Tíminn - 20.04.1945, Blaðsíða 2

TÍM1J\N, föstMdagiim 20. apríl 1945
29. filað
Föstudagur 20. apríl
Vonlaus „sóku<(
Um sama leyti og Hitler gerir
seinustu tilraunir til að
bjarga leifunum af valdi sínu,
hefir Kveldúlfsdeild Sjálfstæð-
isflokksins hafið nýja sókn til að
stöðva sívaxandi fylgisleysi sitt
í sveitum landsins.
Þessi seinasta „sókn“ Kveld-
úlfs-deildarinnar er í því fólgin
að telja stjórnarliðið eitt hafa
áhuga fyrir framfaramálum
landbúnaðarins, en stimpla
Framsóknarmenn sem úrtölu-
og afturhaldsmenn á því sviði!
Þessari „sókn“ Kveldúlfsdeiid-
arinnar verður bezt mætt með
því að vísa til flutnings og af-
greiðslu landbúnaðarmála á
seinasta þinfei. Þær staðreyndir
tala á þessa leið:
Framsóknarmenn beittu sér
fyrir frv. um mikla hækkun
jarðræktarstyrksins, svo að
unnt yrði að koma allri heyöfl-
tin á véltækt land innan 10 ára.
Stjórnarliðið stakk. frv. undir
stól. Framsóknarmenn fluttu til-
lögu um að fylgt yrði fj>-irmæl-
um lagá um framlög til nýbýla-
hverfa (landnám' ríkisins).
Stjórnarliðið felldi tillöguna.
Framsóknarmenn fluttu og
börðust fyrir frv. um byggingu
áburðarverksmiðju. Stjórnarlið-
ið svæfði frv. Framsóknarmenn
beittust fyrir flutningi frv. um
ríkisrafveitur, sem miðar að því
að koma raforku í sveitir lands-
ins. Stjórnarliðið svæfði frv.
Framsóknarmenn fluttu tillögu
um byggingu nýs strandferða-
skips. Stjórnarliðið felldi tiliög-
una.
Þau framfaramál landbúnað-
arins, sem komust fram á sein-
asta Alþingi, voru flutt að til-
hlutun Framsóknarmanna. Þeir
áttu upptökin að frv. um rœkt-
unarsamþykétirnar, eins og rak-
íð var í seinasta blaði. Þeir áttu
frumkvæðið að endurbótunum
á póstmálunum, sem nú eru í
undirbúningi. Þeir fluttu tillög-
una um athugun á því, hvernig
ódýrast yrði að koma síma á
öll sveitaheimili.
Af hálfu stjórnarliðsins var
ekki flutt eitt einasta framfara-
mál fyrir landbúnaðinn og það-
an örlar ekki á neinu slíku. Hins-
vegar heyrast þær fréttir, að
stjórnin hafi mjög hug á að
lækka afurðaverðið næsta haust,
án tilsvarandi kauplækkunar.
Slíkt væri fyllsta rothögg á all-
ar framfarir í landbúnaðinum.
Slíkar eru staðreyndirnar.
þæi- sýna bezt, að hin nýja sókn
Reykjavíkurdeildarinnar er reist
á fullkomnustu öfugmælum.
Bændur hafa líka sýnt, að þeim
er Ijóst, hvernig landið liggur,
Fimm þingmenn Sjálfstæðis-
flokksins úr sveitakjördæmum
hafa neitað að styðja núverandi
ríkisStjórn. Næstum allir búnað-
arþingsmenn lýstu eindregnu
fylgi við frv. í jarðræktarlaga-
málinu, áburðarverksmiðjumál-
inu og raforkumálinu, er
stjórnarliðfð hafði fellt. Sú fylk-
ing bændanna, sem er að sam-
einast um þessi mikilvægustu
„nýsköpunar“-mál landbúnað-
arins, er alltaf að stækka. Hins
vegar minnkar stöðugt hópur-
inn, sem getur beygt sig til
fylgis við stjórnarliðið, þótt það
stöð^ hvert stórmál landbún-
aðarins á fætur öðru. Og sá hóp-
ur mun enn halda áfram að
minnka, því að „öfugmælasókn“
Kveldúlfsdeildar Sjálfstæðis-
flokksins mun engu breyta um
vaxandi skilning bænda á því,
að leiðin til að koma umbóta-
málum sínum fram, er að sam-
einast enn betur á hinum pólit-
íska vettvangi, þar sem úrslit
málanna eru ráðin.
