Tíminn - 01.02.1946, Blaðsíða 6

6
TÍMEVIV, föstndaglim 1. febrúar 1946
21. Matf
WlnningarorB:
Sölvi Sigfússon
bóndl í Snjóholti.
Þann 20. okt. s. 1. andaðist að
heimili sínu / Snjóholti, Sölvi
bóndi Sigfússon, eftir alllanga
vanheilsu.
Hann var fæddur í Snjóholti
7. marz 1874, sonur Sigfúsar
Jónssonar og Þórunnar Jóns-
dóttur konu hans, sem bjuggu
þar tugi ára. Jón Einarsson,
faðir Sigfúsar, bjó þar og all-
langt skeið og var þá hrepp-
stjóri í Eiðaþinghá. Jón þessi
var annáJaður greindarmaður
og ritari góður. Um það ber vott
m. a. hreppstjórabók gömul frá
öldinni sem leið.
Sölvi ólst upp i foreldrahús-
um í stórum systkinahópi. Á
unga aldri gekk hann á Eiða-
skóla og síðar á Möðruvalla-
skólann og lauk þar prófi laust
fyrir aldamótin. Árin þar á
eftir stundaði hann bama-
kennslu á vetrum og vann jarða-
bótastörf víðsvegar hjá búnað-
arfélögum og þótti einkar lag-
inn við þau störf.
Árið 1911 kvæntist Sölvi
Kristínu Á. Ingólfsdóttur frá
Svínafelli í Hjaltastaðaþinghá,
Björnssonar bónda þar og Þór-
unnar Friðriksdóttur konu
hans.
Reistu þau. hjónin bú í Vest-
dal i Seyðisfirði og dvöldust
þar nokkur ár, síðan fluttust
þau að Snjóholti 1917. Börn
þeirra eru: Laufey, starfsstúlka
við Kristneshæli, Þórunn og
Þórólfur bóndi bæði heima i
föðurgarði.
Sölvi var eins og hann átti
ætt til að rekja, gæddur góðri
greind, fróður og frábærlega
minnugur um ættfræði og per-
sónusögu Austfirðinga ekki sízt
þeirra sem fluttust til Vestur-
j heims á árunum þegar hann
var unglingur í Snjóholti.
Sölvi Sigfússon
Ættfræði og sagnvisindi sem
fræðigreinar munu honum hafa
verið einna hugstæðastar, en
erfiðar kringumstæður og van-
heilsa vörnuðu honum að lesa
sér til, eða rita/ niður nokkuð
að ráði um þessi efni. Mun Sölvi
því hafa verið á rangri hillu í
lífinu, þó aldrei heyrðist æðru-
orð eða kvörtun af hans munni
hvað það snerti.
Sölvi var enginn þrekmaður
að burðum til, en hann verður
frændum og kunningjum lengi
minnisstæður fyrir hressilegt
málfar sitt og prúða framkomu.
, Þ, J. Brv.
ÁTTRÆÐIJR:
Friðfinnur Sigurðsson
í Rauðuskrlðu.
Hinn 16. júli s. 1. varð Frið-
finnur Sigurðsson í Rauðuskriðu
í Aðaldælahreppi áttræður.
Hann er fæddur að ~Hóli 1
Köldukinn 16. júlí 1865. Foreldr-
ar hans, Sigurður Sigurðsson og
Helga Jónatansdóttir, bjuggu
lengi á Halldórsstöðum í sömu
sveit. Af börnum þeirra, auk
Friðfinns, eru enn á lífi þeir
Sigurður fyrrv. hreppstjóri á
Landamóti, nú háaldraður, og
Kristján á Halldórsstöðum, báð-
ir alkunnir atgervismenn norð-
ur þar, og Sigriður á Halldórs-
stöðum.
Friðfinnur fluttist frá Hall-
dórsstöðum að Rauðuskriðu vor-
ið 1897 og hefir búið þar rausn-
arbúi síðan, unz hann lét af
búskap fyrir fáeinum árum.
