Tíminn - 08.05.1945, Qupperneq 6

M, þriðjiidagitm 8. mai 1945.
FIMMTUGUR:
Karl Kristján^on
frá Eyvík
Hinn 10. þ. m. er fimmtugur
Karl Kristjánsson frá Eyvík, nú
oddviti og sparisjóðsstjóriíHúsa-
vík. Hann er fæddur á Kaldbak
á Tjörnesi 10. maí 1895, sonur
Kristj áns Sigfússonar bónda
þar og konu hans, Jakobínu
Jósíasardóttur. — Karl er fjórði
maður frá Sveini (Hallbjarnar-
staða-Sveini) hreppstjóra Guð-
mundssyni á Hallbjarnarstöðum
á Tjörnesi (f. 1767, d. 1838).
Um Svein Guðmundsson er
sagt, að hann hafi verið „vel
metinn af öllum góðum mönn
um', einnig lærðum og útlend
um,“ skáldmæltur, fróður og
minnugur, og „hafði vit og at-
gervi til sjóferða I góðu lagi og
án efa öðrum fremur þar um
slóðir.“ Hann var lengi leiðsögu
maður skipa á Skjálfanda. Hall
bjarnarstaðahjón, Sveinn Guð-
mundsson og kona hans, Mar-
grét Jónsdóttir, áttu tíu börn,
og er fjöldi fólks frá þeim kom
ið hér á landí og erlendis. Meðal
afkomenda Sveins voru t. d.
Kristján Jónsson „Fjallaskáld"
og rithöfundurinn Jón Sveins-
son (Nonni), en ýmsa fleiri
mætti telja, sem kunnir hafa
orðið.
Karl Kristjánsson er skóla-
bróðir mi^in úr Gagnfræðaskól-
anum á Akureyri, en þaðan lauk
hann prófi 1916. Mun hann hafa
verið einn þeirra mörgu, sem
þráðu að halda áfram námi, en
fengu því ekki framgengt sakir
féleysis.
Þegar Karl hafði lokið gagn-
fræðaprófi, stundaði hann
barnakennslu á Tjörnesi til
1920. Áriö 1921 gekk hann að
eiga Pálínu Guðrúnu Jóhann-
esdóttur, hina ágætustu konu.
Bjuggu þau í Eyvík á Tjörnesi
þangað til 1933, að þau fluttust
til Húsavíkur, þar sem þau hafa
dvalið slðan.
Karl Kristjánsson er mikill
atgervismaður á marga lund.
Hann er ágætum gáfum gædd-
ur, mjög vel máli farinn, prýði-
lega skáldmæltur og ritfær, svo
að af ber. Hann er drengur
góður, þéttur á velli og þéttur
í lund, laginn stjórnari og mála-
fylgjumaður. Hann er óáreitinn,
en harður viðskiptis, ef hann
telur gengið á rétt sinn. Hann
hefir einatt haft einlægan á-
huga og vakandi á öllum fé-
lagsmálum. — Á slíkan mann
hafa að vonum hlaðizt marg-
háttuð trúnaðarstörf i héraði,
enda ætla ég, að þau séu telj-
andi trúnaðarstörfin, er S.-Þing-
eyjarsýsla ræður yfir og Karli
hafa ekki verið falin. Er talið,
að hann gegni nú um tuttugu
trúnaðarstörfum í félagsmálum
samkvæmt kjöri og skipun. Um
hitt er þó meira vert, að dómur
allra sanngjarnra manna er á
einn veg: Að öll þessi störf hafi
hann leyst af hendi með mik-
illi prýði. Og víst er um það, að
í hvert sinn, sem Karl kemur
suður með fulla tösku af skjöl-
um fyrir Húsavík og sýslufélag-
ið allt, eru þeir, sem hann rek-
ur erindi við, á einu máli um,
að þar sé einn hinn öruggasti
málafærslu- og málafylgjumað-
ur á ferð.
Fyrstu kynni mín af Karli
Kristjánssyni eru mér enn í
fersku minni. f Gagnfræðaskól-
anum á Akureyri var skólalífið
að jafnaði með þróttmiklum
æskubrag og Bar á sér svip
græskulausrar glaðværðar. Við
skólapiltar hópuðumst saman á
flötinni kringum skólahúsið eða
á skólagöngunum, og komst
margur í krappan dans. Sjálf-
sagt þótti að láta nýliðana sýna
til hvers þeir dygðu, bæði í á-
tökum og orðahnippingum. Ég
man eitt kyrrlátt haustkvöld.
