Tíminn - 10.01.1948, Blaðsíða 6
6
gfWPiN, te.«g»r<»itjcua Jli. fcm, 3MC
T
GAMLA BIÓ
NÝJA BIÓ
Erlent yfirlit
A. J. Cronin:
Prinsessaii og
vilcadreMgarinn
(Her Ilighness and the Bellboy)
Amerísk kvikmynd. .
Hedy Bamarr
June Allyson
Robert Walker
Sýnd kl. 3, 5, 7 og 9.
Sala hefst kl. 11 f. h.
TRIPOU-BÍÓ
Aldrei aft víkja
(„Coloncl Effinghams Raid“)
Amerísk kvikmynd frá 20th :
Century-Pox. Myndin er byggð ;
á samnefndri metsölubók eftir
Barry Pleming.
Aðalhlutverk:
Charles Coburn
Joan Bennett
William Eythe
Allyn Joslyn
Sýnd kl. 5, 7 og 9.
— Sími 1182 —
Ævintýraómar
(„Song of Scheherazade")
Sýnd kl. 9.
Fagri Blakknr
Falleg mynd og skemmtileg eft-
ir samnefndri hestasögu, eftir
Ann Sewall, er komið hefir út í
ísl. þýðingu.
Aðalhlutverk:
Mona Freeman
Richard Denning
og hesturinn
Fagri Blakkur
Sýnd kl. 3, 5 og 7.
Sala hefst kl. 11 f. h.
TJARNARBÍÓ
Fiiin á flótta
(Odd Man Out)
Þessi áhrifamikla og vel leikna
mynd með
James Mason
í aðalhlutverkinu verður sýnd
á ný.
Bönnuð innan 16 ára.
Jól í skógiimm
Skemmtileg og nýstárleg mynd
um ævintýri og afrek nokkurra
barna í ástralíu.
Aðalhlutverkin leika 5 krakkar.
Sýnd kl. 9.
Sala hefst kl. 11 f. h.
Kvendáðir
(Paris Underground)
Sýnd kl. 9.
Bönnuð börnum innan 16 ára.
Kúrekiim og
hesturinn hans
Skemmtileg kúrekamynd með
Roy Rogers og Trigger.
Sýnd kl. 5 og 7.
— Sími 1384 —
Tíminti
Enginn getur fylgzt með
tímanum nema hann
lesi Tímann.
Bezt er að gerast áskrif-
andi strax og panta blað-
ið í síma 2323
Skemmdarverk
(Framhald aj 4. síðu)
gleymá að eldra fólkið á jafn-
an sinn drjúga þátt í fram-
ferði hinna yngri. Væri ekki
viturlegra að bæjaryfirvöld-
in gerðu eitthvað til að beina
huga æskulýðsins frá
„Tivóli“-skemmtunum, * að
vekja hjá honum ánægju og
til gróðurmaidarinnar, og
skemmtun, við það að hjálpa
náttúrunni, á hlýjum og
björtum sumardögum, til að
skapa og vernda álíka gróð-
ur og þann, sem brotinn var
og traðkaður niður á ári því,
er síðast var kvatt svo eftir-
minnilega.
Hér um árið átti bæjar-
stjórn Reykjavíkur kost á því
að láta æskufólk i alþýðuskól
um bæjarins, læra skógrækt
og hlúa að tr^ágróðri, ef hún,
i’'því skyni, vildi leggja til
éinn hrjóstrygasta blettinn
við útjaðar bæjarins. En við
það var ekki komandi. En all
mörgum árum síðar tók hún
þáðum höndum á móti
„Tivóli“, þegar það kom til
sögunnar.
• Skal þá vikið aftur að
furureitnum á Þingvöllum.
/Etti með engu móti að taka
úr honum, eða öðrum sams
konar tilraunareitum, grein-
ar eða trjáboli, í því skyni að
selja þá. Furusala á ekki að
gefa tilefni til þess að ein-
stakir menn ágirnist þenna
trjágróður meðan hann er í
bernsku, eða meðan hugs-
unarháttur sá ríkir, hjá fólki,
sem lýsir sér i-undanförnum
skemmdarverkum. Beri nauð
syn til að grisja trén í furu-
reitunum ög hreinsa úr þeim
gallaðar plöntur ætti annað-
hvort að dreifa þeim yfir jarð
veginn á sjaönum, eða
brenna!
Eftir þeirri .reynslu, sem
fengin er um stuld og
skemmdir í furureitnum á
Þingvöllum og við Rauðavatn,
ætti héreftir að hafa vörð
við reitina undan hverjum
jólum, til þess að hafa hend-
ur í hári skemmdarvarganna
ef þeir kynnu að gera þar
vart við sig.
Brimabótafélag
íslands
vátryggir allt lausafé
(nema verzlunarbirgðir).
Upplýsingar Alþýðuhúsinu
(sími 4915) og hjá umboðs-
mönnum, sem eru í hverj-
um hreppi og kaupstað
Vúmið ötullega að
útbreiðslu Tíniaus.