Hann er tvíkvæntur. Fyrri
kona hans var Guðný Sigur-
bjarnardóttir, fósturdóttir Árna
í Skriðu Magnússonar. Hún and-
aðist eftir 8 ára sambúð þeirra
frá 3 ungum börnum 1901.
Síðari kona Friðfinns er Guð-
rún Bjarnadóttir frá Krókum í
Fnjóskadal, hin mætasta kona,
og haaf þau eignazt 2 börn.
Áhugi Friðfinns í Skriðu fyrir
öllum umbótamálum, er hér-
aðskunnur. Og hefir hann jafn-
an lagt slíkum málum lið af
heilum huga og ósérplægni, því
enginn hlutur er fjær hans
skaplyndi en að standa hjá og
hafast ekki að.
Jafnan hafði Friðfinnur fyrir
stóru heimili að sjá og átti gott
bú og annaðist það af stakri
atorku og ráðdeild. Þó hefir
hann ætíð haft tíma til að sinna
fjölmörgum aukastörfum, sem
hann hefir verið kvaddur til að
gegna á langri ævi, rækt þau
af alúð og trúmennsku og látið
sitja fyrir sínum einkamálum
og hagsmunum.
Aldur sinn ber hann prýði-
lega og gengur enn að erfiðis-
vinnu.
Ennþá fer hann á engi tu
heyskapar hvern færan dag á
slætti. Enn hirðir hann skepnur
á vetrum. Enn er hann að vega-
vinnu á vorum með þeim tví-
tugu og þrítugu. Enn sækir hann
sveitarfundi 1 Aðaldal. Enn
mætir hann sem fulltrúi á
fundum Kaupfélags Þingey-
inga. Enn sækir hann þingmála-
fundi i sínu héraði. Og enn er
hann kvaddur til opinberra
starfa í sveit sinni.
Það má nærri geta, að það er
enginn meðalmaður, sem svo
endist þrek áttræðum. Enda
hafa honum verið falin fleiri
störf en ég hirði öll upp að telja.
Fyrir 56 árum gerðist hann
einn af stofnendum Sparisjóðs
Kinnunga og er samábyrgðar-
maður hans enn i dag. Sýnir
það glöggt þol hans og úthald
við hvert mál og verkefni, sem
hann er viðriðinn.
Hann var einn af stofnendum
jarðabótafélags Aðaldæla og sá
eini, sem enn er á lífi af þeim.
Einn af stofnendum rjómabús
Þingeyinga. Deildarstjóri í K. Þ.
um 20 ára skeið og fulltrúi á
fundum þess miklu lengur.
Hefir setið í sóknarnefnd og
fræðslunefnd langa tíma og
verið formaður í lestrarfélagi
sveitarinnar. Sáttanefndarmað-
ur lehgi og úttektarmaður í 38
ár. Umsjónarmaður var hann
við kláðaböðun 1 -sinni sveit,
þegar hún var fyrirskipuð og
framkvæmd upp úr aldamótun-
um. Átti sæti í hreppsnefnd Að-
aldælahrepps í 25 ár. Var verk-
stjóri við vegagerðir í sama
hreppi í 32 ár. Og svo mætti
lengur telja. En raunar eru
þetta allt aukaatriði.
Aðalatriðið er að Friðfinnur
Sigurðsson hefir verið bóndi af
lífi og sál alla ævi og er það
enn.
Þol og þrautseigja hefir ein-
kennt hvert hans verk og af-
dráttarlaus ósérhlífni við að
framkvæma allt, sem hann taldi
rétt vera.
Slíkir hljóta af sjálfu sér að
gerast stoð og stytta sinnar
sveitar, síns héraðs og þjóðar-
innar í heild.
Um langt árabil var Friðfinn-
ur hæsti útsvarsgreiðandi í
sinni sveit og hjálparhella mörg-
um manni á ýmsa lund 'aðra.