Fískverðið
Oft hafa kommúnistum og
Kveldúlfsmönnum verið mis-
lagðar hendur í baráttu sinni
gegn Framsóknarflokknum. Þó
hafa þessi mistök sjaldan verið
berari en í sambandi við hækk-
unina á fiskveröinu.
Þegar brezku samningarnir
féllu niður, sem stjórnin reyndi
þó að fá framlengda í lengstu
lög, komu fram tvær stefnur
r
Á víðavan-gi
Flokkur í upplausn. *
Það er nú almennt viðurkennt
af forkólfum Sjálfstæðismanna,
að þeir séu vonlausir um að
halda' meirihlutanum 1 ^Reykja-
vík i bæjarstjórnarkosning-
únum næsta vetur. Frá bæjar-
stjórnarkosningunum í marz
1942 og fram að þingkosning-
unum í október sama ár töpuðu
þeir 1050 atkv., vegna hinnar
óvinsælu 'stjórnarforustu Ólafs
þá. Þetta fylgishrun hefir síðan
haldið áfram og magnazt mjög
við samvinnuna, sem nú er höfð
við kommúnista. Annað aðal-
bæjarblað flokksins hefir neit-
að að hlíta fyrirmælum flokks-
forustunnar og sama hefir fjöldi
Sjálfstæðismanna gert, en aðrir
hafa ruglazt alveg og gengið
beint í raðir kommúnista. Má
óhætt segja, áð seinni stjórnar-
myndun Ólafs hafi bundið full-
an endi á stjórn Sjálfstæðis-
manna á Reykjavíkurbæ.
Svipaða sögu má rekja í öðr-
um kaupstöðum landsins. Lengi
vel voru Sjálfstæðismenn ná-
lægt því að hafa meirihlutann
í Hafnarfirði og á ísafirði. Nú
eru þeir orðnir með öllu von-
lausir um þaðrá báðum þessum
stöðum.
Verst er þó útkoman hjá Sjálf-
stæðisflokknum í sveitunum.
Einu sinni voru áíiöld um fylgi
Sjálfstæðismanna og Framsókn-
armanna í Skagafirði, Árnes-
sýslu og Norður-Múlasýslu, svo
nokkur kjördæmi séu nefnd.
Nú ,eru Sjálfstæðismenn þar í
algerum minnihl^ita. „Koll-
steypan" í haust hefir þó skap-
að meiri stefnubreytingu í
sveitunum en nokkuð annað,
enda neituðu fimm Sjálfstæðis-
menn úr sveitakjördæmum að
fylgja „kollsteypunni" og nýju
stjórninni. Aðeins örfáip undan-
villingar í sveitum, líkt og Jón
Pálmason, sem líka er orðinn
fastur starfsmaður við Morgun-
blaðið, fylgja nú stjórnar-
liðinu í Sjálfstæðisflokknum.
Það er því ekki ofsagt, að
Sjálfstæðisflokkurinn sé í upp-
lausn. Þetta veit líka Mbl. og því
eyðir það nú heilli forusturein
til að lýsá „upplausnjnni" í
Framsóknarflokknum! Það á
víst að vera herbragðið til að
leyna upplausn Sjálfstæðis-
flokksins. Slíkt gagnar þó lítt,
því ' heildarfylgi Framsóknar-
manna hefir vaxið í hverjum
þingkosningum undanfarið, og
svo mun enn verða. í kosning-
unum 1942 bætti Framsóknar-
flokkurinn t. d. við sig 1300 at-
kvæðum, miðað við kosningarn-
ar 1937. En Sjálfstæðisflokkur-
inn tapaði 1100 atkv. og öllum
Bændaflokknum í þingkosning-
unum 1942, eða alls 4709 at-
kvæðum, miðað við þingkosn-
ingarnar 1937. Ólafur Thors
hefir verið sigursæll í því að
leysa upp og minnka Sjálfstæð-
isflokkinn og samneyti hans við
Brynjólf og Áka mun ekki draga
úr þeirri sigursæld!
