Dagblaðið Vísir - DV - 17.10.2012, Blaðsíða 20
„Ég hef ekki
misst vonina“
20 Lífsstíll 17. október 2012 Miðvikudagur
Mikil seta veldur
sykursýki
Löng seta eykur líkur á sykursýki,
hjartavandamálum og dauða sam-
kvæmt rannsókn vísindamanna
við háskólana í Leicester og Loug-
hborough. Í rannsókn þeirra, sem
birtist í Diabetologia, kemur fram
að mikil seta skaði jafnvel þá sem
hreyfa sig á hverjum degi. Dr.
Emma Wilmot, sem leiddi rann-
sóknina, segir að þótt það sé betra
að fara í ræktina eða í sund eft-
ir vinnu en að henda sér beint í
sófann þá sé löng seta afar slæm
fyrir heilsuna. „Þeir sem hreyfa sig
í hálftíma á dag telja sig lifa heil-
brigðu lífi. En þeir verða að hugsa
um hina 23,5 klukkutímana. Sá
sem vinnur við tölvu allan daginn
er í verri málum en til dæmis
þjónn sem stendur allan daginn.“
Lífinu lýkur
ekki þegar
þú verður
mamma
Þrátt fyrir algengar klisjur á borð
við „Ég hef engan tíma fyrir sjálfa
mig lengur, lífi mínu er lokið, ég er
mamma núna og …“ er lífi kvenna
ekki lokið þegar þær verða mæð-
ur ef marka má dr. Daisy Suther-
land, höfund Letting Go of Super
Mom og eiganda Dr. Mommy On-
line-vefsíðunnar. „Núna hefst nýr
kafli í lífi þínu,“ segir Sutherland
sem segir nauðsynlegt að mæður
finni tíma fyrir sig. „Bæði fyrir þig
og fólkið í kringum þig. Ef þú gerir
eitthvað fyrir sjálfa þig lærir þú að
meta fólkið í kringum þig og líf þitt
almennt. Mundu bara að börnin
verða ekki alltaf ung. Þau verða
vaxin úr grasi áður en þú veist af
og þess vegna er svo nauðsynlegt
að njóta þessa tíma.“
Frískaðu upp
á teppið
Að fríska upp á teppi eða gólf-
mottu er auðvelt að gera sjálf-
ur með heimatilbúnu dufti.
Fjallað eru um þetta á care2.
com en þar segir að blanda
skuli saman sex hlutum matar-
sóda, þremur hlutum þurrk-
uðu lofnarblómi eða lavender
og einum hluta af maísmjöli.
Blandan er sett til hliðar í
nokkra dag til að hráefnin
blandist vel saman en eftir það
er þessu stráð yfir teppið. Leyf-
ið blöndunni að liggja á tepp-
inu í um það bil klukkustund
og ryksugið svo upp.
Í
lok árs 2006 fór ég að undirbúa
mig fyrir það að eignast barn. Ég
var ekki í sambúð og ákvað því að
gera þetta sjálf þar sem mig hefur
lengi langað til að eignast barn og
vildi ekki bíða með það lengur. Síðan
kom í ljós að ég er með sjúkdóm sem
heitir legslímuflakk,“ segir Úlfhildur
Ösp Indriðadóttir sem hefur gengist
undir fimm tæknisæðingar og fjórar
glasameðferðir, auk þess að fá gjafa-
egg í tvö skipti, án árangurs.
Þreytt andlega og líkamlega
Úlfhildur, sem er 38 ára, hefur nú
tekið sér pásu frá meðferðunum. „Ég
ákvað í maí í fyrra að hvíla mig. Ég var
orðin þreytt bæði andlega og líkam-
lega og vildi leiða hugann að öðru.
Það tekur á andlega að fá þessa ítrek-
uðu höfnun. Svo hefur þetta líka ver-
ið kostnaðarsamt og ég ætla að nota
þetta hlé til að byggja mig upp og um
leið taka stöðuna á fjármálunum.
