Tíminn - 12.04.1948, Blaðsíða 8

Reykjavík
12. apríl 1948
81. blað
Samtal við Batdur Benediktsson
[■

(slendingur, sem siglt hefir áratug-
um saman um öll heimsins höf,
kominn heim

Nýja strandferðaskipið Skjaldbreið kom hingað til Reykjavíkur í
fyrsta skipti á föstudagskvöldið. Skjaldbreið getur, eins og Herðu-
breið, flutt olíu í sérstökum hylkjum, sem eru á rr.illi byrðinga skips
ins, en botn þess er tvöfaldur. Allar ínannaíbúðir og farþegaher-
bergi eru aftur í skipinu, og þannig fyrir komið, áð ekki þarf að fara
út á þilfar til að komast upp á stjórnpall. Skipið er búið ölíum
nýtízku- siglingatækjum, svo sem sjálfritandi dýptarmæli, sjálfrit-
andi hraðamæli og talstöð. Það er sérstaklega sterkbyggt með það
fyrir augum að þola hnjask viö bryggjur í öldugangi, sem oft er
á smærri höfnum út á landi. Skipið er því eins og Herðubreið, byggt
sérstaklega með smáhafnirnar fyrlr augum. Ganghraði Skjaldbreið-
ar var í reynsluför 11 !4 sjómíla. Skipið reyndist hið bezta á leiö-
inni upp, eftir því sem Emil Pétursson 1. vélstjóri tjáöi tíðinda-
manni blaösins. Hreppti þaö að vísu ekkert aftakaveður, en nógu
vont til þess aö séð var, að skipiö er ágætt sjóskip í alla staði. —
Þýzkum togurum veröa heim
ilaðar veiðar á þeim miðurn,
Mjáig fálr nýir togarar í siaíðum í Þýzka-
laoidi, þótt ÞjóSvcrjum sé heimilft aS
smíða liuudrað.
Norsk blöð skýrðu frá því í haust, að Bandamenn
myndu hafa í hyggju að vísa togaraflota Þjóöverja til veiða
við íslad, Norður-Noreg og í Barentshafi, þar eð fiski-
slóðir í Norðursjónum þyldu ekki meiri veiðar en nú er.
Myndu, ef frétt þessi reyndist rétt, um þrjú hundruð þýzkir
togarar bætast á hin norðiægu fiskimið, þegar togarar þeir,
sem Bandamenn hafa leyft Þjóðverjum að smíða, væru
komnir á flot. Var þessi fregn birt í íslenzkum blöðum litlu
síðar, og lét ríkisstjórnin sendiherra íslands í London og
‘Washington spyrjast áfyrir um sannincti þessa orðróms.
Hefir nú svar borizt, og segir þar, að engin slík ákvörðun
hafi verið gerð. Fer hér á eftir tilkynning ríkisstjórnarinn-
ar um þetta mál.
¥ar faliÍByssiisBiaSBas* í S£yrralí.afssíyrjöld-
ismi ©g tók þátt í imarásissssi á Gsiadalkanal
. .Út*rá og ævintýralöngun hefir á öllum öldum átt eitt-
hvað vingott við íslendinga og sumum var hún svo harð-
ur stjórnandi, að þeim héldu engin bönd eftir að þeir voru
úr grasi vaxllir. Þá dró sterk og ósýnileg hönd út í heim-
inn. — Einn þeirra manna var Baídur Benediktsson, son-
ur séra Benedikts Kristjánssonar á Grenjaöarstað. Hann
lagði af stað út í heiminn um tvítugt og hefir síffan siglt
um öil heimsins höf og lent í ótrúlegustu ævintýrum. Hann
var m. a. fallbyssumaffur á vopnuffu f'utningaskipi í
Kyrrahafsstyrj öldinni og tók þátt í innrásinni á Guadal-
canal. Nú er hann 56 ára aff aldri og kominn hingaff til
lands í þriggja mánaöa heimsókn til vina og vandamanna,
en ætlar síffan vestur til Káliforníu, hætta siglingum og
setjast þar að.
„Togaraflota Þjóðverja er
heimilað að fiska á öllum
þeim fiskimiðum, sem heimil
eru öðrum þjóðum til fiski-
veiða, og hernámsstjórnir
Breta og Bandaríkjamanna í
Þýzkalandi kannast ekki við
neinar ákvarðanir né fyrir-
ætlanir þess efnis, að tak-
marka skuli veiðisvæði Þjóð-
verja við ísland og Barents-
haf.
