Tíminn - 02.10.1941, Page 2

386
TÍMINN, fimmtiidagiim 2. okt. 1841
97. blafff
Asökunum svarað
©ímirm
Fimmtudaginn 2. oUt.
Sjónarmið Grímúlis
og bóndans
Hugsum okkur að hann heiti
Grimúlfur og eigi eitt mesta
stórbýli landsins. Hann vill
selja áhöfnina, því að verðið er
hátt, búskapurinn erfiður, lík-
legt að leigja megi jörðina
með góðum hagnaði og and-
virði bústofnsins og jarðarleig-
unni má koma í ýmislegt á-
batasamt brask.
Vissulega er búskapurinn nú
erfiður hjá mörgum bændum,
sökum fólkseklu og fleiri á-
stæðna. Fordæmi Grímúlfs er
að mörgu leyti ginnandi. Þó
munu bændur ekki hugsa al-
mennt til þess að fara í slóð
hans. Sjónarmið venjulegs
bónda er annað en sjónarmið
Grímúlfs.
Sjónarmið Grímúlfs hefir
verið áð reka atvinnufyrirtæki
í stórgróðaskyni. Frá fyrstu tið
hafa öll afskipti hans af at-
vinnumálum og fjármálum
mótast af þeirri hugsun. Hann
hefir jafnan reynt að koma
fjármunum sínum í þá at-
vinnugrein, sem hann taldi
hagkvæmasta í það og það
skiptið. Hann hefir horfið frá
verzlun í búskap, frá búskap i
verzlun, frá verzlun í útgerð,
frá útgerð í búskap o. s. frv.
Vafalaust hefir hann einnig
fengizt eitthvað við iðnað.
Hann hefir ekkert hirt um það,
þótt tilfærsla fjárins frá einni
atvinnugrein til annarar væri
iðulega áhættusöm og til lítilla
þrifa fyrir þjóðarheildina.
Hann hefir lokað augunum fyr-
ir afleiðingunum, ef allir aðrir
gerðu slíkt hið sama. Gróða-
vonin hefir verið leiðarljós
hans. Hann hefir talið það bet-
ur farið, að vinnuþegar hans
fengju ekki fullan arð vinnu
sinnar, því að þá safnaðist
meira fé í pyngju hans. Hann
hefir engu skeytt afleiðingun-
um fyrir þjóðarheildina, þegar
skipin voru stöðvuð eða bú-
stofninn seldur, ef það aðeins
hentaði hagsmunum hans. Oft
hefir hann náð glæsilegum á-
rangri, þegar litið var á gróð-
ann eingöngu. Stundum hafa
líka afleiðingarnar orðið gjald-
þrot, bankatöp og atvinnuleysi.
Sjónarmið bóndans er annað.
Hann erjar jörðina fyrst og
fremst í sjálfsbjargarskyni.
Markmið hans er að sjá sér og
sínum farborða með vinnu
handa sinna, en ekki að verða
ríkur á kostnað annara. Þess
vegna hverfur hann ekki frá
starfi sínu, þótt á móti blási eða
betri kjör bjóðist annarsstaðar
um stundarsakir.
Bóndinn og Grímúlfur eru
tvær andstæður í þjóðfélag-
inu. Með athöfnum sínum
skapar Grímúlfur los og ring-
ulreið í fjármálum, stéttaand-
stæður og hagsmunadeilur.
Bóndinn, ásamt öðrum þeim
vinnandi mönnum, sem hvarfla
ekki frá störfum sínum til
þátttöku í gróðakapphlaupinu,
myndar kjölfestuna, sem kemur
í veg fyrir að þjóðarskútan
velti, þegar umbrot og svipting-
ar Grímúlfanna eru einna
harðastar.
