Tíminn - 11.08.1944, Síða 2

306
TÍMEVX, föstiidagiim 11» ágúst 1944
77. blað
iffiðviteud. 9. tífiúst
HRÆSNI
„Baráttan fyrir róttækri um-
bótastjórn bænda og verka
manna heldur áfram.“ Þannig
endaði Brynjólfur Bjarnason
skrif sín vorið 1943, þegar hann
var að reyna að klóra yfir svik
kommúnista við málstað kjós-
enda sinna veturinn 1942—’43.
Þannig skrifaði sá maður, sem
mestu réði um það þá, að um-
bótastjórn varð ekki komið á
og ber ábyrgð á því ásamt fé-
lögum sínum, foringjaklíku
kommúnista, að samstarf bænda
og verkamanna hefir ekki átt
sér stað síðustu tvö árin.
Hvernig hefir svo baráttu
kommúnista fyrir samstarfi
bænda og verkamanna þá verið
hagað siðan þetta var ritað fyrir
einu ári? Sú barátta hefir verið
í beinu framhaldi af framkomu
þeirra -við stjórnmálasamning-
ana veturinn 1942—’43!
Þeir hafa sent Halldór Kiljan
út af örkinni til þess að svívirða
íslenzka bændur og búalið á svo
lúalegan hátt, að furðu gegnir,
og þótt þau skrif séu verst fyrir
piltinn sjálfan, þá haffi þau
verið glöggur vottur um viljann
til þess að efla samstarf bænda
og verkamanna!
Þeir hafa beitt sér með fullum
fjandskap gegn raforkumálum
sveita og sjávarþorpa og talað
með fyrirlitningu um þá hug-
mynd, að leiða rafmagn inn á
heimili í sveituni og smáþorpum
landsins. Þeir hafa lagt til á
Alþingi, að afurðir bændanna
væru teknar af þeim' óunnar
gegn gjaldi, sem metið væri af
hæstarétti, og vinnslustöðvar
þær, sem bændur eiga nú, væru
teknar af þeim og fengnar öðr-
um í hendur. Þeir hafa ráðizti
á félög bændanna með frekju
og ósvífni, og borið þeim á brýn
m. a., að þau „tækju sér fyrir
hendur*1 að eyðileggja matvæli.
Þeir hafa átt þátt í því, að á-
kveða, hvert væri sanngjarnt
verð á landbúnaðarafurðunum,
en síðan barizt eins og ljón gegn
því á Alþingi, að bændur fengju
það verð fyrir afurðirnar, sem
fulltrúi þeirra í sexmannanefnd-
inni hafði talið réttmætt.
Þeir hafa sem sagt notað hvert
tækifæri til þess að troða illsakir
við bændur og samtök þeirra,
en ekki blakað við stríðsgróða-
mönnum landsins í einu né
neinu.
Þannig hafa þeir unnið að því
að skapa traust bandalag bænda
og verkamanna, sem Brynjólfur
Bjarnason talaði um í skrifum
sínum síðastl. vor, að þyrfti að
myndast í landirru!
Er hægt að hugsa sér meiri
'hræsni og yfirdrepsskap en fram
kemur við samanburð á orðum
og gerðum forkólfa Sósíalista-
flokksins?
Forkólfar kommúnista hafa
verið svo önnum kafnir við að
troða illsakir við Framsóknar-
flokkinn og samvinnumenn
landsins, að þeir hafa ekki kom-
izt yfir meira. Þeir hafa ekki
komið fram neinu umbótamáli
á Alþingi fyrir verkamenn á þeim
tveimur árum, sem þeir hafa
haft 10 manna þingflokk. Ekki
einu einasta.Þeir hafa ekki held-
ur viljað taka þátt í neinu lög-
gjafarstarfi ‘ né samstarfi um
ríkisstjórn, sem beindist að því,
að tryggja notkun stríðsgróð-
'ans i almannaþágu og stefndi að
öðru leyti í umbótaátt.