Hvers manns vandræði vildi
hann jafnan leysa með lagi og
lipurð. Hann fór vel með skepn-
ur sínar og ætlaði þeim nóg
fóður hverju sinni og gat auk
þes oft miðlað heyi í harðind-
um, stundum í stórum stíl. En
harðinda-vor voru tíð á búskap-
Mfnniugarorð:
Benjamín Jónsson
frá Raukatiuigu.
Sam.vinn.um.enn!
Munið að brunatryggingar húsa og hús-
muna eru mikilsverður þáttur í einstaklingsör-
yggi nútimans.
Samband ísl. samvinnufélaga
Sláturfélag Suðurlands
Reykjavík. Sími 1249. Símnefni: Sláturfélag.
Reykhús. - Frysihús.
IVIðursuðuverksmiðja. — Rjúgnagerð.
Framleiðir og selur í heildsölu og smásölu: NiOur-
soOið kjöt og fiskmeti, fjölbreytt úrval. Bjúgu og alls
konar áskurO á bravð, mest og bezt úrvai á landinu.
Hangikjöt, ávaUt nýreykt, viðurkennt fyrir gæði.
Frosið köt alls konar, fryst og geymt í vélfrystihúsi
eftir fyllstu nútímakröfum.
Verðskrár sendar eftir óskum, og pantanir afgreiddar
um allt land.
Lauf í vindi lífs er bið
S. B.
Lífi mannsins má líkja við
laufgaða eik, sem breiðir krón-
una móti sumri og sól.Svo koma
hauststormarnir og hrista hin
fögru blöð unz þau fölna og
falla til jarðar. Þegar fyrsti
snjórinn breiðir blæjuna yfir
jörðina stendur stofninn ber
eftir og bíður áframhaldandi
lífs.
Þann 3. desember lézt í Landa
kotsspítala Benjamín Jónsson
frá Haukatungu, eftir nær 2ja
mánaða legu af völdum bíl-
slyss. Ekki skal farið mörgum
orðum um ævi þessa hljóðláta
manns, sem svo lítið lét á sér
bera á vegferð lífsins. Benjamín
var fæddur 18. júlí 1887 að Söð-
ulsholti í Eyjahreppi. Foreldrar
hans voru þau hjón Jón Jóhann-
esson og Kristín Benjamíns-
dóttir frá Dalsmynni. Ekki er
rúm til að rekja. ætt hans hér,
en hann átti til stórmenna að
telja í ættir fram. Kornungur
missti Benjamín föður sinn. Ólst
hann upp með móður sinni til
fullorðinsára og gerðist þá stoð
móður sinnar og ungrar systur,
eftir lát stjúpföður sins. Þau
mæðgin bjuggu 1 Haukatungu
til ársins 1931, að Kristín hætti
búskap og fluttist með dóttur
sinni að Snorrastöðum til
tengdasonar síns, Sveinbjarnar
Jónssonar. Þau Benjamín og
Kristín ólu upp 2 fósturbörn,
sem bæði eru mjög mannvæn-
leg. Þriðja barnið, stúlku, ólu
þau upp til 10 ára aldurs eða
þar til hún lézt. Hún varð úti
ásamt bróður sínum 8 ára 1925
á Flesjustöðum á heimili for-
eldra sinna. Var þeim Benja-
mín sál. og Kristinu sár harm-
ur kveðinn við hið sviplega frá-
fall hennar.
Eftir að Kristín brá búi, var
Benjamín einn síns liðs. Átti
hann heimili uppfrá því hjá
Ingveldi Hrómundsdóttur i
Haukatungu. Var það heimili
honum mjög kært. En ekki fór
hjá því, að lífið yrði honum ein-
manalegt eftir skilnaðinn við
ástvinina og hina góðu móður
sem hann hafði lifað með frá
þvi að hann leit fyrst ljós dags-
ins. Þau höfðu borið saman
byrðar lífsins í blíðu og stríðu.
