Tíminn - 01.02.1946, Blaðsíða 1

RITST JÓRASKRIFSTOFUR:
EDDUHÚSI. Lindargðtu 9 A
Símar 2353 og 4373
OG AUGLÝSINGASKRIFSTOFA:
EDDUHÚSI, Lindargötu 9A
Siml 2323
AFGREIDSLA, INNHEIMTA
30. árg. Keykjavík, föstudaginii 1. fehrnar 1946 | 21. blaS
r ■ ■ ■■■ ■■ ■ ■ r | ■ | »
anna í nokkrum kaupstööum
Hér fer á eftir yfirlit um úrslit sveitarstjórnarkosninga í þeim
kauptúnum, sem ekki hefir áður verið skýrt frá hér í blaðinu.
Rikisstjórnin hefir alveg vanrækt að útvega
markaði og tryggja nóg skip til fiskflutninga
Yfirieitt sýna þessi úrslit, eins og hin fyrri, mikið fylgishrun hjá
íhalðinu og má t. ð. benða á Ólafsvík og Bílðuðal því tU sönnunar.
Hellissanður.
Á kjörskrá voru 223, en at-
kvæði greiddu 149. Listi Al-
þýðuflokksins fékk 40 atkvæði
og einn mann kjörinn, listi
Framsóknarflokksins fékk 20
atkvæði og einn mann kjörinn,
listi Sósíalistaflokksins fékk 24
atkvæði og einn mann kjörinn,
listi Sjálfstæðisflokksins fékk
60 atkvæði og 2 menn kjörna
Við seinustu kosningar fékk
Alþýðuflokkurinn 73, Fram-
sóknarflokkurinn 27, íhaldið 47
og utanflokka 22.
Ólatsvík.
Á kjörskrá voru 245, en at-
kvæði greiddu 187. Listi frjáls-
lyndra vinstri manna (Fram-
sóknarflokksins og Alþýðu-
flokksins) fékk 106 atkvæði og
3 menn kjörna, Listi Sjálfstæð-
isflokksins fékk 68 atkvæði og
2 menn kjörna.
Við seinustu kosningar fékk
Framsóknarflokkurinn og Al-
þýðuflokkurinn 103, en íhaldið
69 atkvæði.
Stykkishólmur.
Á kjörskrá voru 399, en at-
kvæði greiddu 352.
Listi Alþýðuflokksins hlaut 70
atkvæði og einn mann kjörinn.
Listi Framsóknarfl. hlaut 76
atkvæði og 2 menn kjörna.
Listi Sósíalistaflokksins fékk
33 atkvæði og engan kjörinn.
Listi Sjálfstæðisflokksins fékk
173 atkvæði og 4 menn kjörna.
Auðir seðlar voru 9 og 7 ógildir.
Við seinustu kosningar fékk
Sjálfstæðisflokkurinn 152 atkv.,
Framsóknarfl. og utanflokka-
menn 71, Alþýðufl. 55 og óháðir
33 atkv.
Patreksfjörður.
Á kjörskrá þar voru 480, en
atkvæði greiddu 376. Listi Sjálf-
stæðisflokksins fékk 227 at-
kvæði og 5 menn kjörna, listi
vinstri manna og óháðra fékk
111 atkvæði og 2 menn kjörna.
Auðir seðlar voru 31 og 7 ógildir.
Við seinustu kosningar fékk
Framsóknarflokkurinn 104,
Sj álfstæðisflokkurinn 148 og
Alþýðuflokkurinn 92.
Bíldudalur.
Þar féllu atkvæði þannig, að
listi Alþýðuflokksins og komm-
únista fékk 51 atkvæði og einn
mann kjörinn, listi Framsókn-
arflokksins fékk 74 atkvæði og
2 menn kjörna, listi Sjálfstæð-
isflokksins fékk 89 atkvæði og
2 menn kjörna.
Við seinustu kosningar fékk
Framsóknarflokkurinn og Al-
þýðuflokkurinn 98, en íhaldið
106.
Flateyri.
Á kjörskrá voru 284, en at-
kvæði greiddu 159. Listi frjáls-
lyndra (Framsóknarmenn og
jafnaðarmenn) fékk 104 atkv.
og 4 menn kjörna, én listi ó-
háðra fékk 50 atkvæði og einn
mann kjörinn.
Við seinustu kosningar fékk
Framsóknarflokkurinn og Al-
þýðuflokkurinn 119, en íhaldið
93.
Bolungarvík.
Á kjörskrá þar voru 414, en
atkvæði greiddu 329. Listi Al-
þýðuflokksins hlaut 110 atkvæði
og 2 menn kjörna, listi Sósíal-
istaflokksins hlaut 49 atkvæði og
einn mann kjörinn, listi Sjálf-
stæðisflokksins hlaut 159 at-
kvæði og 4 menn kjörna. Auðir
seðlar voru 9 og 5 ógildir.