Á flötinni norðan við skólahús-
ið voru skólapiltar að leikjum.
þar á meðal við nýsveinarnir.*
Einn nýliðanna tók engan þátt
í leiknum. Hann var meðalmað-
ur á hæð, herðibreiður og sér-
staklega þykkur undir hönd.
Hann horfði á leikinn án þess
að breyta um svip og virtist ekki
hafa neinn áhuga fyrir því, sem
fram fór. Einn af hinum eldri
piltum, mikill vaskleikamaður
og frægur fyrir axlatök sín, hef-
ir sjálfsagt hugsað sem svo, að
hinn hæglætislegi nýsveinn
myndi ekki vera hættulegur við-
ureignar. Hann hrifsaði því ó-
þyrmilega í axlir nýsveinsins.
Aldrei hefi ég séð svip breytast
svo eldsnöggt á nokkrum manni
sem á nýsveininum, er þetta
skeði; aldrei séð andlit, sem virt-
ist svo einlæglega svipbrigða-
laust, taka á sig mark karl-
mannlegrar hörku og leiftrandi
skapsmuna.

UM DAGINN OG VEGINN,
ÞEGAR ÉG VARÐ SJÖTtU ARA
Karl H. Bjarnarson Jrá Seli á Strönd í NorSur-
Múlasýslu, fyrrum prentari, nú dyravöröur í Arn-
arhvoli, er kunnur hagyrðingur. Hann átti sjötugs-
afmceli s. I. vetur, og fluttí þessi erindi skömmu
síðar á kvöldskemmtun Ströndunga. Hefir Tíminn
fengiö þau hjá honum til birtingar.
Karl Kristjánsson
Þessi saga skal ekki lengra
rakin. Fæstir munu hafa talið
sig þurfa að reyna afl eða átök
við Karl Kristjánsson nema
einu sinni. En hann var þessi
nýsveinn.
En því nefni ég þetta atvik,
að mér hafa alltaf fundizt þessi
fyrstu kynni mín af Karli Krist-
jánssýni vera táknræn fyrir
skapgerð hans og störf. Hann er
maður hlédrægur, lætur lítið
á sér bera, en á af miklu að
taka, er á reynir..
Svipað var um vísurnar hans
í skóla. Skólapiltar vissu lengi
vel ekki, hvaðan þær komu. Og
bað var ekki fyrr en síra Jónas
Tónasson, sem kenndi okkur ís-
lenzku, byrjaði að lesa í tímum
úr stílum Karls, að við komumst
að því, að undir flesta stíla
Karls, eða minnsta kosti miklu
fleiri en nokkurs annars nem-
anda, hafði kennarinn ritað:
ágœtt.
Svona var það, þegar ljóð og
ausavísur Þingeyinga komu út
fyrir nokkrum árum. Karl valdi
efni í bókina, ásamt öðrum
tnanni. En eftir Karl sjálfan
reyndist engin vísa birtingar-
hæf!
Að lokum þetta: Þingeyingar
?iga aflraunastein gamlan, sem
aðeins hraustustu menn geta
rétt sig upp með.Steinninn hefir
verið í vörzlu sama manns lang-
an tíma. Karl hafði ekki feng-
zt til að taka á honum. Loks
atvikaðist það svo, að hann gat
?kki með góðu móti hjá því
komizt. En þá lét hann ekki við
bað sitja að hefja upp steininn,
beldur gekk með hann um tíu
~kref að húsvegg allháum og
tkutlaði honum upp á vegginn.
7ita menn ekki til, að neinn
bafi þetta leikið fyrr né síðar.
Ég vil nú óska vini mínum,
Karli Kristjánssyni, og fjöl-
skyldu hans allrar blessunar á
bessum merku tímamótum í lífi
hans. Margir munu kunna hon-
um þakkir fyrir störf hans, og
myndi hann þó vera nokkru
.tærri viðfangsefnum vaxinn en
bingað til hafa orðið á vegi
bans. Ég vona, að hann fái enn
-;tóra steina til að glíma við og*
fáist til að taka á þeim.
Hermann Jónasson.
ORÐSENDEVG
til kanpenda Tímans.
Ef kaupendur Tímans verða
fyrir vanskilum á blaðinu, eru
þeir vinsamlega beðnir að snúa
sér STRAX tU
ÞÓRÐAR ÞORSTEINSSONAR,
afgreiðslumanns,
G/EFAN
fyigir trúlofunarhringum
frá
SIGURÞÓR, HAFNARSTR. 4.