Heimili þeirra í Haukatungu var
ekki auðugt, þau bjuggu við lít-
il efni. En þar var auðlegð
hjálpfýsi og kærleika til allra
manna. Þar voru störfin unnin
hljóðlátt og blessun hvíldi yfir
litla heimilinu, sem sýndist vera
hið ytra, en var svo stórt hið
innra í kærleiksverkum sín-
um. Það, sem einkenndi
Benjamín sál., var bamslegt
hugarfar og góðvild til allra.
artið hans, einkum milli alda-
móta og 1922.
Skriðuheimili hefir jafnan
verið fyrirmynd að rausn, mynd-
arskap og gestrisni. Þau Frið-
finnur og Guðrún hafa og tek-
ið munaðarlítil börn og ungl-
inga í fóstur' og gengið þeim í
foreldrastað. Þau hafa alið önn
fyrir lasburða gamalmennum
hverju af öðru, sumum um
langa tíma og tekið lítil laun
fyrir og alls engin, nema þakk- 1
læti þeirra og traust. Og er þá I
að vísu vel borgað, þegar svo er. I
Af börnum Friðfinns eru 3 á
lífi, þeir Árni og Sigurður af
fyrra hjónabandi, bændur í
Skriðu, og Guðný af síðara
hjónabandi, búsett í Fagranesi
í Aðaldal, kona Sigurðar Guð-
mupdssonar.
Það er vafamál, að hinn ungi
öldungur fagni því nokkuð, að
um hann sé getið á prenti, þar
sem hann stendur nú á þeSsum
háþrepum ævinnar, því með
öllu er hann laus við að vilja
berast á eða sýnast..
En það er sálubót fyrir okkur
hin að virða fyrir okkur vand-
lega hina traustustu stofna af
eldri kynslóðinni. Ef við ger-
umst helzt til lingerð og sér-
hlífin, þá er þangað að líta eftir
fyrirmyndum. Þar eru kennarar
í þoli og þrautseigju og ósér-
plægni, er standa stöðugir og
uppréttir fram í háa elli —
standa á meðan stætt er.
Bj. G.
Varkárni í orðum og athöfnum
og var hann þar öðrum til fyr-
irmyndar. Hann var eftirsóttur
vegna verka sinna, sem unnin
voru með dyggð og trúmennsku.
Tryggð hans var órjúfandi til
þeirra, er sýndu honum vináttu.
Engum gat hann illt ætlað.
Urðu það því sár vonbrigði, ef að
hann varð þess var í fari þeirra,
sem hann bar traust til.
Þetta eru fáir drættir úr lífi
þessa prúða mahns. Mun hann
áreiðanlega hafa jafnast á við
þá, sem hærra ber á í því að á-
vaxta það pund, sem honum var
af forsjóninni úthlutað. Benja-
mín sál. var bókhneigður og las
mikið. Hann hafði einnig mikið
yndi af söng. Sjúkdómur hans
var útlegðartími sárrar reynslu.
Hann vonaði að mega halda
heilög jól með vinum sínum
heima á heimili hans. Úr djúpi
hryggðar og óyndis leitaði sál
hans upp til föðurins. ^jáning-
arnar bar hann með undirgefni
sannkristins manns. Var hann
einnig í hinu hinzta stríði öðr-
um til ógleymanlegrar fyrir-
myndar. Hin aldurhnigna móð-
ir, sem um mörg ár hefir setið
í myrkri, geymir nú fyrir hug-
skotssjónum bjartar minning-
ar um ástríkan son. Systir, vin-
ir og frændur þakka það, sem
hann gaf þeim. En það er fög-
ur minning ujfi góðan dreng.
Þegar fyrsti vetrarsnjórinn féll
yfir jörðina, fékk hann hvíld,
hið veika blað féll til jarðar,
— móti blasir eilífðin sem gef-
ur fyrirheit um óendanlegt
sumar. Þ. Þ.