Við seinustu kosningar fékk
Sjálfstæðis- og Framsóknar-
flokkurinn 149, Alþýðuflokkur-
inn 65.
Hvammstangi.
Á kjörskrá voru 169, en at-
kvæði greiddu 145.
Listi Alþýðufl. hlaut 35 atkv.
og einn mann kjörinn.
Listi Framsóknarfl. fékk 33
atkvæði og einn mann kjörinn. |
Listi Sjálfstæðisfl. fékk 32
atkv. og engan kjörinn. I
Listi verkamanna fékk 41 at-
kvæði og einn kjörinn.
3 seðlar voru auðir og einn ó-
gildur.
Við seinustu kosningar fékk
Sjálfstæðisflokkurinn 24 atkv., i
Framsóknarfl. og Alþýðufl. 73
og kommúnistar 28.
4
Skagaströnd.
Á kjörskrá voru 230, en atkv.
greiddu 185.
A-listinn (frjálslyndir og ó-
háðir), hlaut 113 atkv. og 3
menn kjörna.
B-listinn (Sjálfstæðismenn)
hlaut 60 atkv. og 2 menn kjörna.
12 seðlar voru auðir og ógildir.
Við seinustu hreppsnefndar-
kosningar á Skagaströnd fékk
Sjálfstæðisflokkurinn 57 at-
kvæði, Framsóknarflokkurinn
35 og vérkalýðsfélagið 14.
Frá réttarköldurLum í Niirnberg
«mm mm SM
Mynd þessi er frá réttarhöldunum í Niirnberg. I'eir Göring og Iless eru
að tala saman og virðast í góðu skapi, en Ribbentrop situr hjá og virðist
áhyggjufullur. i
Fara þeir ekki aö lækka
heildsalaálagninguna ?
\íi rcynir til ]»rautar á fulltrúa koinmúiiista
og' Alþýðuflokksins í viðskiptaráðinu og
ríkisstjórninni.
Það mun verða skorið .úr því nú um mánaðamótin, hvort Al-
þýðuflokkurinn og kommúnistar þora að standa við sín stóru
orð um lækkun heildsalaálagningarinnar. Fulltrúar þessara flokka
höfðu undirbúið slíka lækkun um miðjan síðastl. mánuð, en
frestuðu henni fram yfir mánaðamótin eftir beiðni ríkisstjórnar-
innar
Hrakför kommúnista
í Sjómannafélaginu
Aðalfundi Sjóm.fél. Rvíkur
er nýlega lokið. Áður hafði farið
fram skrifleg stjórnarkosning,
sem stóð yfir í margar vikur.
Kommúnistar höfðu ætlað sér
að ná stjórninni úr höndum
jafnaðarmanna og því stillt
upp ýmsum vinsælum mönnum,
er ekki fylgdu þeim. Árangur-
inn varð samt minni en til var
ætlast. T. d. fékk Sigurjón Ól-
afsson, sem var í kjöri í for-
mannssæti í 26. sinn, 576 atkv.,
en Guðmundur Guðmundsson,
sem kommúnistar buðu fram,
þótt ekki muni hann fylgja
þeim, fékk 190 atkv. Allir frá-
farandi stjórnarmenn voru end-
urkjörnir með svipuðum at-
kvæðamun.
í sjómannafélaginu eru nú
um 1522 félagsmenn. Sjóðir
félagsins nema nú um 227 þús.
kr.
Sauðárkrókur.
Á kjörskrá þar voru 595.
Listi Alþýðufl. fékk 142 atkv.
og 2 menn kjörna.
Listi Framsóknarfl. fékk 95
atkv. og 1 mann kjörinn.
Listi Sósíalistafl. fékk 55 at-
kvæði og 1 mann kjörinn.
Listi Sjálfstæðisfl. fékk 162
atkv. og 3 menn kjörna.
17 seðlar voru auðir og einn
ógildur.
Við seinustu kosningar fékk
Sjálfstæðisflokkurinn 180 atkv..
Framsóknarfl., Alþýðufl. og Sós-
íalistafl. 265 atkv.
Hrísey.
Þar féllu atkvæði þannig, að
A-listinn fékk 39 atkvæði og
einn mann kjörinn, B-listinn
fékk 41 atkvæði og einn mann
kjörinn, D-listinn fékk 71 at-
kvæði og 3 menn kjörna.
Við seinustu kosningar fékk
íhaldið þar 97 atkvæði en óháð-
ir og utanflokka 60 atkvæði.