Núverandi togarafloti Þjóð
.verja er 150 skip. Af þeim eru
41 skip, sem ekki fullnægja
þeim skilyrðum, er sett hafa
verið um gerð togara, sem
Þjóðverjum er heimilað að
eiga, og er ætlunin að taka
þá af þeim.
í þeirra st^ð hefir verið
leyfð smíði á 100 nýjum tog-
urum, og er því ætlazt til að
togarafloti Þjóðverja verði
alls 209 skip.
Auk ofangreindra skipa eru
ennþá gerð út í Þýzkalandi $1
skip, sem koma eiga í hlut
Bretlands og Bandaríkjanna,
og hefir verið breytt eða er
verið að breyta í togara.
Árið 1939 áttu' Þjóðverjar
325 togara, sem allir voru
gerðir út frá hinu núverandi
sameinaða hernámssvæöi
Þýzkalands, og verður því
togarafloti þeirra mun minni
á næstu árum en hann var
fyrir heimsstyrjöldina.“
Tíminn getur bætt hér við
þeim upplýsigum, að sárafáir
togarar eru í smíðum í Þýzka
landi, þótt Þjóðverjar megi
smíða 100. Því valda margs
konar erfiðleikar, er Þjóð-
verjum hefir ekki tekizt að
yfirstíga.
Finnska samninga-
nefndin komin lieim
Finnska samninganefndin
er nú komin heim til Finn-
lands frá Moskvu. Mannfjöldi
fagnaði nefndarmönnum á
járnbrautarstöðinni. Pekkala
forsætisráðherra ávarpaði
blaðamenn nokkrum orðum og
lét vel yfir förinni en kvaðst
ekki .mundu ræða um samn-
inginn sjálfan eða einstök at-
riði lians fyrr en þingið heði
fjallað um hann.
„Eg hefi ekkert að segja.“
Tíðindamaður Tímans hitti
Baldur í fyrradag að heimili
bróður hans, Þórðar Benedikts
sonar fyrrv. alþingismanns,
hér í bænum. En Baldur er
tregur til að segja nokkuð af
ferðum sínum og ævintýrum,
eins og títt er um þá, sem hafa
lent í miklum mannraunum.
Þeim er flestum ógjarnt að
flíka þeim. „Ég hefi ekkert að
segja, ég hefi aldrei lent í
neinum ævintýrum", segir
Baldúr, og þó er nær því sama
hvaða hafnarborg heims mað-
ur nefnir, jú, hann hefirkom-
ið þar, víðast hvar mörgum
sinnum, og sé hann spurður
hvað hann haldi að hann sé
'oúinn að fara oft umhverfis
jörðina, hristir hann höfuð-'
ið og segist því miður ekki
hafa sett það á sig. „Líf sjó-
mannsins er svo fábreytt“,
segir hann. „Þeir sigla um
höfin milli hafnarborganna,
fara í land og inn á knæpurn-
ar og sjá hér um bil það sama
alls staðar“. Og þó er Baldur
búinn að sigla svo víða, að
ferðir Jóns Indíafara væru
ekki nema eins og að skreppa
hérna upp á Akranes, miðað
við siglingar Baldurs.
'
: Vildi óffur utan.
I En saga Baldurs er í fáum
orðum þessi: Hann vildi
óður fara utan þegar eftir
fermingaraldur. Hann fór um
tvítugt árið 1911 vestur til
Kanada og vann þar eitt ár
hjá bónda nokkrum, en fór
síðan vestur að hafi og réðst á
i þýzkt skip, sem. sigldi suður
með ströndum Ameríku. í borg
einni í Chile strauk hann af
skipinu og stóð eítir félaus,
vegabréfslaus, mállaus og alls
laus á hafnarbakkanum. Þá
tók lögregluþj ónn nokkur
hann upp á arma sína, bauð
honum heim til sín, keypti
kökur og vín og bauð nágrönn
unum. Síðan fékk Baldur að
sofa hjá lögregluþjóninum í
hjónarúminu í nokkrar nætiir,
en konan svaf frammi í eld-
húskytrunni.
Réffst á norskt skip.
Síöan réðst Baldur á norskt
skip og sigldi á því til New
York en lenti þar í klóm lög-
reglunnar, af því að hann var
vegabréfslaus og hafði strokið
af þýzka skipinu. Var hann
síðan sendur heim til íslands.
