Tíminn - 04.12.1945, Blaðsíða 6

6
TlMIIVV, þrigjwdaginii 4. cles. 1945
92. blað
SEXTUG
Rannveig Sigurðardóttir
í E i n
Rannveig Sigurðardóttir í Ein-
holti varð 60 ára 1. desember
1945. Hún er búin að vera
vinnukona í 40 ár og þar af
38y2 ár á sama heimili.
Það þykja ef til vill ekki nein
merkistíðindi, þótt vjinnukona
sé búin að vera 38 y2 ár á sama
heimili, og þó held ég, að það
megi teljast merkilegt, þegar at-
hugaðir eru þeir tímar, sem við
nú lifum á.
Rannveig er fædd að Miðskeri
í Nesjum 1. des. 1885. Hún ólst
upp á Miðskeri til 19 ára ald-
urs hjá foreldrum sínum, Sig-
ríði Ólafsdóttur og Sigurði
Hannessyni. Hún missti móður
sína snemma árs 1905, og um
vorið það ár brá faðir hennar
búi. 3. maí 1907 fór Rannveig
sem vinnukona til mín. Síðan
hefir hún unnið mér og mínu
heimili óslitið fram á þennan
dag, með frábærri trúmennsku,
og hefir hvergi hlíft sér. Þegar
Rannveig kom til mín, hafði ég
eignazt tvo drengi, er voru á
fyrsta og öðru ári, og hafði því
kona mín þá strax orðið æði
mikið verkefni að hugsa um
drengina. Rannveig tók strax
við öllum algengum störfum
heimilisins, svo sem eldhús-
störfum, mjöltum sumar og
vetur (ær og kýr). Hún annaðist
eldiViðarhjirðingu og heyjaöfl-
un með mér að sumrinu og
gripahirðingu 1 fjarveru minni
á vetrin, og að öllu leyti hirð-
ingu kúa og fleira, auk inni-
vinnu, ýmis konar tóvinnu og
þjónustubragða. Og eftir því
sem börnum okkar hjóna fjölg-
aði, ukust annir heimilisins og
umsvif öíl, svo að hvert okkar
þurfti að leggja fram alla sína
krafta, og vinnukonan var þar
enginn eftirbátur. Hún hafði
aldrei spurt um, hvort ætti að
hafa 8 eða 10 eða allt að 14
stunda vinnudag. Hún hafði
heldur aldrei spurt um, hve hátt
yrði kaupið. Hún hefir innt af
hendi starf sitt með brennandi
áhuga fyrir hag heimilisins og
móðurlegri önn fyrir líðan
hvers einstaklings á heimilinu,
hvort sem heldur var maður eða
málleysingi.
Rannveig er dýravinur með
afbrigðum. Ég hefi oft verið
hrifinn af að sjá, þegar hún hef-
ir verið að annast kýrnar um
burð, að sjá þá ástúð, umönnun
og aðhlynningu, sem þá var
veitt.
Áður en drengir mínir voru
vaxnir til starfa, annaðist
Rannveig einnig oft í mínum
forföllum ærnar um sauðburð-
inn með miklum dugnaði, ná-
kvæmni og heppni. í fáum orð-
um sagt: Hún var vinnukonan,
hún var vinnumaðurinn, hún
annaðist störf húsfreyjunnar
og húsbóndans að því leyti, sem
þau ekki fengu annað sínum
störfum.
Eftir að konan mín andaðist
hefir Rannveig annast barna-
hópinn sem væru þau hennar
börn, og nú þegar barnahópur-
inn er uppkominn og mikið af
honum er flutt í burtu, þá er
það enn Rannveig, sem vinnur
með börnum míniim, sem heima
eru, af áhuga og fórnfýsi að
heill heimilisins á allan hátt.
