Tíminn - 29.08.1947, Blaðsíða 1

RITSTJÓRI:
ÞÓRARINN ÞÓRARINSSON
ÚTGEPANDI:
FRAMSÓKN ARFLOKKURINN
Simar 2353 og 4373
PRENTSMEÐJAN EDDA bJ.
1 :ITSTJÓRASKRIF8TOFDR:
EDDUHÚSI. Llndargötu 0 A
Símar 2353 og 4373
AFGREIÐSLA, INNHEIMTA
OO AUGLÝSINGASKRIFSTOFA:
EDDUHÚSI, Llndargötu OA
Síml
31. árg.
Reykjavík, föstudagiim 29. ágúst 1947
156. blað
ERLENT YFIRLIT:
Meiri matarskortur í Vestur-
Evrópu en á stríðsárunum
Hlndra Rássar samtök sameiuuðu þjóð-
aima til að skipuleggja matvælafram-
leiðsluna I heiminuin?
Frá löndum Vestur-Evrópu berast nú yfirleitt þær fréttir, að bú-
ast megi við meiri matvælaskorti þar á komandi vetri en þegar
hann var mestur á stríðsárunum. Frá Asíulöndunum berast
jafnframt þær fregnir, að engar horfur séu á því, að rætast muni
fram úr matvælaskortinum, heldur séu þvert á móti horfur fyrir
hungursneyð I stórum héruðum í Indlandi og í Kína.
Skorturinn í Vestur-Evrópu.
Orsakir aukins matvælaskorts
í Vestur-Evrópu eru einkum
tvær. Önnur er sú, að þar hefir
orðið verulegur uppskerubrest-
ur, bæði vegna kuldanna á síð-
astliðnum vetri og þp.rrkanna í
sumar. Hin er sú, að útflutning-
ur á kornvörum frá Bandaríkj-
unum mun dragast verulega
saman. Maísuppskeran brást
þar og verða því bændur að
nota hveiti til skepnueldis.
Það er nokkurt dæmi um upp-
skerubrestinn, að búist er við
því, að kornuppskeran í Frakk-
landi verði þriðjungi minni en
í fyrra. Þar hefir þegar verið
fyrirskipuð strangari korn-
skömmtun, en líklegt er þó
talið, að takmarka verði hana
enn meira.
Góð uppskera í Austur-
Evrópu.
í Austur-Evrópu eru horf-
urnar stórum betri, því að korn-
uppskeran verður þar víðast
hvar með betra móti. Þar var
hins vegar mjög léleg uppskera
i fyrra og hefir víða verið þar
mikil hungursneyð, einkum í
Ukrainu og Rúmeníu. Það mun
því bæta úr mikilli þörf þar, að
uppskeran verði sæmileg, en
hinsvegar er ekki búizt við
verulegum kornútflutningi það-
an. —
Þing F. A. O.
Fyrir nokkru síðan kom sam-
an í Genf þing FAO (matvæla-
og landbúnaðarstofnunar sam-
einuðu þjóðanna). Forseti FAO,
sir John Royd Orr, hefir nýlega
haldið þar ræðu, þar sem hann
lýsti framtíðarhorfunum mjög
dökkum litum. Hann lýsti ekki
aðeins hinu dapurlega ástandi
nú, heldur sýndi fram á, að
gjaldeyriserfiðleikar og fjár-
hagserfiðleikar myndu valda
því í framtíðinni ,að hungurs-
neyð yrði ríkjandi í mörgum
löndum, jafnvel þótt framleiðsl-
an yrði næg til að fullnægja
(Framhald á 4. síSu)
Danir og Norðmenn
takmarka innflutning
kvikmynda
í Danmörku og Noregi eru nú
í undirbúningi nýjar ráðstaf-
anir til að draga úr gjaldeyris-
eyðslunni. M. a. hafa Norðmenn
ákveðið að minnka gjaldeyris-
leyfi til útvegunar á kvikmynd-
um um 50%, en Danir ætla að-
eins að verja 4 millj. kr. í þessu
skyni í stað 12 millj. kr. áður.
Þá verður aukin tóbaksskömmt-
un í Danmörku.