Það, sem eftirminnilegast
verður í hugum margra hér í
Hornafirði, frá sumrinu, sem er
liðið, eru hljómleikar þeirra
feðga, Hallgríms Helgasonar
tónskálds og Helga Hallgríms-
sonar föður hans, er þeir héldu
hér á ferðalagi sínu um Austur-
landið. Hefir nefndur hluti
landsins orðið afskiptur af
heimsóknum listamanna og þó
alveg sérstaklega Hornafjörður-
inn, því að í fyrsta sinn í sögu
hans hafa listamenn sótt hann
heim og haldið fjölbreytta
hljómleika. Að vísu má áegja,
að fólk hér hafi eins og víðar,
fengið að njóta góðrar tónlistar
á vegum útvarpsins, ,og er það
góðra gjalda vert. En eftir heim-
sókn þessara ágætu listamanna,
munu menn finna bezt þann
reginmun, sem er á því, að
standa augliti -til auglitis við
listamennina sjálfa og teyga frá
þeim „af tónanna lindum“, og
því að hlusta á útvarp.
Það væri því sannarlega rétt
ráðið, að lista- og fræðimenn
ferðuðust um landið og miðluðu
fólkinu af nægtabrunni sínum.
Myndi- það áreiðanlega stuðla
að vaxandi menningu.
Hljómleikar þeirra feðga voru
fjölbreyttir. Fór þar á víxl fram
samleikur fiðlu og orgels og
blokkflautu og orgels, ásamt
einsöng. Var ánægjulegt að sjá
hið ágæta samstarf og samstill-
ingu þeirra feðga í listinni. Það
sem flutt var voru klassisk verk
eftir þekkta meistara.. En aðal-
þungamiðja hljómleikanna, var
þó kynning íslenzkra þjóðlaga,
með hinum ágætu raddsetnihg-
um Hallgrims ásamt mjög fræð-
andi fyrirlestri um hljómlistar-
mál og þjóðlögin íslenzku, sem
að þessu hafa verið helzt til
mikil olnbogabörn. Hallgrímur
— þessi Grieg okkar íslendingá
— hefir nú með snilldar radd-
setningum gamalla og nýrra
þjóðlaga sýnt, að hér er í upp-
siglingu sérkennileg og stór-
felld tónlist, sem er ávöxtur
af ekki svo litlum menningar-
arfi, til viðbótar við okkar
merkilegu sagnaritun. Ef til vill
sést hugsunarháttur þjóðar-
innar og saga jafnvel bezt af
þjóðlaginu, t. d. raunir hennar
og þrautseigja á liðnum öldum,
bjartsýni hennar, þrá 'og hug-
boð um hinn skínandi dag,
batnandi hag og vaxandi menn-
ingu. Það er sannarlega nauð-
syn hin mesta að Hallgrímur
FYLGIST MEÐ
Allir, sem fylgjast vilja með
almennum málum, verða að lesa
TÍMANN.
verði af þjóðfélaginú sem bezt
studdur til að vinna áfram að
þessu þjóðþrifamáli og eins að
æska landsins fái að njóta á-
hrifa hans og leiðsögu í þessum
efnum, meira en orðið er. Má
reyndar undarlegt teljast, að
slíkt hefir ekki verið gert, því
að okkar litla þjóðfélag og unga
lýðveldi má ekki við því, að fá
ekki að njóta allra sinna beztu
krafta.
