Tíminn - 30.12.1947, Blaðsíða 1

Ritstjóri:
Þórarínn Þórarinsson
Fréttaritstjóri:
Jón Helgason
Útgefandi
Framsóknarflokkurinn
1 :;
'i
1
'i

Skrifstofur í Edduhúsinu
Ritstjómarsímar:
4373 og 2353
Afgreiðsla og aug'ýsinga-
simi 2323
Prentsmiðjan Edda

31. árg.
Reykjavík, þriðjudaginn 30. des. 1947
242. blað
roasfcípfð H
an
Ný skipan strandfcroanna í upfBsiglinjfu
Strandferðaskipið Herðubrcið kom hingað til lands í gær.
Þetta nýja skip bætir úr brýnni þörf strjálbýlisins og smá-
hafnanna úti um land, og er því fagnað af hinum f jölmörgu,
í-em orðið hafa að búa við strjálar strandferðir að undan-
íörnu. Tíðindamaður Tímans hefir komið að máli við Pálma
Loftsson, forstjóra Skipaíitgerðar ríkisins, og fórust honum
orð á þessa leið í tilefni af komu Herðubreiðar.
Það getur í sjálfu sér
ekki talizt neinn . stórvið-
burður, þó að eitt 300—400
smálesta skip bætist í hóp-
inn. Þó er það nú svo samt,
vegna þess að hér er um a'ð
ræða sérstaka tegund nýskip-
unar. Skip þetta, Herðubreið,
er eins og kunnugt má vera
einn liður í því strandferða-
kerfi, sem ákveðið hefir ver-
ið að mynda tii þess að leysa
úr aðkallandi erfiðleikum
þess fólks, sem lifir meðfram
ströndum landsins og á allt
sitt undir því, að samgöngum
sé sem haganlegast fyrir kom
ið.
Meðferð málsins á þingi.
Upphaf þessa máls er það,
að á Alþingi 1943 var sam-
þykkt ályktun þess efnis aö
skipa nefnd, þar sem í væru
menn frá öllum stjórnmála-
flokkum, til þess að gera
meðal annars tillögur um
framtðarskipulag strandferð
anna. Ályktun þessi var
samkvæmt tillögu til þings-
ályktunar frá alþingismönn-
unum Jónasi Jónssyni,
Bjarna Benediktssyni og Har
aldi Guömundssyni. f nefnd-
ina voru skipaðir Pálmi Lofts
son forstjóri, Gísli Jónsson
alþingismaður, Jón Axel Pét-
ursson bæjarfulltrúi og Arn-
finnur Jónsson kennari. Árið
1945 skilaði nefnd þessi áliti
til ríkisstjórnarinnar og var
ekki fyllilega sammáía, en
bar þó tiltölulega lítið á rmili
í aðalatriðunum.
— Samgöngumálaráðherra,
Emil Jónsson,tók málinumeð
skilningi og fékk samþykkt
á alþingi heimild til að láta
byggja eitt strandferðaskip
ámóta Esja og tvo strand-
ferðabáta, og er þessi bátur,
Herðubreið, annar þeirra.
Hinn báturinn, Skjaldbreiö,
er væntanlegur fyrri partinn
í febrúar, en strandferða-
skipið, sem verið er aö smíða
í Álaborg í Danmörku, er
væntanlegt í vor.
Vœntanleg tilhögun strand-
ferda?nia.
Fyrirkomulag strandferð-
anna, þegar þessi skip öll
eru komin, er í stórum drátt-
um hugsað þannig:
Strandferðaskipin gangi
hraðferðir kringum land,
hafi flutning til og frá þeim
höfnum, sem hafa stórar
bryggjur og góð afgreiðslu-
skilyrði, en komi við á hin-
um smærri höfnum aðeins
vegna farþega. Flutninga-
Býður Wallace sig
íram?
þörfin til og frá smærri höf n
unum verði leyst með strand
ferðabátunum, og þeim verði
fjölgað eftir því sem ástæður
leyfa og þörfin krefur. Enn-
fremur verði unnið að því,
að þrjár hafnir utan Reykja-
víkur verði umskipunarhafn-
ir, ein á Vesturlandi, ein á
Norðurlandi og ein á Aust-
urlandi.
Lansn fengin á miklum
vanda.
Það er óhætt að fullyrða,
að' beðið hefir verið eftir
strandferðabátunum með