„Sigur“ Ólafs.
Mbl. birtir nýlega forustu-
grein, þar serp því er lýst með
mörgum fögrum orðum hvílíkan
sigur Ól. Thors hafi unnið.þegar
hann myndaði stjórnina síðastl.
ha-ust, og hve algéran og endan-
legan ósigur Hermann Jónasson
hafi þá beðið í viðureigninni
við hann!
Mbl. virðist þó ekki alveg ör-
uggt um, að þessari frásögn
sinni verði trúað, heldur reynir
fþað mjög að bera Jónas Jónsson
fyrir henni.
Vegna þess, að Mbl. hefir þp
ekki alltaf viljað treysta vitnis-
burði J. J., þykir rétt að leita
vitna, sem það getur áreiðanlega
treyst. Slík vitni er við hendi,
þar sem eru tveir elztu og reynd-
ustu þingm. Sjálfstæðisjlokks-
ins,Péturpttesen ogGísliSveins-
son. Þeir hafa báðir lýst hinum
glæsilega „sigri“ Ólafs.
Pétur hefir lýst „sigri“ Ólafs
á þessa leið:
„Samningar þeir um stjórn-
arsamvinnu milli þessara
flokka tókust fyrir mikla eft-
irgangsmuni við kommúnista
og Alþýðuflokkinn, sem
neyttu þess og settu Sjálf-
stæðisflokknum kostina, ER
SKULDBINDA FLOKKINN
TIL AÐ KOMA FRAM Á-
HUGAMÁLUM ÞESSARA
FLOKKA, HVAÐ SEM ÞAÐ
KOSTAR.“
Gí*li Sveinsson lýsir „sigri“
Ólafs á þessa leið:
„Það þarf vart að taka
fram, að þetta stjórnmynd-
unartiltæki meirihluta þing-
flokks Sjálfstæðismanna ER
HREIN KOLLSTEYPA í
STEFNU OG STARFI
FLOKKSINS, hvernig svo sem
það kann að vera gyllt af
hlutaðeigendum í áróðri og
blöðum."
Hærri ríkisútgjöld en nokkuru
sinni fyrr, veltuskatturinn,
nýju launalögin, skipun fíug-
málastjórahs og námsbóka-
nefndarinnar tala sínu máli um
,það, hvort Pétur og Gísli hafa
ekki lýst „sigrinum“ réttilega.
Skyldi mönnum þykja við
nánari athugun, að þessi „sig-
uur“ Ólafs sé honum eins mikið
til lofs og dýrðar og Mbl. vill
vera láta?
Húsnæðismálin
og kommúnistar.
Þjóðviljinn gerði nýlega mikið
veður út af því, að ekkert eftir-
liti væri með húsasölu í Reykja-
vík, en þar viðgengist þó í rík-'
um mæli fullkomnasta okur.
Hinu sagði blaðið ekki frá, hvort
fulltrúi þess í verðlagsráði hafi
gert nokkrar tillögur um slíkt
eftirlit. Það myndi mörgum
þykja fróðlegt, sem kunna betur
við athafnir en gaspur.
Þjóðviljinn var llka nýlega
blár og bólginn út af því, að ný-
lega hefði húsaleigunefnd látið
bera út tvær konur, enda sk'al
honum ekki láð það, ef lýsing
hans hefir verið rétt. Hins vegar
hefir Þjóðviljinn ekkert sagt frá
því, hvort ráðherrar hans í ríkis-
stjórninni hafi borið þar fram
nokkrar tillögur um lausn hús--
um lausn fiskflutningsmálanna.