Bóndinn og Grímúlfur eru
fulitrúar tvennskonar fram-
taks. Grímúlfur er fulltrúi
braskframtaksins, bóndinn
fulltrúi sjálfsbjargarframtaks-
ins. Til þess að braskframtakið
geti notið sín þarf allt að vera
áem frjálsast og eftirlits-
minnst, svo að auðvelt sé að
arðræna og undiroka þá, sem
eru minni fyrir sér en Grím-
úlfarnir. Alfrjálst braskfram-
tak þýðir útilokun sjálfsbjarg-
arframtaksins að mjög veru-
legu leyti, því að menn skipt-
ast þá í Grímúlfa og þjóna
þeirra. Þess vegna verður að
setja ýmsar hömlur, ef sjálfs-
bjargarframtakið á að njóta
sín, til þess að Grímúlfarnir
geri þá menn ekki að ánauð-
ugum þjónalýð, sem annars
gætu verið sjálfbjarga við eigin
atvinnurekstur.
Afstaðan til þessara mála
hefir skipt mönnum í stjórn-
(Framh. af 1. síBu)
er fyrir henni vöktu, er hún
gerði nefnda tillögu:
1) Nefndinni er kunnugt um,
að Benedikt hefir haft á
hendi kennslu við mennta-
skólann á Akureyri og Sam-
vinnuskólann í Reykjavík
og hafa nefndarmenn feng-
ið upplýsingar um það hjá
kunnugum og skilríkum!
mönnum, að í ljós hafi kom-
ið í sambandi við umrædd
kennslustörf, að honum hafi
farið ágætavel úr hendi
stjórn við kennslu.
2) Nefndinni er kunnugt um,
að hann hefir lagt sérstaka
stund á sálarfræði, og er það
skoðun nefndarinnar, að það
muni koma honum að miklu
gagni við stjórn skólans og
umgengni við nemendur.
3) Við skólann eru starfandi á-
gætir kennarar í íslenzku,
ensku, sögu og náttúrufræði,
en fráfarandi skólastjóri
hefir jafnan haft á hendi
kennslu í stærðfræði og eðl-
isfræði, enda alkunnur af-
burðakennari í þeim grein-
um. Nefndin hlaut því að
taka tillit til þessa. Benedikt
hefir haft á hendi kennslu 1
síðastnefndum greinum og
er prýðilega til þess fær, að
dómi ágætra skólamanna, og
virtist að þessu leyti standa
framar öðrum umsækj-
endum.
Af ofangreindum ástæðum
var nefndin sammála um að
leggja til, að Benedikt yrði sett-
ur til að gegna skólastjóra-
starfinu, því að á þann hátt
taldi hún hag skólans bezt
borgið, enda þótt henni einnig
væri ljóst, að í hópi umsækj-
enda væri aðrir efnilegir menn.
Virðingarfyllst.
F. h. skólanefndar Flensborg-
arskólans.
Friðjón Skarphéðinsson.“
Eins og greinilega kemur
fram í þessu bréfi, eru starf-
andi við Flensborgarskólann
góðir kennarar í íslenzku,
ensku, sögu og náttúrufræði, —
en sérmenntun ýmsra þeirra,
sem um skólastjórastarfið sóttu,
var á þessum sviðum, Hins veg-
ar hafði fráfarandi skólastjóri
haft á hendi kennslu í eðlis-
fræði og stærðfræði, og þurfti
því að sjá fyrir kennslu í þeim
greinum við skólann, — og það
voru einmitt kennslugreinar
Benedikts Tómassonar.
Eftir að fræðslumálastjóra
hafði borizt bréf skólanefnd-
arinnar, ritaði hann kennslu-
málaráðuneytinu og segir: „Með
skírskotun til rökstuðnings
nefndarinnar og ýmissa munn-
legra upplýsinga, sem ég hefi
málaflokka. Framsóknarflokk-
urinn vill eflingu sjálfsbjargar-
framtaksins, en skerðingu
braskframtaksins. Hann vill, að
einstaklingarnir verði sjálf-
bjarga, lifi á eigin vinnu og at-
orku, en arðræni ekki hverir
aðra. Þess vegna hefir hann
reynt að treysta sjálfsbjargar-
viðleitni bændastéttarinnar,
takmarkað athafnasvið Grím-
úlfanna og hvatt sjómenn og
verkamenn til að gerast eigin
húsbændur. Sjálfstæðisflokkur-
inn vill hinsvegar eflingu brask-
framtaksins og telur, að allt
framtak sé raunverulega úr
sögunni, ef það sé skert. Rækt-
un landsins og vaxandi gengi
samvinnufélaganna sýnir þó
glögglega, að hollt einkafram-
tak getur þróast og dafnað, þótt
braskframtakið sé látið hverfa
úr sögunni.