Er þessi framkoma tilviljun?
Nei, — þvert á móti.
Þetta eru skipirieg vinnubrögð
þeirra forkólfa, sem hafa van-
trú og ógeð á umbótastarfi, —
þeirra, sem bíða eftir því, „að
baráttan öðlist nýtt inntak,“
eins óg það er stundum orðað
af þeim sjálfum.
Þeir skrafa um samstarf bænda
og ■ verkamanna, en troða ill-
sakir við bændur og þykjast þá
tala í umboði verkamanna. Þeir-
tala um þjóðlega einingu en
tryggja sundrung með verkföll-
um, með árásum á samtök ann-
arra o. s. frv. Þeir tala um, að
stríðsgróðinn verði - að 'notast í
almannaþágu, en beita atkvæða-
magni sínu á Alþingi til þess að
(Framh. á 3. síðu)
Þorstelnn Matthíasson, Irá Kaldrananegis
Frá sjónarhólí þess, er heima sat
Margvíslegar hugsanir hafa bærzt í brjósti þeirra mörgu,
manna og kvenna, sem ekki áttu þess kost að sækja þá
staði, þar sem meginhátiðahöldin fóru fram á stofndegi
hins nýja íslenzka lýðveldis, heldur sátu heima og hlýddu
á það, er útvarpið flutti. Hér birtast hugleiðingar eins
þeirra.
Stærsta augnablik í lífi ís-
lenzku þjóðarinnar er komið —
17. júní 1944 rís úr tímans djúpi.
í stærsta hátíðasal þjóðarinnar,
þeim hátíðasal, er náttúran
sjálf bjó oss, að Þingvöllum við
Öxará, er saman kominn mikill
mannfjöldi, til að fagna hinu
endurheimta frelsi. Á sama stað
og hin íslenzka þjóð fyrir nær
7 öldum, í ráðvillu innan-
lands óeirða og flokkadráttar,
vinnur hollustueið erlendum
konungi og selur frelsi sitt er-
lendu valdi, þar vinnur nú í dag
hinn fyrsti forseti íslenzka lýð-
veldisins þjóð sinni trúnaðar-
eið. Á öldum ljósvakans berst
boðskapurinn frá þessari hátíð-
legu athöfn, út um landsbyggð-
ina, til allra þeirra, er skyldu-
störfin binda-heima, inn til dala
og út til stranda. íslenzki þjóð-
fáninn blaktir við hún á hverju
byggðu bóli um land allt. Sterk-
ir og þróttmiklir hljómar frá
kirkjuklukkum borgarinnar ber-
ast út um landsbyggðina, og óm-
ar frá litlu sveitakirkjunum taka
undir. Eitt augnablik ríkir heil-
ög þögn. í hljóðri bæn biður
þjóðin guð sinn að blessa þessa
hamingjustund. Þeir, sem mögu-
leika höfðu til að vera staddir
á hinum fornhelga sögustað,
Þingvöllum, eða að Hrafnseyri
við Arnarfjörð, sem er að verða
þjóðhelgur staður í vitund fólks-
ins, vegna þess manns, sem
mestan skerf lagði fram í þeirri
baráttu, sem nú er að lokamarki,
— þeir finna efalaust í vitund
sinni mikla gleði yfir því að
vera þar staddir sem þátttak-
endur, á þessari stóru stund.
En hinum mörgu, sem verða að
líta á það, sem gerist, frá sjónar-
hól þess, er heima situr, — munu
atburðirnir vera þeim nokkru ó-
helgari? í fábrðytni strjálbýlis-
ins situr hann og hún þögul og
hlustandi umhverfis viðtækið
sitt, engin ytri form gera trufl-
un á helgi augnabliksins, eins
og hlýr og léttur vorblær streym-
ir inn í sálirnar hóglát gleði yf-
ir því, að tilheyra þeirri kynslóð,
sem á þetta augnablik. Það er
eins og lifsþreýttu bognu bökin
hinna stritandi einyrkja réttist
og rúnirnar, sem tímans tönn
vegna óblíðra örlaga hefir sett
í svip þeirra, mildist og mýkist.