En ekki ílentist Baldur lengi
heima. Hann hélt enn vestur
um haf og vann nú sem um-
ið, sem ég var á þá hét Mont-
gomery City. Það var 10 þús.
smál. vopnað flutningaskip,
hafði 10 byssur, þar af tvær
stórar fallbyssur. .Tyær skytt-
ur voru við hverjá fallbyssu,
en auk þess menn, sem hlóðu.
Við fórum með vistir og skot-
færilneð innrásaEfiotanum til
Guadaikanal, en stigum ekki á
(h'ramhald á 7. síðu)
Baldur Benediktsson,
þegar hann lagði af sta3 út í
heiminn tvítugur að aldri.
boðsmaöur olíufélags í Banda-
ríkjunum um fimm ára skeið.
Árið 1931 réðst hann í þjón-
ustu amerísks gufuskipafélags
og sigldi síðan á skipium þess
um öll heimsins höf, oftast
sem bátsmaður, hleðslustjóri
eða þilfarsformaður. Á styrj-
aldarárunum var hann fall-
byssumaður á 10 þús. smálesta
vopnuðu flutningaskipi í þjón
ustu flotans og sigldi með skot
færi og vistir frá vesturströnd
Ameríku til Guadalkanal,
Hawai og fleiri eyja í
Kyrrahafi.
í innrásinni á Guadalkanal.
— Hvar varstu annars
staddur, þegar árásin á Pearl
Harbour var gerð?
— Ég var staddur heima hjá
bróður Guðmundar Thorodd-
sen, en hann býr í Banda-
ríkjunum. Ég var að koma
þar inn úr dyrunum og var
að heilsa fólkinu, þegar
hljómlistin í útvarpinu,þagn-
aði allt í einu og nokkur þögn
varð. Svo var skýrt frá árás-
inni. Þetta var 7. des. 1941
eins og menn muna.
— Fórstu svo ekki fljótlega
á sjóinn aftur?
— Jú, innan skamms. Skip-
Rangæingafélagið
ætlar að Mta gera
rangæska kvikmynd
Aðalfundur Han*æingafé-
lagsins var haldina að Röðli 8.
þ. m. Fundurinn var fjölsótt-
ur og er mikill starfsáhugi
ríkjandi í félagmu. Á fund-
inum gerði fráfarandi stjórn
grein fyrir starfseminni á síð-
asta ári, en félagið hefir haft
mikla starfsemi höndum.
Það hefir meöal annars geng-
izt fyrir fjársöfnun til styrkt-
ar bændum á öskufallssvæð-
inu og látið safna örnefnum f
sýslunni, sem byrjað er að
gefa út.
Á fundinum var kosið í
stjórn félagsins og feaðst frá-
farandi stjórn einelregiö und-
an endurkosningu, enda hafði
hún starfað í þrjá ár, En þá
stjórn skipuðu Sreinn Sæ-
mundsson formaður, Felix:
Guðmundsson varaformaður,
Guðmundur Guðjónsson, rit-
ari, Sigurður Ingvarsson gjald
keri og Gestur Gíslason með-
stjórnandi.
En í hina nýju stjórn voru
kosnir þeir Andrés Guðnason
frá Hólmum formaður og með
stjórnendur þeir Jón Árnason
frá Vatnsdal, Tryggvi Árnason
frá Sámsstöðum, Óli Pálsson
frá Skógum og Ólafur Sigur-
þórsson frá Kollabæ.
Á fundinum var meöal ann-
ars rætt um örnefnasöfnun-
ina, og ennfremur um þá fyr-
irætlun félagsins, er samþykkt
var á aðalfundi í fyrra, að
láta gera kvikmynd af hérað-
inu, störfum fólksins og lifn-
aðarháttum.
Bretar leggja bann
við að komið sé með
sterlingspund eða
farið nr landi
Að tilhlutun sendiráðs ís-
lands í London vill utanríkis-
ráðuneytið beina því til allra,
sem ferðast um Bretland, að
ekki er leyfilegt að koma með
til Bretlands né taká úr landi
með sér meira en fimm sterl-
ingspund í reiðufé. Liggja
viðurlög við ,ef út af er brugð-
ið, en afbrot geta valdið töfum
á ferðalögum.
Ekki njóta þeir heldur
neinna fríðinda að þessu leyti,
sem ferðast í opinberum er-
indum.