Sparnaðarráðstafanir Breta
vegna gjaldeyrisskortsins
Brezka stjórnin birti í fyrrakvöld nokkrar sparnaðarráffstaf-
anir, sem hún hefir ákveðið til að draga úr gjaldeyriseyðslunni.
Ráðstafanir þessar eiga að spara 228 millj. punda á ári.
Helztar af umræddum ráð-
stöfunum eru þessar:
Kjötskammturinn verður
minnkaður um 15%, innflutn-
ERLENDAR FRÉTTIR
í Norffur-Noregi varð mikið
flugslys nú í vikunni. Flugvél
rakst á fjall í dimmviðri og
fórust þar alls 35 manns.
Stjórn Ástralíu hefir bo'ð'að
víðtækar ráðstafanir til þess að
draga úr innflutningi
Wedemayer, einn kunnasti
hershöfðingi Bandaríkjanna,
hefir nýlega birt skýrslu um á-
standið í Kína, en þar hefir
hann dvalið undanfarið. Hann
áfellist bæði kommúnista og
stjórn Chiang Kai Shek, sem
hann telur afturhaldssama og
háða spilltum fjármálaöflum.
Hann skorar á stjórnina að taka
upp róttækari stjórnarhætti og
á kommúnista að hætta sundr-
ungarstarfi sínu.
ingur lostætis bannaður og
dregið úr teskammtinum.
Frá 1. okt. verður sama fyr-
irkomulag á bensínsölu og var
á stríítórunum, þ. e. þeir einir
fá benzín á bíla sína, sem þurfa
að nota þá atvinnu sinnar
vegna.
Frá sama degi fá engir gjald-
eyri til skemmtiferðalaga til
útlanda. Önnur ferðalög verða
mjög takmörkuð og fá yfirleitt
ekki aðrir gjaldeyri til ferðalaga
en þeir, sem sækja alþjóðamót
eða íþróttamót erlendis.
Dregið verður úr kostnaði
við brezka herinn erlendis.
Eins og áður segir, eiga þess-
ar sparnaðarráðstafanir að
lækka greiðsluhalla Breta við
útlönd um 228 millj. punda. Ár-
legur greiðsluhalli er nú 600
millj. punda, og er því þörf frek-
ari aðgerða.
Þá segist brezka stjórnin vinna
að undirbúningi hinna jákvæðu
aðgerða á þessu sviði, þ. e.
aukningu útflutningsins. Hún
telur þó, að svo geti farið, að
matvælainnflutningur verði
skertur enn frekar en þegar
hefir verið gert.
Landbúnaðarráðh. gerir ráðstafanir til að
tryggja bændunum á óþurrkasvæðinu
nægan fóðurbæti
FRA FFIVDI ÁDRRÆKM RÁÐHERRA
Um þessar mundir stendur yfir norrænn utanríkisráðherrafundur í Kaup-
mannahöfn. Myndir þær, sem hér fylgja, voru teknar þegar slíkur fund-
ur var haldinn seinast, en það var í júlímánuði og var þá rætt um Mars-
hallstillögurnar. Á efri myndinni sjást frá vinstri: Axel Kristensen
birgðamálaráðherra Dana, Thorkil Kristensen, fjármálaráðherra Dana,
Gustav Rasmussen, utanríkisráðherra Dana og Fr. Hvass, skrifstofustjóri.
Á neðri myndinni sjást lengst til vinstri Halvard Lange, utanríkisráð-
herra Norðmanna og Östen Undén, utanríkisráðherra Svía.
Skipasmíðastöð Landssmiðjunn-
ar verður breytt í saltfisksverk-
unar- og þurrkunarstöð
LancSssamband ísl. útvcgsmanna hcfir leigt
stöðina til fimm ára.