Menn finna til þess í dag, að
þeirra fábreytta þögla starf hef-
ir átt sinn þátt í því að skapa
þessa stund, og binda von sína
við það, að sú lýðveldisishugsjón,
sem þeir hylla í dag, sem öll
þjóðin hyllir og hefir óskipt kos-
ið sér sem framtíðarskipulag,
verði útfærð og framkvæmd
þannig, að gott verði við að búa,
og öllum verði úthlutað jöfnum
rétti til lífsins gæða, — honum
sem erjar akurinn og breytir
karganum í gróna grund í fá-
breytni hinna friðsælu dala, og
honum, sem sækir út á hafið og
lætur líf sitt að veði til að draga
björg í þjóðarbúið. Mönnum er
Ijúft að trúa því, að hinn nýrisni
dagur í hinu íslenzka lýðríki
verði sólríkari en liðnir þrauta-
tímar. Og þó oft hafi verið á-
gjafasamt hér í innanlandsmál-
um, og stundum ekki siður um að
saka innlenda valdbeitendur en
erlenda, þá viljum vér trúa því,
að betur muni þeim, sem hefir
íslenzkt blóð í æðum, til þess
trúandi að skynja þarfir þjóðar
sinnar og vinna henni gagn. Ef
vér nú á þessum tímamótum lít-
um um öxl til þess dags fyrir
682 árum, er íslendingar- gengu
erlendu valdi á hönd, þá sjáum
vér það, að stærstan þátt þeirrar
niðurlægingar spunnu innlendir
menn, þeir menn skópu þjóðinni
margra alda ill örlög. En nú telj-
um vér aö því oki sé af oss létt,
og framundan nýtt tímabil, og
þess vegna er oss hátíð í hug.
En þess er vert að minnast, að
eitt hátíðlegt augnablik líður
hjá, sú hrifning, sem það vekur,
skapar aldrei alda öryggi. í
hversdagsönn hinna komandi
daga, mótast hið nýja stjórnar-
form af hugarfári og verkum
þeirra k’ynslóða, sem við það búa,
á félagsþroska, drengskap og
menningu þeirra, sem þjóðfé-
lagið skapa, byggist það,»hvert
það spor, sem nú er stigið
verður til blessunar fýrir alda og
óborna. Það er því miður ástæða
til að óttast um það,- að samtíðin
skynji ekki til fulls örðugleika
þein-ar baráttu, sem það hefir
kostað að endurheimta þennan
dýra frelsisarf. Sú kynslóð, sem
nú nýtur ávaxtanna af þessari
baráttu, þekkir aðeins hin sögu-
legu rök þeirra atburða, en at-
burðirnir sjálfir og áhrif þeirra
sveipast blámóðu horfinna daga.
Sú æska, sem nú vex upp í þessu
landi, hefir lifað meiri velsæld-
artíma í fjármunalegu tilliti en
nokkru sinni áður hafa fyrir
þessa þjóð borið, og þaö einmitt
nú, þó þjóðin hafi að nokkru
verið háð erlendum afskiptum,
þar sem hernámið er. Það er því
til sá möguleiki að sezt gæti að
í vitund æskunnar sú hugsun,
að gott sé að verma sig í skjóli
þess valds, sem svo miklum auði
getur miðlað. Það er því vert að
vera vel minnugur þess, að þeir
menn, sem ollu frelsistapi, og
þar af leiðandi kúgun og þreng-
ingum liðinna alda, voru þeir,
sem vildu verma sig í skjóli hins
erlenda valds, og stofnuðu til
flokkadrátta og innanlands ó-
eirða. Þegar þessa er gætt, þá er
þess að vænta, að hver sá, er
kallast vill íslendingur og ís-
landi ann, vilji heils hugar
standa á verði um frelsi þess, og
láti þar enga gulldrauma glepja
sér sýn. íslenzka þjóðin er vaxin
af þeirri grein hins norræna
kyns, sem’ heldur kaus baráttu
við brimsollið haf, í leit eftir
óþekktu ævintýralandi, en lenda
undir harðstjórans hæl. Nú hef-
ir ’hún lifað í þessu landi nær
11 aldir, og þá á ýmsu hafi geng-
ið um örlög hennar á liðnum
öldum, þá hefir hún þó ekki.
