Tíminn - 03.06.1947, Page 1

! .rrSTJÓRA8KRIFSTOFDR:
EDDUHÚoI. Llndargötu 9 A ^
oimar 2353 og 4373
APGREIÐSLA, INNHEIMTA
OG AUGLÝSINGASKRIFRTOFA: ,
EDDUHÚSI, Llndargöta 9A
Siml 2323 )
31. árg.
Reykjavík, þriðjudagiim 3. júní 1947
99. blað
ERLENT. YFIRLIT:
Stjórnarskiptin í Ungverjalandi
Kommúnistar nota yfirráð sín yfir lögreglunni
til að útrýma andstæðingum sínnm.
í lok síðastl. viku urðu stjórnarskipti í Ungverjalandi, sem
fóru fram með nokkuð sérkennilegum hætti. Þykja þau benda
til, að kommúnistar ætli að vera búnir að koma sér þannig fyr-
ir í landinu, þegar Rússar fara þaðan, að þeir hafi öll völdin í
sinni hendi og þurfi ekki að sleppa þeim aftur.
Nítján milj. manna
undir vopnum
Samanlagður her-
kostnaður þjóðanna
miklu meiri nú en 1938
Hanson Baldwin, sem er
hermálaritstjóri New York
Times, hefir nýlega gizkað á,
að 19 millj. manna séu enn
undir vopnum í heiminum.
Byggir hann þetta á upplýs-
ingum frá fréttariturum
blaðsins víða um heim.
Rússneski herinn er enn fjöl-
mennastur, en hann mun nú
telja um 3.8 millj. manna. í
brezka hernum eru um 1.2 milj.
manna og í bandaríska hernum
um 700 þús. manna. Kínverjar
hafa mjög fjölmenna heri.
Einna hlutfallslega fjölmenn-
astir munu herir Tyrkja og Jú-
góslava vera. í spánska hernum
eru 500 þús. manna.
Her Bandaríkjanna hefir
langsamlega mestan vélaútbún-
áð. Hann hefir 37 þús. flugvél-
ar, en rússneski herinn ekki
nema 25.000. Bandaríski 'flotinn
er 3.8 milj. smál., brezki flotinn
1.5 miij. smál. og rússneski flot-
inn 0.4 milj. smál.
Baldwin telur, að samanlögð
hernaðarútgjöld þjóðanna séu
nú 10 miljörðum dollara meiri
en þau voru seinasta árið fyrir
striðið (1938).
ERLENDAR ERÉTTIR
Mountbatten varakonungur
skýrði fulltrúum indversku
stj órnmálaflokkanna i gær frá
tillögum brezku stjórnarinnar
um valdaafsal Breta i Indlandi.
Síðar um daginn ræddi hann
við Gandhi. Talið er, að stjórnin
hafi lagt til að skipta Indlandi
1 tvö ríki, Hindustan og Pakist-
an. Vafasamt þykir, að sam-
komulag fáist um tillögurnar.
Óeirðir i Indlandi hafa enn
færzt i vöxt seinustu dagana.
Truman forseti hefir undirrit-
að lögin, sem heimila Banda-
ríkjastjórn að verja 350 millj.
dollara til hjálpar bágstöddum
þjéðum. Jafnframt hefir stjórn-
in hafizt handa um að ráðstafa
þegar 75 millj. dollurum af upp-
hæðinni til matarkaupa. Mat-
vælin verða aðallega send til
Póllands, Ungverj alands og ít-
alíu.
Samningaumleitanir milli stór-
veldanna um fækkun setulið-
anna í Þýzkalandi hafa mis-
heppnazt. Rússar kröfðust þess,
að Bretar og Bandaríkjamenn
hefðu samanlagt ekki fleira lið
en Rússar einir.
Gasperi hefir myndað nýja
Stjórn á Ítalíu. Er hún einkum
skipuð flokksmönnum hajas og
fulltrúum frá öðrum miðflokk-
um. Kommúnistar og annað
flokksbrot jafnaðarmanna hafa
lýst yfir harðri stjórnarand-
stöðu.
Matarskorturinn í Þýzkalandi
(Framhald d 4. siöu)
» Upphaf þessa stjórharskipta-
máls eru raunverulega þau, að
haustið 1945 fóru fram kosning-
ar í Ungverjalandi og leyfðu
Rússar, að þær mættu fara fram
með vestrænum hætti, enda
reiknuðu kommúnistar með
miklu fylgi þar. Úrslitin urðu
hins vegar þau, að smábænda-
flokkurinn fékk meirihluta at-
kvæða og þingsæta. Kommún-
istar og jafnaðarmenn fengu
tæp 20% atkvæðamagnsins
hvorir, en aðrir flokkar minna.
