Tíminn - 14.03.1942, Side 1

FITSTJÓRI:
ÞÓRARINN ÞÓRARINSSON:
PORMAÐUR BLAÐSTJÓRNAR:
JÓNAS JÓNSSON
ÚTGEFANDI:
FRAMSÓKNARFLOKKURINN.
RITST J ÓRN ARSKRIFSTOFUR:
EDDUHÚSI, Lindargötu 9 A.
Simar 2353 og 4373.
AFGREIÐSLA, INNHEIMTA
OG AUGLÝSINGASKRIFSTOFA:
EDDUHÚSI, Lindargötu 9 A.
Sími 2323.
PRENTSMIÐJAN EDDA hJ.
Símar 3948 og 3720.
26. ár.
Reykjavík, langardaglnn 14. marz 1942
17. blað
Bæ j arst jórnin
hefir slæma sam-
vizku í skóla-
málunum
í blöðum og útvarpi hefir ver-
ið deilt hart á stjórnarvöld bæj-
arins fyrir vanrækslu á ung-
lingafræðslu í bænum og illa
aðbúð að hinum fáu ungmenna-
skólum, sem til eru.
Þessar ásakanir hafa forráða-
menn bæjarins ekki reynt að
bera af sér. Þeir vita sig seka
um vanrækslu gegn yngri kyn-
slóðinni í bænum og svik við þá
borgara, er hafa stutt þá í und-
anförnum kosningum.
Reykjavikurbær hefði vissu-
lega getað reist hér gagnfræða-
skóla engu síður en Hafnfirð-
ingar hafa gert fyrir sitt leyti.
Én forráðamenn Reykjavikur
vantaðí viljann.
Gunnar Thoroddsen gerði ó-
hönduglega tilraun til að svara
þessu með skætingi til Fram-
sóknarmanna, — þeir hefðu
lokað menntaskólanum fyrir
Reykvikingiun, sagði hann.'
Þarna er dæmi um ósvífni
þessa unga manns, sem hefir
verið gerður að prófessor án
allrar verðskuldunar og til-
verknaðar, nýsloppinn frá próf-
borðinu.
Hann er svo einfaldur og ó-
þroskaður 1 félagsmálum, að
hann heldur að menntaskóli,
sem ríkið kostar að öllu leyti,
eigi að vera unglingaskóli fyr-
ir Reykvíkinga eina, svo að
bæjarstjórnin þurfl' engar á-
hyggjur eða kostnað að hafa af
unglingafræðslu í bænum eins
og önnur bæjarfélög verða að
hafa.
Það er forréttindastefna fyr-
ir Reykjavík á kostnað þjóðfé-
lagsins, sem vakir fyrir þessum
unga manni. Það kann lika að
vera, að þetta sé kjósendadek-
ur — en það er ekki drengilegt,
— þvi að það er rangt.
Aðgangur að menntaskólanum
er sömu skilyrðum bundinn fyr-
ir alla, hvaðan sem þeir eru af
landinu. Hitt er annað mál, að
meirihluti nemenda mun vera
héðan úr bænum, af þvl að þeir
hafa bezta aðstöðu um undir-
búning og skólagöngu alla.
Nei, gerið ykkur ljóst, að rík-
ið á menntaskólann en ekki
bærinn. Og rikið á ekki að
taka þá skyldu af bæjarstjórn
Reykjavikur fremur en öðrum
bæjarstjórnum að hefjast handa
um menntun fjrrir æskulýð bæj-
arfélagsins. Ríkið styrkir slíka
skóla, ef reistir eru, hvar sem
er samkvæmt lögum, sem Fram-
sóknarflokkurinn hefir beitt sér
fyrir.
Framsóknarmenn hafa beitt
sér fyrir skólamálum dreifbýl-
isins og I bæjum, þar sem þeir
ráða nokkru um bæjarmál. Þeir
munu láta til sín taka í Reykja-
vík á sama hátt, jafnskjótt og
aðstaða leyfir.