Dæmið um hina fyrirhuguðu
sölu Grímúlfs á áhöfn stórbýlis-
ins gefur til kynna, hvort brask-
framtakið sé æskilegt þjóðinni.
Hvernig færi, ef allir bændur
landsins létu nú brasksjónar-
mið ráða, seldu búpening sinn
og settu andvirðið í meira og
minna ónytsamt brask, sem
getur gefið sæmilegan arð eins
og sakir standa? Hver yrði þá
landbúnaðurinn á íslandi og
hver yrði þá afkoma þjóðar-
innar eftir fáein ár? Þetta eina
dæmið er nægilegt svar við því,
hvort réttara sé að láta sjónar-
mið Grímúlfs eða bóndans
verða ráðandi í stjórnmálum og
fjármálum íslands í frámtíð-
inni. Þ. Þ.
fengið hjá nokkrum merkum
mönnum um málið, legg ég til
að ofannefnd tillaga skóla-
nefndarinnar sé fyllilega tekin
til greina og Benedikt Tómas-
son settur í skólastjórastöðuna
við Flensborgarskólann um eins
árs skeið“.
Ég vil fyrst og fremst geta
þess, að það er almenn regla,
sem nálega aldrei er vikið frá,
að þegar tillögur fræðslumála-
stjóra og meira hluta skóla-
nefndar eru á einn veg, geng-
ur veitingavaldið ekki gegn
þeim. En hér stendur svo sér-
staklega á, að öll skólanefndin,
án tillits til stjórnmálaskoð-
ana, leggur til að Benedikt
Tómasson sé settur skólastjóri
við Flensborgarskólann og
fræðslumálastjóri óskar hins
sama. Ég vil halda því fram, að
það hefði verið sýnu eðlilegra
og auðveldara að hefja árásir
á mig, ef ég hefði gengið gegn
tillögum beggja þessara aðila
og sett einhvern annan sem
skólastjóra í Flensborg en
Benedikt Tómasson, en að deila
á mig fyrir það að hafa farið
að óskum skólanefndar og
fræðslumálastjóra. Persónulega
er ég og þeirrar skoðunar, að
skólanefndinni hefir auðnast
að velja hæfasta manninn til
starfsins, og til þess að sýna á-
lit enn fleiri manna á B. T., vil
ég birta hér umsögn Sigurðar
Guðmundssonar, skólameistara
um hann:
Akureyri, 21. ágúst 1941.
Benedikt læknir Tómasson
er stúdent frá menntaskólan-
um á Akureyri árið 1932. Hann
'var prýðilegur námsmaður og
ágætur skólaþegn. Hann var
skólaumsjónarmaður síðasta
skólaár sitt og trúnaðarmaður
minn. Gerðist hann og á marga
lund _ mér þá handgenginn.
Hann’ reyndist trúr og gagn-
hollur, og er hann í röð hinna
beztu skólaumsjónarmanna,
sem ég hefi haft. Síðan hann
lauk námi hér, hefir hann
reynzt mér hinn tryggasti vin-
ur. Hefir mér virzt það auð-
kenna hann, að hann er þroska-
maður. Með þessu forna orði á
ég við það, að hann hefir ekki
eingöngu þroskazt í þeirji
merkingu, að hann hefir num-
ið miklar fræðigreinir í viðbót
við það, sem hann hafði áður
numið, heldur á ég einkum við
hitt, að honum hefir, miklu
meira en títt er um meginþorra
manna, vaxið skilningur á
mannlegu lífi og sálrænum
V/jðfamgsefnum. S$kur skiln-
ingur er vitanlega hinn mesti
skólastjórakostur. Hann er gæt-
inn og hugsunarsamur og er
næsta ólíklegur til að brjóta
þau skip, sem hann stýrir eða
falin eru forsjá hans.