Framsóknarmenn héldu því
fram, að koma yrði öllum fisk-
fluíningum í hendur sölusam-
laga útvegsmanna og ríkið
ætti að hjálpa þeim til að fá
flutningsskip með hagkvæmum
leigukjörum. Forkólfar Sjálf-
stæðisflokksins héldu því hins
vegar fram, að leyfa ætti milli-
liðum að kaupa fisk til útflutn-
ings fyrir svipað verð og áður,
og byggja útflutninginn aðallega
á þeim grundvelli. Kommúnist-
ar virtust í fyrstu hallast að
lausn Framsóknarmanna og
birtu gífuryrtar blaðagreinar,
sem hljóöuðu á þá leið. Niður-
staðan varð sú, að kommúnistar
féllu frá þessari stefnu, en rík-
isstjórnin ákvað fyrir tilverkn-
að Alþýðuflokksins, að milliliðir
mættu kaupa fisk fyrir 15%
hærra verð en áður. Var það
vitanlega talsverð endurbót frá
því, sem forkólfar Sjálfstæðis-
flokksins höfðu barizt fyrir.
Reynslan hefir nú fellt dóm
sinn um þessar^tvær leiðir: þá
leið, sem Framsóknarflokkurinn
vildi fara og l^iðina, sem stjórn-
in fór. Sá dómur er yfirleitt á
þá leið, að fiskverðið verður
hœrra á þeim stöðum, þar sem
samlög annast útflutninginn,
en þar sem milliliðir kaupa
fiskinn samkvœmt stjórnarað-
ferðinni. Þeir staðir, er ekki hafa
samlög, fara því á mis við veru-
lega veröhækkun.
Þrátt fyrir þetta leyfa stjórn-
arblöðin sér að hrópa: Þarna
sjáið þið! Það hefði ekki orðið
nein hækkun á fiskverðinu, ef
Framsóknarmenn hefðu fengið
að ráða!
Hér munu kommúnistar og
íhaldsmenn vissulega ganga
lengra í blekkingastarfseminni
en þeim sjálfum vel gegnir.
Útvegsmenn og sjómenn munu
sjá í gegnum þennan blekking-
arvef. Þeir munu jafnframt
læra af þessari reynslu, að þeim
er fyrir beztu, að annast sjálfir
útflutninginn á fiskinum, en
þurfa ekki að eiga neitt undir
náð miíliliðanna. Því betur, sem
þeir hagnýta sér úrræði sam-
vinnunnar á þessu sviði og öðru,
því betri og öruggari veröur af-
koma þeirra.
næðisvandamálanna eða réttar
lagfæringar á húsaleigulögun-
um. Hafa þeir Kannske lagt það
til, að framkvæmt yrði leigunám
á stórum íbúðum, eins og þeir
þóttust fylgjandi hér á árunum?
Þetta myndi öllum þeim þykja
fróðlegt að vita, sem leggja
meira uþp úr framkvæmdum en
stóryrðum.
Svíþjóðárbátarnir og
sænskir kommúnistar.
Hvarvetna hlýzt sama gagnið
af kommúnistum. Þeir náðu
undir sig samtökum járniðnað-
armanna í Svíþjóð á síðastl.
vetri og létu það vera sitt fyrsta
verk að fyrirskipa verkfall.
Verkfall þetta hófst 5. febr.
síðastl. og stóð yfir, þegar síð-
ast fréttist. Þykir líklegt, að það
muni hljótast af þessu verkfalli,
að enginn Svíþjóðarbátanna,
sem íslendingar kaupa, verði til-
búinn fyrir síldveiðarnar í sum-
ar, en annars hefðu nokkrir
þeirra átt að geta verið komnir
hingað fyrir þann tíma .
Hvað líður „nýsköpuninni“
hjá Kveldúlfi? .
Það er alllangt síðan, að sú
frétt barst um bæinn, að sænska
stjórnin hafi veitt íslendingym
leyfi til að fá 15—25 togara
byggða í Svíþjóð. Mönnum er
því farið að þykja kynlegt, að
ekkert skuli hafa heyrst um
þ etta mál frá ríkisstjórninni og
hún skuli ekki þegar hafa leitað
eftir því hjá stórútgerðarmönn-
um, hvort þeir séu ekki fúsir til
kaupanna. Engir menn standa þó
betur að vígi tii þátttöku í „ný-
sköpunni”, þaj; sem þeir hafa
notið mikilla skatthlunninda á
undanförnum árum til að koma
sér upp nýbyggingarsjóðum, og
hvergi ætti „nýsköpunaráhug-
inn“ að vera meiri, þar sem þeir
hafa lagt til sjálfa „toppfígúr-
una“ í ríkisstjórnina.