Landssamband íslenzkra útvegsmanna hefir fengiff skipa-
smíðastöð Landssmiðjunnar við Elliðaárvog leigffa til fimm ára,
og er ætlun þess að koma þar upp saltfisksverkunar- og þurrk-
unarstöff. Mun heitt vatn frá hitaveitunni verffa notað til að
þurrka fiskinn, þegar afgangur verður á því frá upphitun í
bænum, en hann verður alltaf mjög mikill yfir sumarmánuð-
ina. „
Það heflr lengi verið talið
nauðsynlegt að koma upp slíkri
saltfiskverkunar- og þurrkun-
arstöð, þar sem ólíklegt hefir
þótt, að saltfiskþurrkun gæti
borið sig hér í framtíðinni,
nema hægt væri að framkvæma
hana innanhúss með aðstoð
heita vatnsins eða raforkunnar.
Hingað til hafa framkvæmdir í
þessum efnum staðið á nægilega
miklu húsrými. Skipasmíðastöð
Landssmiðjunnar hafði komið
sér upp miklu stórhýsi, þar sem
ætlunin var að smíða skipin
innanhúss, og fullnægir það á
flestan hátt þeim skilyrðum,
sem saltfisksverkunar- og
þurrkunarstöðin krefst.
Önnur ástæðan til þess, að
skipasmíðastöðin hefir verið
leigð til þessarar starfrækslu,
er sú, að forstjóri Lands-
smiðjunnar hefir ekki talið
mögulegt að keppa við útlend-
inga í skipasmíðum að sinni,
nema þá að slík starfsemi yrði
rekin í mjög stórum stíl, en til
þess virðast bresta skilyrði í
náinni framtíð. Reynzlan af
(Framhald á 4. síðu)
Bændur þurfa a. ra. k. 10,000 smálestir af
síldarmjöli og 18,000 smál. af erl. fóðurbæti
Bjarni Ásgeirsson landbúnaðarráðherra hefir gert ráðstafanir
til tryggingar því, að bændur á óþurrkasvæðinu geti fengið næg-
an fóffurbæti á komandi vetri. Ráðherrann liófst strax handa um
þessar ráðstafanir í byrjun þessa mánaðar, þegar sýnt þótti, að
heyskapurinn myndi verffa mjög lélegur á Suðurlandi og Vest-
urlandi, en hann hefir þó gengið enn verr en vonir stóðu þá til.
Tryggvi Ólafsson frá
Víðivöllum látinn
Tryggvi Ólafsson, fyrrum
bóndi á Víðivöllum á Fljótsdal,
en síðar starfsmaður hjá KRON
og endurskoðandi S. í. S., lézt
síðastl. þriðjudag að heimili
sínu hér í bæ. Þessa merka
manns verður nánar minnst hér
í blaðinu síðar.
Hömlur á gjaldeyris-
innflutningi til Bretl.
Ferðamenn ættu að veita því
athygli, að frá og með 23. ágúst
hafa brezk stjórnarvöld ákveðið
að leyfa ekki fólki að taka með
sér meira en 5 sterlingspund í
seðlum til Bretlands og sam-
veldislandanna og eigi heldur
út úr sömu löndum. Upphæð sú,
er leyfð hafði verið fram að
þessum tíma, var 20 sterlings-
pund.
Landbúnaðarráðherra skýrði
blaðinu frá því í gær, að land- ,
búnaðarráðuneytið hefði,
snemma í ágústmánuði gert
ráðstafanir til að afla sér upp-
lýsinga, hve miklar birgðir af
síldarmjöli og erlendum fóður-
bæti myndi þurfa til þess að
tryggja bændum nægan fóður-
bæti næsta vetur. Jtiérstaklega
sneri ráðuneytið sér til Búnað-
arfélags íslands og óskaði álits
þess og tillagna um málið.
Síldarmjölsþörfin.
Svar Búnaðarfélagsins um
síldaLmjölsþörfina fer hér á
eftir, dagsett 12. þ. m.:
„Þar sem svars var óskað
strax um hæl, er ekki unnt að
gera neina verulega rannsókn
um þetta, heldur verður að
nægja að gefa lauslegt yfirlit.
Eftir að hafa rætt þetta mál
við búfjárræktarráðunauta Bún-
aðarfélagsins, teljum vér að það
muni þurfa um 10 þúsund tonn
af síldarmjöli til þess að tryggt
sé að hafa nægan fóðurbðeti
næsta vetur.