Eftir kosningarnar var einn af
foringjum smábændaflokksins,
Tildy, kosinn forseti ríkisins, en
annar foringi hans, Nagy, varð
forsætisráðherra. Myndaði hann
síðan samsteypustjórn með
kommúnistum og jafnaðar-
mönnum, en mjög náin sam-
vinna er milli þessara flokka.
Kommúnistar fengu lögreglu-
málin og dómsmálin, eins og
annars staðar í þeim löndum,
sem eru hersetin af Rússum.
Fyrst í stað virtist stjórnar-
samstarfið ganga prýðilega, en
þegar tímár liðu, fór lögreglan
að gerast athafnasöm undir
forustu kommúnista. Uppvlst
varð um hverja uppreisnartil-
raunina á fætur annari og alltaf
voru einhverjir af þingmönnum
eða leiðtogum smábændaflokks-
ins með I leiknum. Smábænda-
flokkurinn var neyddur til að
víkja þessum mönnum úr
flokknum og hafa m. a. nokkrir
tugir af þingmönnum hans ver-
ið sviptir þingmennsku af
þessum ástæðum. Þessar „upp-
ljóstranir“ lögreglunnar hafa
borið þann árangur, að liðsmenn
smábændaflokksins, sem sitja 1
fangelsum, skipta nú orðið
mörgum hundruðum.
Nokkru eftir áramótin í vet-
ur ljóstraði svo lögreglan upp
stærstu samsæristilrauninni,
sem uppvíst hafði orðið um-
fram að þeim tíma. Einn aðal-
maður hennar var enginn ann-
ar en Kovacs, ritari smábænda-
flokksins og einn áhrifamesti
leiðtogi hans. Samsærið, sem
honum var gefið að sök, var að
hafa hafið undirbúning að því,
(Framhald á 4. ,si6u)
Hærri sektir fyr-
ir umferðabrot
Sakborningar verða
strax kvaddir fyrir
rétt.
Ný skipan var tekin upp um
meðferð umferðaafbrota um
seinustu helgi. Hér eftir verða
sakborningar strax teknir fyrir
lögreglurétt og mál þeirra af-
greidd tafarlaust, ef kostur er.
Mun fulltrúi frá sakadómara
hafa fast aðsetur í dómsal lög-
reglustöðvarinnar og taka þessi
mál fyrir þar.
Þá hefir verið ákveðið að
hækka mikið sektir fyrir um-
ferðabrot. Loks er í undirbún-
ingi að fjölga þeim lögreglu-
þjónum, sem fylgjast með um-
ferð eingöngu.
Endurbætur á lögunum um almannatrygg-
ingarnar þola enga bið
GLfMUFLOKKUR FER TIL \OREGS
Mynd þessi er af glímumönnum þeim, sem fóru á vegum Ungmennafé-
laganna með flugvél til Noregs í gær. Sýna þeir þar glímu undir stjórn
Lárusar Salómonssonar. í fylgd með glímuflokknum, en glímumennirnir
eru aðallega úr Ungmennafélagi Reykjavíkur, fara fulltrúar frá Ung-
mennafélagi íslands. Fararstjóri er séra Eiríkur J. Eiríksson, formaður
U. M. F. 1. (Ljósm.: Guðni Þórðarson).
Nokkur rangindi
tryggingalaganna.
Það er vitanlega megintil-
gangur almannatrygginga, að
rétta hlut þeirra, sem miður eru
settir. Hin nýja tryggingalöggjöf
er hins vegar þannig úr garði
gerði, að hún þyngir óhæfilega
byrðar þeirra bágstöddustu, en
bætir aðstöðu þeirra, sem hafa
miklu meira en nóg fyrir.
Persónugjaldið leggst jafnt á
alla, án tillits til tekna og efna-
hags. Atvinnurekendagjaldið
Síðastl. laugardagskvöld varð það hörmulega slys, að tveir leggst einnig á gjaldendurna án
ungir menn létu lífið, er Iítil flugvél hrapaðl til jarðar skammt tillits til tekna og efnahags.
frá Varmadal í Mosfellssveit'. Mennirnir, sem fórust, voru Ólafur Gjaldið, sem bæjar- og sveitar-
Jónsson, Fossvogsbletti 10, Reykjavík og Stefán Snorrason, Sam- greiða, er ekki heldur mið-
að við tekjuöflunarmöguleika.
| Af þessu leiðir vitanlega þau
i mestu rangindi, er hugsast geta.
Nýtt flugslys
Litil flug'vél fórst með tveimur inöiuium
á laugardagskvöldið var.