Ætli kostnaðurinn sé ekki kominn
upp í þrjár milljónir fyrir meðferðirn-
ar, þar með talinn lyfjakostnaður en
þegar ég byrjaði þurfti ég að fara til
Danmerkur þar sem einhleypar kon-
ur fengu ekki að fara í meðferð hér
heima. Ferðakostnaður kemur því
líka inn í þetta þó hann sé ekki stór
hluti í samanburði við meðferðar-
kostnaðinn. Þrátt fyrir allan kostnað-
inn þá sé ég alls ekki eftir peningun-
um enda eru forréttindi að eignast
barn.“
Lífið staðnar
Hún segist alltaf hafa verið opin um
reynslu sína gagnvart sínum nán-
ustu. „Ég á yndislega fjölskyldu og
vini sem hafa verið til staðar fyrir
mig. Ég hef alltaf getað rætt þetta við
þau. Ég er ekkert feimin við þetta.
Svona er einfaldlega staðan,“ segir
hún og viðurkennir að barnleysið og
meðferðirnar hafi haft mikil áhrif á
hennar líf. „Þetta fer einhvern veg-
inn aldrei úr huga manns og er alltaf
í forgangi, bæði andlega og peninga-
lega. Að vissu leyti upplifir maður
ákveðna stöðnun í lífinu. Ég reyni
auðvitað að halda í vonina en jafn-
framt að vera raunsæ og láta þetta
ekki yfirtaka allt í lífinu. Meðferð-
irnar raska líka daglegu lífi, þú skell-
ir þér ekkert til útlanda eða hamast í
ræktinni meðan á þeim stendur. Svo
auðvitað hafa meðferðirnar og allt
sem þeim fylgir áhrif á lífið.“
Hún segir flestar í vinkonuhópn-
um komnar með sínar eigin fjöl-
skyldur. „Þegar maður á ekki börn
takmarkast þátttaka manns í ýmsu
samfélagslegu, maður upplifir sig
stundum utan umræðunnar þegar
um málefni barna er að ræða og í
viðburðum barnafjölskyldna. Ég er
sem betur fer það heppin með mín-
ar vinkonur að ég hef ekki upplifað
mig utangátta út af barnleysinu þótt
vissulega sé ég á öðrum stað í líf-
inu en þær. Ég á ekki erfitt með að
samgleðjast þeim þegar þær verða
ófrískar en upplifi blendnar tilfinn-
ingar og óska þess að ég gæti líka
verið í þessum sporum. Ég viður-
kenni samt að ég upplifi mig stund-
um eins og ég sé eitthvað gölluð. Þá
verð ég að minna mig á að ég er með
sjúkdóm sem getur vel verið áhrifa-
valdur. Svo er óútskýrð ófrjósemi líka
mjög algeng.“
Stefnumót sitja á hakanum
Úlfhildur segist stundum fá ráð-
leggingar hjá fólki sem meini vel en
að slík „ráð“ geti auðveldlega sært.
„Ég hef verið spurð að því af hverju
ég fari ekki bara og sofi hjá einhverj-
um. Sumir mættu sýna meiri nær-
gætni því að eignast barn er ekki
sjálfsagður hlutur.“
Hún segir stefnumót vissulega
hafa setið á hakanum í þessi fimm ár
sem hún hafi verið í meðferðum en
að hún hafi farið á nokkur stefnumót.