(Framhald á 8. slðu)
Eins og áður hefir veric? skýrt
frá, hafa Alþýðuflokksmenn og
kommúnistar haft meirihluta í
þeirri deild Viðskiptaráðsins,
sem fjallar um vefðlagsmálin
síðan um haustið 1944. Þessi
meirihluti þeirra hafði horft að-
gerðalaus á það talsvert á ann-
að ár, að heildsalarnir hefðu í
lögleyfða álagningu um 50 milj.
kr. á ári, ef marka má frásögn
Þjóðviljans. Óánægja almenn-
ings yfir þessu varð þess samt
valdandi, að þessir fulltrúar
settu rögg í sig nú fyrir kosn-
ingarnar og hugðust að lækka
álagningu eitthvað um miðjan
síðastl. mánuð. Ráðherrar Sjálf-
stæðisflokksins risu að vonum
öndverðir gegn þessu, þvi að
„allra stétta flokkurinn“ verður
jafnan einnar stéttar flokkur,
þegar í odda skerst milli hags-
muna almennings og gróða-
manna. Niðurstaðan varð sú, að
stjórnin féllst á að fresta
þessu máli fram yfir 1. febr
Jafnframt mun ráðherra Sjálf
stæðisflokksins hafa látiö skína
í það, að þeir gætu heldur fall-
ist á lækkun smásöluálagning-
arinnar en heildsöluálagningar-
innar.
Ráðherrar Sjálfstæðisflokks-
ins hafa vafalaust gert sér þær
vonir, að gætu þeir fengið þessu
máli frestað fram yfir bæjar-
stjórnarkosningar, myndi þeim
takast að fá því frestað til fram-
búðar, þar sem þetta hefði ver-
ið meira „kosningabomba" en
alvörumál hjá kommúnistum og
Alþýðuflokknum. í kosninga-
baráttunni munu smalar íhalds-
ins líka hafa látið skína óspart
í þetta. ,
Reynslan sker nú úr því, hvort
Uþýðuflokkurinn og kommún-
istaflokkurinn bregðist enn ve!
við þessum óskum íhaldsins or
'ralda áfram að vera sömu
verndarar heildsalanna og þeir
'■>afa nú verið á annað ár. Eii
’ióst mætti þeim vera, að su
rernd getur ekki haldist lengur
Vn þess að henni verði veitt av.-
hygli af alþýðu landsins.
Ef aflabrögð verða sæmileg, getur stöðv-
un vofað yfir útgerðinni
Það virðist ætla að sækja í svipað horf hjá ríkisstjórninni í
lisksölumálunum og á síðastl. ári. Vegna undirbúningsleysis og
skipulagsleysis getur auðveldlega svo farið, að útgerðin stöðvist
að meira eða minna Ieyti. Gæftaleysið, sem hefir verið í fle§t-
um verstöðvum fram að þessu, hefir átt mestan þátt í því, að
cnn hefir ekki komið í ljós jafnskýrt og ella, hve illa hefir ver-
ið haldið á þessum málum.
Markaðsöllun
vanrækt.
Við því mátti alltaf búast, að
einhverjar takmarkanir yrðu
settar á fisksöluna í Bretlandi,
þótt þær yrðu ekki eins stór-
felldar og raun er á orðin.
Stjórnin átti því strax að hefja
viðræður við Breta um þessi mál
á síðastl. sumri, svo að hún gæti
vitað með nægum fyrirvara,
hvers mætti vænta þaðan. Jafn-
framt þurfti svo að senda er-
indreka til þeirra landa, bæði
í Evrópu og Ameríku, er lík-
legust voru til að kaupa fisk
af okkur og afla okkur markaða
þar. Þetta verk, sem hefði átt
að gerast strax á siðastl. hausti,
er enn ógert að mestu. Það var
fyrst nú eftir áramótin, sem
stjórnin sendi slíka erindreka til
meginlands Evrópu. Til Ameríku
hefir hún engan mann sent í
þessum erindagerðum, svo vitað
sé. Dyggð stjórnarinnar er það
ekki að þakka, þótt Sölumiðstöð
hraðfrystihúsanna hafi tekizt að
útvega nokkurn markáð fyrir
solu á hraðfrystum fiski þar.
Til samanburðar má geta þess,
að Danir selja nú fisk til margra
bjóða á meginlandi Evrópu.
Slíkt hið sama myndum við að
öllum líkindum vera farnir að
gera, ef islenzk stjórnarvöld
hefðu haldið vel á þeim málum.
Sú vanræksla er þó kannske
stærst að reyna ekki að auka
fisksöluna til Ameríku. Stafar
það jöfnum höndum af því,
hve vel það kemur sér að fá
dollara fyrir fiskinn og hve lík-
legt það er, að þar verði bezti
marksðurinn í framtíðinni.