Það verður að endurskoða lögin í sumar
og breyta þeim á næsta þingi
Það mun sammæli flestra, sem kynnzt hafa nýju almanna-
tryggingalögunum í framkvæmd, að sjaldan hafi verið haldið jafn
illa á góðu máli og þegar sú löggjöf var sett. Hvaðanæfa af landinu
berast nú fundarsamþykktir, þar sem ýmsum rangindum þessarar
löggjafar er mótmælt og krafizt er leiðréttinga. Má hiklaust
fullyrða, að núverandi ríkisstjórnar bíði ekki annað réttlætismál
stærra en að láta endurskoða þessa meingölluðu löggjöf í svo
tæka tíð, að hægt verði að gera á henni nauðsynlegar breytingar
og leiðréttingar á næsta þingi.
túni 20, Reykjavík. Stefán var flugmaðurinn.
Nánari atvik þessa sviplega1
slyss voru þau, að skömmu fyrir
kl. 11 á laugardagskvöldið fóru
tveir ungir menn í lítilli tveggja
manna flugvél upp frá Reykja-
víkurflugvelli og ætluðu í flug
um nágrenni bæjarins. Var það
kennsluflugvél, sem þeir flugu,
af Luscomb gerð, en í þeim eru
sæti flugmanns og farþega hlið
við hlið. Vélin var eign vél-
flugudeildar Svifflugfélags ís-
lands, auðkennd með stöfunum
T.F. — KAT.
Um klukkan hálf tólf um
kvöldið var hringt til Reykja-
víkur frá Brúarlandi i Mosfells-
sveit og skýrt frá því, að. lítil
flugvél hefði farizt skammt frá
Varmadal. Mun flugvélin hafa
farizt um kl. 11.15—11.20.
Þeim, sem segjast hafa séð til
flugvélarinnar, er hún féll til
jarðar, ber ekki saman um at-
burðinn. Sumir segja að flug-{
vélin hafi flogið til suðurs, en
aðrir til norðurs. Að öllum lík-
indum mun vélin hafa flogið
lágt og ætlað að lenda á melum, |
sem þarna eru.
Hér eru þó ekki allir gallarnir
fulltaldir, heldur er kannske
: það versta ótalið, en það er sú
flokkun á mönnum, hvojt þeir
eigi að njóta hlunninda trygg-
inganna eða ekki. Þar er ekki
Viðskiptamálaráðuneytið hef- heldur farið neitt eftir ástæð-
ir auglýst verðlækkanir á þrem'um eða efnahag, heldur því
vörutegundum, kartöflum,1 einu, hvort maðurinn er at-
Verðlækkun á þremur
vörutegundum
smjöri og smjörlíki.
vinnurekandi eða ekki. Ef hann
Brezku knattspyrnumennirn-
ir komu hingað til lands um
Orsök slyssins. 1 hádegi í gær og verður fyrsti
Sigurður Jónsson, fulltrúi leikurinn við þá í kvöld og hefst
flugmálastjóra, telur líklegt, að klukkan 8.30. Knattspyrnuráð
Kílóið af smjöri, sem selt er er atvinnurekandi er hann alveg
gegn skömmtunahseðlum, verð- sviptur slysabótum og nýtur
ur framvegis selt á kr. 10, en óhagstæðari sjúkrastyrks, en
kostaði áður 14 kr. j verður hins vegar að greiða
Úrvalsflokkur kartaflna kost- miklu hærri gjöld til trygging-
ar kr. 0.80 kg., var áður á kr.1 anna_ pag er engu líkara en að
0.95. Fyrsti flokkur kostar nú þag sg einn megintilgangur al-
kr. 0.65 pr. kg., en kostaði áður mannatryggingalSganna, eins
kr. 0.80 pr. kg. '0g þau eru ag refsa mönnum
Loks hefir smjörllki lækkað fyrir þag ag vera atvinnurek-
úr kr. 7.00 kilóið í kr. 4.50. ! endur, og er næsta furðulegt,
______________________________ að sá flokkur, sem einkum þyk-
ist bera atvinnurekendurna fyr-
ir brjósti, Sjálfstæðisflokkur-
inn, skyldi fást til að taka þátt
í slíkri afgreiðslu þeirra.
Kannske er það skýringin á
þessu, að þetta bitnar ekki svo
Bretarnir
keppa í kvöld
flugvélin hafi flogið í lítilli hæð,
er slysið vildi til og flugmaður-
inn verið að athuga skilyrði til
lendingar á melunum. En þá lít-
ur helzt út fyrir, að eitthvað
hafi komið fyrir vélina og flug-
maðurinn ætlað að ná renni-
flugi niður á melinn. Sennilega
hefir flugvélin þá ofrisið og
misst flugið og tekið að hrapa.
í hrapinu hefir hún að líkind-
um farið í skrúfvindingu (Spin)
og komið þannig niður á nefið.
