Tíminn - 23.10.1948, Blaðsíða 1

32. árg.
Reykjavík, laugardaginn 23. okt. 1948.
234. blað
Úr ræðu menntamálarábherra um Marshallaðstoðina:
íslendingar hafa þegar haft mikinn ávinníng
af þátttekunni í Marshailaðstoöinni
RéU asðia íækiferi sem §sj«SasS tsl
ai fá 'hepplleg’t f járínagsi á vegnfflt hennar.
Uítu'iedur hafa nú staðið á Álþingi í þrjá daga um
sfcýrslu rikisstjórnariniiar varðandi Marshall-hjálpina. Ey-
steiRR Jóflisson menntamálaráSherra var einn ræðumann-
anna siiastliðinn fimmtudag og flutti itarlega ræðu. Aðal-
efni heuuar er rakið hér á eftir, en nánar er sagt frá um-
ræðununa á fyrstu síðu blaðsins.
Áttu ísleudingar að ein-
angra sig?
Menntamálaráðherra kvað
sér hafa virzt, að í framkomu
Bandaríkjanna í þessum Mar-
shall-málum gætti óvenjulegr
ar viðsýni, enda félli sá ó-
merkilegi rógur, sem hér
hefði verið viðhafður um
Bandaríkin í þessu sambandi,
dauður og ómerkur, þegar
hann mætti reynslunni.
Áttu íslendingar að standa
utan við samstarf hinna 16
þjóða í viðskiptalegum efn-
um? Með því hefðu þeir ein-
angrað sig frá beztu viðskipta
þjóðum sínum og nánustu
frændþjóðum og yrði það
ekki skilið á annan veg en
þann, að þeir vildu ganga til
þjónustu við þann málstað, er
Einar Olgeirsson veitir lið og
ekki samrýmist íslenzkum
hagsmunum.
Engir hættulegir ágallar
fylgdu þátttökunni í Mars- j
hallstarfinu. Ráðleggingar.
sósíalista um einangrun í
þessu sambandi, væru álíka!
viturlegar' og þjóðhollar og j
ráðleggingar þeirra á stríðs- j
árunum, þegar Bretar börð-
ust einir gegn naz'smanum
og þeir félagar vildu hætta
fisksölu þangað.
Árangur þátttöku okkar í
Marshallsamstarfinu hefði
nú þegar haft mikla beina
þýðingu fyrir þjóðina, þar
sem náðst hefðu hagstæðari
samningar þess vegna. Hins
vegar væru allir sérstakir
hlunnindasamningar að vissu
leyti áminning til okkar um
það, í hvílíka hættu allt at-
vinnulíf í landinu væri kom-
ið vegna verðbólgnnnar.
Hvaðan kemur fjármagn?
Pi’amvegis myndi verða lögð
áherzlu á það, sagði mennta-
málaráðherrann, að geta
selt sen; mest gegn dollara-
greiðslu á grundvelli þessa
samstarfs. Hér vantaði hins
vegar nýjar atvinnugreinar
og margs konar framfarir. Þó
að nauðsynlegt værj að
greiða sem mest af þeim með
árleguíh útflutningi, væri þó
hætt við, að mjög stórum
verksmiðjum og rafveitum og
slíkum framkvæmdum yrði
ekki kom’'ð upp á næstu ár-
um án nokkurs fjármagns
annars staðar frá. Bezt væri
að komast hjá lántökum, þó
að til arðgæfra hluta væri.
EYSTEINN JONSSON,
menntamálaráðherra
Því væri hann því fylgjandi,
að athugaðir væru allir mögu
leikar á því, að fá óaftur-
kræft framlag í sambandi við
Marshallaðstoðina, og taka
það ef kostur væri. Lántaka
til nauðsynlegra, arðgæfra
stórframkvæmda kæmi þó
líka til mála.
Auðvitað hefði verið æski-
legast að e'ga nú fyrirliggj-
andi fjármagn til að gera eitt
hvað af þessu, en um það
væri nú ekki að ræða.
Áætlun um framtíðarfram-
kvæmdir úr erlendu efni hafa
áhrif á gjaldeyrisþörfina, og
í því sambandi er fjögurra
ára áætlunin gerð. Hún er
miðuð við það, að ísland tapi
engu tækifæri, sem gefast
kann til heppilegrar fjáröflun
ar í sambandi við Marshall-
aðstoð na. Hins vegar er hún
ekki hnitmiðuö svo, að hún
hafi enn verið felld inn í fjár
íestingaráætlanir hvers árs,
og verður slíkt ekki gert fyr-
irfram 11 langs tima, heldur
jafnóðum.
Hættan heíma fyrir.
Sú hætta sem vera kynni í
sambandi v'ð Marshallaðsoð-
ina, býr með okkur sjálfum,
sagði ménntamálaráðh.aðlók
um. Aðstoðin má ekkiverðatil
að svæfa okkur og láta okkur
gleyma því, að við verðum að
standa á eig'n fótum. Það má
aldrei gleymast, að sú aðstoð,
sem veldur andvaraleysi í
fjárhagsmálum og atvinnu-
málum heima fyrir getur orð
ið að engu gerð. Þess vegna er
höfuðnauðsyn, að gerðar
verði ráðstafanir til að koma
á jafnvægi í fjárhagsmálum
og atvinnumálum þjóðarinn-
ar og lagfæra það hættulega
ástand, sem nú rikir.