Eitt helzta loforð, sem stjórn-
in gaf, þegar hún kom til valda,
fiallaði um öflun nýrra mark-
■>ða. Fátt hefir stjórnin van-
-ækt meira og til beirrar van-
-ækslu má rekja að miklu leyti
óvissuna og glundroðann, sem
nú er ríkjandi I fisksölumálun-
um.
v«ntHn flutnmga-
skipa.
Annað verkefni, sem stjórnin
þurfti að sinna og ekki var síð-
ur þýðingarmikið, var útvegun
nægilega margra skipa til að
annast fiskflutningana. Athug-
un, sem gerð var á þessum mál-
um í fyrra, leiddi í ljós, að ís-
lenzku skipin voru hvergi nærr;
einfær um flutningana. Þes.‘
vegna voru allir sammála um að
íeigja færeysku skipin yfir vetr-
arvertíðina, þótt mjög illa hefð’
verið haldið á undirbúningi þesr
máls af hálfu íslenzkra stjórn-
arvalda. Auk þess fengust þá
nokkur ensk skip til flutning-
anna og tvö skio Eimskipafé-
íagsins fengust við þá um tíma
Af þessu mátti því strax draga
bá ályktun að útvega þyrfti í
•"etur eitthvað af erlendum
kiDakosti til viðbótar við ís-
’^nzku skipin, ef flutningarnir
ættu að vera tryggðir. Stjórn-
'nni bar því að reyna að útvega
rlend skip til þessara flutninga
'Jún mun hins vegar hafa lítið
eða ekkert gert í þeim efnum,
fhaldið og komm-
únistar skríða
saman á ísafirði
Það reyndist sannspá, að I-
haldsmenn og- kommúnistar
myndu fljótlega skríða saman
eftir kosningarnar, þótt þeir
þættust berast á banaspjótum
Ifyrir þær og teldu þá hverja
aðra óalandi og óferjandi. Á
ísafirði, þar sem kommúnistum
og ihaldsmönnum tókst að ná
mcirihlutanum, hafa þeir þegar
hafið samstarfið og kjórið Siff-
urð Bjarnason alþm. til að vera
forseta bæjarstjórnar. f mála-
myndarskyni var Alþýðuflokkn-
um boðið að taka þátt í sam-
vinnunni og lagður fyrir hann
málefnasamningur, sem þessir
flokkar höfðu gert með sér og
bersýnilega hafði verið búið aö
ganga frá fyrir kosningarnar.
Alþýðuflokkurinn hafnaði þessu
tilboði.
■ Þetta sannar það eins glöggt og
j verða má, að samskonar sam-
j starf hefði hafizt hér i bæjar-
I stjórninni, ef íhaldið hefði misst
meirihlutann, eins og það sjálft
gerðl ráð fyrir. Að ellum lík-
indum hefir málefnasamningur
þeirra Bjarna og Sigfúsar verið
i tilbúinn og undirritaður fvrir
j kosningar, alveg eins og á ísa-
l firði. Óvænt kosningaúrslit hafa
i hins vegar lcitt til bess, að hér
) mun sáttmálinn ekki koma í
j dagsljósið.
enda er enginn árangur sýni-
legur.
Sagan er þó ekki öll sögð með
þessu. Um seinustu áramót á-
kvað stjórnin svipað hámarks-
verð á fiski og í fyrravetur.
Slíkt var nauðsynlegt vegna út-
vegsmanna og sjómanna. Hins
vegar var vitanlegt, að þessi ráð-
stöfun gekk mjög nærri flutn-
ingaskipunum, þar sem há-
marksverðið hafði lækkað í
Bretlandi. Stjórnin þurfti þvl að
gera jafnhliða einhverjar ráð-
'tafanir til að draga úr útgerð-
arkostnaði flutningaskipanna.
'’esar aðgerðið vanrækti hún aÞ
*æg. Eigendur flutningaskip-
’nna hafa þvi hafist handa um
vð fá áhættuþóknunina lækk-
iða og skipverjum fækkað. Þeg-
ar ekki náðist samkomulag um
betta, sögðu þeir samningun-
>m upp, en sú ráðstöfun mun
^kki koma að tilætluðu gagni,
bar sem uppsögn samninganna
rið sum stéttarfélögin, m. a.
Sjómannafélagið, er bundin við
\ramót. Samkomulagstilraun-
’r, sem reyndar hafa verið und-
xnfarið, hafa ekki borið neinn
írangur. Náist ekki samkomu-
lag um einhverja tilslökun, er
líkiegt að meginþorri flutninga-
kipanna stöðvist. Stærstu skip-
;n munu að líkindum fást til að
para 1—2 terðir í tilraunaskyni,
m hætta þá, ef halli verður á
Butningunum. Hins vegar er
^afasamt, hvort smærri skipin
breyfa sig nokkuð, nema veru-
’eg tilslökun fáist.
Vegna þess að stjórnin hefir
vanrækt að fá erlend skip til
(Framhald á 8. slðu)