Flugvélar af þessari gerð
þurfa tiltölulega stutt færi til
að lenda og hafa sig til flugs.
Þær geta flogið allt niður í 40
milna hraða á klst. en ef þær
fara hægara hrapa þær, þar til
þær ná nægri ferð aftur til að
ná fluginu.
Á slysstaðnum.
Skömmu eftir að slysið varð,
var komið á slysstaðinn. Vélin
lá á bakinu mjög brotin og
mátti heita að framhluti henn-
(Framhald á 4. siðu)
Reykjavíkur hélt knattspyrnu
mönnum hádegisverðarboð að
Café Höll í gær, en gestirnir
búa að Hótel Garði meðan þeir
dveljast hér.
Svíar unnu annan og
þriðja leikinn
Annar kappleikurinn við
sænska handknattleiksliðið fór
fram á laugardagskvöldið og
kepptu þá Ármenningar við það.
Svíar sigruðu með 29:16 mörk-
um. Á sunnudagskvöldið kepptu
Svíar við úrvalslið félaganna
hér og unnu með 26:11. Báðir
leikirnir fóru fram 1 íþrótta-
húsinu við Hálogaland.
Seinasta keppnin við Svíana
fer fram á miðvikudagskvöldið
í íþróttahúsinu við Hálogaland
og keppa þeir þá við lið Vals,
mjög á stóratvinnurekendum,
þótt það sé tilfinnanlegt fyrir
hina smærri atvinnurekendur,
eins og bændur og smáútvegs-
menn.
Framsóknarmenn vildu
undirbúa lögin betur.
Þegar frv. um almannatrygg-
ingarnar lá fyrir Alþingi í fyrra
vetur, sáu Framsóknarmenn
glöggt fyrir, hvílíkt vansmíði
þau myndu reynast, ef ekki tæk-
ist að gera á þeim víðtækar lag-
færingar. Einkum var það Her-
mann Jónasson, sem beitti sér
fyrir því, að lögin fengju vand-
aðri undirbúning, en hann átti
sæti í þeirri þingnefnd (alls-
herjarnefnd e. d.), sem fjallaði
mest um málið. í sérstöku
nefndaráliti, sem hann lagði
fram, færði hann mörg rök að
því, að lögin þyrftu betri athug-
un og undirbúing og þá ekki
sízt hin fjárhagslega hlið þeirra.
Jafnframt sýndi hann fram á,
að ekki skipti aðalmáli, hvort
lögin yrðu sett ári fyrr eða
seinna, heldur hitt, að þau yrðu
vel undirbúin. í samræmi við
þetta lagði hann fram svohljóð-
andi tillögu:
„Deildin telur, að mál þetta
þurfi nánari athugunar við og
nauðsynlegt sé að þjóðin kynn-
ist því óg ræði það áður en því
er til lykta ráðið. Síðan verði
það tekið til úrlausnar í sam-
bandi við þær ráðstafanir, er
gera þarf til stefnubreytingar í
fjárhags- og atvinnumálum, til
þess að skapa tryggingunum
traustari fjárhagsgrundvöll.
Væntir deildin þess, að full-
komin tryggingalöggjöf, byggð á
öruggara fjárhagsgrundvelli,
verði nánar undirbúin, svo fljótt
(Framhald á 4. síöu)
Þriöjungur af saltfiskframleiðslu
þessa árs hefir verið seldur
Verðið hefir verið allmiklu lægra en ábvrgð-
arverð ríkisins.
Samkvæmt upplýsingum frá Sölusambandi ísl. fiskframleið-
enda mun saltfiskaflinn hafa numið 15. f. m. um 25 þús. smál.,
miðað við fullstaðinn fisk. Tæpur þriðjungur af þessari fram-
leiðslu hefir verið seldur.
Sá hluti framleiðslunnar, sem
hefir verið seldur, hefir aðallega
farið til Englands, Grikklands,
Þýzkalands og Ítalíu. Unnið er
nú að meiri sölum til þessara
landa og einnig er nokkur von
um sölu til Frakklands og Sví-
þjóðar.
Verðið fyrir þann saltfisk,
sem búið er að selja, mun yfir
sem er nú íslandsmeistari í leitt hafa verið talsvert lægra
handknattleik. en ábyrgðarverð rikisins er, en
það er kr. 2.25 á kg., miðað við
1. fl. fisk. Fáist ekki betra verð
fyrir þann saltfisk, sem óseldur
er, mun ábyrgðin á saltfiskverð-
inu baka ríkissjóði marga milj.
kr. útgjöld.
Láta mun nærri, að um
þriðjungur fiskaflans hafi verið
saltaður. Þann 1. maí síðastl.
nam allur fiskaflinn á landinu
123 þús. smál. og höfðu þar af
verið saltaðar 46.200 smál.