Sigurður Guðmundsson.
Ég fjölyrði svo ekki frekar um
þetta mál, en mér kemur ekki
á óvart þótt einhverjum finn-
ist að andstæðingablöðin gætu
haft eitthvað þarfara fyrir
stafni en árásir út af þessari
veitingu.
2. Veitlng lögreglu-
stjóraembættisins
í Reykjavík.
Þá skal ég víkja nokkuð að á-
rásunum í sambandi við veit-
ing lögreglustjóraembættisins
hér í Reykjavík. Þessar ásak-
anir eru ekki nýjar. Hin sömu
ósannindi eru sifellt endurtek-
in: Að starfið krefjist lögfræði-
legrar menntunar, en í það hafi
verið valinn ólögfróður maður.
Þegar málið er rætt á þessum
grundvelli, er því meginatriði
„gleymt“, að lögreglustjóra-
embættinu var skipt í tvö emb-
ætti með lögum nr. 67, 31. des.
1939. Áður en sú skipting fór
fram, var starf lögreglustjór-
ans tvíþætt: Annars vegar
rannsóknar- og dómarastarf,
hins vegar löggæzla og yfir-
stjórn götulögreglunnar. Dóm-
arastarfið krafðist að sjálf-
sögðu lögfræðiþekkingar.
Starf lögreglustjórans hafði
sífellt farið vaxandi og dóm-
arastörfin tóku æ meiri og
meiri tíma frá öðrum skyldu-
störfum hans. Menn hafa e. t.
v. ekki gert sér fyllilega Ijóst,
hve ör þessi vöxtur starfsins
var, fyrr en nú undanfarið, er
birtar hafa verið nokkrar tölur
um hinn eindæma vöxt starfa
við þetta embætti. Það varð því
þannig smátt og smátt, að sí-
fellt varð minni tími til þess að
halda uppi nauðsýnlegum aga
innan lögregluliðsins og gæta
þess, að löggæzlan færi vel úr
hendi. Starf lögreglustjórans
og fulltrúa varð, vegna vaxandi
starfa, fyrst og fremst skrif-
stofustarf við rannsóknir og
dómsstörfin. Það er og á al-
mennings vitorði, að sumir lög-
reglumennirnir sýndu ekki þá
reglusemi, t. d. í meðferð á-
fengra drykkja, sem krefjast
verður af slíkum starfsmönn-
um.
Þessi framkoma skapaði van-
trú á löggæzluna yfirleitt og
mikil óánægja var ríkjandi
meðal manna hér í bænum, og
hún fór vaxandi. Mér var það
fyllilega ljóst, og einnig með-
ráðherrum mínum, að á þessu
þurfti að ráða bót, og að nauð-
syn bæri til þess að skipta emb-
ættinu, þannig, að dómara-
starfið og rannsókn mála yrði
sérstakt embætti, en yfirstjórn
lögreglunnar yrði falin sérstök-
um embættismanni, sem ynni
það starf eitt.
Lögregluembættinu var síðan
skipt, eins og ég hefi áður tek-
ið fram, með lögum nr. 67/1939.
Nú er vitað mál, að naumast
gat annar maður komið til
greina í hið nýja sakadómara-
embætti en Jónatan Hallvarðs-
son, fyrrverandi lögreglustjóri,
enda tel ég hann tvímælalaust
æfðasta og hæfasta lögfræðing,
sem völ er á við lögreglu- og
sakamálarannsóknir, og ágæt-
an dómara.
Þegar hins vegar átti að velja
mann í lögreglustjórastarfið,
var það athugað mjög vand-
lega, hvaða menn gætu þar
komið til greina, þannig að
líkur yrðu til, að góður agi yrði
í lögregluliðinu og löggæzlunni
væri vel borgið í bænum. Ég á-
leit, að til þessa starfa bæri
annaðhvort að velja lögfræðing
eða þá öllu frekar mann með
menntun liðsforingja. Starfið
er óvinsælt, umfangsmikið og
erfitt. Launin ekki ýkjamikil.
