Bókasafnið - 01.08.1974, Blaðsíða 2

Bókasafnið
2. tbl. 1. árg.
1974
RITS i JÓRN:
l’áll Skúlason, ritstj.
Eiríkur Hreinn Finnbogasou
Sigrún Klara Hannesdóttir
Stefán Júlíusson
Súsanna Bury
BLAÐAMAÐUR:
Elfa Björk Gunnarsdóttir
FORSÍBA:
Torfi Jónsson,
auglýsingastofa
SETNING OG PRENTUN:
Prentsmiðjan Hólar hf.
HEIMILISFAN G:
Bókasafnið,
c/o Páll Skúlason,
Pósthólf 967,
Revkjavík.
íslenzka pjóðm er bókelsk, en sama verður naumast sagt
um islenzka ríkið. Það virðist fastheldið á fé við bcekur
og bókarmennt og tómlátt gagnvart bókastundi almenn-
ings. Hér er bókanotkun sennilega meiri á einstakling en
i noltkru öðru landi veraldar, en tiltölulega mjög litlu fé
er varið af opinberum aðilum henni til aðhlynningar. A
mestu uppgangstímum almenningsbókasafnanna viða um
heim, sem eru tveir síðustu áratugirnir, eru islenzku al-
menningsbókasöfnin svelt fjárhagslega. Ekki eiga pó allir
opinberir aðilar hér óskilið mál. Sum islenzlt sveitarfélög
hafa unnið stórvirki i bókasafnsmálum sinum, reist ný og
góð hús yfir starfsemina og reyna síðan að veita henni
viðunandi rekstrarfé. En íslenzka rikið hefur gcett pess vel
að halda sigfjarri slikum menningarframkvœmdum.
Þó eru hér i gildi lög um almenningsbókasöfn, sem
skylda ríkið til pátttöku i uppbyggingu peirra og rekstri.
En pau eru orðin 12 ára og svo lírelt, að pau verða nú
meira til ópurftar en gag7is. Þau voru hœttulega gölluð
strax i upphafi — f járframlög pá pegar skorin við nögl og
engin ákvæði um hækkun peirra með hœkkandi verðlagi.
Það sem lágt var 1963 er pó orðið a. m. k. sex sinnum
lægra nú og sjá pá allir i hvert óefni er komið.
Þeir sem settu pessi lög án visitöluálivæða hljóta að hafa
gert ráð fyrir sifelldri endurskoðun peirra með breyttu
verðlagi. En slíkt hefur ekki fengizt gert. prátt fyrir eftir-
rekstur, og mætti raunverulega líta svo á, að rikið skuldi
orðið almenningssöfjiunum stórfé veg7ia of lágs fjárfram-
lags miðað við verðmæti siðast liðin 11 ár, pó að lagabók-
stafurinn vilji e. t. v. ekki viðurkenna pað.
Vitaskuld er hinn langi frestur rikisvaldsins á leiðrétt-
ingu mála almen7iingsbókasaf7ian7ia i raini ekki a7inað en
tilræði við pessar stof7ianir, tilræði sem hefur eyðilagt
mörg söf7i og alls staðar hamlað eðlilegri próun i bóka-
safnsmálum lanclsins. Úr bókunum höfum við pó mennt-
unina og upplýsingarnar, sem við purfum á að halda.
Hvaðan ættum við að hafa slikt annars, a. m. k. eftir að
skóla lýkur? Og hvaðan ættum við að fá pær bækur,
sem við purfum á að halda og eigum ekki sjálf, ef ekki
væru bókasöfn? Slikar spurningar parfnast ekki svars. Mál
er til komið, að ráðamenn pjóðfélagsins hætti að lita á
bókasöfnin eins og munað, sem spara megi fé við, hvenær
sem hentugt pykir. Bókasöfnin eru pjóðfélagsleg nauðsyn
jafnt i dreifbýli sem péttbýli. Megi kvennaárið verða hið
langpráða skilningsár ráðamanna í pessu efni, fyrst pjóð-
hátíðarárið varð pað ekki. E. H. F.
34