Reykvíkingar, sem gerið ykk-
ur ljóst, hvílíkur voði vofir yfir
æskulýð þessa bæjar sakir van-
rækslu I skóla- og uppeldismál-
um, veitið Framsóknarflokkn-
um stuðning við kosningarnar
á morgun!
Kjósiff B-llstann.
REYKVÍKINGAR!
Viff skulum efla handíffaskól-
ann. Hví mega ekkl ungmenni
bæjarins Iæra neitt til hand-
anna? Fjölhæfur maffur finnur
verkefni þar, sem hinn kunn-
áttusnauði sér enga leiff.
Kjósum Jens og Hilmar i
bæjarstjórn.
Kjósum B-listann.
Frambjóðendur Sjálfstæðisilokksins bjóð-
ast til að svíkja enu meira á næsta kjör-
tímabili,en þeir gerðu á síðasta kjörtímabili
Samanburður á „svarta bréíinu“ 1942 og
„bláa bréíínu15 1938
Frambjóðendur Sjálfstæð-
isflokksins hafa sent bréf
til kjósenda hér í bænum,
þar sem þeir telja upp ýms-
ar framkvæmdir, sem þeir
muni láta gera, ef þeir
hafi meirihlutann í bæjar-
stjórninni á næsta kjör-
tímabili.
í bréfi þessu, sem er almennt
kallað „Svarta bréfið“ — til að-
greiningar frá bláletraða bréf-
inu, er Sjálfstæðisflokkurinn
sendi borgarbúum fyrir sein-
ustu kosningar, er lofað eftir-
töldum framkvæmdum, ef
Sjálfstæðisflokkurinn heldur
meirihlutanum áfram:
Hitaveitunni skal lokiff á
þessu ári.
Aukning hafnarmannvirkja,
þar á meffal bátahöfn.
Götum bæjarins verffi komið
í gott lag strax eftir aff lagn-
ingu hitaveitunnar er lokið.
Barnaskóli í Skildinganesi.
Lauganeshverfisskóli verffi
stækkaffur.
Barnahæli verffi komiff upp
eins fljótt og unnt er.
Barnaleikvellir verffi auknir
og bættir.
Iþróttahverfi verffi reist hiff
fyrsta.
Íþróttalífiff eflt.
Landrými bæjarins aukið og
úthlutaff nýjum erfffafestulönd-
um.
Skipulag bæjarins bætt og
greitt fyrir byggingu nýrra í-
búffarhúsa.
Blómgun atvinnulífslns eftir
aff núverandi ástandi lýkur.
Stórfelld aukning Sogsvirkj-
unarinnar.
Byggt verffi yfir gagnfræffa-
skóla og iffnskóla.
Hallgrímskirkja á Skólavörffu-
hæff verffi styrkt.
Komiff verffi upp ráffhúsi.
Hafizt verffi handa um sjúkra-
húsagerff.
Sorphreinsuninni verffi kom-
iff í betra horf.
Það er vissulega ekkert smá-
ræði, sem Sjáífstæðlsflokkurinn
lofar kjósendum á næsta kjör-
tímabili. En áður en kjósend-
urnir þiggja allar þessar mörgu
gjafir, þurfa þeir að athuga
nokkru nánar, hvort það sé al-
veg nægileg trygging fyrir þeim,
að þeim sé lofað í bréfi frá
frambjóðendum Sjálfstæðis-
flokksins fám dögum fyrir
kosningar.
Hverju lofuðu
fieir scinast ?
í þessu sambandi er hollt
fyrir kjósendur að rifja upp
kosningaloforðin 1 „bláa bréf-
inu“, sem frambjóðendur Sjálf-
stæðisflokksins sendu þeim fyr-
ir bæjarstjórnarkosningarnar
1938. Þar sagði m. a. (allar let-
urbreytingar gerðar af bréfrit-
urunum sjálfum):
„Á næsta kjörtimabili ætlar
Sjálfstæðisflokkurinn að halda
stefnunni svo fram sem hing-
að til. Af þeim málum, sem
flokkurinn mun beita sér fyrlr
að hrundíð verði í framkvæmd,
má nefna þessi:
HITAVEITA FYRIR ALLA
REYKJAVÍK. öllum undirbún-
ingi þessa merkasta mannvirk-
is, sem fyrirhugaff hefur verlff á
íslandi, er nú svo langt komiff,
aff verkiff verffur hafiff á þessum
vetri. Lánstilboð um nægt fé til
framkvæmdarinnar liggur fyrir.