Það skyldi þó aldrei vera, að"
„nýsköpunar“-áhugi þessara
manna sé ekki meiri en svo, að
stjórnin verði að halda leynd
yfir honum eins og stríðsáform-
um kommúnista? Skyldu Kveld-
úlfsforstjórarnir vera búnir að
eyða helzt til miklu fé í sumar-
bústaðina við Þingvallavatn og
í Skorradal? Eða á kannske að
ciraga það fram.til kosninga uð
segja frá „nýsköpunar“áform-
(Framliald á 7. síöu)
ERLENT YFIRLIT:
Ti*Biiiiaii forseti
Harry S. Truman, er tók við
forsetaembætti Bandaríkjahna
í síðastl. viku, er alþýðumaður í
fyllstu merkingu þess orðs. Hann
var fæddur í fátækt, byrjaði að
vinna fyrir sér 10 ára gamall og
héfir aldrei notið neinnar æðri
menntunar. Dugnaður hans og
heiðarleiki hefir rutt honum
braut í lífinu, en hvorki auðlegð
eða ættgöfgi. í þeim efnum er
hann. þó engin undantekning
meðal forseta Bandaríkjanna,
því að saga þeirra margra hefir
verið á þessa leið. Má þar þó
fyrst og fremst nefna Abraham
Lincoln.
Harry S. Truman er fæddur
á bóndabýli í Missourifylki 8.
maí 1884, og verður því senn 61
árs. Hann er rúmlega tveim-
ur árum yngri en Roosevelt var.
Faðir Trumans var bóndi og
flestir ættmenn hans hafa verið
sveitamenn. Truman fór að
heiman 10 ára gamall til að
vinna fyrir sér og stundaði ýmsa
vinnu. Jafnframt reyndi hann að
afla sér nokkurrar menntunar
og stundaði nám við framhalds-
skóla fyrir unglinga. Um tíma
vann hann í banka, en borgar-
lífið átti ekki vel við hann og
hann sneri því heim í sveitina
aftur. Árið 1906 gerðist hann
bóndi á ættaróðali sínu og var
þar nokkuf næstu árin. Truman
hefir jafnan sagt, að það hafi
verið skemmtilegustu árin í lífi
sínu. Hann var þátttakandi í
þjóðvarnarliði Missourifylkis á
þessum árum og gekk í herinn,
er heimsstyrjöldin brauzt út.
Hann var í bandarísku hersveit-
unum, sem fóru til Evrópu, tók
þar þátt í nokkrum orrustum og
gat sér svo gott orð, að hann
var orðinn höfuðsmaður, þegar
stríðinu lauk. Skömmu eftir
styrjöldina tók hann aftur upp
borgaraleg störf og var kosinn
kviðdómari 1922, en eigi þarf
lagakunnáttu til að gegna þvi
starfi. Hann stundaði þó laga-
nám jafnhliða dömarastarfinu
tvö næstu árin, en náði þó ekki
endurkosningu 1924. Árið 1926
náði hann hins vegar kosningu
og aftur 1930.
Það var á þessum árum, sem
illræmdur stjórnmálamaðut,
Pandergast að nafni, réð mestu
í demokratafíokknum í Missouri,
en flokkurinn var þar þá í meiri-
hluta. Stjórn Pandergast sætti
stöðugt vaxandi ámælum fyrir
!ýms misfelli, og 1934 var svo
komið, ’ að Pandergast þótti
nauðsynlegt að grípa til sér-
stakra ráða, ef flokkurinn ætti
ekki að tapa í kosningunum til
öldungadeildarinnar. Ráð hans
var það að tefla fram manni, er
væri viðurkenndur fyrir sam-
vizkuserai og engum kæmi til
hugar að gruna um græzku.
Þessi maður var Truman. Hann
vann kosninguna- fyrir demo-
krataflokkinn, þótt illa horfði.
Nokkru síðar varð uppvíst um
svik og pretti Pandergast, en
aldrei féll neinn minnsti grunur
um óheiðarleik á Truman í
þessu sambandi.