Jafnframt því, að útbreidd er
fjölbreytt erlend tónlist, þarf að
efla og útbreiða þjóðlega tón-
list. íslenzk þjóðlög eru sér-
kennileg og einmitt þess vegna
má okkur ekki henda neitt
ræktarleysi, þar sem þau eiga í
hlut. Fyrir tónskáldin okkar eru
þau ómetanleg náma. Hætt er
við því, að í tónrænum efnum
verði við „vegnir og léttvægir
fundnir," ef öll nýsköpun á þvf
sviði hér er að mestu byggð á
eftiröpun ríkjandi tónlistar-
stefna. Líka má í þessu sam-
bandi minna á, að með meiri
eflingu heilbrigðrar tónlistar,
myndi hinn menningarspillandi
„jass“, sem svo ískyggilega hefir
rutl/ sér til rúms á síðustu árum,
dala og dvipa með öllu, áður
en lángir tímar líða.
Hallgrímur hefir þegar, þó að
ungur sé, sýnt með starfi sínu
að hann lifir fyrir listina og
hefir afkastað miklu sem merki-
legt tónskáld, við erfiða aðstöðu.
Ber því þjóðfélaginu skylda til
að styrkja hann, svo að hann
geti sem bezt unnið að þessu
mikla áhugamáli sínu, sem er
sköpun sérstæðrar, íslenzkrar
tónlistar.
Brekkubæ, Hornafirði. 16. okt. 1945,
Bjarni Bjarnason.
Stúlkur
óskast til fiskflökunar eft-
ir áramótin. Hátt kaup,
frítt húsnæði.
Hraðfrystistöð
Vestmannaeyja
Laxness og skrif um
landbúnaðarmál
(Framhald af 3. síðu)
kistugréin er saman soðin úr.
Allir vita, sem vita vilja, að ísl.
bændastétt er með afbrigðum
vinnusöm, þolin og þrautseig.
Hún er yfirleitt fús og fljót til
nýbreytni, og skilnings á nýjum
bætandi viðhorfum enda sýnir
framtak hennar og afköst við
landbúnaðarframleiðslu ótví-
rætt þau sannindi, því þrátt
fyrir hin erfiðu undangengnu
fólksfækkunarár, hefir fram-
leiðslumagn landbúnaðarvara
stöðugt aukizt. Hitt er annað
mál, og alveg óviðkomandi dug
og stéttarháttum, þótt ómenni
eða letingja sé hægt að þefa
uppi innan íslenzkrar bænda-
stéttar, slík fyrirbrigði finnast
innan allra stétta, alls staðar,
bæði til lands og sjávar. Þó er
ég þess fullviss að ekkert það ó-
menni er til í íslenzkri bænda-
stétt, sem Laxness telur algengt.
pað er illt og dálítið þreytandi
fyrir hina dugmiklu og velgefnu
íslenzku bændastétt að vita til
þess og þurfa að hlusta á að
Laxness og aðrar slíkar mann-
smæðir skuli sívefja þekkingar-
snautt fólk um búskap og
bændahætti slíkum blekkingar-
vef, sem nú gera þeir.
Ég hefi í framanskráðum lin-
um bent á nokkrar af staðleys-
um hans og fráleitum firrum,
aðallega til þess að bændafólk,
sem ógjarna sér stjórnarmál-
gagnið Þjóðviljann, geti gert
sér þess grein, hvern hug þe$sir
menn bera til íslenzkrar bænda-
stéttar og hverrar sóknar muni
að vænta frá þeim herbúðum.
Hafa á 20. öld, og þó lengra
væri aftur horft, nokkurn tíma
verið bomar svo þungar sakir á
bændastétt þessa lands? Hefir
lítilsvirðing í skrifum, réttar-
skerðing í verknaði, gengið svo
langt, sem nú? Hvað lengi á
slíkt að þolast án verulegra á-
taka gegn aðsúgsöflunum?
Þorbjörn Björnsson
Geltaskarði.
Þið, aem 1 dreifbýllnu búlð,
hvort heldur er vlð sió eða I
svelt! Minnist þess, að Tlminn
er ykkar málgagn og málsvari.
| Sýnið kunningjum ykkar blaðlð
i og grennslizt eftir þvi, hvort þeir
vilja ekki gerast fastir áskrif-
endur.
Góðir gestir