„Það er erfitt að vera í miðju ferli og
ætla að hefja nýtt samband. Hugur-
inn er ekki alveg á réttum stað. Með-
ferðirnar eru alltaf í forgangi,“ segir
hún og viðurkennir að aðstæðurnar
geti orðið skrítnar. „Mér finnst ekki
sanngjarnt að fela ferlið fyrir við-
komandi og hef bæði fengið góð við-
brögð og ekki jafn góð. Ég held líka
að það sé dálítið erfitt fyrir viðkom-
andi að átta sig á þessu öllu saman
og koma sér inn í ferlið. En auðvitað
gæti það alveg gerst; að maður hitti
einhvern og allt smelli saman.“
Hún segir samt að vissulega hefði
verið notalegt að hafa maka til að
deila reynslunni með. „Auðvitað
væri ég mest til í að eignast barn með
maka. Ég óska engum að fara ein-
um í gegnum þetta meðferðarstúss.
Foreldrar og vinkonurnar hafa verið
með mér í þessu en ég held að það
sé aldrei alveg það sama og að eiga
maka sem er í þessu með manni
100 prósent. Það er mjög mikilvægt
að hafa einhvern með sér sem getur
til dæmis spurt læknana spurninga
sem mér dettur ekki í hug að spyrja
og til að hafa hjá sér þegar sveiflurnar
koma. Það er ekkert skemmtilegt að
vera einn þegar allt fer í steik.“
Hefur ekki misst vonina
Hún segir sumu í ferlinu ábótavant
og þá sérstaklega þegar kemur
að andlegu hliðinni og upplýs-
ingaflæði til sjúklinga. „Í heildina
finnst mér tilhugsunin um að verða
kannski aldrei mamma erfiðust við
þetta allt saman en varðandi með-
ferðirnar þá er ferlið svolítið vél-
rænt. Það vantar stundum upp á
upplýsingarnar og oft finnst mér
heilbrigðisstarfsfólk ganga út frá
því að maður viti meira en maður
gerir. Í upphafi fyrstu meðferðar
veit maður ekki neitt; ekkert um
ferlið sjálft, ekkert um lyfin, hvað
þau gera, þekkir ekki geðsveiflurn-
ar, sorgarviðbrögðin og hvað sé
eðlilegt og hvað ekki. Vissulega er
manni sagt að það sé sálfræðing-
ur og félagsráðgjafi til staðar en að
mínu mati mætti sú umgjörð vera
þéttari. Stundum finnst mér ég
standa uppi með of margar spurn-
ingar sem er ósvarað.“
Úlfhildur segist ekki hafa misst
vonina þótt það sé stundum erfitt
að viðhalda jákvæðni eftir svo
margar misheppnaðar meðferðir.
„Ég missti pínu fótana þegar ég tók
mér hlé í fyrra. Þá helltist yfir mig
sorgin. Ég þarf að vinna með þær
tilfinningar og byggja mig upp. Ég
viðurkenni að ég get orðið efins og
held innst inni að sé ég að undirbúa
mig fyrir það að hugsanlega gangi
þetta alls ekki. Eftir svona langan
tíma og margar meðferðir eru lík-
urnar alltaf minni. En sem betur
fer er ég ekki komin á þann stað að
hafa misst alla von. Maður sveifl-
ast upp og niður en reynir að halda
sér á jörðinni. Ég geri mér grein fyr-
ir því að margir aðrir standa í svip-
uðum sporum og ég og ráð mín til
þeirra eru að gleyma ekki að sinna
andlegu hliðinni, leita sér aðstoð-
ar hjá sérfræðingum sem og nýta
sér þá reynslu sem samtökin Tilvera
búa yfir.“ n indiana@dv.is
Úlfhildur Ösp Indriðadóttir er einhleyp kona sem hefur gengist undir fimm tæknisæðingar og fjórar
glasameðferðir án árangurs. Úlfhildur hefur tekið sér pásu frá meðferðunum til að byggja sig upp andlega en
hefur ekki misst vonin um að eignast barn. „Auðvit-
að væri
ég mest til í að
eignast barn
með maka
Úlfhildur Ösp
Úlfhildur Ösp segir
barnleysi takmarka
þátttöku í hinum
ýmsu þáttum
samfélagsins.
Mynd Sigtryggur ari