Sendið nákvæmt mál.
Sent mót póstkröfu.
Finn ég enn að tryggð er til,
þótt týnist fjöldinn hinna,
hlýnar mér við andans yl
ykkar vina minna.
„Ætíð gjöf til gjalda sér,“
gleyma sízt ég vildi,
útrétt þakkar-hönd mín hér
hrekkur ei til sem skyldi.
Ég frá æsku minnast má
margra glæstra vona,
nú setzt að mér ellin grá —
allt fer það til svona.
Ellin hindra ekki má
andann — flug að kanna,
það er ljúft að lifa á
landi minninganna.
„Bjartra vona vorsól heið
vermir æsku manna,
en 70 ára æviskeið
árin minninganna.“
Leitar hugur heim til þín,
heima-sveitin mæra,
þar sem geymdi ég gullin mín
við gamla bæinn kæra.
Svala lind og læk og ós
læt mig stundum dreyma,
bakka, eyrar, eyrarrós,
ána mína heima.
Sólskins-bjarta brekku og
hlíð,
breiðan foss á stalli,
ykkur man ég alla tið,
ár þó rísi og falli.
Kæra sveit, þitt böl sé bætt
bezt á hverju sviði, '
sérhver landsins verndarvætt
verði þér að liði.
Skeður margt á langri leið
ljúft og sárt að muna,
sælt er að enda síðsta skeið
í sátt við tilveruna.
Gegnum bæði bros og tár,
bjart er um minninguna,
þakka ég liðin æviár
og alla kynninguna.
Karl' H. Bjarnarson. ,
FIMMTUGUR:
Þórir Steinþórsson
skólastjóri í Reykholti
Þórir Steinþórsson er fæddur
á Gautlöndum í Þingeyjarsýslu
7. maí 1895. Hann lauk gagn-
fræðaprófi frá Gagnfræðaskól-
anum á Akureyri 1916. Hann bjó
fyrst í Álftagerði vi§ Mývatn, en
fluttist síðar að Reykholti og
hefir verið þar kennari og bóndi
§íðan néraðsskólinn var stofn-
aður þar. Skólastjóri varð hann
í Reykholti 1941, og hefir gegnt
því starfi síðan.
Þórir hefir tekið mikinn og
góðan þátt í stjórnmálabarátt-
unni og þrívegis verið í kjöri
fyrir Framsóknarflokkinn í al-
þingiskosningum — í Borgar-
fjarðarsýslu 1931 og Snæfells-
ness- og Hnappadalssýslu 1934
og 1937.
Haustið 1919 kom ég til Ak-
ureyrar til að hefja nám við
gagnfræðaskólann. Varð mér þá
samnátta í gistihúsi þar í bæ
ungur maður úr Mývatnssveit.
Við vorum herbergisfélagar og
spjölluðum margt saman. Ekki
man ég lengur nafn þessa vin-
samlega Mývetnings, en ég
man,að hann minntist með mik-
illi aðdáun ungs sveitunga síns,
Þóris Steinþórssonar á Litlu
Strönd, er hann kvað hafa getið
sér mikið frægðarorð fyrir
námsafrek í gagnfræðaskólan-
um fáum árum áður. Var það
auðheyrt á Mývetningi þess-
um, að hann taldi Þóri óvenju
efnilegan mann. Þótti mér og
sem þannig mundi til hans horft
almennt í byggðarlagi hans.
Árin liðu. Atburður þessi var
mér að mestu úr minni liðinn.
En þá rifjaðist hann upp á ný,
og ég hefi ekki gleymt honum
síðan. Við Þórir höfum nú ver-
ið sambýlis- og samstarfsmenn
í 14 ár. Kynni mín af honum
sanna orð Mývetningsins forð-
um — og miklu betur þó.
Við þekkjum, Borgfirðingar,
þennan virðulega og drengilega
mann, sem alls staðar aflar sér
álits og traust, þegar við sjón
og betur þó við raun.
Allir finna, að þarna er mað-
ur, sem óhætt er að fela vanda-
störfin. Félagsmálastörf fyrir
sveit og sýslur hafa því æ fleiri
á hann hlaðizt, auk aðalstarfs-
ins. að stjórna stórum heima-
vistarskóla. En traust manna á
Þóri Steinþórssyni er ekki of-
traust. Hoiium fer hver vandi
vel úr hendi. í dag nýtur hann
jmeira trausts en í gær og á
morgun mun það enn hafa vax-
ið.