Þegar Truman bauð sig fyrst
fram til öldungadeildarinnar
lýsti hann yfir því, að,- hann væri
fyrst og fremst bóndi. Hann
myndi því ekki hirða um neitt
auglýsingaskrum, heldur vinna
í kyrþey. Þetta efndi hann líka.
Hann lét lítið á sér bera, en
hann vann vel að þeim málum,
er honum voru falin til athug-
unar. Álit hans fór því vaxandi.
Árið 1940 var hann endurkos-
inn öldungadeildarmaður með
auknu kjörfylgi.
Það var fyrst 1941, sem Tru-
man vakti á sér athygli allrar
Bandaríkjaþjóðarinnar. Honum
hafði borizt bréf frá einum
kjósanda sínum, þar sem at-
hygli hans var vakin á ýmislegri
sóun í sambandi við hernaðar-
reksturinn. Þetta varð til þess
1 að Truman tók sér ferð á hend-
ur og heimsótti fjölda herstöðva
og vinnustöðva í Bandaríkjun-
um. Hann samdi síðan ýtarlega
greinargerð um ferð sína og
lagði hana fyrir öldungadeild-
ina. Samkvæmt tillögu hans
samþykkti deildin síðan að setja
sérstaka nefnd á laggirnar, er
skyldi vinna að því að gera til-
lögur um sparnað við hernaðar-
reksturinn. Truman var kosinn
formaður nefndarinnar. Flestir
aðrir nefndarmennirnir voru
^ýliðar í deildinni. Mun öld-
ungadeildin ekki yfirleitt hafa
gert sér miklar vonir um ár-
angur af starfi nefndarinnar,
heldur þótt hún líkleg til að
verða aðeins nýtt skriffinnsku-
bákn. Truman fékk líka stórum
minni fjárveitingu til hennar,
en hann hafði farið fram á.
Truman og félagar hans tóku
strax sleitulaust til starfa. Þeir
(Framhald á 7. síðu)
ftADDIR NÁ6RANNANNA
Morgunblaðið þagði lengi vel um
átökin í KRON, enda gat það ekki
talizt óeðlilegt, þar sem hinir tveir
stjórnarflokkarnir áttu þar í innbyrð-
isdeilum. Hitt var vitanlegt, að stjórn-
arsinnar í Sjálfstæöisflokknum studdu
kommúnista þar eftir megni. Svo fór
líka, að Mbl. gat ekki orða bundizt,
heldur birti forustugrein um málið 17.
þ. m., þar sem það fór ekki dult með
samúð sína með kommúnistum. Al-
þýðublaðið svaraði þessari grein næsta
dag. Það sagði:
„Óþarft er að taka fram,“ skrif-
ar Morgunblaöið í hróðugri rit-
stjórnargrein, sem það birtir um
„átökin í KRON" 1 gær, „að Sjálf-
stæðisflokkurinn hefir ekki komfð
nálægt þessum deilum. Hann hefir
algerlega látið þær afskiptalausar.‘‘
Eitthvað annað hafa þeir þó
rekið sig á, sem staðið hafa í kosn-
ingabaráttunni í KRON undan-
farnar vikur. Þar hafa Sjálfstæðis
menn ekkert tækifæri látið ónot-
að til þess að styðja forsprakka
kommúnista í valdastreitu þeirra
og æsa þá upp til óhappaverka í
félaginu. Er yfirleitt engum blöð-
um um það að fletta, að Sjálf-
stæðismenn og-kommúnistar hafa
gert með sér leynisamning um
kosningabaráttuna i KRON:
kommúnistar í þeirri ímyndun, að
þeir væru með því að leggja
grundvöll að auknum áhrifum og
völdum flokks síns, eii sjálfstæðis-
menn með það fyrir augum, að
eyðileggja félagið, sem þeir alltaf
hafa viljað feigt. En fíflinu skal
í forað etja, hugsar Morgunblaðið,
enda eru forsprakkar kommúnista
nógu vitlausir til þess, að vaða
uppi og taka á sig alla ábyrgð á
ofbeldinu og sundrunginni, sem
aðstandendur Morgunblaðsins gera
sér hins vegar vonir um að græða
einir á úm það er lýkur. Því þyk-
ist það blað nú geta þvegið hend-
ur sínai” og flokks síns af átök-
unum í KRON og fyrirsjáanleg-
um ófarnaði félagsins af uppi-
vöðslu kommúnista þar. En það
veit betur.“
í niðurlagi greinarinríar segir blað-
ið:
„Launráð Sjálfstæðisflokksins
og stuðningur liðsmanna hans við
kommúnistaforsprakkana i KRON,
er vel skiljanlegur. Þeir hafa alltaf
viljað það félag feigt, og sáu sér
"leik á borði, þegar kommúnistum
hugkvæmdist að leggja félagið
undir sig og gera alla aðra rétt-
lausa í því. Forsprakkar Sjálf-
stæðisflokksins eru ekki þeir
græningjar, að þeir viti ekki,. að
með opinberum pólitískum fjand-
skap við helming „viðskipta-
manna'Veða máske meira en það,
verður ekkert verzlunarfyrirtæki
rekið til lengdar. Þess vegna gripu
þeir tækifærið fegins hendi, þegar
kommúnistar stofnuðu til hinn-
ar pólitísku styrjaldar í KRON til
þess áð ná einræðisvaldi yfir fé-
laginu, og skákuðu fram liði sínu
skemmdarvörgunum til stuðnings.
