögðu systurn- ar að lokum. rmn Sorgin var berrössud stelpa Steinunn Sigurðardóttir: VERKSUMMERKI. Helgafell 1979. í mörgum ljóða Steinunnar Sig- urðardóttur er leikur rauði þráð- urinn. Ljóð hennar einkennast af léttleika, eðlilegu orðavali og ekki síst glettni. Verksummerki breyta ekki þeirri mynd sem við höfum gert okkur af skáldkonunni, en eins og vera ber eru dæmi í bókinni sem sýna að í skáldskap hennar á sér stað þróun. Opinskár ljóðstíll hefur ekki verið lagður niður. Aftur á móti ber meira en áður á innhverfum ljóðum, sum þeirra minna jafnvel á torráðin ljóð skálda eins og Stefáns Harð- ar. Lesandanum er ætlað að glíma við merkinguna líkt og gátu eða aðeins ánetjast snjallri mynd. Best þykir mér Steinunn þegar hún byrjar ljóð á jafn óhátíðlegum orðum og: „Kondu að tína arfa og kondu að reyta rósir“. I þessu ljóði, Tvennt heitir það, er líka talað um það „sem er að vesenast í grjótinu". Eða á ég að nefna skemmtilegt ljóð eins og sjöunda ljóðið í flokknum Úti og inni: Bðkmenntlr eftir JÓHANN HJÁLMARSSON Það Hnjóar inni hjá mér í allt kvöld. Svo kemur þú. Ég hendi þér i nnjóinn. Þú mér. Úti er auð jörð. Af nógu er að taka þegar benda skal á ljóð í Verksummerkjum sem gleðja lesandann, gera hann hamingjusaman. Það er smitandi kátína í mörgum ljóða Steinunn- ar. Hún getur leyft sér að skopast að sorginni sem ort var um forðum í líkingu konu „sem kyrr- látust fer“. En hvað segir Stein- unn um sorgina? Sorgin var berrösHUÓ stelpa hljóp út og inn. Nú er hún hœtt því ía úa æ ó. Er orðin HÍðbrjónta kellíng og neitar að fara. Ekki er unnt að segja að Stein- unn Sigurðardóttir leggi mikla áherslu á það í Verksummerkjum Málverkasýning Karls Kvarans Að Kjarvalsstöðum stendur nú yfir sýning á verkum Karls Kvarans. Það er ætíð fréttnæmt, er Karl Kvaran efnir til sýning- ar, og munu vera um 5 ár síðan hann var á ferð með einkasýn- ingu, en þátttaka hans í Sept- em-hópnum hefur verið árvís, síðan það fyrirtæki fór af stað fyrir sex árum. Þau verk, er Karl sýnir að sinni, eru flest ef ekki öll gerð á seinustu fimm árum. Hann hefur ekki tekið neinum stökkbreytingum í myndgerð sinni, en hún er örugg og mark- viss, hefur það ætíð verið eitt aðaleinkenni listar Karls. Sum þessara verka held ég, að sýning- argestir kannist við frá ýmsum sýningum, en það er nú í fyrsta sinn, er Karl Kvaran fyllir Vestursalinn að Kjarvalsstöðum og er það fróðlegt og skemmti- legt í senn. Fyrir fáum árum var haldin sýning á sama stað, þar sem Karl Kvaran átti nokkur verk á endavegg. Þá kom það í ljós, að myndir Karls nutu sín sérlega vel í þessum sal, sem svo Myndllst eftir VALTÝ PÉTURSSON að njóta sín og verða til. Það tekst Karli á þessari sýningu, en samt verður að segja eins og er, að margt togast þarna á, og það er ekki mikill friður millum þessara sterku lita í hinum heillegu formum. Það má meira að segja fullyrða, að hér séu svo sterkir hlutir á ferð, að ógerlegt sé að greina eigindir hvers verks fyrir sig nema í einangrun. Það eru 39 verk á þessari sýningu, og flest eru þau af nokkuð stórri gerð. Það er hvergi þröngt um þessi verk, en samt verða þau nokkuð ágeng, er litið er yfir heildina. Karl Kvaran hefur um langt árabil unnið mjög mark- visst að myndbyggingu sinni og hnitmiðun í formi. Hann hefur margir hafa kvartað yfir. Hvernig sem það atvikaðist, stóð Karl Kvaran sérlega sterkur á þessari sýningu, sem er auðvitað sú sýning, sem gagnrýnendur völdu hér um árið og var kölluð VAL. Nú hefur hann fyllt vel út í hin stóra vestursal, og þar eru mikil átök á veggjum. Myndgerð Karls er þess eðlis, að hann þarf gott og mikið húsnæði fyrir þessi stóru verk, svo að hlutirnir fái lagt mikla áherslu á hrynjanda í verkum sínum, og þannig hefur hann öðlast mikið vald yfir þeim verkefnum, er hann hefur tekið sér fyrir hendur. Fáir hafa unnið eins þröngt og Karl Kvaran, og hafa þau vinnubrögð bæði kosti og galla. En hver og einn verður að vera frjáls í vali sínu í myndlist. Þar duga engin fyrir- mæli, hvorki frá félögum né því opinbera. Þar gildir frelsið eitt, og hver og einn verður að velja rrr

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.