Þórir Steinþórsson er ekki
langskólagenginn maður í
venjulegum skilningi þess orðs.
En hann ólst upp í byggð, þar
sem sjálfsnám og sjálfsmenntun
var mest á íslandi. Heima í
sveit sinni átti hann aðgang að
einu mesta og bezta bókasafni
landsins Menntun hans og vlð-
tæk þekking sanna, hve vel
hann notaði þann vizkubrunn.
Og hann hefir fengið tækifæri
til að láta aðra njóta góðs af
Þórir Steinþórsson
þekkingu sinni og reynslu sem
skólastjóri annars stærsta hér-
aðsskólans. Gerist hann leið-
togi, fræðari og vinur margra
æskumanna ár hvert. Því starfi
ann hann af heilum hug.
Þórir Steinþórsson er ágætur
fulltrúi íslenzkrar byggðamenn-
ingar. Hann er áhugasamur
bóndi, hollráður í málum sveit-
ar og héraðs, góður samstarfs-
maður og vinur ungra manna.
Slíkra manna er a^tíð rík þörf,
en mest þó á slikum tímum
sem vorum.
Þórir Steinþórsson er nú
fimmtugur að aldri.
Fjölmargir vinir, eldri og
yngri, senda honum afmælis-
kveðju. Þeir þakka liðin ár, og
þeir óska þess áreiðanlega, að
hann eigi enn langan og farsæl-
an starfsdag fyrir höndum.
Þeir óska honum og hans á-
gætu konu, Laufeyju Þórmunds-
dóttur, allrar blessunar — allra
heilla.
Einar Guðnason.
34. blað
Samband ísl. samvinnufélaga,
SAMVINNUMENN:
Ef þér skiptið við kaupfélögin, fáið þér góðar
vörur með sanngjörnu verði.
Vegna vöntunar á áburðí
minnum við á að reynsla hefir sýnt að fiskimjöl er góður
áburður 1 garða og tún. Fiskimjöl hefir aðeins tvöfaldazt í
verði síðan 1939 og mun því vera ódýrasta innlendra vara.
Við flytjum mjölið ókeypis heim í hlað allt að 50 kílómetra
leið, ef um heilan bílfarm er að ræða. — Talið við
Magnús Þórarinsson, sími 4088 og 5402.
MJÖL & RLI\ R. F.
Segðu mér hvað þú lest, þá skal ég segja þér hver þú ert.
Fólk út um land finnur sinn eigin hag í að skipta við
/
Bókabúðina í Kirkjustr. 10
Ef þú maður mikið lest
við Mímisbrunninn hefir sezt.
Hjá mér eru fræðin flest,
færðu bókavalið mest.
Stefán Rafn.
Hagskýrslur fyrir árið 1944 óskast sendar
bið allra fyrsta og í síðasta lagi fyrir iniðjan
maí.
Samband ísl. samvinnuíélaga
Skuldabréí tíl sölu
Elli- og hjúkrunarheimilið Grund hefir ákveðið að taka
500 þúsund króna lán til þess reisa starfsmannahús, og
á þann veg að auka vistpláss fyrir gamalmenni allverulega.
Skuldabréfin eru að upphæð kr. 1000,00 hvert og eru
handhafabréf. Vextir eru 4% og endurgreiðist lánið með
jöfnum afborgunum á 20 árum, í fyrsta skipti 1. janúar
1946. Söluverð bréfanna er nafnverð.
Lánið er tryggt með veði í fasteignum stofnunarinnar
og ábyrgð Bæjarsjóðs Reykjavíkur.
Skuldabréfin eru til sölu í málflutningsskrifstofu Ein-
ars B. Guðmundssonar og Guðl. Þorlákssonar, sem og I
skrifstofu vorri.
Reykjavík, 3. maí 1945.
4
F. h. Elli- og hjúkrunarheimilisins Grund.
Gísli Sigurbjörnsson.
Flugferðir
í MAÍMÁNUÐI mun flugferðum vorum verða hagað svo sem
hér greinir, eftir því sem veður og aðrar ástæður leyfa:
Reykjavík — Akureyri — Reykjavík:
Alla virka daga.
Reykjavík — Egilsstaðir — Reykjavík: .
Tvisvar í viku — á þriðjudögum og tföstudögum.
Reykjavík — Höfn í Hornafirði — Reykjavík:
(með viðkomu að FAGURHÓLSMÝRI í ÖRÆFUM
þegar ástæða er til)
Vikulega — á miðvikudögum.
FLUGFÉLAG ISLAADS, H.F.