(Framhald af 5. síðu)
margar, sem hafa slík kjör í Sovét-
ríkjunum. En það er líka mjög
algengt, að konan vinni úti, og einn
ig börnin strax og þau fá aldur tii.
Og þá verður heimilið betur set!.
M. a. fær kona, sem vinnur úti,
líka mun meiri matarskamnu. en
kona, sem vinnur á heimili sínu.
Matarskammturinn i Sovécríkjun-
um er mjög misjafn og fer eftir
því, hvort menn eru faldir vinna i
þágu framleiðslunnav eða eKki og
ennfremur eftir því hvemu þýð-
ingarmikil störfin eru taitn í þágu
framleiðslunnar. Þanjiig fá fag-
Jærðir verkamenn hærri inatar-
skammt en ófag’æ-ðir menn. —
Enn meiri matarskammt fá hers-
höfðingjar, háttsettir optnberir
starfsmenn, rithöfundar og aðrir
þeir, sem eru vel seðir hjá stjórn-
inni.
Þá fá faglæröir verkamenn muu
hærri verkalaun en ófaglærðir
menn, og verkamenn, sem afkasta
sérstaklega miklu, geta kom-
izt upp í 5000 rúblna mánaðar-
laun. Launakjör eru óvíða eins
misjöfn og í Sovétríkjunum o?
sama gildir um flest hlunnindi.
Meðhaldsmenn rússneska skipu-
lagsins halda því oft franí. að
verkamenn í Rússlandi hafi m. a.
þau hlunnindi umfram verkamenn
annars staðar, að þeir búi við
miklu lægri húsaleigu. Þetta er
rétt, en þess ber lika að gæta, aö
oftast nær er húsnæðið ekki sam-
bærilegt. Verkamaður í Svíþjoð
hefir oftast eigin íbúð með 1—3
herbergjum, auk eldhúss. Ivan
Ivanovitsj og hans úkar verða yf-
irleitt að búa þannig, að margar
fjölskyldur haía aðgang að sama
eldhúsinu og oft hafa þær ekki
sérherbergi, heldur verða að búa
tvær eða þrjár í sömu stofu.
Láglaunaður vsrkamaður I S\’í-
þjóð hefir um 350 ):r. sænskar í
mánaðarlaun. Þegar hami er bú-
inn að kaupa fyrir það svipað
vörumagn og allur skammtur Ivans
fjölskyldunnar er, hefir hann enn
eftir 280 kr. eða um 80% aí mán-
aðarlaununum. Ivan hefir hins
vegar ekki eftir nema 10%, þegar
hann er búinn að kaupa þetta
vörumagn. — Þetta talar sínu máli
um kjör láglaunaðra verkamanna í
Svíþjóð og Rússlandi.
Ýmsa mun undra, að ekki er
gert ráð fyrir því hér að framan,
að Ivanfjölskyldan kaupi neina
mjólk. Mögulegt er þó, að dreng-
irnir geti fengið mjólk, ef þeir
borða morgunverð í skólanum, en
fyrir það yrði Ivan að borga nokkr-
ar rúblur á dag. Fullorðnir fá yfir-
leitt ekki mjólk í Rússlandi.
Afnám skömmtunar-
innar misheppnuð.
Eins og áður hefir verið sagt frá
var skömmtunin afnumin í R.úss
landi um miðjan síðastliðinn mán-
uð. Jafnframt var þá ákveðið nýtt
verð, sem er hærra en verðið á
skömmtunarvörunum var, en hins
vegar mun lægra en verðið var á
frjálsa markaðinum Pyrir Ivan
og hans líka gerir petia afkom-
una enn lélegri en hún var áður.
Hins vegar bætir hún aðstöðu
þeirra, sem keyptu vörur á svarta
markaðinum.
Ýms merk blöð, einr, og „Daily
Telegraph“ í London og „New
York Times“ hafa birt fregnir um
það, um og eftir áramótin, að
afnám skömmtunarinnar í Rúss-
landi hafi farið mjög í handaskol-
um. Síðan hafi verið þar mikil
skortur á ýmsum vörum, því að
þeir, sem áður seldu á frjálsa mark
aðinn, haldi vörunu.n ýmist til
baka eða reyni að selja þær leýni-
lega. Hefir þetta gengið svo langt,
u'&' þetta hefir veriö gagnrýnt í
„Pravda“.
Þegar ungur ég var
„Þú ræður því auðvitað, hvort þú tekur þetta ítalska hyski
fram yfir mig ..... Mig langar til þess að fara upp á Gjólu-
klett — þú getur komið með, ef þú vilt. Ef þú vilt það ekki,
skaltu bara fara til Angelos.“
Varir hans skulfu; og hann horfði nístandi köldum augum
ú( í bláinn. Það var eins og mér hefði verið gefið
utan undir. Mig langaði til þess að öskra það framan í hann,
að þetta væri allt á misskilningi byggt, og mig langaði líka
til þess að sárbiðja hanri um ofurlitla tilhliðrunarsemi. En
ég gat það ekki, því að mér fannst hann gera mér rangt til.