í sambandi við þetta viljum
vér leyfa oss að minna á ákvæði
II. kafla laga um eftirlit með
framleiðslu og verzlun með fóð-
urvörur, frá síðasta Alþingi.
Þar er bannað að sdlja innan-
lands til skepnufóðurs nema I.
fl. síldarmjöl, nema sérstakt
leyfi landbúnaðarráðherra komi
til.
Búnaðarfélag íslands leggur
hina ríkustu áherzlu á það, að
þessu ákvæði sé framfylgt til
hins ýtrasta, þar sem komið
mun hafa í ljós, að eitthvað af
síldarmjöli, sem framleitt hefir
verið í sumar, er gölluð vara.
Telur Búnaðarfélagið sérstaka
ástæðu vera til þess að gera þá
kröfu, að einungis gott ógallað
I. fl. síldarmjöl verði selt til fóð-
urs innanlands“.
í samræmi við þetta skrifaði
landbúnaðarráðuneytið svo-
hljóðandi bréf til samninga-
nefndar utanríkisviðskipta,
dagsett 14. þ. m.:
„Hérmeð skal samninganefnd
utanríkisviðskipta tjáð, að Bún-
aðá\félag íslands heílr áætlað
að þurfa muni um 10.000 smál.
af síldarmjöli til fóðurbætis
næsta vetur, og er áætlun þessi
byggð á heyskaparhorfunum,
eins og þær eru nú. Út af þessu
(Framhald á 4. síðu)
Þriðji hver farþegi
*
A. 0. A. Islendingur
Samkvæmt fregnum, er Tim-
inn hefir eftir góðum heimild-
um, hefir þriðji hver farþegi,
er ferðast hefir með flugvélum
American Overseas Airlines síð-
an í vor á Keflavíkurleiðinni
milli Evrópu og íslands, verið
íslendingur. Flugvélar þær, er
félagið notar, eru yfirleitt af
Skymaster-gerð og háfa sæti
fyrir rúmlega 40 farþega. Sést
af þessu hvað íslendingar hafa
ferðast mikið undanfarið, þeg-
ar þess er gætt, að flugfélögin
og skipafélögin hafa lofað
(Framhald á 4. síöu)
Sigrar íslenzkra íþrótta-
manna á mótinu í Osló
í fyrradag hófst í Osló stórt iþróttamót með þátttöku íþrótta-
manna frá mörgum löndum. M. a. kepptu þar í.-R.-ingarnir,
sem fóru héðan fyrra sunnudag og ætla að keppa á ýmsum
mótum í Noregi og Svíþjóð.
Á fyrsta degi mótsins náðu
^ íslendingarnir þeim glæsilega
| árangri, að Óskar Jónsson varð
^ fyrstur í 1500 m. hlaupi, Kjart-
I an Jóhannesson annar í 800 m.
hlaupi, og Finnbjörn Þorvalds-
'son og Haukur Clausen urðu 3.
' og 4. í 100 m. hlaupi.
j Tími Óskars í 1500 m. hlaup-
’ inu varð 3.53.4 mín„ sem er ís-
■ lenzkt met og bezti árangur,
sem íslenzkur frjálsíþróttamað-
1 ur hefir náð. Annar í röðinni
! var Norðmaður, en sá þriðji var
Bandarikj amaður.
Tími Kjartans í 800 m. hlaup-
inu varð 1.56.2 mín. Fyrstur í
því varð Bandaríkjamaðurinn
Perkins á 1.50.0 mín„ en Norð-
maðurinn Lilleseth varð sá
þriðji 1 röðinni.
Tími Finnbjörns í 100 m. varð
10.8 sek. og tími Hauks 10.9 sek.
Bandaríkjamenn unnu tvö
fyrstu sætin og var tími fyrsta
mannsins 10.4 sek. Noregsmeist-
arinn varð sá fimmti.
Þá setti sveit í. R. nýtt ís-
landsmet í 4x100 m. boðhlaupi
á 43.2 sek. Varð hún sú fjórða
í röðinni.
Mótið hélt áfram 1 gær, en
ekki höfðu borizt neinar fréttir
af því, er blaðið fór í prentun í
gærkvöldi.