Það var vitað, að hinir eldri og
reyndari lögfræðingar voru
flestir í tekjuháum störfum og
vildu ekki skipta á þeim og
þessu starfi. Var þá um það að
ræða, að velja einhvern hinna
yngri lögfræðinga, lítt eða ó-
reynda. En að íhuguðu ráði
var það ekki gert, enda ekki
lengur nauðsynlegt eftir skipt-
ingu embættisins, að lögreglu-
stjóri væri lögfræðingur. En
það er einmitt það atriði, sem
sífellt er verið að reyna að
blekkja menn með. Gamla lög-
reglustjóraembættið krafðist
sérþekkingar á lögfræði, en
með skiptingu embættisins
féllu þau mál, sem slíka þekk-
ingu útheimtu, undir verksvið
sakadómara. í lögreglustjóra-
starfið var því valinn sá mað-
ur, sem nú gegnir því. Hann
hafði lokið liðsforingjaprófi
með góðum vitnisburði og feng-
ið ágætt orð í skólanum. Eftir
að hann lauk prófi, bæði við
framhaldsnám erlendis og eins
í starfi sínu hér heima, hafði
hann sýnt framúrskarandi
dugnað og mikla gætni. Hann
var, þótt ungur væri, reyndur
að viljafestu, og hafði sýnt
lagni við stjórn þeirra ung-
menna, sem hann hafði veitt
tilsögn og haft undir sinni
handleiðslu. Og það var ekki
eins og verið væri að útiloka
lögfræðiþekkingu frá lög-
reglustjóraembættinu. Auk lög-
reglustjórans vann við emb-
ættið frá upphafi sem fulltrúi,
maður með lögfræðiprófi, og
sem hafði verið fulltrúi hjá
fyrrverandi lögreglustjóra. —
Menntun liðsforingjans og lög-
fræðingsins er því sameinuð
við yfirstjórn lögreglunnar í
Reykj avík.
Það er talið óverjandi að
velja svona ungan mann og ó-
reyndan í starfið. Vissulega
hefði verið betra að völ hefði
verið á eldri og reyndari manni.
En hvað hefir Sjálfstæðisflokk-
urinn orðið að gera? Hann hef-
ir valið fyrir borgarstjóra í
Reykjavík, — eitt ábyrgðar-
mesta starf í landinu, — algjör-
lega óreyndan mann. Gunnar
Thoroddsen hefir verið settur
prófessor við lagadeild há-
skólans, — reynslulaus ungl-
ingur. Þó er ekki með því sagt,
að þeir séu ekki starfhæfir
menn.
Hví vilja svo Sjálfstæðismenn
krefjast þess, að valdir séu
reyndir menn í embætti?
Því hefir hvað eftir annað
verið haldið fram, að lögreglu-
stjórinn í Reykjavík hafi verið
valinn með tilliti til stjórn-
málaskoðana, og það er sjáan-
lega undiraldan undir öllum
þessum skrifum um málið. Nú
vill svo vel til, að ég get sannað
að svo var ekki. Ég hefi fyrst
og fremst enga hugmynd um
stjórnmálaskoðanir núverandi
lögreglustjóra, — hefi aldrei
spurt hann um þær, en svo
mikið veit ég þó, að hann hefir
aldrei starfað eða verið í
flokksfélögum Framsóknar-
manna. Þegar núverandi lög-
reglustjóri hafði neitað að taka
starfið að sér, eins og hann
gerði tvívegis, þá ræddi ég um
það við Pétur Sigurðsson, liðs-
foringja, að takast starfið á
hendur. Ég vissi, að einnig
hann hafði gott próf sem liðs-
foringi og fékk ágætan vitnis-
burð sinna yfirmanna fyrir
reglusemi, viljafestu og stjórn-
semi. En hann neitaði því einn-
ig. Þetta mun Pétur Sigurðsson
sjálfsagt staðfesta, ef hann
verður um það spurður. Pétur
Sigurðsson mun ekki vera
Framsóknarmaður, og ég hygg,
að Sjálfstæðismenn viti betur
um stjórnmálaskoðun hans en
ég. En þetta sýnir, að ég var
ekki að hugsa um stjórnmála-
skoðanir, þegar ég valdi í starf-
ið, eins og verið er að reyna að
koma inn hjá almenningi, held-
ur vakti það eitt fyrir mér í
þessu máli, að velja hæfan
mann í starf lögreglustjóra til
þess að koma lögreglumálun-
um í sem bezt horf.