Og nú um nokkur undanfarin
ár hefir móðir mín og tengda-
faðir minn verið til heimllis
hér hjá okkur bæði blind og
ellihrum og hefir það .að mestu
komið á bak Rannveigar að
annast þau, og hefir hún gert
það með sama dugnaði og þol-
gæði og allt annað. Ekki get ég
óskað þér annars betra, mitt
kæra íslenzka þjóðfélag, en að
þú ættir sem flesta þegna á borð
við Rannveigu.
Og hver eru svo laun Rann-
veigar eftir aljt hennar starf?
Mörgum mundi að sjálfsögðu
finnast þau létt í vasa.Að sjálf-
sögðu á hún mestu og beztu
launin í sjálfri sér í meðvitund-
inni um, hvað hún hefir vaxið
með störfunum og í meðvitund-
inni um það að hafa fórnað öllu
sínu starfi í þágu heimilisins og
um leið í þágu þjóðarinnar. í
öðru lagi á hún laun í þakklát-
um huga mínum og allrar fjpl-
skyldu minnar, þar sem hverj-
um einstaklingi er ljúft að
1 O I t i
minnast hennar sem meðeig-
anda alls, er við eigum í and-
legum og efnislegum skilningi.
Og vilt þú nú ekki, lesari góður,
reyna að gera þér ljóst, hvor
muni vera þarfari þjónn hins
íslenzka þjóðfélags, vinnukonan
í Einholti eða rithöfundurinn og
skáldið, sem leggur meginstund
á að níða hana og annað al-
þýðufólk, sem vinnur í kyrrþey
en þrotlaust í þarfir þjóðfélags-
ins að andlegum og efnislegum
verðmætum — skáld, sem dáð
eru fyrir þetta athæfi af nokkr-
um hluta þjóðarinnar og greitt
fyrir af sameignarsjóðum okkar
allra?
Og nú er Rannveig 60 ára. Og
þrátt fyrir öll hennar miklu af-
köst virðist hún enn hafa mik-
inn áhuga og þrótt til starfs, og
þó sést glögglega að kröftum
hennar er þann veg komið, að
þörf er hennl fleiri hvíldar-
stunda en hún hefir áður notið.
Rannveig er greind kona og
fjölhæf til starfs. Hún hefir
ekki gefið sér mikinn tíma til
lesturs. En hún les vel — það
er að segja: hún er glögg í vali
bóka til lesturs og les til að auka
sitt eigið manngildi og skerpa
skilning sinn á vandamálum
lífsins. * ■
Á þessum tímamótum í lífi
Ragnheiðar tek ég að mér sem
fjölskyldufaðir í Einholti að
þakka henni fyrir mína hönd
og alls míns fólks fyrir allt er
hún hefir verið okkur 1 þessi
38 y2 ár, sem hún hefir eytt
kröftum sínum í okkar þágu, og
við óskum að mega enn um skeið
fá að njóta samstarfs hennar
og umönnunar hér á heimilinu.
Og um leið og við þökkum henni,
biðjum við guð að launa henni
vel unnin störf með því að gefa
henni bjartar og hamingjusam-
ar ófarnar ævistundir.
Kristján Benediktsson.
ÞORPIN OKKAR
(Framhald af 3. síöu)
með, að sjónarmið almennra
hagsmuna heima fyrir kæmu til
greina við ráðstöfun bátanna.
Önnur afmenn félagssamtök
koma þarna og til greina. Ýms
kaupfélög hafa tekið þátt í því
að leysa þessi mál og fer vel á
því. Eins virðist mér að verka-
lýðsfélög kæmu hér til greina,
svo mjög sem þetta snertir
þeirra svið. Yfirleitt öll þau fé-
lög, sem tryggt er að standa
undir valdi og stjórn almenn-
ings á staðnum, og aldrei geta
samkvæmt eðli sínu flutt burtu,
hafa sterka aðstöðu til að skapa
öryggi í þessum eínum. Þetta
þarf almenningur í hverju þorpi
að hugleiða og forustumenn á
sviði löggjafar og stjórnarstarfa
verða að sinna öllu því, sem
aukið getur jafnvægi og öryggi
um afkomu hins vinnandi fólks
á þessum sviðum. Hér, eins og
alls staðar, er lifandi samband
milli þarfa fólksins á hverjum
stað og þjóðarhagsmuna.