glatað þeirri,hetjulund og þeim
starfsþrótti, sem einkenndi feð-
urna. Og eru því möguleikar
hennar til starfs og dáða engu
minni nú en þá, hversu sem
úr ræðst. Margar þjóðir þurfa
að færa stórar blóðfórnir frelsi
sínu til verndar. Þess höfum vér
sjaldan með þurft, a. m. k. fram
á síðustu ár. En þarf þjóðrækni
vor og ættjarðarást blóðfórna
við? Er eðli vort svo veilt og
hálft, að landið, sem ól oss, feg-
urð og gæði óg saga gegnum ald-
irnar, megni ekki að vekja ást-
ina og trúna, svo að hún komi
fram í athöfn ekki síður en orð-
um. Vér, sem höfum hyllt lýð-
ræðið og heitið því trúnaði vor-
um, oss ber skylda til að standa
saman og vinna gagn því sam-
félagi, sem vér erum í. Þó að
nöfn vor allra verði ekki rituö
á spjöld sögunnar handa kom-
andi kynslóðum, þá verða verk
vor lesin milli línanna í sögu
þeirra atburða, sem samtíð vorri
tilheyra. Gefi það guð vors lands,
að þetta stóra augnablik í lífi
þjóðarinnar hafi orsakað þá
Ræða flutt ad Rafnseyrí
17. júní 1944
Eftir Olaf Olafsson skólastjóra
„Ég veit, hví vort heimaland
hjartfólgnast er.
Öll höppin og ólánið það,
sem ættkvísl þín beið, rifjar upp
fyrir þér
hver árhvammur, fjallströnd og vað.
Og það er sem holtin sjálf hleypi í
mann þrótt,
þar hreystiraun einhver var drýgð.
Og svo var sem mold sú sé manni þó
skyld,
sem mæðrum og feðrum er vígð.“
Á þessari stund og á þessum
stað hrífast menn til samstill-
ingar um þá mold, „sem mæðr-
um og feðrum er vígð.“
Heillandi minningar um dáð-
rekki og drengskap rifjast upp.
Birtu leggur þaðan á veginn
svo nútíðin ljómar. Fögnuður
vegna fengins frelsis og sjálf-
stæðis varpar bliki á framtíðar-
draumana. Vér segjum því:
„Rís heil þú sól, sem enn oss
færir ár“.
í dag er haldin hátíð um allt
ísland. í dag lítur þjóðin yfir
land sitt með snætypptum fjöll-
um, bröttum hlíðum og straum-
þungum elfum. í dag dáist um-
heimurinn að lítilli þjóð, sem
ann meira frelsinu en nokkuru
öðru. í dag rís röðull hins end-
urheimta lýðveldis.
Vér viljum halda við fornar
venjur jafnhliða því, að tileinka
oss nýjar hugsjónir og áhuga-
mál.
Vér viljum tengja fögnuð vorn
í nútíð og framtíð við það bezta,
sem þjóð vorri hefir hlotnazt í
arf frá fortíð. Fyrst og fremst
íslenzka þjóðsiði, menntir og
þjóðernisvakningu i brjósti
hvers einasta íslendings að nú-
tíðin verði fær um að færa
björgin í grunn þeirrar fram-
tíöarhallar, sem komandi kyn-
slóðir eiga að byggja um langa
framtíð.