Hafnarvirki verði haldið á-
fram að auka og höfnin endur-
bætt.
Götur í bænum verði auknar
og endurbættar.
Barnaskóli fyrir Skildinganes
og Grímstaðaholt verði byggður.
Laugahverfisskólinn verði
aukinn.
Barnahæli verði byggt í sam-
vinnu við Thorvaldsensfélagið.
Barnaleikvellir verði auknir
og endurbættir.
Húsmæffrafræffslunni i bæn-
verði komið í viðunandi fram-
tiðarhorf.
íþróttahverfinu við Skerja-
fjörð verði komið upp í sam-
ræmi við óskir íþróttamanna.
íþróttastarfseminni í bænum
verði áfram veittur alhliða
stuðningur.
Nýjum Iöndum til ýmiskonar
ræktunar verði úthlutað til bæj-
armanna.
Skipulag bæjarins verði end-
urbætt. '
Úr atvinnuleysinu og öllum á-
hrifum þess verði reynt að draga
með viturlegum aðgerðum."
Kjósendur ættu að bera þessi
loforð frá 1938 saman við þær
efndir, sem orðið hafa á sein?
asta kjörtímabili, þá mun þeim
verða ljóst, að öll þessi loforð
hafa ýmist verið svikin að öllu
eða mestu leyti. Og þá mun þeim
jafnframt verða ljóst, að ekki
er mikið treystandi kosninga-
loforðum Sjálfstæðisflokksins.
Þeir ætla að svíkja
ennþá meira nú?
Ef borin eru saman kosninga-
loförð Sjálfstæðisflokksins 1938
og nú, kemur í ljós, að mörg
loforðin eru hin sömu I bæði
skiptin. Betur geta fulltrúar
Sjálfstæðisflokksins ekki sann-
að svik sín á seinasta kjörtíma-
bili. Jafnframt lofa þeir nokkr-
um fleiri framkvæmdum, eins
og aukningu Sogsvirkjunarinn-
ar, ráðhúsi, Hállgrímskirkju og
bættri sorphreinsun. Sést á því,
að frambjóðendum Sjálfstæðis-
flokksins finnst nú enn meira
við liggja en í seinustu kosn-
ingum.
En þegar miðað er við loforð-
in frá 1938 og reynslu seinasta
kjörtímabils, er ljóst, að þetta
þýðir raunverulega ekki annað
en það, aff frambjóffendur
Sjálfstæffisflokksins bjóðast nú
til aff svíkja enn meira á næsta
kjörtímabili en þeir sviku á
kjörtímabilinu sem leiff.
Eina leiðin fyrir Reykvíkinga
til að tryggja það, að þeir verði
ekki á ný sviknir af Sjálfstæð-
isflokksins og þessar nauðsyn-
legustu framkvæmdir lofaðar
eitt kjörtímabilíð enn, er að
svipta svikar'ana frá seinasta
kjörtímabili meirihlutanum í
bæjarstjórninni og fela odda-
aðstöðuna duglegum og fram-
sýnum umbótamönnum.
Þessvegna eiga Reykvikingar
að kjósa þá Jens og Hilmar í
bæjarstjórnina á morgun.
Látið Sjálístæðísí).
ekki breyta útsvars-
stiganum
Ef Sjálfstæðisflokkurinn sigr-
ar í kosningunum á sunnudag-
inn, verður útsvarsstiganum
breytt á þann hátt, að útsvör
verða hækkuð á lágtekjumönn-
um, en lækkuð á hátekjumönn-
unum. Hingað til hefir verið
komið í veg fyrir þetta, vegna
þess að skattstjórinn hefir haft
oddaatkvæðið í niðurjöfnunar-
nefndinni, en rétt hefir þótt að
koma á sama fyrirkomulagi hér
og annarsstaðar, að bæjar-
stjórnin kysi alla niðurjöfnun-
arnefndina. Borgararnir geta þá
líka sér einum um kennt, ef
skipun niðurjöfnunarnefndar-
innar er þeim i óhag.