IJindru narkappreiðar eru hættuleg íþrótt, og í þeim getur oít boriff
ad höndum slys, sem henda bæði hesta og knapa. Myndin cr frá
áströlskum kappreiðum.
veginum fyrir
Síldarbræðsluvél-
arnar settar í
Hæring
Unnið er nú af kappi að
því að setja síldarbræðsluvél-
arnar í síldarbræðsluskipið
Hæring. Vinna að þessu
margir fagmenn og fjöldi
verkamanna. Er lögð á-
herzla á að flýta verkinu sem
mest og virðist því miða vel
áfram. Er gert ráð fyrir, að
búið verði að koma vélunum
fyrir og gera skipið að öðru
leyti fullbúið til bræðslu fyr-
ir hátíðar.
Agnes Sigurðsson
korain til Winnipeg
%
„FismsÉ ég vera ís-
lenzk og vll Vera
íslenæk44.
Agnes Sigurðsson píanó-
leikari er nú fyrir nokkru kom
in heim til Winnipeg, en
dvaldi um skeið i Frakklandi
eftir að hún fór héðan. Mun
hún hafa efnt til hljómleika
í Winnipeg 14. október.
í Lögbergi birtist viðtal,
sem Ingibjörg Jónsson átti
við Agnesi, skömmu eftir
heimkomuna til Winnipeg.
Lýsir Agnes þar komu sinni
til íslands og dvöl sinni þar.
Er hún hrifin af fegurð lands
ins, sem var svo ólík öllu, sem
hún hafði áður kynnzt. „En
þó fannst mér ég kannast við
þetta allt, að ég fyndi hér
sjálfa mig“, segir hún.
Þá segir hún einnig, að hún
hafi hug á að fara aftur t:l
íslands, halda fleiri hljóm-
leika og kynnast betur landi
og þjóð.
Nú sendur til, að Agnes
haldi tónleika i Town Hall í
New York. Ingibjörg Jónsson
spurði hana, hvort hún hefði
í hyggju að breyta um nafn,
eins óg siður er sumra lista-
(Framhald á 2. síðu)
llseiseísír s SkarðsSareppi Iánu$u ffé til fjess
a'ð ryðjíí si^asta kaflasui í sumar.
Þess er að vssnía, að á næsta sumri verði lokið við veg-
inn fyrir Klcfning í Dalasýslu. Er það mest að þakka fram-
íaki bænda, sem þarna búa, að þessari vegagerð hefir miðað
svona áfram. Þessi vegur verður Iiinn mikilsverðasti, því að
hann Iiggur um þrjár sveitir, sem á nesznu eru, auk sem
hann ætti að vera mun lengur fær en Svínadalurinn, sem
vegurinn vestur í Saurbæ og þaðan áfram vesíur í Barða-
strandarsýslu og norður í Strandasýslu liggur nú um.
Vantaðz herzlumuninn.
Þórólfur Guðjónsson, bóndi
í Fagradal, sem nú er gest-
komandi í Reykjavik, skýrði
tíðindamanna Tímans frá
þéssu í gær.
— í vor var þessum málum
þannig komið, sagði Þórólf-
ur, að aðeins var fært á jepp-
um frá Tjaldanesi að Fagra-
dal, en ófært venjulegum
fólksbifreiðum og stærri bif-
reiðum. Frá Fagradal að Búð
ardalsá voru aðe:'ns vondar
reiðgötur.
Hins vegar er vegur kom-
inn út nes'ð að sunnan og
inn aftur að norðan að Búð-
ardalsá. Gekk í sumar áætl-
unarbíll eftir þeim vegi að
Skarði.
Bændur taka fií sinna ráða.
I Nú haföi ekki neitt fé ver-
ið ætlað þarna til vegagerð-
ar í fjárlögum fj;á síðasta
j þingi. Bændur undu þessum
seinagangl hins vegar illa, og
vildu fá því framgengt, að
unnið yrði að vegagerðinni
fyrir lánsfé, er síðar yrði end
í urgreitt með væntanlegri
fjárve'tingu til vegarins.
i Brátt varð samkomulag
um það, að ríkið og kaupfé-
lag'ð á Salthólmavík lánuðu
sínar tiu þúsund krónurnar
hvort til að endurbæta veg-
inn frá Tjaldanesi að Fagra-
dal. Hafði sýslumaður Dala-
manna meðalgöngu um það,
að horfið var að þessu ráði.
Þegar hér var komio buð
ust bændur í Skarðshreppi
til þess að lána það, sem
þyrfti til þess að undir-
byggja veginn það sem eft-
ir var leiðarinnar — sém
sé frá Fagradal að Búðai’-
dalsá. Fór Brynjólfur Har-
aldsson í Hvalgröfum til
Reykjavíkur til þess að fá
þessu framgengt, og varð
þetta að samkomulagi milli
hans og vegamálastjóra og
atvinnumálaráðherra. Er
áætlað, að verkið kosti um
20—30 þúsund krónur.
Verkið hefir sótzt vel.
Ræktunarsamband Dala-
(Framliald á 2. siðu)
Frá íundi L. í. lí.
Aðalfundur Landssámbands
islenzkra útvegsmanna hélt
áfram í fundarsal sambands-
ins í Kafnarhvoli í gær. Fyr-
ir hádegi var umræðufund-
ur, en klukkan fimm flutti
Emil Jónsson vlðskiptamála-
ráðherra ræðu.
I í dag snæða fundarmenn
sameiginlegan hádegisverð.
: En gért er ráð fyrir, að fund-
i inum ljúki í kvöld.
—
Ritstiifh
Þóratfsin Þórarinsson
Fréttgritstióri:
Jón Helgason
Útgefandi:
Frecmsóknarjlokkurinn
Skrifstofur í Edduhúsinu
Ritstjórnarsimar:
4373 og 2353
Afgrelðslu- og auglys-
ingasimi 2323
Prentsmiðjan Edda