Hitt eiga menn erfitt með að
skilja, hvernig kommúnistar geta
verið svo blindaðír af hihu póli-
tísku ofstæki sínu, að þeir sjái
ekki, hvers erindi þeir eru að reka
með aðförum sínum í neytenda-
samtökunum nú.
Ólíklegt er það ekki, að þeir eigi
eftir að vákna upp við vondan
draum. En fyrst af öllum verður
það alþýða höfuðstaðarins, neyt-
endurnir sjálfir, sem afleiðingarn-
ar skella á af ofstæki þeirra, á-
byrgðarleysi og asnaskap."
Þetta seinasta samstarf kommúnista
og sjálfstæðismanna mætti vissulega
verða samvinnumönnum lærdómsríkt.
Það er og athyglisvert, að einmitt um
sömu mundir byrjar Mbl. svæsnustu
árásarskrif, þar sem reynt er að ó-
frægja kaupfélögin í augum bænda
fyrir það, að þau eiga verzlunarhús
og gistihús. Hitt er svo annað mál,
að óvíst er, aö Kveldúlfsdeild Sjálf-
stfeðisflokksins fái alla Sjálfstæðis-
menn til að fylgja kommúnistum í
klofningsstarfi þeirra í samvinnufélög-
unum. Nokkrar undantekningar í
KRON-kosningunum bentu í aðra átt.
Mörgum óbreyttum Sjálfstæðismönn-
um er orðið ljóst, að liðveizla flokks-
ins við kommúnista hefir ekki gefizt
vel í verkalýðsfélögunum, og svipuð
geti raunin orðið annars staðar.
* * *
Vísir minnist á stjórnarsamvinnuna
í forustugrein 17. þ. m. Hanín segir
þar m. a.:
„Kommúnistum liggur í léttu
rúmi hvort málefninu eru góð eða
vond, sem þeir berjast fyrir, megi
þau þjóna annarlegum hagsmun-
um beint eða óbeint og auka
flokksfylgi þeirra. Kommúnistar
hafa samið frið við svokallaða
samstarfsflokka sína í rikisstjórn,
en sá friöur er vopnaður friður,
sem mun reynast þjóðlegu flokk-
unum dýr um það lýkur. Væri ekki
úr vegi að sumir þeir menn, sem
áttu hlutdeild í lausn sjálfstæðis-
málsins og kusu sómasamlega á
Lögbergi í vor, gleymdu ekki með
öllu þeim skyldum, sem þeir tóku
á sig með stofnun lýðveldi'sins, og
létu kommúnistana ekki hafa sig
að'j fótaþurrku óþarflega lengi.“
Ólíkt lýsa tvö aðalblöð Sjálfstæðis-
flokksins stjórnarsamvinnunni. Mbl.
telur, að Ólafur Thors hafi unnið hinn
glæsilegasta „sigur“, þegar stjórnin var
mynduð, en Vísir líkir honum og öðr-
um stjórnardindlum í Sjálfstæðis-
flokknum við „fótaþurrku" kommún-
istal
<