„Hvað er ég? hvað ert þú?
hvað er hún?,hvað er hann?
sama hönd, sama önd,
sama blóð.
Að slá skjaldborg um réttlætið,
maður við mann,
það er menningin, íslenzka
þjóð“,
segir éitt skáld vort.
17. júní 1944.
Þorst. Matthíasson,
frá Kaldrananesi.
mál. Hvorttveggja í senn verður
það orsök og afleiðing af fram-
förum íslands á efnalegum og
andlegum sviðum.
Staðreyndum verður ekki
haggað. Tímarnir breytast og
hin sterkustu bönd geta slitnað
og jafnvel brostið. En ræturnar,
sem íslenzkt þjóðerni er upp af
sprottið, mega ekki skrælna. Og
hinn vígði þáttur þjóðernisins
má aldrei slakna, aldrei bresta.
Vér „mælum á máli, sem er
máttugra stáli“. Máli, „sem guð-
irnir ortu lífs við lag“. Máli,
„sem vér lifum í vorn ævidag“
og deyjum „við auðs þess djúpu
brunna". Þar felst hinn vígði
þáttur þjóðernisins, sem engin
bitur skálm neinna bergrisa má
granda.
Ræktarsemi og ást til íslands
á rætur sínar í því, fyrst og
fremst, að þessi þjóð hefir um
aldir verið nærð við móðurbrjóst
á hálfhelgum og háhelgum ætt-
jarðarfræðum, íslenzkum sögn-
um og söngvum.
Fræði þau hafa verið íslend-
ingum „langra kvelda jólaeld-
ur“, einnig á miðjum „feigðar-
þorra“.
Framfarir vorar á sjó og landi
síðasta mannsaldur eiga og ræt-
ur sínar að rekja til þess mann-
dóms og hugdirfðar, er upp af
slíkri sálrækt sprettur.
Hinn fagri, íslenzki þjóðfáni,
er nú blaktir og rís víðar á þess-
um degi en nokkru sinni áður,
á að auglýsa þann • fágæta
menningaranda, sem íslending-
ar vilja og skulu halda Vörð um.
Hinn endurborni afmælisdag-
ur þjóðveldis vors er upprunn-
inn. Öll heilög þjóðernistákn
svífi yfir íslandi framtíðarinnar
til varnaðar feiknstöfum, er
grimm sköp ristu ættbálki vor-
um endur fyrir löngu.
Hjartfólgið bræðraþel bindi
nú hinn „nýja sáttmála“ í hjörtu
íslendinga og innsigli hann með
bænum og blessunaróskum.
Vonartindar lífsins, ofar þoku,
þröngsýni og dægurþrasi, hefj-
ist. Hver klettur og hóll byggist
á ný ósýnilegum hollvættum.
Hver lækur verði lífsins lind.
Hver fallandi foss gullsins geym-
ir. Kuldastakkur lífsins og
landsins verði að sumarhjúp.
Sú er ósk vor á fæðingarstað
Jóns Sigurðssonar, þann 17. júní
1944.
Kristján Benediktsson, Eínholti:
Vandræðatungfur
Gömul máltæki segja, að „mörg sé búmannsraunin“ og
„oft kröggur í vetrarferðum“. En venjulega er lítt á lofti
haldið þrautseigri baráttu þeirra, sem iðulega heyja tví-
sýna glímu við náttúruöflin, bæði á sjó og landi. Það er
svo hljótt um dalabóndann og fiskimanninn. Hér fer á
eftir frásögn, sem hornfirzkur bóndi hefir skráð, um háska-
för, er hann fór ásamt tveim mönnum öðrum, fyrir 45
árum.