Láglaunamenn! Látið ekki
Sjálfstæðisflokkinn fá vald til
að breyta útsvarsstiganum, svo
að hátekjumönnunum verði
hlíft á ykkar kostnað! Látið
Framsóknarflokkinn, sem bezt
hefir gætt hagsmuna ykkar í
niðurjöfnunarnfndinni, fá odda-
aðstöðuna í bæjarstjórninni!
Kjósiff B-listann!
»Bjarna-grcídi«
Bjarnj. borgarstjóri hefir rit-
að öllum kjósendum bæjarins
eiginhandar bréf og beðið þá
með blíðum orðum að gera sér
þann greiða, að kjósa nú D-
listann, — ihaldið, — einu sinni
enn.
Kona ein hér i bænum hefir
beðið Tímann að koma eftirfar-
andi svari við bréfinu á fram-
færi:
„Takk fyrir góða tilskrifið,
' en treg mun reynast veiði,
enda að kjósa ÍHALDIÐ
aðeins BJARNA-GREIÐI.“
Höfudlausn
borgarstjórans
(Samanber viðtal Jóns Kjar-
anssonar við hann i Morgunbl.)
Þetta er nú höfuðlausn ÍHALDS,
ef að mönnum sverfur,
og ástandið kvað hafa sannað
kenningu slika:
Að með nægri atvinnu allra —
atvinnuleysið hverfur,
og atvinnubótavinnan þá
að sjálfsögðu líka.
Kjósandi.
REYKVÍKINGAR!
Viff skulum láta bæinn eign-
ast landið, sem hann stendur á.
Viff skulum kjósa framsýna
og hyggna menn í bæjarstjórn-
ina. Við kjósum Jens og Hilmar.
Viff kjósum B-listann.
ins í hitaveitumálinu
verða dæmd á raorgun
Flokkurinn ícynír að bjarga sér með
ósvífnum lygum um andstæðíngana
í bréfi, sem frambjóðend-
ur Sjálfstæðisflokksins hafa
sent í hvert hús í bænum,
er því haldið fram, að hita-
veitan hafi tafizt vegna
þeirrar mótspyrnu, sem
andstæðingar Sjálfstæðis-
flokksins hafi sýnt málinu,
og verði hún því mörgum
miljónum króna dýrari en
ella. Þetta hefir einnig ver-
ið endurtekið af blöðum
og útvarpsumræðumönnum
flokksins.
Það má hiklaust fullyrða, að
þetta er einhver hin ósvífnasta
asta kosningalýgi, sem hugsast
getur. Allar þær tafir, sem hafa
orðið á framkvæmd hitaveit-
unnar, eru bæjarstjórnarmeiri-
hlutanum einum að kenna.
Sjálfstæðismenn reyna aðal-
lega að byggja þessa ósvífnu
lýgi sína á tvennu:
1. F^,msóknarmenn hafi ver-
ið mótfallnir kaupum á hita-
veituréttindum á Reykjum.
Þetta er ósatt. En Framsókn-
armenn lögðu til, aff bærinn
keypti Reyki meff hitaveitu-
réttindum og öllu saman. Mun
þaff reynast, aff þaff hefffi ver-
iff hyggilegra. En sú tillaga tafffi
ekki neitt fyrir málinu.
2. Framsóknarmenn hafi með
synjun á gj aldeyrisleyfi hindr-
að innflutning á bor til að grafa
eftir heitu vatni á Reykjum.
Þetta er ósatt. Því til sönnun-
ar má geta þess, aff í maímán-
uffi 1936 veitti gjaldeyrisnefnd
Reykjavíkurbæ innflutnings-
leyfi fyrir bor frá Þýzkalandi og
hafffi bænum alltaf staffið slíkt
leyfi til boffa, en hvergi í heim-
inum var til betri völ á verk-
færum en í Þýzkalandi, enda
skara Þjóffverjar fram úr á þessu
sviffi, eins og á mörgum fleiri í
verklegum efnum.