Ályktarorð.
Aðalatriði þess, sem hér hef-
ir verið sagt, er þá þetta: Út-
gerð þorpanna er nauðsynlegur
þáttur í því, að nytja náttúru-
gæði þessa lands. Eins og nú
standa sakir, hefir þessi hlið út-
vegsmálanna verið vanrækt,
svo að til stórkostlegra vand-
ræða horfir, ef ekki er skjótt og
myndarlega við brugðið. Það
verður að gera bátaútveginn líf-
vænlegan atvinnuveg. Honum
þarf að skapa öryggi og vernd.
Það þarf að bæta sambúðar-
hætti þeirra, sem gera út bátana
og sækja fiskinn í sjóinn og
þeirra, sem annast verkun afl-
ans á landi, svo að trúnaður
og gagnkvæm samhjálp komi
þar í stáð tortryggni og úlfúðar,
sem nú er víða.
Samvinnufréttir
frá Norðurlöndum
Frá Xoregi:
Frá Sviþjjóð:
Norskir samvinnumenn eru
þegar byrjaðir að gefa út blað
sitt „Kooperatören" á ný, og
kom fyrsta tölublað 39. árgangs
á sjónarsviðið hinn 15. júní síð-
astliðinn. Þar segir svo um
starfsemina á stríðsárunum: „í
dag kemur „Kooperatören"
eftir langa bið. Blað okkar fékk
einnig að kenna á ógnaröld
nazistanna. Fyrst var ritstjór-
anum vikið úr embætti í des-
embermánuði árið 1942, en í
júní kom sú orðsending frá
hinni svonefndu „menningar-
deild“, að útgafan skyldi með
öllu stöðvuð frá og með 1. júlí.
Þannig hafa félagar vorir orð-
ið að láta sig vanta blaðið í tvö
löng ár, þótt sá skortur hafi
auðvitað verið lítilræði eitt hjá
öðrum hörmungum, sem gengið
hafa yfir landslýðinn. Hitt
hefði líka verið verra og hættu-
legra, ef nazLstarnir hefðu reynt
að dreifa sínum viðbjóðslega á-
róðri meðal samvinnumanna og
notað til þess málgagn þeirra
sjálfra. En þessu komumst við
hjá og getum glaðst yfir því“.
Samband norsku samvinnu-
félaganna, „Norges Koopera-
tive Landsforening", hélt fyrsta
fund sinn eftir stríðslok hinn
15. maí. Mættir voru auk for-
mannsins, Andr, Juell, þessir
fulltrúar í stjórninni: Jens
Teigen forstjóri, Knut Thon
bóndi, Úilmar Fjeldheim bak-
arameistari, frú Sigrid Sivertsen
og Randolf Arnesen fulltrúi.
Formaðurinn setti fundinn með
ræðu og hóf máls með því að
fagna friðinum og frelsinu en
jafnframt að bera fram árnað-
aróskir um samvinnustarfið,
sem nú mætti aftur hefja í
frjálsu þjóðfélagi. Sérstaklega
bauð hann frú Sigrid Sivertsen
velkomna eftir 17 mánaða fang-
eísisdvöl. Jens Hagen stjórnar-
fulltrúi var enn ekki kominn
heim frá fangelsisvist í Þýzka-
landi.
Formaðurinn þakkaði full-
trúunum samstarfið á hinum
liðnu, erfiðu árum og lét í ljós
þá von og trú, að andi sam-
vinnunnar, sem á stríðsárunum
hefði geymzt frjáls og óháður,
mætti leysa öll vandamál í nú-
tíð og framtíð.
Nýlega eru komin út nokkur
samvinnurit hjá bókaútgáfu N.