Og það fyllti mig þrjózku. Ég svaraði engu. í nsestu andrá
skálmaði hann brott.
Ég var utan við mig af sorg yfir því, að við skyldum allt
í einu vera orðnir óvinir. En ég hélt samt áfram niður í
bæinn.
Angelo var ekki síður sorgbitinn en ég þennan dag.
„Nikolo er veikur — fárveikur,“ sagði hann.
Hann sagði mér alla söguna með grátstafinn í kverkunum.
Klara, Klara, sem var svo vond — hún átti alla sök á þessu
öllu. Vitalino lá oft tímunum saman á bæn í kirkju hinnar
lieilögu engla, einkum á kvöldin, og hann var vanur að láta
Nikolo út í garðinn, áður en hann fór, svo að hann gæti
andað að sér hreinu lofti. En hann skildi ævinlega eftir
opinn gluggann, svo að Nikolo kæmist inn, ef honum þætti
eitthvað að veðri. Fyrir tveimur kvöldum hafði gert hræði-
legt þrumuveður, og Klara hafði flýtt sér að loka öllum
gluggum, svo að gluggatjöldin blotnuðu ekki. Vitalino var
í kirkjunni, og búðin var harðlokuð, svo að vesalings Nikolo
komst hvergi inn Þegar Vitalino kom heim, klukkan ellefu
um kvöldið, fann hann apann holdvotan í einu hnipri úti
í garðinum.
Ég fór inn með Angelo. Heimilið var allt í uppnámi. Hús-
móðirin var frammi í eldhúsi — stóð þar við bala, mjög
annars hugar, og vatt klúta upp úr heitu vatni, Klara lá
á grúfu á legubekknum i stofunni og fól andlitið í höndum
sér. Vitalino straujr apann sinn linnulaust, og húsbóndinn
stóð yfir honum, hnugginn í bragði.
Apinn var ekki í körfu. sinni — hann hvíldi í hinu stóra,
rnjúka rúmi Vitalinos og var hlaðiö að honum svæflum og
hægindum á báðar hliðar. Hann var með mjúka ullarhúfu á
höfði og í hlýju vesti. Andlit hans var ákaflega hrukkótt —
hrukkóttara en nokkru sinni fyrr. Hann skalf allur, svo að
tennurnar glömruðu í munni hans, og hann leit áhyggju-
íullum augum frá einum til annars.
Vitalino nuddaði lyktarmikilli olíu á brjóst hans og tautaði
í sífellu fyrir munni sér, stundum við sjálfan sig, stundum
vð apann, en oftast beindi hann -ásökunaraugum til Anton-
ellis. Ég leit spyrjandi augum á Angelo, sem hættur var að
vola og horfði agndofa..á það. sem fram fór. Btasun. laut nú
að mér og hvíslaði í eyra mér: „Vitalino fræiMR «egir, að
þetta sé hegning guðs — við faöf.um. gleymt algBfcfetagum og
aigóðum guði. Pabbi hugsi of mikið um að græða verzlun-
ínn, mamma hUgSl Of Tniktð nm -ffn fnl inilri« nm
karlmenn. Hann segir,.að hann og Nikolo hafi aflað fyrstu
eigna okkar, þegar viö höfðum ækki..einu sinni 1 evanginn á
okkur. Og hann segir., að hamingjan snúi við oltEur bakinu,
ef Nikolo deyi.“
Húsmóðirin kom inn með rjúkandi ullarkláta og rétti
Vitalino þá með auðmjúku látbragði. Klara læddist líka inn
í herbergið, föl á vangann og rauðeygð.
En það bólaði ekki á því, að apinn hresstist við alla þessa
aðhlynningu. Og allt í einu fórnaði Vitalino höndum og hóf
langa ræðu, sem flæddi saman í einn óstöðvandi orðastraum.
„Hann segir, að við verðum að sækja lækni,“ sagði Angelo'
við mig, hér um bil upphátt, — „bezta lækninn í bænum.
Klara, sem á sök á þessu öllu, á að sækja hann undir eins.“
Klara reyndi að andæfa.
„Hún segir, að enginn læknir muni fást til þess að koma
x sjúkravitjun til apa. Hún vill reyna að sækja dýralækn-
inn,“ sagði Angelo.
Ég sá það undir eins á glampanum í augum Vitalinos, að
ekki myndi stoða að sækja dýralækni. Angelo kinkaði kolli
til mín. „Já,“ sagði hann. „ÞaS^verður umfram allt aö vera
venjulegur læknir. Við borgum — sama hversu mikils hann
krefst. Við látum allt, sem við eigum, ef þess gerist þörf.
Og það verður að vera bezti læknir bæjarins.“
Klara var farin að gráta, en samt lét hún á sig hattinn
og stakk fúlgu af peningum í vasa sinn. Síðan rölti hún af
stað. Við störðum öll á apann, nema Vitalino, sem kraup á
kné, fól andlitið í höndum sér og baðst fyrir.
Klara kom aftur að hálftima liðnum — alein. Vitalino