Eftir að P. S. hafði eindregið
neitað að takast starfið á
hendur, leitaði ég enn til nú-
verandi lögreglustjóra og lagði
fast að honum. Féllst hann þá
loks á að taka við stöðunni,
þegar hann sá, að þess var mjög
eindregið óskað og líkur taldar
benda til, að hann myndi geta
gert þar gagn. Hins vegar hafði
hann frá vellaunuðu starfi að
hverfa, starfi, sem hann hafði
mikinn áhuga fyrir.
í stað þess að styðja þennan
unga mann í því starfi sínu, að
skapa bænum góða og myndar-
lega lögreglu, voru hafnar á
hann ofsóknir og reynt að gera
honum eins erfitt fyrir og unnt
hefir verið.
Á síðastliðnu ári var deilt
harðvítuglega á lögreglustjór-
ann fyrir það, að ætla að
myrkva bæinn. Þannig lá í því
máli, að brezka herstjórnin
hafði gert það að tillögu sinni,
að bærinn yrði myrkvaður. Það
hafði jafnan verið svo, að eng-
um tillögum herstjórnarinnar,
er vörðuðu öryggi hersins og
varnir landsins, hafði verið
breytt og því taldi lögreglu-
stjóri víst, er honum voru af
dómsmálaráðuneytinu sendar
þessar tillögur, að þar væri um
að ræða afgreitt mál. En svo
kemur það í ljós, eins og marg-
sinnis hefir verið tekið fram af
loftvarnanefnd, að herstjórnin
breytir um áform. Fyrir þetta
myrkvunarmál er haldið uppi
látlausum árásum á lögreglu-
stjórann. Sama máli gegnir um
önnur mál, sem nú eru á döf-
inni.
En hitt er aldrei með einu
orði þakkað, að hinn nýi lög-
reglustjóri hefir breytt lög-
reglunni þannig, að engum dett-
ur nú lengur í hug að bera
henni á brýn óhóflega áfeng-
isnautn eöa aðra óreglu. Hinir
eldri lögregluþjónar, sem áður
voru sumir hverjir að byrja ó-
reglusemi, og hinir mörgu nýju
lögreglumenn, eru nú undir
mjög góðum aga og stjórnsemi.
Aldrei hefir verið haldið uppi
jafn fullkominni kennslu fyrir
lögreglumenn og nú. Ég full-
yrði, að það er miklum mun
erfiðara en landsmenn gera sér
ljóst, að halda góðri reglu og
hæfilegum aga á lögregluliðinu
í Reykjavík. Það er ekki auð-
velt verk, þar sem meðferð á-
fengra drykkja er háttað eins
og tíðkast hér á landi, meðal
æðri sem lægri embættismanna,
að koma inn þeim skilningi hjá
lögregluliðinu, að þeim beri að
vera undantekning frá hinu
almenna í þessum efnum. Það
er erfitt að sannfæra lögreglu-
mennina um, að þeím beri að
hafa alveg sérstöðu í þessum
efnum og verði að haga sér allt
öðruvísi en þeir sjá margskon-
ar embættis- og starfsmenn
aðra gera hér í bæ. Og núna,
þegar hætturnar steðja að okk-
ur úr öllum áttum, og hvers-
konar óregla virðist fara í vöxt,
ber mönnum að hugleiða, hvers
virði það er, að lögreglan leidd-
ist ekki lengra út á braut ó-
reglu en orðið var. Ég efast um
að menn hafi gefið því nægan
gaum, hver vá væri nú fyrir
dyrum, ef þannig hefði haldið
áfram. í þessu starfi hefir ekki
verið reynt að styðja lögreglu-
stjórann í Reykjavík, heldur
þvert á móti, og hefir það kom-
ið fram á fleiri sviðum en hér
er rakið. Sjálfsagt er að finna
að við lögreglustjóra og lög-
regluna, ef það er gert með rök-
um. En hinar hóflausu og ýktu
árásir, sem bera óvild með sér í
hverju orði, eru óheillamerki,
og skaðlegar bæði fyrir bæjar-
félagið og þjóðina. Bærinn þarf
nú vel æfða, trausta og heiðar-
lega lögreglu, og mönnum mun
síðar skiljast það, að hennar
verður ekki síður þörf eftir
þessa styrjöld. Núverandi lög-
reglustjóri hefir bæði þekkingu,
vilja og hæfileika til að skapa
þessu bæjarfélagi slíka lög-
gæzlu, og það væri ólíkt þjóð-
hollara starf fyrir blöðin, að
styðja lögreglustjórann í þessu
verki, ásamt ríkis- og bæjar-
stjórn, heldur en að reyna að
rífa niður eða veikja það, sem
hann er að byggja upp.