K. L. Af þeim mætti nefna
„Kjenner De Kooperationen“
eftir Reider Hansen, „Sam-
virkelag i Hedemark“, „Sam-
virkelag i Burkerud", „For-
bruksforeninger i Rogaland",
„Samvirkelag i Nordland" og
„Samvirkelag paa ,Sörlandet“,
allar eftir Randolf Arnesen og
prentaðar. í trássi við þýzku yf-
irvöldin. Þá er ein bók eftir
sama höfund í prentun, og
nefnist hún „Samvirkelag i
Tröndelag“.
Sænska samvinnusambandið
hefir tilkynnt, að það muni
halda áfram hinum árlegu
styrkveitingum til sex sam-
vinnumanna frá hinum Norð-
urlöndunum, sem stunda vilja
nám við Jakobsberg lýðháskóla,
en hann er, sem kunnugt er,
rekinn að nokkru leyti fyrir at-
beina þess. Samkvæmt þessu er
einn íslendingur nýlega farinn
til Svíþjóðar og mun dveljast
þar fram á næsta vor.
Sænska sambandið gefur út
vikublað eitt, er „Vi“ nefnist,
smekklegt að útliti og mynd-
skreytt. Efnið er að mestu leyti
almenns eðlis, eins og gengur
og gerist um slíka útgáfustarf-
semi', sögur, fróðlegar greinar
og fréttir, innlendar og erlend-
ar, sérstakar síður fyrir kven-
tízku og barnagaman, kvik-
myndadálkar, myndasögur,
skrítlur og rabbpistlar um allt
milli himins og jarðar. í tölu-
blaðinu, sem út kom laugardag-
inn 13. október, birtist grein
með fyrirsögninni „Island,
gammalt land som kastats di-
'rekt inn i flygálden". Er þar
skýrt frá gleði Svíanna yfir að
fá Íslandssíldina aftur, en að
öðru leyti fjallar hún um nú-
tímamennipguna hér á landi
og framfarir stríðsáranna. Sér-
staklega er getið um hiö nýja
gistihús K.E.A. og önnur fyrir-
tæki þess.
Bréfaskóli sænska sambands-
ins er nú orðin stór og voldug
menningarmiðstöð, og nemur
fjöldi þátttakenda tugum þús-
unda. Kennsla er með tvennu
móti, þ. e. a. s. einstaklings-
kennsla og flokkakennsla. Fer
síðarnefnda skipulagið fram
með þeim hætti, að nokkrir
vinna saman úr verkefnum
skólans, en einn er útnefndur
námstjóri.
Christmas Möller um
samviimulireyfinguna
Hinn kunni danski stjórn-
málamaður, Christmas Möller,
sem nú er formaður íhalds-
flokksins, er ekki hræddur við
að láta í ljós skoðanir sínar um
gildi samvinnunnar. í bók
sinni, sem hann ritaði í Lon-
don, kemst hann að þeirri nið-
urstöðu, að framfarirnar í
Danmörku síðustu hundrað ár
jeigi mestu rætur sínar að rekja
til lýðháskólarekstursins og
samvinnuskaparins. Og í við-
tali við blaðið „Zusomasjon".
segist hann trúa því, að sam-
vinnan eigi mörg framtiðar-
verkefni, þessi sjálfstæða og
lýðfrjálsa stefna, sem fyrst og
fremst þjóni hagsmunum þjóð-
félagsins, en alls ekki dutlung.-
um einstaklinganna.
í framhaldi þessara hugleið-
inga verður svo vikið að ýmsum
þeim málum, sem eru nauð-
synjamál fólksins í þorpunum,
og grípa ýmislega inn í þetta
efni. Fólkið, sem vinnur við út-
veg og fiskiðnað þorpanna, þarf
margs með.
