Tíminn - 08.04.1949, Blaðsíða 7

I
74. blaö
TÍMINN, föstudaginn 8. apríl 1949.
Frægasti sagnfræð-
ingur, scaa nts er nppi
(Framhald af 3. síöu).
því, að sú mannúð, sem upp-
lýsingin skapaði, var ekki
kristin mannúð, sem byggð-
ist á hinum fornkristnu
dyggðum: trú, von og kær-
leika, heldur á hinum djöf-
ullegu sjúkdómseinkennum:
tálvonum, hræðslu og munúð.
.Það var ekki ávöxtur harðr-
ar baráttu, sem háð var af
brennandi trú og áhuga,
heldur auðfengin aukageta
við að bæla þennan áhuga.
Marxistar andvígir Toynbee.
Auðvitað hafa skoðanir
Toynbees að mörgu leyti gert
hann að skotspæni Marxista
og realista í skilningi á sög-
unni. Sagnfræðirit hans hafa
í spotti verið kölluð „Tablet
de Luxe“ (The Tablet er
frægt, kaþólskt tímarit). j
Margir gagnrýnendur núa
honum því um nasir, að hann |
sé kaþólskur, en samt er
hann í kirkju mótmælenda.1
(í stjcrnmálum ólst hann
upp í frjálslynda flokknum,!
en kaus síðast samvinnu-
flokkinn Common-wealth)
Nýlega hefir kommúnistarit-
ið „Modern Quarterly" ráðist
hart á hann fyrir það, að
hann „virði ekki staðreyndir ,
og vísindalega viðurkennd-
an skilning“. Kommúnistar
segja, áð hugleiðingar hans
endi með ótta og örvæntingu
og vísvitandi efist hann and-
stætt lögmálum lýðræðisins
um skilyrði skynseminnar til
að bjarga, en í þess stað falli
hann á kné undir himni
páfastólsins og biðji um1
undur. i
Annar ádeilumaður, hinn
öruggi Marxisti í verka-
mannaflokknum, R. H. Cross-
man, hefir í „New Statesman
and Nation“ (málgagni rót-
tækra manna, sem hafa að
stefnuskrármálum ódýra að-
göngumiða að leiksýningum,
sálgreiningu og leiðbeiningar
um kynferðismál) haldið því
fram, að rit Toynbees væru
hin mesta fásinna, „svo sem
sjá má við lauslegt yfirlit
hvaða sagnfræðirits sem
vera skal“.
Boðberi trúarinnar.
Það var 1922, þegar skoð-
anir Oswalds Spenglers um
endalok vestrænnar menn-
ingar voru mest til úmræðu,
að Toynbee skrifaði stutta
grein, sem fyrstu drög að því
ævistarfi, sem átti fyrir sér
að gnæfa yfir alla sagnfræði-
lega heimsspeki samtíðar-
innar. (Perill Spenglers varð
hins vegar s4, að hann
hneigðist meir og meir að
nazisma.) Sem sagn.fræðing-
ur og heimsspekingur snerist
Toynbee frá þeirri skoðun, að
trúin sé til vegna menning-
arinnar aö því sjónarmiði, að
menningin sé til vegna trú-
arlífsins. Hann sér fyrir sér
þá kristni, sem samræmi það,
sem Konfúsíus, Búddha, Só-
krates, Múhameð og mann-
kynsleiðtogar, sem enn eru ó-
fæddir, hafa kennt og munu
kenna mannkyninu. Þannig
er hann einn hinna fáu djúp
vitru hugsuðu þessara tíma,
sem byggir skoðun sína á
bjartsýnum viðhorfum. í
heimalandi sínu er hann kall
aður maður trúarinnar. Það
má líka kalla hann tákn
þessara tíma. Jafnframt því,
sem hann bregður fyrir augu
lesenda miskunnarlausum j
fyrirbærum atburðarásarinn !
ar, bendir hann á guðsríkið,
hið innra með manninum. I
Hann bindur engar vonir við
heimsborgarahátt sem leið-1
ina að samfélagi allra þjóða,1
en treystir á hitt, að verða
samþegnar í guðsríkinu.
Búseta þingmaim-
anna ^
(Framhald af 4. siðu).
hafa forréttindaaðstöðu inn-
an þjóðfélagsins. I
En til þess að lækna þá
öfugþróun þarf enga stjórn-
arskrárbreytingu í þá átt að
lögfestá búsetu þingmanna í
héruðunum. Til þess þarf að-
eins það, að kjósendur úti
um land öðlist fullan skiln-1
ing og rétt mat á því, hvaða'
menn og flokkar það eru,
sem fastast standa með mál-
efnum fólksins í dreifbýlinu,
og að þeir skipi sér fastar en
hingað til í pólitíska vígstöðu
með þeim mönnum, en láti
hvorki flokksbönd né fagur-
mæli hafa áhrif á sig í þá
átt, að kjósa æ ofan í æ þá
þíngmenn, er leggja áhuga-
mál umbjóðenda sinna á hill-
una, er á þing kemur.
Yrði hinsvegar að því horf-
ið á næstu árum að lögfesta
bússtu þingmanna í kjör-
dæmum, svo að allir núver-
andi utanhéraðsþingmenn
misstu rétt til framboðs og
þingmennsku í kjördæmum
sínum, mundi reynslan sýna,
að þar væri öfugt spor stigið
í þá átt að efla völd og áhrif
dreifbýlisins á Alþingi, því
einmitt sumir af þeim þing-
mönnum, er við það misstu
rétt til þingsetu, hafa jafn-
an reynzt ötulustu og áhrifa-
mestu foringjar í baráttu-
málum fólksins úti á lands-
byggðinni gegn yfirdrottn-
unarvaldinu í Reykjavik.