Vandræðatungur heita tungur
þær, sem liggja til norðausturs
niður frá Sandmerkisheiði í
Hornafirði. Sjálfsagt er nafnið
á tungum þessum gamalt, og
líklega dregið af því, að vand-
ræðalegt hefir þótt að smala
þær þá, eins og það þykir enn í
dag.
Tungur þessar eru þrjár og
eru djúp gil á milli þeirra. Yfir
þau gil öll geta sæmilegir kletta-
menn farið, en erfiðast er að
fara yfir gilið fyrir framan
fremstu tunguna, fram á Vand-
ræðatungnaslakkann, sem svo
er nefndur. En fyrir framan
slakkann er djúpt gil og svart,
sem heitir Slakkagil. Yfir það
er ekki hægt að fara, nema uppi
undir Sandmerkisheiði. En eftir
því er unnt að komast alla leið
neðan af aurum og upp á Sand-
merkisheiði. Á einum stað er
hægt að fara niður’ af Slakkan-
um og er Jjað greiðfær leið með-
an ekki svellar. Söfnuleiðis má
fara á einum stað niður fremstu
tunguna um þrönga gjótu, sem
líka verður ill yfirferðar, þegar
svell kemur í hana, og er þá
óhugsandi að reka þar kindur
niður. Niður af hinum tifngunum
tveim er venjulega hægt að kom-
ast á jökulinn, en engin leið að
reka þar kindur. En stundum
reynir maður, ef nauðsyn kref-
ur, að handsama kindur þar
við jökulinn og draga þær svo
og bera fram jökul. En venjulega
er reynt að reka kindur upp úr
tungunum upp á heiðina og þar
fram. Fyrir innan þessar þrjár
tungur eru klettar hrikalegir,
sem heita Mosaklettar. Um þá
má víða fara. Þar fyrir innan er
æði breið, grasivaxin tunga,
sem kölluð er Breiðasker, og
innar eru sker, sem eru að koma
Undan jöklinum, eftir því sem
hann eyðist. Ekki veit ég til, að
kindur hafi fundizt innar en í
Breiðaskeri, en merki hafa sézt
til þess, að kindur hafi verið
innar á sumrin. En í Breiðaskeri
hefi ég oft fundið kindur og
einnig í Mosaklettunum. Er
venjulega reynt að koma þeim
kindum í innstu tunguna og reka
þær svo upp úr henni, upp á
heiði, og þar fram. Eins er með
hinar tungurnar, að féð er rekið
upp úr þeim, því að jökull liggur
að þeim að neðan. En sá er ljóð-
ur á, með að reka fé upp úr
fremstu tungunni — en þar er
frekást fjárvon — að þar er á
einum stað einstigi upp að fara,-
svo örðugt, að frískar og ráðnar
kindur hrökklast oft til baka,
er þær ætla þar upp, sérstaklega
feitar kindur eða í rúböggum.
En óráðnar kindur fara þar alls
ekki upp, og þá taka gilin við
öðru hvoru megin, því á engan
hátt annan er hægt að reka úr
tungunni. Þá byrja vandræðin,
sem tungur-þessar taka nafn sitt
af. Tekst það á stundum að
koma kindum upp úr gilinu, en
oftast tekst það ekki,
Um ferðir mínar þárna um
tungurnar gæti ég margt skrif-
að. Ég fermdist vorið 1896, og
um haustið það ár, er ég var
nýorðinn 15 ára, fór ég í fyrsta
skipti í Vandræðatungur. Þá var
sauður í svelti framan í fremstu
tungunni. Þann sauð átti Oddný
Þorleifsdóttir, sem nú er á Með-
alfelli. Hún var þá vinnukona
hjá Einari Þorleifssyni, er bjó
í Holtum. Fáum árum áður hafði
verið í þessu sama svelti annar
sauður, er Gísli Jónsson hrepp-
stjóri átti; hann bjó þá á Rauða-
bergi. Sá sauður sveltist þarna
upp og dó.