Með þessu eru hinum svi-
virðllegu ádeilum Sjálfstæðis-
manna algerlega hrundið.
Töfin á hitaveitunni er ein-
göngu því að kenna, að bæjar-
stj órnarmeirihlutinn taldi s’ig
þurfa að nota hitaveitumálið
fyrir „lífakkeri“ sitt 1 bæjar-
stjórnarkosningunum 1938. Til
bess að það gæti orðið, forðað-
ist bæjarstjórnarmeirihlutinn
alla samvinnu við ríkisstjórn-
ina og bankana, og var meira
að segja svo óskammfeilinn, að
breiða út þá lygasögu fyrir
kosningarnar 1938, að hann
væri búinn að fá lán í Englandi
til hitaveitunnar. Hefði bæjar-
stjórnin leitað strax eftir á-
byrgð ríkisins 1936 eða 1937
væri málið nú áreiðanlega kom-
ið í heila höfn, en í stað þess
var það dregið fram á vorið
1938, þegar málið var komið í
fyllsta óefni.
Það mætti nefna fjölmargar
aðrar smærri og stærri syndir
Sjálfstæðisflokksins í þessu
máli, m. a. þá, að svo herfilega
var gengið frá samningum við
danska firmað, að verulegar lik-
ur eru fyrir því, að Reykjavík-
urbær verði að borga hitaveitu-
efnið, sem liggur út í Dan-
mörku og aldrei verður notað
við virkjunina.
Það þarf sannarlega mikla
trú á fáfræði og heimsku kjós-
enda, að flokkur, sem þannig
hefir hagað sér, skuli reyna að
eigna öðrum flokkum þær þungu
sakir, sem á honum hvíla i
þessu stóra velferðarmáli al-
mennings.
Reykvíkingar eiga á morgun
aff svara þeim, sem hafa tafiff
hitaveituna. Þeir eiga aff svipta
Sjálfstæffisflokkinn meirihlut-
anum í bæjarstjórninni.
Svartur blettur
Sjötti maður á lista Sjálf-
stæðisflokksins, Helgi Her-
mann, hefir orðið frægur að en-
demum fyrir þau - ummæli sín
á fjölmennum kjósendafundi,
aff heldur kysi hann aff sprengj-
um rigndi yfir þennan bæ en
flokkur hans missti meírihluta
í bæjarstjórninni.
Þessi hugsunarháttur er svo
fátíður hér á landi, þrátt fyrir
allan flokkaríg og kosninga-
karp, að menn rekur í rogastanz.
Ekki hefir bæjarfulltrúi þessi
heldur mótmælt með einu orði,
þótt honum hafi hvað eftir ann-
að verið núið þessum orðum
um nasir. Ef til vill er skýring-
in á þessu innræti sú, að Helgi
og sumir frændur hans fóru um
skeið ekki dult með hrifningu
sína af einræðisstefnu nazista.
Mátti jafnvel rekja þessa hrifn-
ingu langt austur í sveitir, þar
sem þeir frændur voru kunn-
ugir. Mátti þar sjá sveitapilta
spóka sig á sunnudögum í grá-
leitum úlpum með hakakross-
merki á handleggnum.
Nú má ætla, að Helgi hafl
skipt um skoðun, eftir að hann
komst í ábatasöm viðskipti m,eð
húsnæði við brezka setuliðið.
Hinn gamli Adam hefir aðeins
skotizt snöggvast undir tungu-
rætur hans og látið hann mæla
sér til óhelgi.
En þrátt fyrlr slíkar málsbæt-
ur velvíljaðra manna, verður
það ekki burtu skafið, að þessi
maður er svartur blettur á lista
Sj álf stæðisf lokksins.
Kjósendur munu strika hann
út.
Burt með hann úr bæjar-
stjórn, kjósandi!
Áttræður
er í dag Sigurður Þorsteinsson
bóndi I Hólseli á Fjöllum, sem
fjölmargir ferðamenn kannast
við. — Hans verður nánar get-
ið hér í blaðinu siðar.
B-listinn er listi Framsóknarflokksins