Slík stjórnarskrárbreyting,
sem af stuðningsmönnum er
þó hugsuð sem leið til þess
að hnekkja forréttinda- og
útþensluvaldi Reykjavíkur,
yrði á þann hátt áreiðanlega
í sumum tilfellum einn hinn
bezti greiði, er því valdi væri
gerr.
Knútur Þorsteinsson
frá Úlfsstöðum.
Minningar or ð:
J«n ISjörnssoii
(Framhald af 3. síðu).
félag sitt, og í landsmálum
skipaði hann sér í raðir stétt-
arbræðra sinna, sem þeim
flestum finnst þeir eigi að
vera i vegna atvinnu sinnar.
Aldrei mun þó Jón hafa lát
ið pólitíska andstæðinga sína
gjalda skoðana mismunar
né ósanngjarnar fram-
komu þeirra í hans garð. Þeg-
ar við, sem vorum á öndverð--
um meið við hann í landsmál-
um leituðum til hans í ein-
hverjum vandræðum okkar,
er eitthvað vantaði, þá var
allt hjartanlega velkomið,
sem Jón gat gert, þótt það
kostaði hann mikla fyrirhöfn
eða annað við útveganir
þess.
Við starfsfólk sitt var hann
sérstaklega raungóður og
tryggur.
Bónbetri og hjálpsamari
mann heldur en Jón frá Bæ
hafa Borgfirðingar o. fl. tæp-
lega þekkt. Honum mun hafa
verið sérstök unun að því að
geta hjálpaö öðrum mönn-
um.
Og nú þegar Jón Björnsson
frá Bæ er kvaddur hinstu
kveðju, gleymist smáþrasið,
sem löngum stendur um dugn
aðarmennina, meðan þeir
eru i fullu fjöri, en menn
minnast Jóns frá Bæ almennt
um breiðar byggðir Borgar-
fjarðar og víðar með innileg-
um hlýleika og þakklæti fyr-
ir svo margt sem þeir hafa af
honum þegið fyrr eða síðar.
Jón var leitandi í andleg-
um málum og hneígðist ein-
dregið, einkum á síðari árum,
að framhaldandi lífi og fram
haldandi þroska m-annanna
á öðrum tilverustigum. Þang-
að myndi gott að koma.
Heill sé þér gamli sveitungi
í þínum nvju heimkynnum!
7. apríl .1949
V. G.
inaaaHBBaai
HAMBORG
Umboðsmenn vorir í Hamborg eru frá í. apríl 1949
Theodor & F. Eimbche
,Brúggehaus“,
Raboisen 5
H.f. Eimskipafélag Islands
I TILBOÐ I
I =
írvals hangikjöt
Dilkakjöt
IVaniflcttur lnndi
Kjjiit «<f Grœnmeti
M.s. Dettifoss
fermir í Rotterdam og A-nt-
werpn 8.—12 apríl.
M.s. Vatnajökull
fermir í Antwerpen og Leith
5.—9. apríl.
H.F. EIMSKIPAFÉLAG
ÍSLANDS.
Bergur Jónsson
Málaflutnlngsskrifstofa
Laugaveg 65, siml 5S33.
Heima: Hafnarfirði, simi 9234
Óskast í einkaleyfi til veitinga á íþróttavellinum á =
| Melunum í sumar, (gosdrykkur, kaffi, sælgæti o. fl.) |
Nánari upplýsingar gefur Vallarstjóri, Pétur Bering 1
i sími 6295 eftir kl. 5.
| Tilboðum sé skilað til vallarstjóra fyrir hádegi á |
I laugardag 9. apríl. I
| Vallarstjóri f
mmiiiimiimmmiiiiiiiiiimiiiiiiimmiimiiiiiiimiiiiiiimimimmmiiiiiimmiiiiiimimmiiiiiiimmmmmmqi
HHHHNHHHHHiaiHMHHIIHtiaaillHNHRHIIHaHHHHieiBHHI H B H H H
■ HHSCHHHHHHHHHHHHHHNHHHHHBaiHHHHHHHMHHHEíBHHHHHMHHW
I FLUGFERÐ 1
■" í
■!l Ráðgert er að flugferð verið til London i sambandi ■!
*■ ■
\ við brezku iðnaðarsýninguna sem haldin er í London ■*
;■ og Birmingham dagana 2.—13. maí n. k.
*■ Væntanlegir farþegar hafi samband við aðalskrif- ’■
■" ■
■“ stofu vora sem fyrst.
Lækjargötu 2
i o ■ s ■ i
i ■ n ■ ■ i
AÐALFUNDUR
í
í
I
!
Byggingasamvinnufélags starfsmanna S. V. R. verður |
haidinn á Þórsgötu 1 fimmtudaginn 14. apríl kl. 2 e. h. $
Dagskrá: Venjuleg aðalfundarstörf. j
Stjórn félagsins.
I
Aðeins
söludagar enn eftir í 4. flokki
HAPPDRÆTTIÐ

• •t»»»»«*«»<>»«*************«*******«««»»*««»«»»»*»4*»»**<****t*l******* »*»***«»«'
■ ...................... ........ ..... .. . ................... - «»•«••»»* l*********!*********************** I
»**«**«♦»«.»«♦♦♦*•«>♦*»••♦«»♦*♦»*♦♦«««»•♦♦♦♦♦♦♦*♦•«♦»♦»♦♦»*♦*»*♦♦♦*»•**»*♦♦*♦«•♦••*«•*•*•♦*♦♦*«•♦»•*«« »♦ ♦ ♦♦♦♦♦♦♦♦«m*»»»4m«*»'
■ •»»»•««
*+■++ ♦-» •