Það kom heldur hugur í mig,
er ég sá þenna sauð þarna- í
sveltinu í fyrsta sinn er ég fór í
tungurnar. Mig langaði til þess
að komast nálægt sveltinu og
sjá, hvernig umhorfs væri. Þótt-
ist ég þá nokkuð fær í klettum,
þótt ekki væri nema 15 ára, og
hafði æft mig vel í klettunum í
kringum Viðborð, þar sem ég ólst
upp fram yfir fermingaraldur.
En með mér voru rosknir menn
og ráðnir og þeir bönnuðu mér
að hætta mér í klettana og töldu
alófært í þetta svelti. Þessi sauð-
ur sveltist þarna einnig upp og
dó í litlum skúta, á beinahrúg-
unni úr hinum sauðnum. Hefir
þetta svelti síðan verið kallað
Odduhvítssvelti.
Haustið 1941 fór ég enn Vad-
ræðatungur, þá orðinn 60 ára.
Máske fara að strjálast ferðir
mínar þangað, en þessi ár, milli
fermingar og sextugs, reiknast
mér til, að ég hafi farið um 50
ferðir í fjársmölun í Vandræða-
tungur. Þótt ég> hafi ekki komið
þar á hverju ári, hefi ég farið
þangað oft sum árin.
Nú ætla ég að segja frá einni
ferð minni þangað. Það mun
hafa verið haustið 1899, er ég
var 18 ára, að ég var sendur frá
Einholti að smala Vandræða-
tungur, ásamt tveimur piltum
frá Viðborði, þeim Ölafi Gísla-
syni og Guðmundi Halldórssyni.
Þeir voru báðir yngri en ég, en
þó komnir yfir fermingu. Þar
sem ég var elztur þessara ungl-
inga, var ég sjálfkjörinn foringi
ferðarinnar, enda kunnugastur
í tungunum. Við fórum frá Við-
borði snemma morguns í blíð-
skaparveðri og riðum um Við-
borðsdal í Sandmerki, sem er
innsta kennileiti í Viðborðsdal.
Skriðjökullinn, sem liggur á milli
Vandræðatungna og Hálsa, náði
þá hér um bil að Sandmerki. í
Sandmerki skildum við-hestana
eftir og heftum þá. Þaðan
héldum við gangandi með sína
broddstöngina hver um öxl. Voru
broddstangirnar að minnsta
kosti þrjár álnir að lengd.
Mannbrodda höfðum við bundna
í sauðband á bakinu. Allir vor-
um við á íslenzkum leðurskóm.
Við bundum á okkur broddana
strax er við komum að jöklinum
’og lögðum svo af stað sem leið
lá inn með Moshjallabrekkum
og Vandræðatungnaslakka. Sá-
um við enga kind þar. En er við
komum inn að fremstu tungunni
sáum við, að tvö lömb eru í
Odduhvítssveltinu. Okkur varð
tailt við að sjá lömbin þarna.
Það tók á okkur að hugsa til
þess, að þessi aumingja lömb
ættu nú, eins og sauðirnir, að
svelta þarna um langan tíma og
deyja að lokum úr hungri. En
fátt var sagt. Við héldum áfram
eftir jöklinum inn með öllum
tungum og inn fyrir Brei'ðasker,
og sáum ekki fleiri kindur. Við
fórum því fram jökulinn aftur
og skiptum okkur, hittumst svo
aftur uppi á heiðinni upp af
fremstu tungunni. Hafði enginn
okkar hitt neina kind. Við sett-
umst þá niður til skrafs og ráða-
gerða og ræddum um það, hvort
við ættum að fara sem venjulega
fram á Slakka og niður Sand-
merkisháls og niður í Sandmerki
og taka hestana og ríða heim,
eða að ftra niður fremstu tungu
aftur og athuga það, hvernig
umhorfs væri kringum lömbin.
Það varð úr, að við skyldum for-
vitnast um lömbin. Hlupum við
sem skjótast niður einstigið og