mikilli óþreyju, því að ástand
ið á hinum minni höfnum,
þar sem hin stærri strand-
ferðaskip komast ekki að
bryggjum er þannig, að nær
ógerningur er að fá nægan
mannafla til upp- og útskip-
unar á bátum, og þegar það
fæst, er kostnaðurinn við baö
gífurlega mikill. En strand-
ferðabátarnir eru byggði;:
með það fyrir augum, að þeir
geti lagzt upp að bryggjum
á hinum minni höfnum, sem
flestir hafa fengið eða cru
að fá bryggjur fyrir lítil sk'p.
Lýsing á Herðubreið.
Skip þetta er smíöað hjá
skipasmíðastöð George Brown
í Greenock í Skotlandi. Kost-
ar það um 1,7 milljónir króna.
Það er 361 stærðarsmálestir
og nettó 215, og er 140 fet á
lengd, 24,9 fet á breidd og 11
fet á dýpt. Lestirnar eru unv
15 þúsund teningsfet, þar af
rúm 4 þúsund teningsfet
frystirúm. Skipið hefir hvilur
handa 12 farþegum í 3 her-
bergjum, auk þess setsal í
handa farþegum. Tvær lestir j
eru í skipinu, önnur frystilest, j
og tvær bómur og tvær vind-
ur við hverja lest, þar af ein
bóma, sem getur lyft 10 smá-
lesta þunga. Auk þess er hrað-
virk akkerisvinda og ein
vinda aftur á til hjálpar við
að bintía skipið við bryggjur.
Allar mannaíbúðir og sömu-
leiðis farþegaherbergi eru
aftur i skipinu. Þiljur í setsal
eru úr rauðaviö. Skipið hefir
650 ha. aðalvél, auk þess tvær
hjálparvélar, tvær frystivélar
og yfirleitt öll nýjustu tæki,
sem tilheyra nýtízku vélaút-
búnaði. Ennfremur eru í skip-
inu sjálfritandi dýptarmælir,
sj álf ritandi hraöamælir og
talstöð. Tvöfaldur botn er
undir öilu skipínu, og á milli
botnanna eru hylki, sem eru
ætluð til að flytja í oliu. Enn-
fremur eru gildir listar utan
(Framhald á 2. síöu)
Talið er fullvíst ao
Wallace, fyrrverandi vara-
forseti og viðskiptamálaráð-
herra Bandaríkjanna, bjóði
sig fram við næstu iorseta-
k;iör þar í landi. Ekki er vit-
að enn hvert er aðalefnið í
stefnuskrá þeirri, sem Wall-
ace býður tilvonandi kjós-
endum sínum upp á í kosn-
ingabaráttunni.
Símabllanir víða om
vegna óveöurs
Linan slitin itiffiur á lösigum kafla undir
Eyjafgöllunt
í óveðrinu um jólin urðu miklar símabilanir víða um land.
Sambandslaust er meff óllu við allt Austurland og við Norð-
urland frá Borðeyri. Unnið er að því að mæla út og st'að-
setja þessar bilanir, en strax að því loknu verður hafizt
handa um viðgerðir, ef nokkur tök verða á því vegna veðurs.
Skildi bjargað aí
strandsíaðnum
Búið er nú að bjarga vél-
bátnum Skildi, sem strand-
aði inn í Hvalfirði við Kala-
staðakot, á dcgunum. Eins og
menn muna strönduðu þá
tveir bátar á þeírh slóðum í
einu. Annar báturinn náðist
út fljótlega með aSstoð Ægis,
en Ski di tókst ekki þá a'ð ná
á fiot fyrr en i gær. •
Landssmiðjan tók að sér
að ná bátnum á fíot, og hefir
verið unnið að þvi að undan-
föinu. Heppnað^st það með
aðstoð vitaskipsins Hermóðs,
,£em dró bátinn til Reykjavík-
ur í gærkvöidi.
. Skjöldur er mjög mikið
skemmdur.. Báturinn er mik-
ið brotinn, en ekki verður
fyllilega hægt að gera sér
grein íyrir skemmdum á bátn
um, fyrr en búið er að setja
hann upp í diátíarbraut.
Austur undir Eyjafjöllum
er alvarleg bilun á símanum,
sem erfitt mun reynast að
gera við, fyrr en veður breyt-
ist til batnaðar. Þar hefir