Og það er blátt áfram al-
hliða viðreisn og uppbygging
þessara vanræktu staða, sem
fyrir liggur. Það starf verður að
vinna, ef útgerð frá hinum ýmsu
höfnum á að vera möguleg. Hér
er annað hvort að duga eða
drepast. Ég trúi því, að allir
BORGARNES
Af tilviljun er til sölu góður
amerískur hermannaskáli hjá
Borgarnesi. í honum er. talsvert
af timbri og texi. — Uppl hjá
Eggert á Bjargi.
þeir, sem sjá þörfina og vilja
sinna henni, taki höndum sam-
an í hollri þjónustu við land sitt
og þjóð. Frh.
KaupféLög!
Samvinnuþættir II eru nýlega komnir út. —
Sendið pantanir yðar sem fyrst.
Samband. ísi
- samvinnufélaga
(frœðslu- oíf félmismáladeild)
Aðvörun
írá hcraðslseknliiuin í Hcykjavík um útlcnd-
an nærfatnað.
Þar sem enn hefir orðið vart svæsins húðkvilla, sem
virðist'mega rekja til þess, að sjúklingarnir hafi geng-
ið í útlendum nærfatnaði, óþvegnum, eru menn, enn á
ný, samanber útvarpsauglýsingu landlæknis frá 25.
maí 1944, alvarlega varaðir við að nota slíkan nær-
fatnað fyrr en eftir að hann hefir verið soðinn og
vandlega skolaður.
Héraðslæknirinn í Reykjavík, 29. nóv. 1945.
Magnús Pétursson.
Kaupmenn
og kaupfélög
SSarnavatinar fifririit/1/jandi.
Geitarullarfiarn í 5 litum, nýhomið.
Höfum fenfiið 9iVitalon“ T\ylon tannburstu
frá I/. S. A.
Heildverzl. Joh. Karlssonar & Co.
Þingholtsstrætl 23. —— Síini 1707.
Tilkynnmg
frá Nýbyggingarráði
Nýbyggingarráð auglýsir hér með, að frestur sá til að skila um-
sóknum um togara s smíðaða í Bretlandi, sé framlengdur til 15.
desember næstkomandi.
Níýbyííííiniíarráð.

• Stór bóli um líf og starf og samtíð listamannsins mikla Leonardo da Vinci eftir rússneska stórskáldið Dmitri Mereskowski, í þýðingu Björgúlfs læknis Ólafssonar er komin í bókaverzlanir Leonardo da-Vinci var furðulegur maður Hvar sem hann er nefndur i bókuih, er eins og menji skorti orð tii þess að lýsa atgerfi hans og yfirburðum. 1 ,JEncyciop(rdia Bnlanmca" (1911) er sagt, uð sagan nefni engan mann, sem sé hans jafningi n si’iði visinda og lista og óhugsandi sé, að nokkur maður hefði tnit tíl að afkasto hundiaðnsta parti af öllu pvi, sejn hann fékkst við Leonardo da Vinct var óviðjafnanlegur mdlari. En hann var lika uppfinningamaðnr d við Edison, eðlisfraðingur, stcrrðfraðingur, stjömufraðingur og hervélafraðingur Hann fékkst við rannsóknir i Ijósfraði, Uffrrrafurði og stjórnfraði, andlitsjall manna og fellingar i klaðum athugaði hann vandlega. s Söngmaður var Leonardo* góður og ték sjdlfur á hljóðfari Enn fremur ritaðí hann kynstrin ölt af dagbókum, en - list hans hefir gefið honum orðstír, sem aldrei deyr. Þesst bók um Leonardo da Vinci er saga um manninn, er fjöthafaslur og afkasta■ mtstur er talinn allra manna, er sögur fara nf, og etnn af mestu listamönnum veraldor. í bókinni eru um 30 myndir af listaverkum. H.F. LEIFTUR, Reykjavík.

Orðsending til kaupenda Tímans
Ef kaupendur verða fyrir vanskilum á blaðinu, eru þeir vin-
samlega beðnir að tilkynna það afgreiðslunni 1 síma 2323.