3. Trúin á „sérfræð-
ina“ og trúin á
„káki»“.
í sambandi við veitingar
mínar á þessum tveimur emb-
ættum, er hér hefir verið
minnst á, lögreglustjóraemb-
ættið í Reykjavk og skóla-
stj órastöðuna við Flensborg-
arskólann, hafa andstæðinga-
blöðin birt hugleiðingar um
það, að ég hafi, og Framsóknar-
flokkurinn yfirleitt, ótrú á sér-
fræðinni. Nú hefi ég sýnt fram
á, að þeir tveir embættismenn,
sem hér hefir verið rætt um,
hafa einmitt hvor um sig þá
sérþekkingu, sem störf þeirra
krefjast til þess að verða vel af
hendi leyst. Og þó að í raun og
veru þurfi ekki að svara þessum
aðdróttunum frekar, vil ég þó,
þar sem hér er um ásökun að
ræða, sem komið hefir fram op-
inberlega, geta þess, að ég hygg
að ekki hafi aðrir gert sér þess
öllu ljósari grein en Framsókn-
arflokksmenn, hve brýn þörf
okkur er á því, íslendingum, að
settir séu til sérfræðináms,
vel gefnir, vel undirbúnir og at-
orkusamir menn, og að stuðlað
sé að því, að sérmenntun þeirra
verði sem allra fullkomnust.
Þann tíma, sem ég hefi verið
í ríkisstjórn, hefi ég einmitt
lagt alveg sérstaka áherzlu á,
að útvega ungum efnismönnum
styrki til utanfara og fram-
haldsnáms við ágæta háskóla
erlendis, Ég vil nefna nokkur
dæmi:
a) Ungur maður dvelur nú
við sérfræðinám í jurtasjúk-
dómum. Hann hefir verið
styrktur til námsins úr ríkis-
sjóði og með framlögum úr
öðrum sjóðum.
b) Annar maður hefir verið
styrktur á sama hátt til náms i
jarðvegsefnafræði, og hefir
hann tokið háskólaprófi í þeirrl
grein. Á ný hefir hann verið
styrktur til utanfarar til enn
frekari fullkomnunar í námi
sínu fyrir vestan haf, í rann-
sóknar- og vinnustörfum í
Bandaríkjunum.
c) Ungur maður hefir fengið
styrk til náms í fiskiðnfræði.
Hann hefir lokið ágætu prófi.
Síðan kom hann hingað heim,
eins og sá, er lokið hafði jarð-
vegsefnafræðináminu, til að
kynna sér aðstæður hér heima,
en var styrktur á ný (af fiski-
málanefnd) til þess að kynna
sér enn frekar fiskiðnfræði í
Ameríku.
d) Ungur, duglegur maður, er
nú styrktur til háskólanáms í
landbúnaðarverkfræði í Amer-
íku.
e) Lærðasti sérfræðingur, sem
við eigum í mjólkurmálum, og
nú starfar hér að þeim málum,
var styrktur til fullkomins sér-
fræðináms á því sviði. Hann er
nú í Bandarkjunum við undir-
(Framh. á 3. siBu)