vatnsfall ruðst úr farvegi
sínum og rifið símalínuna
niður á um það bil 150 metra
löngum kafla. Mittisdjúpt
vatn er á öllu þessu svæði og
línan slitin.
Vegna þessarar bilunar er
sambandslaust við allt Aust-
urland, en þóer aðeins lélegt
samband stöku sinnum við
Vík í Mýrdal.svo að þaðanhef
ir veríð hægt að koma veður-
frsgnum. Frá Vík er allgott
samband austur, en í Öræf-
unum er svo önnur bihm. sem
ekki er vitað, hversu víðtæk
er.
í gær var sambandslaust
við Snæfellsnes, en nú er
samband aftur komið þang-
að. Hins vegar er beina linan
til í?afjarðar slitin einhvers
st^ðar í Borgarfirðinum, en
að öðru leyti eru ekki miklar
bilanir á Vestfjarðarlínur.ni.
Símasamband er norður i
land til Borðeyrar og eitt-
hvað norður á Strandir. Hins
vegar er síminn bilaður noro-
ur og austan frá Borðeyri og
¦sambandslaust við Siglufjörð
og Akureyri þaðan.
Ekki er enn vitað hversu
víðtækar bilanir- er um að
ræða á þessari leið, en'líkur
eru til þess að um biluu sé
að minnsta kosti að ræða í
Langadal Frá Sauðárkröki er
veikt samband til Sigluf.iarð-
ar, en sambandslaust er frá
Siglufirði til Dalvíkur og
þaðan til Akureyrar. Ritsima
.samband var þó við Akureyri
í gær.
jargar leitað á
flogvéleffl og Mtuin
Menia ©rðuir mjög
vondaufir
Vélbáturinn Björg frá
Djúpavogi er ekki enn kom-
inn fram. í gær leitaði am-
erísk björgunarflugvél frá
Keflavíkurflugvelli, sem búin
er radartækjum, á stóru
svæði undan Austurlandi,
þar sem hugsanlegt var, að
báturinn gæti vr^ið ofan-
¦sjávar, en varð einskis vísari.
í morgun fór sama flugvél
aftur og leitar hún í dag,
eftir þvi sem birta leyfir á
þessum slóðum. Auk flugvél-
arinnar Ieita fjórir bátar að
austan.
Ef báturinn verður ekki
kominn fram við leitina í
dag, er talin litil von til þess.
að hann sé enn ofansjávar;
Ekki hefir Slysavarnarfélag-
inu tekizt að fá neinar nán-
ari fregnir af bátnum eða
áhöfn hans, vegna þess að
símasambandslaust er við
Austurland. Báturinn mun
i vera gamall, keyptur frá
Norðfirði, en nýlega hefír
verið skipt um nafn á hon-
um, svo að hann er nu af
einhverjum orsökum ekki á
skrá.
i Ekki er vitað um áhöfn-
I ina, en líklega eru á bátnum
4—5 menn, og hafa Slysa-
varnafélaginu borizt öiiósar
fregnir um, að þrír menn af
áhöfn bátsins væru frá sama
heimili í Djúpavogi.

óskar fréttariturum sínum
og lesendum öllum
J Háé áfÁ
og
\ þakkar fyrir gamla árið.

Samgöngueríi
ieikar á megMandi
Evrópu
Mjög miklir samgönguerf- |
iðleikar eru nú víðsvegar i'
Evrópu vegna óvenju mikill- 'j
ar úrkomu. Hafa ár flætt|
| yfir bakka sina og gert ýmis \
jspjöll á mörgum stöðum. í'
í austurrísku Ölpunum hafa
geisað snjóflóð og á hernáms
| svæöi Bandaríkjanna í Þýzka
I landi ' varð að veita mörg
hundruð manns aðstoð vegna
vatnavaxta. í Svíþjóð hafa
hins vegar verið mjög miklar
frosthörkur, svo að talið er
einsdæmi um margra ára
skeið.
Vöruskiptaverzlun
í Þýzkalandi
Rússar hafa tilkynnt að
þeir muni á næstu mánuðum
selja ýmsan varning frá her-
námssvæði sínu í Þýzkalandi
til hernámssvæða Breta og
Bandaríkjamanna og fa það-
an alls konar varning i stað-
inn í vöruskiptum.
Ráðgert er að næsta blað
Tímans komi út laugardag-
inn 3. janúar.