Skírnir - 01.01.1875, Blaðsíða 139

130
Viðankagreinir
(hin fyrri eptir Björn Jensson, stud. polyt.j
Eins og sjá má af almanakinu fyrir ári? 1874 gekk kveld-
stjarna Venus fyrir sólina nóttina milli þess 8. og 9. desember-
mánabar. þykir stjörnufræSingum þa8 merkur atburöur meS því
aí> þá má meS mestri nákvæmni ákveða braut Venusar, en þó
einkum sakir þess, a? þá má bezt reikna út fjarlægð jar&ar frá
sólu, en sú fjarlægS er mælingareining í stjörnufræðinni eins og
alinmáli?! í verzlaninni. Sökum þess a? braut Venusar og sól-
brautin mynda horn sín í milli, þá farast þær sól og Venus opt
á mis, og lí?ur opt langur tírai til þess er þær standist á, svo
a? þær sjáist í beinni línu frá jörSu, e?a me? öSrum orSum, a?
Venus gangi fyrir sólina; stundum li?a 122 ár, stundum 8 ár,
stundum 105 ár, ávallt eptir vissri reglu. SíSasta gegnum-
ganga Venusar, á undan þeirri í vetur, var 3. júnímán. 1769,
voru þá sendir stjörnufræSingar í ýmsar áttir til þess, aS rann-
saka viSburS þenna og reikna síSan út fjárlægS sólar frá jörSu;
voru reikniugarnir síðan bornir samati, og taldist þá fjarlægSin
vera hjerumbil 20,390,000 mílna, en þó þóttust menn vita, aS
tala þessi mundi eigi vera nákvæm og jafnvel skakka eigi litlu.
j>aS hefur og reynzt síSan, aS seinni stjörnufræSingar, er betri
verkfæri hafa haft, hafa eigi getaS komiS því heim viS aSrar
rannsóknir þeirra í stjörnugeimnum, en þaS sjer hver maSur, hve
áríSandi þaS er, aS hafa tölu þessa sem nákvæmasta, því annars
verSa allar þær fjarlægSir og stærSir, sem af henni eru útleiddar,
skakkar. Helstu ríki hins menntaSa heims, þýzkaland, Rúsland,
England, Frakkland og Bandaríkin í Vesturheimi höfSu því lengi
haft mikinn útbúnaS til þess, ab senda stjörnufró&a menn í leiS-
angur í vetur er var; höfSu þeir kosiS til þess hina beztu og
áreiSanlegustu menn og ekki sparaS fje til verkfæra og annars,
er þurfti, svo aS víst má segja, aS atdrei hafi siíkur víSbúnaSur
veriS hafSur til friSarfarar sem nú, enda búast menn einnig viS
góSum árangri.